«Onlusten van 30 mei 1969 waren even onafwendbaar als “een aardbeving of een orkaan”.» – Boeli van Leeuwen 

Klaas de Groot over typoscript ’30 mei’ van Boeli van Leeuwen op Caraïbisch Uitzicht, 21 augustus 2023:

Als een onvoorspelbare tijdbom beweegt de Apollo 13 half april 1970 door de ruimte, terwijl schrijver Boeli van Leeuwen naar de radio luistert om het laatste nieuws over de lotgevallen van het ruimtevaartuig niet te missen. Maar hij  ondergaat tegelijkertijd een eigen gedachtestroom. De voortgang ervan wordt geregeld onderbroken door de krakende radio. Het is ook bijna een jaar nadat Willemstad brandde ten gevolge van de onlusten die op 30 mei 1969 het eiland voor altijd zouden veranderen. Zijn gedachten worden vooral beheerst door de gebeurtenissen van die dag. De dag die voor een cesuur zorgde in zijn leven en waarop hij, naar eigen zeggen, zijn onschuld verloor. Het was ook het moment waarop de  treurnis toesloeg over het feit niet in de gaten te hebben gehad dat de onlusten even onafwendbaar waren als “een aardbeving of een orkaan”.
Lees verder  Klaas de Groot: ‘Boeli van Leeuwen in zijn tuin’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer

Over Boeli van Leeuwen op OOGST in Podium Mozaïek

9J7A2546 InDeKnipscheer Oogst foto: André Homan

Peter de Rijk leest de column ‘Satanic verses’ uit 1989 van Boeli van Leeuwen in Oogst, 29 november 2022:
Op 20 november 2022 werd in Podium Mozaïek voor de 10de keer sinds 2011 door Uitgeverij In de Knipscheer een grote Caraïbische boekpresentatie georganiseerd, gepresenteerd door Peter de Rijk, onder de titel OOGST. «Vorige maand, op 10 oktober, zou Boeli van Leeuwen 100 jaar zijn geworden. Om dat feit te vieren stelde Klaas de Groot uit het verhalend werk van Boeli van Leeuwen een biografische bloemlezing samen ‘Wie denk je dat ik ben?’ waarin de biografie van de schrijver te lezen is. In de bundel zijn zeven stukken opgenomen die niet eerder in boekvorm verschenen, waaronder een misschien controversiële column uit 1989 die om die reden niét in de legendarische verhalenbundel ‘Geniale anarchie’ uit 1990 werd opgenomen, maar die ik vanmiddag voor u voorlees omdat hij hoe dan ook veel zegt over Boeli van Leeuwen: ‘Satanic Verses’. Speciaal voor de viering in oktober en voor deze presentatie verscheen ‘Wie denk je dat ik ben?’ als paperback in een mini-oplage. Later verschijnt de titel in een gebonden uitvoering zoals inmiddels de meeste boeken van Boeli van Leeuwen.»
Luister hier naar de column ‘Satanic verses’ van Boeli van Leeuwen van 34:46 tot 44:40
Meer over ‘Oogst 2022’
Meer over ‘Wie zeg je dat ik ben?’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Aandacht voor Boeli van Leeuwen is mooi (en terecht).» – Ko van Geemert

VoorplatWieDenkJe-300Over ‘Wie denk je dat ik ben?’ van Boeli van Leeuwen door Ko van Geemert in Ñapa (Amigoe), 5 november 2022:
Op 10 oktober 2022 herdachten we het feit dat een van de bekendste schrijvers van Curaçao, Willem Cornelis Jacobus (Boeli) van Leeuwen, honderd jaar geleden was geboren. Ter gelegenheid hiervan gaf uitgeverij In de Knipscheer een bloemlezing uit, getiteld ‘Wie denk je dat ik ben?’, samengesteld door Klaas de Groot (1942), in de jaren 80 van de vorige eeuw leraar Nederlands op Curaçao, en ingeleid door journaliste Sheila Sitalsing (1968), opgegroeid op het eiland. (…) “De precisie waarmee hij de genadeloosheid van de tropen kan schetsen, zoals de eenzaamheid en de droefenis die je kunnen overvallen wanneer de schemering invalt, alsook de snelheid waarmee het verval kan intreden onder de meedogenloze zon.” Samensteller Klaas de Groot [koos werk] uit de verhalenbundels, plus uit het werk dat hij nooit in boekvorm publiceerde [zoals] ‘Satanic Verses’ uit 1989: “In tegenstelling tot mijn collega’s in de westerse wereld, die in dichte drommen op zijn komen dagen om zich solidair te verklaren met Salman Rushdie (thereby beating their own drums!) neem ik hierbij nadrukkelijk afstand van deze kwalijke figuur.” (…) Het lot van veel schrijvers is dat zij na hun dood snel worden vergeten. De aandacht voor Boeli van Leeuwen bij deze 100ste geboortedag is mooi (en terecht). (…)
Lees hier of hier ‘100e geboortedag Boeli van Leeuwen’
Meer over ‘Wie denk je dat ik ben?’
Meer over ‘100 Jaar Boeli van Leeuwen’

