Over ‘Metamorphoses / Ovidius’ van Harrie Geelen in Poëziekrant, juli/augustus 2023:
(…) Wie vertaalt, verandert, geeft het origineel een eigen draai – sterker nog: schept een geheel nieuw werk. (…) Vertalen redt levens: teksten die gedoemd zijn tot de vergetelheid, behouden zo hun bestaansrecht. (…) In plaats van ‘My lust t’ontvouwen hoe de vormen aller dingen / In nieuwe lichaemen verkeerde’ (de vertaling die Joost van den Vondel in 1671 maakte): leest de hedendaagse lezer de beginzinnen van recentere vertalingen. Uit die van Geelen, bijvoorbeeld, of van Schrijvers, beide verschenen in 2022. ‘Over hoe lichamen zomaar ineens in iets nieuws zijn veranderd / wil ik het hebben’, schrijft Geelen. ‘Gedaanten in nieuwe vormen veranderd verwoord ik geestdriftig / tot lijvige bundels’, oppert Schrijvers daarentegen. De toon is gezet. Wie voor de eerste bewerking kiest, krijgt luchtige, zangerige spreektaal voorgeschoteld. Schrijvers’ taal is plechtiger, stijver, lijkt meer gericht op het behoud van de oorspronkelijke inhoud en constructies dan op een overzetting in dynamisch Nederlands. (…)
Meer over ‘Metamorphoses’
Meer over Harrie Geelen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: Gedaantewisselingen
«Geelens ‘Metamorphoses’ is fijne poëtische lectuur.» – Sjoerd van Hoorn
Over ‘Metamorphoses / Ovidius’ van Harrie Geelen op Nexus Instituut, 9 mei 2023:
Publius Ovidius Naso (43 v.Chr. – 17 n.Chr.) is in de mode. Op mijn bureau liggen drie vertalingen van zijn ‘Metamorfosen’, één van Marietje d’Hane Scheltema, oorspronkelijk uit 1993 maar nog steeds in druk, een nieuwe van Harrie Geelen en een nieuwe van Piet Schrijvers. De populariteit van Ovidius staat ongetwijfeld niet los van het feit dat zijn werk onderwerp is van het eindexamen Latijn, maar er is meer dat hem lezers brengt: Ovidius is een inspiratiebron voor vele dichters en schilders na hem. (…) In zijn vertaling kiest Harrie Geelen niet voor een schets van Ovidius, maar voor een beknopte poëtica. Hij kiest ervoor Ovidius zo muzikaal mogelijk te vertalen, ‘als een liedschrijver’. (…) Voor Geelen spreekt de spattende, vlammende en speelse taal. Zijn Ovidius is een nieuwe dichter die je met plezier kunt lezen. Hij vertelt en zingt als de liedschrijver die Harrie Geelen zelf is. (…)
Lees hier het artikel
Meer over ‘Metamorphoses’
Meer over Harrie Geelen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Je thuis voelen in je lichaam: hoe werkt dat, wanneer je een hert wordt, of een koe?» – David Rijser
Over ‘Metamorphoses / Ovidius’ van Harrie Geelen en anderen in NRC, 16 december 2022:
(…) Ovidius is als bron voor met name mythologische verhalen vanaf de Middeleeuwen eigenlijk altijd een kernauteur gebleven: heel wat beroemde figuren, als Narcissus, Pyramus en Thisbe, kennen we alleen dankzij hem. Dat er nu tegelijkertijd maar liefst drie nieuwe vertalingen van Metamorfosen verschijnen, bevestigt dat Ovidius’ actualiteit onverminderd is. Geen wonder, met een epos dat macht en misbruik, identiteit en transformatie, leugen en waarheid als hoofdthema’s heeft. Al snel blijkt dat Ovidius’ gedicht geen ‘groot ’ verhaal, alleen heel veel kleine verhalen vertelt; en dat die niet over krijgstrompet en heldendaden gaan, maar over macht en passie. Vooral Eros bewerkstelligt de transformaties die Ovidius’ verhalen als thema verbinden. (…) Ovidius’ beste metamorfosen gaan over identiteit. Dat thema komt als vanzelf om de hoek kijken wanneer de gedaante verandert, maar het besef van de vorige blijft hangen. Je thuis voelen in je lichaam: hoe werkt dat, wanneer je een hert wordt, of een koe? Gender en ‘geaardheid’ spelen daarbij een opvallend belangrijke rol. Uitgewerkte episodes wijdt Ovidius aan meisjes die zich een jongen gaan voelen (Iphis), meisjes die het gesol aan hun lijf beu zijn en man worden (Caenis), jongens die samensmelten met meisjes-nimfen (Hermaphroditus). Maar ook is er aandacht en begrip voor wie ‘verkeerd’ verliefd wordt (op vader, broer, of generaal van de belegerende vijand bijvoorbeeld). Ovidius’ empathie geeft al die gekwelde would-be-minnaars een stem, en creëert een staalkaart van grensoverschrijdende passie van mensen en goden, die in dit opzicht alleen verschillen in de mate waarin ze hun gevoelens kunnen botvieren. (…)
Bron
Meer over ‘Metamorphoses’
Meer over Harrie Geelen bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Harrie Geelen heeft er een mooie nieuwe mooie eigentijdse versie van gemaakt.» – André Oyen
Over ‘Metamorphoses / Ovidius’ van Harrie Geelen op Ansiel, 4 december 2022:
(…) De ‘Metamorfosen’ (Metamorphoseon libri) is een vijftien delen omvattend Latijns dichtwerk, bestaand uit ongeveer 12.000 regels, van de Romeinse dichter Publius Ovidius Naso. Het is een narratief epos dat genres overstijgt. (…) In 2022 verschenen twee nieuwe vertalingen: ‘Gedaantewisselingen’ van Piet Schrijvers en ‘Metamorphoses’ van Harrie Geelen. (…) Harrie Geelen heeft er een mooie nieuwe mooie eigentijdse versie van gemaakt. Zelf zegt hij het volgende hierover: “De vorm bepaalt altijd mee wat er staat. In de ‘Metamorphoses’ gaat het niet op de eerste plaats om de keuze voor de hexameter maar om Ovidius’ verdeling van al die zesvoetige regels over strofen: blokjes van twee, drie vier, vijf of zes hele regels, met een retorische bouw typisch voor liedteksten. Strofen zouden door een liedschrijver onmiddellijk gescheiden zijn door witregels. En dat heb ik gedaan.” (…) Bij Uitgeverij In de Knipscheer maakte Harrie Geelen als illustrator samen met schrijver Cor Gout het drieluik ‘19 x’ waarin beiden hun kinder- en jeugdjaren in de jaren vijftig van de vorige eeuw op onnavolgbare wijze tot leven laten komen: een ontroerende reis langs memory lane. (…)
Bron
Meer over ‘Metamorphoses’
Meer over Harrie Geelen bij Uitgeverij In de Knipscheer