«Op de fiets langs het duistere verleden van Haarlem.» – Geerlof de Mooi

VoorplatHaarlemmers en de slavernij-75Naar aanleiding van ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Haarlems Dagblad, 19 mei 2023:
(…) Haarlemmers Yoshina Davelaar en Dineke Stam organiseren op Hemelvaartsdag de fietstocht ‘Dauwtrappen met Sporen van Slavernij’. (…) De gruwelen van de slavernij vonden ver weg plaats, maar de inwoners van Haarlem en Heemstede waren zich wel degelijk bewust van wat er gebeurde. En dat lieten ze horen ook, zegt Yoshina Davelaar. “Mensen lazen bijvoorbeeld ‘De Negerhut van Oom Tom’. Toen dat boek werd vertaald in het Nederlands, sloeg dat in als een bom. Steeds meer mensen begonnen zich af te vragen: wat gebeurt daar allemaal?” Een scala aan historische figuren en gebouwen passeren de revue tijdens de fietstocht. Aan de ene kant had je de rijke lieden, die dure buitenhuizen lieten bouwen met dubieus geld. Zoals bankier Henry Hope, die veel geld stak in slavenhandel. Hij liet het provinciehuis aan de Dreef bouwen. Maar je had ook dominee Nicolaas Beets, die stad en land afging om clubjes op te richten voor afschaffing van de slavernij.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’

«Diepgravende studie brengt nieuwe feiten aan het licht over de verwevenheid van Haarlemmers met het slavernijverleden.» – Jaap Timmers

VoorplatHaarlemmers en de slavernij-75Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Haarlems Dagblad, 9 mei 2023:
(…) Onderzoekers Dineke Stam en Ineke Mok leggen veel nieuwe informatie bloot uit openbare bronnen zoals testamenten en kerkregisters die grotendeels bewaard worden in het Noord-Hollands Archief. Ook spraken de schrijvers met nazaten van tot slaafgemaakten. (…) De verhalen zijn verbonden met zo’n honderd plekken in het centrum van Haarlem. Ook zijn achttien huidige of vroegere buitenplaatsen in Heemstede en Aerdenhout opgenomen. (…) Ineke Mok, een van de auteurs, zegt nadrukkelijk dat het niet de bedoeling is iemand persoonlijk verantwoordelijk te stellen voor de slavernijgeschiedenis. (…) Vrouwen hebben eveneens geprofiteerd van de slavernij. Sommigen waren er direct verantwoordelijk voor, onder wie de Haarlemse Louise Spiering. Zij had Surinaamse bezittingen. (…) Dominee en schrijver Nicolaas Beets uit Heemstede wordt genoemd als een van de weinige Nederlanders die openlijk pleitten voor afschaffing van slavernij. (…) Christiaan van Lennep (1828-1908) laat sporen na in ’Jeugdherinneringen’, waarin hij onversneden racistische dingen zegt over een man die was meegenomen uit Madagaskar naar huize Woestduin (tussen Vogelenzang en Heemstede). (…) Ineke Mok: “Het hoeft ons niet te verbazen dat rijke mensen zoals Teyler, Pauw of Kenau op enige wijze betrokken waren. We laten de verwevenheid zien van de slavernij met de toenmalige samenleving.” De schuldvraag blijft achterwege. “Wijzen heeft helemaal geen zin. We moeten er oog voor hebben dat de slavernij onderdeel van de geschiedenis is.”
Lees hier het artikel
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’

«Een in alle opzichten mooi en geslaagd boek dat je vooral door zijn beeldende taal nog lang bijblijft.» – André Oyen