«Het literaire lichaam van Van Leeuwen bestaat nog steeds.» – Klaas de Groot

VoorplatWieDenkJe-300Over ‘Wie denk je dat ik ben?’ van Boeli van Leeuwen in Antilliaans Dagblad, 8 oktober 2022:
(…) Maar al is dan de mens van vlees en bloed verdwenen, het literaire lichaam van Van Leeuwen bestaat nog steeds. Dat lichaam is vooral te ontdekken in de vier bundels verhalen Ver weg dichtbij, De Ruïne van een kathedraal, De taal van de aarde en Geniale Anarchie. (…) Daarom is het goed om ter gelegenheid van de viering van de honderdste geboortedag van de schrijver een keuze te presenteren, waarin hij vooral zelf te ontdekken is. (…) Bij Van Leeuwen lijkt dat niet moeilijk, omdat een groot deel van zijn proza, en dan vooral de stukken uit eerder genoemde titels, gekenmerkt worden door een vertellende stijl die ervoor zorgt dat de lezer dicht in de buurt van de verteller blijft. (…) Af en toe richt hij zich letterlijk tot de lezer met de woorden ‘lieve lezer’, maar nog sterker: hij spreekt over ‘wij’ en laat duidelijk uitkomen dat hij het tegen zijn mede-Curaçaoënaars heeft. (…) Uit het stuk ‘Mozart in het oerwoud’ (in Geniale Anarchie) blijkt nog een vast gegeven uit het leven, dat is de bewondering voor grote kunstenaars. Met die eerbied begon ook de schrijver zijn publicitaire leven. Daarvoor moeten we terug naar 1947 als Van Leeuwen met drie krantenstukken naar buiten komt. In het dagblad Beurs & Nieuwsberichten verschijnen in maart en april drie artikelen die nooit in boekvorm zijn verschenen. De gemeenschappelijke titel is ‘Eenheid van Tegendelen’. De eerste twee gaan over bewonderde figuren, Rembrandt en Beethoven. In het stuk over Beethoven komt ook Mozart aan bod, maar nog niet zo krachtig als in later werk. (…) Voor de schrijvers en dichters uit zijn tijd kan Van Leeuwen weinig bewondering opbrengen. Zij voldeden niet aan de literaire geloofsbelijdenis van Van Leeuwen (…) Veel later spelen de literaire uitgangspunten een rol als Van Leeuwen het stuk over Salman Rushdie ‘Satanic verses’, eigenlijk voorbestemd voor Geniale Anarchie, niet zal opnemen in die bundeling. (…)
Lees hier het artikel 100 Jaar Boeli van Leeuwen’
Meer over ‘Wie denk je dat ik ben?’

Boeli van Leeuwen – Wie denk je dat ik ben? Een biografische bloemlezing

VoorplatWieDenkJe-300Boeli van Leeuwen
Wie denk je dat ik ben?
Een biografische bloemlezing

Gekozen en bezorgd door Klaas de Groot
Voorwoord Sheila Siltalsing
Curaça0, Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
276 blz., € 17,90
ISBN 978-94-93214-86-6
presentatie 8 oktober 2022
100 jaar Boeli van Leeuwen

De verhalenbundels De ruïne van een kathedraal (1996) en De taal van de aarde (1997) van Boeli van Leeuwen zijn niet meer in druk, en dat is jammer. Om die leemte deels te vullen en om het feit te vieren dat de auteur honderd jaar geleden, op 10 oktober 1922, werd geboren is Wie denk je dat ik ben? samengesteld. De ondertitel ‘Een biografische bloemlezing’ laat zien dat het om een keuze uit zijn korte werk gaat waarin de auteur geregeld zichzelf naar voren laat komen. Opgenomen zijn verhalen uit bovenstaande bundels en uit de meer recente verzamelingen Geniale Anarchie (1990) en Ver weg dichtbij (2017). Voor deze gelegenheid is er ook materiaal opgenomen dat niet eerder in boekvorm is verschenen, de eerste krantenstukken uit 1947 bijvoorbeeld, dus het echte debuut van Van Leeuwen. Ook ander verspreid werk waarin de schrijver zelf op krachtige wijze aanwezig is krijgt nu de kans om een tweede leven te beginnen.

Sheila Sitalsing in het Voorwoord bij deze uitgave:
“(…) En dan de uitstapjes die hij maakt naar Spaans, Papiaments, Duits en Engels wanneer de jas van het Nederlands hem te krap wordt. Boeli van Leeuwen is te groot voor het Nederlands alleen en tegelijk is hij één van de grootste schrijvers die het Nederlandse taalgebied heeft voortgebracht. (…) Het is een godsgeschenk dat (…) de stukken die hij voor kranten schreef omdat hij de concentratie voor een roman even niet kon opbrengen, hier verzameld zijn. (…) Opdat ook de generaties die nog met lezen moeten beginnen, zullen weten: hier was een grote zoon van het koninkrijk aan het werk.”

Boeli van Leeuwen debuteerde in 1959 met de roman De rots der struikeling, waarvoor hij later in Nederland de Vijverbergprijs (de tegenwoordige F. Bordewijkprijs) ontving, samen met de romans Een vreemdeling op aarde (1962) en De eerste Adam (1966) wel ‘de trilogie van een displaced person’ genoemd. Na zijn rechtenstudie en advocatenpraktijk in Nederland, Spanje en Venezuela bekleedde hij als hoogste ambtenaar de functie van Secretaris van het eilandgebied Curaçao. In 1983 werd hij voor zijn literaire werk bekroond met de Cola Debrotprijs, de belangrijkste Antilliaanse culturele onderscheiding. Na zijn pensionering dat jaar werkte hij als pro-Deo-advocaat in de armen wijken die hij ‘schaduwzijde van the neat Dutch treat in the Caribbean’ noemde. Ook wijdde hij zich opnieuw aan het schrijven, wat onder meer resulteerde in de romans Schilden van leem (1985), Het teken van Jona (1988) en zijn befaamde columnverzameling Geniale anarchie (1990) waarmee hij een nieuwe lezersgeneratie aan zich wist te binden.

Klaas de Groot (Leiden 1942) was in de jaren 80 van de vorige eeuw leraar Nederlands op Curaçao en Aruba. Hij stelde voor Uitgeverij In de Knipscheer de bloemlezingen Vaar naar de vuurtoren en Grenzenloos samen en bezorgde voor deze uitgeverij mede poëzie-uitgaven van Aletta Beaujon en Boeli van Leeuwen. Ook stelde hij Because en andere gedichten van Carla van Leeuwen samen. Daarnaast schrijft hij regelmatig over met name Caraïbische literatuur in tijdschriften en op Caraïbisch Uitzicht.

Deze uitgave is een kleine vóóreditie in paperback, uitgebracht ter gelegenheid van ‘100 jaar Boeli van Leeuwen’ op 8 oktober in het Nationaal Archief in Den Haag, en zal later verschijnen in een gebonden editie die als de definitieve uitgave zal worden beschouwd.

Meer over ‘Wie denk je dat ik ben?’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Sheila Sitalsing op deze site

«Het boek zit ongelooflijk goed in elkaar.»

Kees Broere was eind september, begin oktober vanuit Curaçao even terug in Nederland. Op 7 oktober 2021 kon daarom zijn nieuwe roman ‘Irma’ presenteren in een gesprek met Peter de Rijk in de Pletterij in Haarlem. De eerste roman van Kees Broere bij In de Knipscheer, ‘Pom’, verscheen 3 jaar geleden. Broere had toen net een jarenlang correspondentschap voor de NOS en De Volkskrant achter de rug in Nairobi, Kenia. De roman ‘Pom’, speelt zich dan ook af in Kenia, Nairobi in het bijzonder. Ezra de Haan schreef toen in Antilliaans Dagblad: «Belangrijke roman over hedendaags terrorisme, contraspionage en politieke dwarsverbanden. Als in een thriller zorgt Kees Broere voor cliffhangers die je doen doorlezen. Je weet dat er iets gaat komen. Maar wat?» Dat thrillerelement speelt ook zeker een rol in zijn nieuwe roman ‘Irma. Een mikado van boze goden’, die zich – inderdaad – voornamelijk afspeelt in de Caribische regio en in het heden. R: «Hoofdpersoon Irma is op de hoogte van iets over haar Bonairiaanse vriend Paul. De lezer weet niet wat, maar in ieder hoofdstuk komt hij steeds dichter bij het moment dat het gaat gebeuren. Dat geeft een spanningseffect.» Thema’s als vrijheid, zwart-wit spelen een vanzelfsprekende rol: [B: citaat]. Vrijheid, vond Irma, is geen cadeau dat je beleefd in ontvangst neemt. Vrijheid pluk je zelf. Vrijheid verover je, eigen je je toe, eis je voor jezelf op, dwing je af. Vrijheid is het recht om nee te zeggen. Je niet met minder te laten afschepen. Jezelf genoeg te weten. Om zo vernedering te wreken. En daarna het gesprek te kunnen beginnen over gelijkwaardigheid. R: Dat is een tekst om in te lijsten! Later in de roman komt dat thema nog eens terug: [B: citaat van Paul] Om werkelijk vrij te kunnen zijn, moeten we de bestaande orde juist genadeloos bevechten, wat ook onze vredelievende vrienden hiervan zeggen. (…) We moeten het dus van binnenuit doen, maar onontdekt, door ogenschijnlijk de normen en waarden van het systeem te accepteren, door ons er dienstbaar aan op te stellen. En vervolgens onze eigen slag te slaan. Door de chaos binnen de chaos te scheppen.
Na het interview volgt als felicitatie aan de auteur een eerste recensie over de roman door redacteur Willem Thies. Door een technisch mankement op 7 oktober is in deze opname het zaalgeluid gestreamd in plaats van het geluid vanaf het mengpaneel en minder perfect dan gebruikelijk bij Pletterij.
Kijk hier naar de presentatie op Youtube
Lees hier de recensie over Irma’ van Willem Thies
Meer over ‘Irma. Een mikado van boze goden’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Onherroepelijk dringt de verwantschap zich op met de bluesmuziek die opkwam in het zuiden van de Verenigde Staten.» – Eric de Brabander

Over o.a. ‘Sierlijke golven krullen van plezier’ van Walter Palm in Noord & Zuid, jrg. 3 nr. 5, september 2020:
(…) Curaçao, sinds de zeventiende eeuw onderdeel van de Zeven Provinciën en nu autonoom onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, hoort langer bij Nederland dan de Waddeneilanden. (…) Het gedicht ‘Spoken van slaven’ uit de bundel ‘Sierlijke golven krullen van plezier’ (2009) van de Curaçaoënaar Walter Palm toont hoe de multiculturele en meertalige samenleving van Curaçao tot nu toe worstelt met het koloniale verleden, een verleden dat heden ten dage op elke straathoek nog waarneembaar is. Onherroepelijk dringt de verwantschap zich op met de bluesmuziek die opkwam in het zuiden van de Verenigde Staten in de negentiende en twintigste eeuw. De woordkunstenares Lucille Berry-Haseth (…) is begaan met de Curaçaoënaar die heeft leren leven met misstanden die onlosmakelijk met het eiland verweven zijn. “Permanent naar de bliksem”, zo beschrijft Boeli van Leeuwen zijn eiland in de verhalenbundel ‘Geniale Anarchie’. “Niemand leeft ongestraft onder de palmen”, zo stelt hij. Wie daarover klaagt is een zeurkous. De verbondenheid van mens en natuur is universeel, op Curaçao echter lijkt deze in de poëzie meer beleefd te worden dan in het moederland. De Amsterdamse dichter Ko van Geemert, een regelmatige passant op onze eilanden, begrijpt die weemoedige band met de natuur. Hij schrijft: (…) Mocht u er ooit eens komen, draag dan een strooien / hoed, een wit gewaad / van linnen of papier, als pantser / voor de lichtheid van een niet te dragen last. (…)
Lees hier en hier het artikel
Meer over ‘Sierlijke golven krullen van plezier’
Meer over Geniale anarchie
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Liefdevol, onderhoudend, mooi, smaakvol.» – Ko van Geemert

VoorplatAvila-75Avila Beach Hotel in 5 korte verhalen’ van Eric de Brabander in Ñapa en op Caraïbisch Uitzicht, 8 februari 2020:
Ter afronding van het jaar waarin het 70-jarig bestaan werd gevierd en als opstap naar de komende 70 jaar werd een boekje (35 pagina’s) over de historie van Avila Beach Hotel uitgebracht. Wie met het idee kwam de geschiedenis te belichten door vijf voor het hotel belangrijke figuren (Simon Bolivar, Albert Kikkert, Pieter Hendrik Maal, Nic Møller, Boeli van Leeuwen) in de schijnwerpers te zetten, weet ik niet, maar het is een goed idee. Evenals de keuze voor de Curaçaose auteur Eric de Brabander als schrijver. In zijn gestaag uitbreidend oeuvre (vijf romans tot heden) heeft hij er blijk van gegeven over een opmerkelijke fantasie te beschikken en die verbeelding bovendien op een overtuigende wijze weet te verwoorden. (…) Soms denk je, waar haalt die De Brabander ’t toch allemaal vandaan? (…) Niet alleen is de verbeelding bij uitstek het privilege en de macht van de kunstenaar/fictieschrijver, maar ook vanwege de wijze woorden die schrijver Tim Krabbé ooit sprak: ‘Bederf nooit een mooi verhaal door te veel research’. (…) Bij de verkoop van het hotel aan de familie Vogels in 2015, bestond de vrees dat Avila het culturele, muzikale aspect zou gaan verliezen. (…) Maar het duurde niet lang voordat Wil, Katja en Robbin Vogels beseften dat het hotel dat ze gekocht hadden niet zomaar een hotel was en dat de historie en de centrale plaats die het hotel inneemt in de Curaçaose kunstwereld bewaard diende te blijven. (…) ‘Avila Beach Hotel in 5 korte verhalen’ is een liefdevol gemaakt boekje, onderhoudend geschreven door Eric de Brabander, mooi vormgegeven door Irving Schenker, smaakvol uitgegeven door In de Knipscheer.
Lees hier het artikel ‘De geschiedenis van Avila in vijf schetsen’
Meer over Avila Beach Hotel op deze site
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Cornelis Zitman op deze site
Meer over Nic Møller op deze site

«We moeten Boeli blijven lezen.» – Ronald van Raak

geniale anarchieOver ‘Geniale anarchie’ van Boeli van Leeuwen op Koninkrijksrelaties.nu, 8 augustus 2019:
Boeli van Leeuwen, die overleed in 2007, nam geen blad voor de mond en schreef in alle openheid over zijn eiland, zoals deze woorden uit ‘Geniale Anarchie’. In Nederland zijn we wel wat gewend als het gaat om harde woorden, maar ook ik schrok toen ik deze tekst voor het eerst las: ‘De armoe en de arme: waarmee kan hij zich verdedigen? Niet alleen met kapmessen en pistolen, ijzeren staven en blote vuist! Hij heeft zijn carnaval, zijn loterij en nummers, het casino en bovenal de seksualiteit, dit troosteloos copuleren in de vale ochtend of in de hitte van de namiddag met tenslotte de zwangere gang naar Sociale Zaken, de grote buik naar voren geschoven om een verveelde ambtenaar tot ontferming te bewegen.’ Dat was in 2010 toen ik dit boek las als voorbereiding op het debat in de Tweede Kamer over de nieuwe autonome status van Curaçao. In dat debat, waaraan ook politici van Curaçao deelnamen, heb ik deze woorden van Van Leeuwen geciteerd. Ik gebruikte deze woorden toen niet om mensen te beledigen – evenmin als Boeli van Leeuwen dat ooit zo heeft bedoeld – maar omdat het beeld zo sterk is. Curaçao is een rijk land, maar met veel arme mensen. (…) Het leidt voor veel Curaçaoënaars tot een uitzichtloosheid, die Boeli op zo’n harde wijze verwoordde. We moeten Boeli blijven lezen. [ Ronald van Raak is woordvoerder Koninkrijksrelaties van de Tweede Kamerfractie van de SP. ]
Lees hier de column
Meer over ‘Geniale anarchie’ (1990)
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Ze verschenen nooit eerder in druk.» – André Oyen

VoorplatVerWegDichtbij75Over ‘Ver weg dichtbij’ van Boeli van Leeuwen op Ansiel, 6 april 2018:
Boeli van Leeuwen (1922-2007) besloot zijn oeuvre met een serie columns in de Curaçaosche Courant, die werden gebundeld in het magistrale slotakkoord ‘Geniale Anarchie’. Tot voor kort was onbekend dat hij zijn schrijversleven er ook zowat mee begon: columns die hij veertig jaar eerder schreef voor de Wereldomroep werden onlangs door literatuurwetenschapper Jos de Roo uit het archief van de Wereldomroep geplukt en in een mooie uitgave op de markt gebracht. Ze verschenen nooit eerder in druk en waren slechts bedoeld om te worden uitgesproken voor de radiomicrofoon. Van Leeuwen schreef ze tussen 1951 en 1954, jaren waarin hij in Nederland verbleef.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Ver weg dichtbij’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer