«**** Een rijk boek.» – Ko van Geemert

VoorplatRooPraatjes_Opmaak 1.qxdOver ‘Praatjes voor de West. De Wereldomroep en de Antilliaanse en Surinaamse literatuur 1947-1958’ van B. Jos de Roo in Parbode, november 2015:
Als we ons beperken tot Suriname vallen drie zaken op. Ten eerste de rol van orale literatuur met als bekendste vertegenwoordiger Johan Ferrier. (…)Ten tweede valt de belangrijke plaats op die Wie Eegie Sanie. (…) Als derde opvallend punt wijdt De Roo een hoofdstuk aan de relatief onbekende John Leefmans. (…) De Roo: “In de jaren 1947-1958 was de Surinaamse literaire toekomst al begonnen.” Een rijk boek en een aanwinst voor iedereen die geïnteresseerd is in de Surinaamse en Antilliaanse literatuur.
Lees hier de volledige tekst
Meer over ‘Praatjes voor de West’

B. Jos de Roo, Jos de Roo, Praatjes voor de West, De Wereldomroep en de Antilliaanse en Surinaamse literatuur 1947-1958, Johan Ferrier, Wie Eegie Sanie, John Leefmans, Johan van de Walle, Eddy Bruma, Jules Sedney, Hein Eersel, W.A. Sarucco en Frits Moll,

«Een ervaring die je gewoon moet ondergaan.» – Marieke Visser

EFM 9 Literair

voorplatSilence75Over ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’ van Dave MacDonald (initiatief) in EFM Magazine nr. 9, augustus 2014:
Een dvd in een boek, of is het nou een boek met een dvd? Het is in elk geval méér dan een boek: De Stilte van het Ongesproken Woord; Tiri fu den wortu… di no taki is een ervaring die je gewoon moet ondergaan. Een feest voor oog en oor, en bovenal: voor het hart. Drie van Surinames grootste dichters staan centraal in deze uitgave. Trefossa, Shrinivási en Dobru. Hun levens worden beschreven, een zorgvuldige selectie van hun gedichten is opgenomen en er zijn tal van interviews en beschouwingen. (…). De vormgeving en overige boekverzorging zijn uitmuntend. Dan is er ook nog de dvd, waarbij topmuzikanten de poëtische woorden en de veelzeggende stilte met muziek combineren en interpreteren. Dit alles samen, deze literaire sensatie, geeft een completer beeld van de drie dichters dan er voorheen was. Een mooi en waardig monument voor deze Srananmans. (…) .
Lees hier de recensie
Meer over ‘De stilte van het ongesproken woord’

«Indrukwekkende uitgave met interessante interviews, schitterende foto’s en een fantastische dvd.» – Brede Kristensen

voorplatSilence75Over ‘De stilte van het ongesproken woord’ in Ñapa (Amigoe), 16 augustus 2014:
De Surinaamse componist Dave MacDonald heeft het initiatief genomen om een drietal belangrijke Surinaamse dichters met ondersteuning van muziek en interviews voor het voetlicht te brengen. Het gaat om de poëzie van Trefossa (1916-1975), Shrinivasi (1926) en Dobru (1935-1983). De meeste in de bundel opgenomen gedichten zijn in het Sranan geschreven. De vertalingen in het Nederlands zijn vaak subliem. Hein Eersel vertelt over het leven van Henri de Ziel, die dichtte onder de naam Trefossa. (…) Vervolgens Dobru. De naam betekent in het Sranan ‘dubbel’ en is afgeleid van de initialen van zijn werkelijke naam Robin Raveles. Cynthia Abrahams schetst een beeld van een actieve en geëngageerde man, die al vroeg opkwam voor het Sranan. Alhoewel hij zich inzette voor de jonge natie Suriname, is er bij hem geen zweem van enghartig provincialisme te bespeuren. (…) De derde dichter die in de bundel aan bod komt is de ook op Curaçao bekende Shrinivási (pseudoniem van Martinus H. Lutchman). Zijn poëzie is van een uitzonderlijke kwaliteit. Geert Koefoed schreef een mooie inleiding over het werk van Shrinivasi tegen de achtergrond van zijn levensloop. (…) Eigenlijk is er geen muziek nodig om deze melodie te laten klinken. Maar MacDonald en mede-componist Robin van Geerke beseften heel goed dat muziek als toegangspoort tot poëzie kan functioneren. Mits die muziek niet alle aandacht naar zichzelf wil trekken. Dat gebeurt ook niet. De muziek, in verschillende kleurrijke genres, oefent hier een ondersteunende werking. ‘Ze zochten naar de stilte tussen de woorden’ constateert inleidster Ismene Krishnadath. Luisterend naar de muziek en de vaak intrigerende voordracht van de gedichten, denk ik dat veel mensen door de poort zullen gaan om te ontdekken wat deze Surinaamse dichters ons allemaal te vertellen hebben. Ook als we niet uit Suriname komen, want de universele betekenisdimensie is overal aanwezig.
Lees hier en hier de recensie in de krant en hier als worddocument
Meer over De stilte van het ongesproken woord