VoorplatZucht1-75Over ‘Als de dood zucht’ van Lex Paleaux op Ansiel, 13 maart 2023:
Lex Paleaux (1977) is auteur en scenarist. Zijn prachtige debuutroman ‘Winterwater’ (2020) werd door publiek en pers lovend ontvangen. De roman werd opgenomen in de literatuurlijst van diverse middelbare scholen en zal in 2024 door heel Nederland te zien zijn in een adembenemende theatervoorstelling. ‘Als de dood zucht’ ( houd ik mijn adem in) is zijn nieuwste roman die zich in een jeugdpsychiatrie situeert. Acht bewoners, elk met hun eigen, verleden en hun eigen wonden zijn in een groot huis tot elkaar en het leven veroordeeld. Er worden wel gesprekken gevoerd met hun mentoren, maar de betrokkenheid van de begeleiders stelt niet veel voor. Een van hun begeleiders was in een vorig leven gevangenisbewaarder… en heeft de mentaliteit van zijn vroeger beroep goed behouden. Toch is de sfeer onder de jongeren die het samen moeten zien te rooien, wel hecht. Deze jongeren verdienen een plaats in het leven in de buitenwereld, waar ze als zelfstandige volwassenen hun weg kunnen vinden. Of de opname in een psychiatrische kliniek hen daarbij helpt, daar kan je vraagtekens bij plaatsen. De zeventienjarige Frank wordt door de kinderbescherming naar deze kleinschalige kliniek gebracht. Hij heeft dan sinds het overlijden van zijn ouders al in een flink aantal opvanghuizen en pleeggezinnen gewoond. Hij is vast van plan zich hier onzichtbaar te maken, niet op te vallen, zo min mogelijk vragen te stellen. Hij zal zijn tijd wel uitzitten. Het is vooral Quintin, een medebewoner, die hem vrijwel onmiddellijk bij de dagelijkse gang van zaken betrekt en ook over hem waakt. Lex Paleaux laat je op een treffende manier kennis maken met elk van de jongeren. Met heel veel empathie vertelt hij over hun achtergrond, hun angsten, hun gevoelens en hun leefwereld. Door het verhaal te laten vertellen vanuit de twee jongens Frank en Quintin ontstaat begrip over de problemen van de anderen – en zichzelf. Het verhaal is pijnlijk, ontroerend en krijgt een schokkende ontknoping. Toch weet de auteur aan dit schrijnend verhaal ook de nodige subtiele en gepaste humor toe te voegen. ‘Als de dood zucht’ is in alle opzichten een mooi en geslaagd boek dat je vooral door zijn beeldende taal nog lang bijblijft.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de dood zucht’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Lex Paleaux staat op het punt om landelijk door te breken: ‘Ik heb alleen maar de lagere school afgemaakt.’»

VoorplatZucht1-75Over ‘Als de dood zucht’ van Lex Paleaux in Leven! Magazine, nr. 20, Haarlem, 9 maart 2023:
(…) Lex Paleaux staat op het punt om landelijk door te breken. Want met zijn vierde roman ‘Als de dood zucht’ heeft de geboren Fries naar eigen zeggen zijn beste boek tot nu toe afgeleverd. In deze roman beschrijft hij de – helaas – actuele wereld van de jeugdpsychiatrie. (…) Wat is het grootste misverstand over jou, denk je? ‘Dat ik mijn boeken bén. Tuurlijk, ze zijn voor een groot deel autobiografisch, maar ik ben echt zoveel meer dan ‘Lexje’ uit mijn debuutroman ‘Winterwater’. Ik schrijf beeldend en ben open en direct in mijn boeken. Dat geeft mensen soms de indruk dat ze veel, zo niet alles, tegen me kunnen zeggen. In 2018 werden mijn verhalen gepubliceerd op de facebookpagina ‘Je bent Haarlemmer als…’ en kreeg ik ineens een publiek. Werd ik op straat nageroepen ‘hé, Lex, ik lees jou!’. Had ik binnen no-time 5000 facebookvrienden in plaats van 30. Met die aandacht komen natuurlijk ook de meningen los. Dat kan soms lastig zijn, ik ben een vrij uitgesproken persoon, zeker niet eendimensionaal en kan soms met mijn vuist op tafel slaan als me iets niet bevalt. Dat geeft soms ruis in de communicatie. Als ik één ding heb geleerd in de afgelopen jaren, is het wel dat ik heel dicht bij mezelf moet blijven om het contact met anderen niet te verliezen.’ (…)
Lees hierhier het hele artikel
Meer over ‘Als de dood zucht’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer

Lex Paleaux – Vlo. Roman

VoorplatVlo-75Lex Paleaux
Vlo

roman
voorwoord Ronald Giphart
genaaid gebrocheerd in omslag met flappen,
210 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214-35-4
eerste uitgave 21 maart 2022

Met een Voorwoord van Ronald Giphart

Vlo is het laatste deel van het drieluik, waarvan ‘Winterwater’ en ‘Het leven is een circus’ de twee voorgangers zijn. In ‘Vlo’ wordt dit volledige fictieve verhaal verteld op basis van slechts één feit. Een enkele zin stond aan de basis van de roman, waarbij de lezer wordt meegenomen in de belevingswereld van Paleaux, om met een enorme dreun met beide voeten weer op de grond gezet te worden.