«**** Mooier kan haast niet.» – Ko van Geemert

voorplatSilence75Over ‘De stilte van het ongesproken woord’ in Parbode, juni 2014:
In de eerste plaats natuurlijk de gedichten van achtereenvolgens Trefossa (Henri Frans de Ziel, 1916-1975), Shrinivási (Martinus H. Lutchman, geboren in 1926) en Dobru (Robin Ewald Raveles, 1935-1983). Deze dichters worden respectievelijk ingeleid door Hein Eersel, Geert Koefoed en Cynthia Abrahams. Een deel van het boek is gevuld door persoonlijke gedachten over de dichters, van onder anderen schrijfster Cynthia Mc Leod en muziekpedagoge Mavis Noordwijk (over Trefossa), lerares, publiciste Lila Gobardhan-Rambocus en dichter, zanger Raj Mohan (Shrinivási), schrijver Gerrit Barron en redacteur Chandra van Binnendijk (Dobru). En, last but not least, wordt een deel van het boek ingenomen door het muziekproject Silence of the unspoken word, de dvd met achtergrondinformatie en 15 gedichten die op muziek zijn gezet door Dave MacDonald en Robin van Geerke. (…) Een geslaagd experiment, dat niet zelden swingende en melodieuze muziek opleverde.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De stilte van het ongesproken woord’

«Een mooie dubbeluitgave – boek en dvd – rond het werk van Trefossa, Shrinivási en Dobru.» – Joop Leibbrand

voorplatSilence75Over ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’ op MeanderMagazine, 22 mei 2014:
Onder de subtitel ‘Drie Surinaamse dichters op muziek gezet’ verscheen onlangs een mooie dubbeluitgave – boek en dvd – rond het werk van Trefossa, Shrinivási en Dobru, dichters die, mede omdat ze in een sterke orale traditie staan, geworteld zijn in het collectieve geheugen van de Surinamers. Samenstellers Cynthia Abrahams (eindredactie), Hein Eersel en Geert Koefoed behandelen na enkele algemene inleidingen de drie dichters in afzonderlijke hoofdstukken, waarbij naast uiteraard een gedichtenkeuze, persoon en werk door middel van biografische overzichten, korte essays en interviews met personen die er in cultureel Suriname toedoen, ruimschoots worden belicht. Trefossa is onlosmakelijk verbonden met de verheffing van het minderwaardig geachte negerengels tot het literaire Sranan. Van zijn gedichten spreekt vooral ‘gronmama’ aan, met de beginstrofe ‘Ik ben niet ik’. Op de dvd is het een van de beste nummers geworden, verrassend gezongen door Martin Buitenhuis, leadzanger van Van Dik Hout. (…) Een van de aardigste bijdragen over Shrinivási is het korte gesprek dat Geert Koefoed over hem voerde met dichter-zanger Raj Mohan. Waarom heeft Nederland deze dichter niet omarmd? (…) Dobru was van de drie degene met de duidelijkste revolutionaire inslag. (…) Lang niet altijd heeft een bijgevoegde cd of dvd ook echt een toegevoegde waarde. Bij Silence of the Unspoken Word is dat volstrekt anders, want je zou deze dvd best als hoofdaankoop kunnen beschouwen en dan het boek als bonus. Het betreft een speciale registratie in het Amsterdamse BIM-Huis, met veel plezier en grote inzet professioneel gedaan. Beslist een aanrader, dit hele project!
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’/‘Tiri fu den wortu… di no taki’/‘Silence of the Unspoken Word’

«Een sieraad voor elke liefhebber van de Surinaamse literatuur.» – Jerry Dewnarain

voorplatSilence75Over ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’ in De Ware Tijd Literair, 17 mei 2014:
‘De Stilte van het Ongesproken Woord’ is een mooie, informatieve en zeer creatieve uitgave waarin poëzie van drie stonfutu Surinaamse dichters Trefossa (Henny de Ziel), Dobru (R. Raveles) en Shrinivási (Martinus Lutchman) is verwerkt tot prachtige muziek op dvd. (…) Ieder van de drie dichters heeft zijn eigen prachtig vormgegeven deel van het boek gekregen, met veel foto’s, informatie over hun leven en werk door kenners en uiteraard een keuze uit hun gedichten. De invloed van de drie behandelde dichters op de Surinaamse literatuur is bijzonder groot. ‘Tiri fu den wortu … di no taki. De Stilte van het Ongesproken Woord’ is een sieraad voor elke liefhebber van de Surinaamse literatuur. Ook jongeren kunnen op een moderne manier kennis maken met dit muzikaal bewerkte culturele erfgoed en zelfs aangespoord worden werken van Surinaamse dichters te gaan lezen en deze creatief te gebruiken.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’/‘Tiri fu den wortu… di no taki’/‘Silence of the Unspoken Word’

«Een boekwerk om met alle egards behandeld te worden.» – Stuart Rahan

voorplatSilence75Over ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’ in De Ware Tijd, 30 april 2014:
Drie dichters, bekend en een begrip onder hun pseudoniem, hun nyunmannen zoals in het Sranan, de taal die zij in hun poëtische hart sloten, hebben een nieuw podium. Niet alleen een innemend muziektheaterstuk, ook in een uitgave van een bijzonder boekwerk. Hoewel er voorlopig geen muzikale performances op het programma staan, kan het grote publiek zich alvast inleven met het boekwerk en de dvd ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’. Op het eerste gezicht lijkt het boekwerk te vragen om met alle egards behandeld te worden. Niet geheel onterecht. De inhoud biedt een kijkje in het leven en werk van drie van Surinames grote dichters. Trefossa, Shrinivasi en Dobru hebben hun toehoorders niet alleen begeesterd maar tegelijkertijd ook geïnspireerd aan zelfreflectie te doen.
Lees hier de recensie of hier in de krant (blz. 29)
Meer over ‘De Stilte van het Ongesproken Woord’ / ‘Tiri fu den wortu… di no taki’ / ‘Silence of the Unspoken Word’

«Een festijn van woord, beeld en klank. Werkelijk een streling voor oog, oor en geest.» – André Oyen

voorplatSilence75Over ‘De stilte van het ongesproken woord. Trefossa, Shrinivási, Dobru. Drie Surinaamse dichters op muziek gezet.’ op Ansiel, 16 april 2014:
‘De stilte van het ongesproken woord’ is een multimediaal eerbetoon aan drie grote Surinaamse dichters: Trefossa, Shrinivási, Dobru. De gedichten van deze grootheden zijn samengebracht in een schitterend boekwerk, verlucht met prachtige foto’s en tekeningen. Bij dit juweeltje zit dus ook de DVD met een keur van muzikanten die deze mooie poëzie in een onvergetelijk muzikaal en kleurrijk schouwspel brengen. Een waar Caraïbische vuurwerk vol diverse en kleurige patronen. Het project ‘Silence of the Unspoken Word’ is een festijn van woord, beeld en klank. Werkelijk een streling voor oog, oor en geest.
Lees hier de recensie of hier de kortere versie op iedereenleest.be
Meer over ‘De stilte van het ongesproken woord’

De stilte van het ongesproken woord

voorplatSilence75De stilte van het ongesproken woord [boek + dvd]
Tiri fu den wortu di no taki
Trefossa, Shrinivási, Dobru. Drie Surinaamse dichters op muziek gezet
Gedichten, essays, muziek
Nederland – Suriname
‘Silence of the Unspoken Word’ is een initiatief van Dave MacDonald
gerealiseerd door IKO Foundation
inleidingen Cynthia Abrahams (eindredactie), Hein Eersel, Geert Koefoed
fotografie/beeld Jean van Lingen, Antoinette van Maarschalkerwaart
genaaid gebonden, 22,6 x 22,6 cm, 136 blz., duur dvd 56:59
geïllustreerd met tientallen foto’s € 28,50
6 april 2014
ISBN 978-90-6265-852-7

Trefossa, Dobru en Shrinivasi zijn dichters die, elk op zijn eigen manier, een plaats hebben ingenomen in het collectieve geheugen van Surinamers. Dit op zich maakt hen al de moeite van aandacht waard. Deze mannen hebben veel meer te bieden. Hun poëzie is de uitdrukking van hun levensgang en hun zijn. Ken hen, en je zal de diepgang in hun poëzie vinden.
De poëzie van Suriname heeft zich nooit beperkt tot het papier. Integendeel. Gedichten waren er om gehoord te worden. Hun werk is al eerder in muzikale vertolking verschenen. Componisten Dave MacDonald en Robin van Geerke bouwen met de IKO Foundation voort op deze lijn. Hindi, Nederlands, Sranan, Sarnami en Engels wisselen elkaar af op een kleurrijk palet van muziekstijlen. Jazz, blues, gospel en rap gaan hand in hand met klanken van de tabla, kaseko en Caraïbische patronen.
MacDonald en Van Geerke hebben gezocht naar de stilte tussen de woorden. In die stilte hebben zij het recht opgeëist om het dichterlijk erfgoed van hun cultuur te vermengen met andere culturen, om te experimenteren en nieuwe dimensies te zoeken.

De gekozen gedichten, de levensschetsen van de dichters en de interviews zijn afgestemd op een zo breed mogelijk lezerspubliek. De samenstellers hopen dat de gedichten, die een tijdloos fenomeen zijn, door de koppeling met muziek op de bijbehorende dvd, Silence of the Unspoken Word, nog meer zullen gaan leven. Alle lezers, in Nederland of in Suriname, of ze nu tot de jongere of de oudere generatie behoren, hopen we hiermee zo enthousiast te maken dat hun belangstelling en waardering voor poëzie toenemen: voor Surinaamse poëzie in het bijzonder maar misschien ook wel voor poëzie in het algemeen.

De volgende schrijvers en musici werken aan het project Silence of the Unspoken Word mee:
Cynthia Abrahams, Gerrit Barron, Chandra van Binnendijk, Hans Breeveld, Martin Buitenhuis, Eric Calmes, Dobru, Hein Eersel, Zanillya Farrell, Quinsy Gario, Norman van Geerke, Lila Gobardhan-Rambocus, Satya Jadoenandansing, Geert Koefoed, Claudius de Krentenkoning, Ismene Krishnadath, Sanne Landvreugd, Julya Lo’ko, Dave MacDonald, Desiree Manders, Cynthia Mc Leod, Adinda Meertins, Chy-Kyria Mezas, Raj Mohan, Mavis Noordwijk, Nitti Ranjan, Roetoe Raveles, Lucas Shepherd, Shrinivási, Sim’Ran, Robert Harman Sordam, Trefossa, Armando Vidal, Yoran Vroom, Sarah-Jane Wijdenbosch,

Meer over ‘Silence of the Unspoken Word’

«Bijzondere gedichten, van hoge kwaliteit.»

Opmaak 1Over ‘Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt’ van Karin Lachmising in De Ware Tijd Literair, 25 januari 2014:
Er is wél veel verschenen het afgelopen jaar. (…) En dan is er de Schrijversvakschool onder leiding van Ruth San A Jong die zelf een bundel met verhalen over de dood heeft uitgebracht, ‘De laatste parade’, mooi gedaan en een gedurfd onderwerp. Onlangs zijn er drie studenten afgestudeerd aan de Schrijversvakschool, onder anderen Karin Lachmising die kort daarna bij In de Knipscheer uitkwam met een dichtbundel, ‘Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt’, met bijzondere gedichten, van hoge kwaliteit. (.…) Het Surinaamse literaire leven is aan het veranderen.

Lees hier hier het artikel

Meer over Karin Lachmising

Meer over ‘De laatste parade’