“De bewolking krijgt steeds meer de overhand op een dag die toch al overschaduwd werd door gevoelens van negativisme en teleurstelling. Zelfs de vogels hebben zich teruggetrokken en alleen het zachte geritsel van de bladeren in de bomen dient als de soundtrack van een leven dat niemand wil.”

Lex Paleaux (1977) overdonderde het publiek met zijn debuutroman ‘Winterwater’. Het eerste deel van het drieluik kreeg lovende recensies, van zowel publiek als pers. Het vervolg, ‘Het leven is een circus’, kon eveneens op louter positieve kritieken rekenen. Naast het schrijven van boeken schreef hij scripts voor tv, theater en film.

Meer over ‘Winterwater’
Meer over ‘Het leven is een circus’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Je kunt alleen in jezelf verdwalen.» – Lex Paleaux


Op 1 juni 2021 was schrijver Lex Paleaux te gast bij interviewer Peter de Rijk in de derde aflevering van het live boekenprogramma De Epiloog vanuit Pletterij Haarlem. Dit vanwege Paleaux’ opmerkelijke ‘dubbeldebuut’ met de ademstokkende roman ‘Winterwater’ over het Friese jochie Lexje en met het soms hilarische ‘Het leven is een circus’ waarin een volwassen Lex door allerlei voorvallen telkens herinnerd wordt aan zijn kindertijd. R: Is het schrijven van deze boeken ook een manier om onnodige bagage los te laten? P: Elke auteur die schrijft doet dat omdat hij iets kwijt moet. R: Jij schrijft boeken waarin kindermisbruik voorkomt, waarin zwaar geweld tegen een kind voorkomt. Dat zijn onderwerpen waarover we niet vaak genoeg kunnen nadenken. P: Ja, dat.
Kijk en luister hier naar De Epiloog 3
Meer over ‘Winterwater’
Meer over ‘Het leven is een circus’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer
Klik hier voor meer over De Epiloog

«Vertrouwd weerzien.»

VoorplatCircus-75Over ‘Het leven is een circus’ van Lex Paleaux in HRLM Stadsglossy, nr. 71, december 2020:
In de rubriek Uitgelicht op de boekenpagina’s van HRLM Stadsglossy: “Lex Paleaux schreef zijn columns vanuit het hoofdpersonage van zijn alom geprezen debuut ‘Winterwater’. Binnen afzienbare tijd ontstond er een trouwe lezersschare die de verhalen omarmde. Zijn nieuwe boek is de perfecte aanvulling voor de lezer die nog geen afscheid wilde nemen van ‘kleine Lexje’ en andere sleutelfiguren uit ‘Winterwater’.”
Meer over ‘Het leven is een circus’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De auteur is een ware woordenkunstenaar.» – A. Resh

VoorplatCircus-75Over ‘Het leven is een circus’ van Lex Paleaux voor NBD/Biblion, 21 oktober 2020:
Lexje groeit op in een klein Fries dorpje. Net als alle jongetjes maakt hij het nodige mee. Vaak met alle gevolgen van dien. Het kind is graag bij de buren: zijn opa en oma. Hij heeft het er daarom moeilijk mee als ze plotseling elders gaan wonen. De hedendaagse Lex, die tegenwoordig Haarlemmer is, vergelijkt zijn dagelijkse belevenissen regelmatig met jeugdherinneringen. Dit boek bestaat uit korte maar krachtige hoofdstukjes met grappige en emotionele passages. Het zijn oorspronkelijk autobiografische columns die auteur Paleaux op sociale media schreef. De stukjes, met Haarlem en Friesland als setting, werden vol lof ontvangen. Lexje wordt op niet-chronologische wijze op verschillende leeftijden geschetst. De lezer heeft middels Paleaux’ debuut ‘Winterwater’ reeds kennis met zijn jeugd kunnen maken. Dit boek is een bonus daarop maar kan prima afzonderlijk gelezen worden. Hoewel de auteur een ware woordenkunstenaar is, heeft het taalniveau er niet onder hoeven lijden en is goed te begrijpen. Al met al een prachtig kunstwerk. Geschikt voor iedereen, maar vooral voor liefhebbers van autobiografisch werk.
Meer over ‘Het leven is een circus’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De directe plezierige stijl laat je meegaan in zijn ‘avonturen’.» – Kees de Kievid

VoorplatCircus-75Over ‘Het leven is een circus’ van Lex Paleaux op Boekenbijlage, 15 oktober 2020:
Het tweede boek waarop de schrijversnaam Lex Paleaux prijkt, is ditmaal geen roman, maar een bundeling van zijn columns. Nu een Haarlemmer, maar zijn wortels liggen in Friesland. Daar speelde zijn debuutroman ‘Winterwater’ zich af. In ‘Het leven is een circus’ komt daar nu Haarlem bij, de stad, zegt hij, die ik “oprecht als mijn thuis beschouw”. (…) Uit al deze beschrijvingen blijkt dat hij een prima observator is. Maar hij doet meer dan observeren. Het lijkt wel of hij telkens wanneer hem iets intrigeert in de achteruitkijkspiegel ook iets interessants ziet. Dat is niet wat er achter hem gebeurt, maar weerspiegelt zijn verleden in Friesland als jonge Lex. Het zijn associaties van het heden en verleden, zoals hij ook in ‘Winterwater’ de vertrekken in zijn huis associeerde met gebeurtenissen in zijn jeugd. (…) Met bovenstaande opmerkingen typeren we slechts een deel van het boek. Er is nog veel meer aan de hand. In de roman komt uitsluitend de jeugdige Lex aan het woord. Nu neemt de inmiddels drieënveertig jarige Lex die rol geregeld over. We komen iets meer over de Lex van nu te weten en hoe hij over verscheidene zaken denkt. (…) Het zijn niet alleen de gebeurtenissen uit zijn jeugd die Lex beschrijft. Wel hoe het kind er zelf tegenaan kijkt en wat die ervaringen in Lex’ leven hebben betekend. (…) De directe plezierige stijl waarin Lex schrijft, laat je als het ware meegaan in zijn ‘avonturen’. (…) Dat bestaan van Lex in heden en verleden, met ‘Winterwater’ en dit boek, is nu aan de lezer voorgelegd. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het leven is een circus’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een weerbarstig Fries jongetje neemt zijn jeugd mee naar een volwassen leven in de Spaarnestad.» – Job ter Steege

VoorplatCircus-75Over ‘Het leven is een circus’ van Lex Paleaux op Leeskost, 9 oktober 2020:
(…) Meer dan zeventig autobiografische verhaaltjes vormen de uitlopers van de roman ‘Winterwater’ van de Haarlemse columnist Lex Paleaux. We hebben Lexje daar leren kennen als een Fries jochie dat schurend langs zijn opvoeders opgroeit. (…) Gelukkig heeft de jongen zijn opa Pake en ook oma Beppe die hem tot troost zijn. (…) Ook de onverwachte meevallers en plezierige ontdekkingen tijdens zijn jeugd heeft de schrijver meegenomen naar Haarlem, waar een nieuwe stad en vooral nakend vaderschap op hem wacht. Maar al emigreer je naar deze stad met het mooiste station van Nederland, je neemt jezelf en je leven mee.
Moet je een paar verdwaalde wat nukkige Duitse toeristen de weg wijzen naar dat mooiste station? De schurende Lex van nu als beginnende ‘veertiger’ heeft er zijn weifelende gedachten over, terwijl dat niet zo is als hij een homoseksuele jongen die wordt belaagd te hulp schiet. Opgroeien is afscheid nemen. Speciaal als je opa overlijdt. Het waren zijn woorden bij het aanhaken bij het schaatsen: ‘Lexje, jij moet nu voorop’. en het is Pake zijn beurt om aan te haken.’ Ze wisselen van plek en Lexje gaat voorop. ‘Stug doorschaatsen jongen, altijd stug doorgaan… Hoeveel tegenwind je ook hebt.’ (…) Paleaux laat zien dat het geraden is om inzicht, noem het wijsheid, in je levensransel mee te nemen, eigenzinnigheid te koesteren en tenslotte je gezonde verstand te blijven gebruiken. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het leven is een circus’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer