Opening tentoonstelling ‘Rebels & Onbegrensd. Henrik Barends Grafisch ontwerper’

1976. Jos & Franc Knipscheer, Korte Spaarne 19, Haarlem ( Foto: Kuno Grommers )

Op zondag 3 september 2023 vond  in het Rietveldpaviljoen, Zonnehof 8, 3811 ND Amersfoort de opening plaats van de tentoonstelling ‘Rebels & Onbegrensd. Henrik Barends Grafisch ontwerper’ en de presentatie van de monografie Graphic Adventures. De opening en boekvoorstelling worden verzorgd door Ivo de Wijs en curator Lex van de Haterd, die ook de inleiding voor het boek schreef. De tentoonstelling is nog te bezichtigen tot en met 7 oktober 2023 op donderdag t/m zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Voor het boek Graphic Adventures leverde Franc Knipscheer onderstaande tekst aan met de in dit bericht geplaatste foto: «Uitgever en redacteur Jos Knipscheer († 1997) en Henrik Barends, generatie- en buurtgenoten in Amsterdam-Noord, werkten beiden voor Plug, het Amsterdamse blad van het Cultureel Jongeren Paspoort. Henrik was al vanaf 1967 de vormgever van het blad, later schreef Jos erin over popmuziek en begon er de rubriek Plug Literair waarin hij verhalen en gedichten van middelbare scholieren plaatste en van commentaar voorzag. Enkelen liet hij vanaf 1976 debuteren bij Uitgeverij In de Knipscheer. Jos was de beste redacteur die ik ken. Maar voor de uitgeverij net zo belangrijk was dat hij Henrik Barends bij de uitgeverij betrok als grafisch vormgever. Barends gaf vanaf 1979  In de Knipscheer smoel met vele eigenzinnige, soms controversiële maar altijd fascinerende boekomslagen en hij werd daarmee decennialang de meest geïmiteerde ontwerper van het boekenvak. In 1989 maakte hij het monumentale zwart-witlogo dat In de Knipscheer tot op de dag van vandaag ís
Meer over Henrik Barends en Barends & Pijnappel bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Lex van de Haterd bij Uitgeverij In de Knipscheer

Expositie vormgever Henrik Barends van 31 augustus t/m 8 oktober 2023.

Barends-PijnappelDe expositie ‘Rebels en Onbegrensd’ bestrijkt ruim zestig jaar grafisch ontwerp van Henrik Barends [Amsterdam 1945]. De tentoonstelling geeft een tijdsbeeld vanaf de start van Henriks vormgeving in de jaren 60 en 70 tot heden en toont zijn ontwikkeling gedurende deze zes decennia. Ook al lijkt het einde van zijn carrière in zicht, Henrik ontwerpt nog elke dag. Ook deze expositie heeft hij zelf vormgegeven, samen met zijn zakelijke en levenspartner Anneke Pijnappel [Amsterdam 1949]. Centraal staan de vormgeving, de typografie en de aan de vormgeving dienstbare fotografie. Deels chronologisch en deels thematisch laat de expositie de kwaliteit en originaliteit van zijn werk zien in onder een selectie voorontwerpen plus het uiteindelijke omslag de kijker een verrassende blik op het ontwerpproces. Het resultaat is een feest voor het oog. Zo wordt de sfeer van de sixties en de seventies ‘rebels en spectaculair’ zichtbaar met grote prints. Een ander deel van de expositie toont de ontwerpen van boekomslagen voor uitgeverij In de Knipscheer, de ‘kleurrijkste uitgever van Nederland voor avontuurlijke lezers’. De ontwerpen waren soms controversieel. In 1993 weigerden tal van boekhandels de novelle ‘De palingvijver’ van Koos Dalstra in te kopen omdat ze het omslag van Henrik Barends te walgelijk vonden. ‘Laat Barends maar poëzieomslagen ontwerpen, die worden toch niet verkocht…’ (…) Locatie: Rietveldpaviljoen, centrum voor fotografie en beeldcultuur, Zonnehof 8, 3811 ND Amersfoort.
Lees hier de complete aankondiging in de vormgeving van Henrik Barends
Meer over Henrik Barends bij Uitgeverij In de Knipscheer
Klik hier voor ‘De palingvijver’

Paul Blanca † 15.10.21

DalstarPalingvijverFotograaf Paul Blanca (1958) is op 15 oktober 2021 overleden. Hij werd 62. Tot zijn vriendenkring behoorden in de jaren negentig onder meer Rob Scholte en Koos Dalstar. Van Rob Scholte gebruikte Uitgeverij In de Knipscheer diverse schilderijen op omslagen van boeken van ‘tijdgenoten’, zoals o.a. op de roman ‘De meter van Napoleon’ (1988) van René Huigen en op de dichtbundel ‘Et age’ (1992) van Koos Dalstar. Op het tweede boek van Koos Dalstar bij Uitgeverij In de Knipscheer, de novelle ‘De palingvijver’ (1993), prijkt dan weer een foto van Paul Blanca. Tal van boekhandels weigerden de novelle in te kopen omdat ze het omslag (van vormgever Henrik Barends) te afstotend vonden. Blanca kwam bij inleveren van de foto zijn honorarium voor de foto cash ophalen ten kantore van de uitgeverij, toen aan het Singel in Amsterdam.
Meer over Koos Dalstar bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over René Huigen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Lees ook ‘Paul Blanca, Deze film redt je leven (2021)’

Howard Krol / Arthur Lava (1955-2020), in herinnering

HowardKrolIk zou het moeten nakijken, en dat kan ik niet want ik zit net een weekje in Frankrijk op adem te komen, maar ik denk dat het eind 1986 begin 1987 geweest moet zijn dat mijn broer Jos Knipscheer († 1997) vanuit Amsterdam met Howard Krol de uitgeverij in Haarlem binnenstapte. Howard, tien jaar jonger dan Jos, lang, knap, energiek. Zijn bruinverbrande kop stak af tegen het immer bleke gelaat van Jos, die het toen al moest redden met een energieschaal van 6% vanwege falende nieren. Hij zou zeker voor vijf jaar de rechterhand worden van Jos – en gezamenlijk zouden zij een nieuwe generatie jonge schrijvers aan de uitgeverij binden, niet alleen een aantal Maximalen (als Arthur Lava), maar ook bijvoorbeeld Diana Ozon en Adriaan Bontebal († 2012). Howard was behalve een goed redacteur, een goed organisator, een man met contacten en daardoor een promotioneel uithangbord van de uitgeverij. Hij voelde zich thuis op het podium, bracht het tijdschrift De Held bij ons binnen, hielp de uitgeverij eind 1988 begin 1989 verhuizen naar het Singel 450 in Amsterdam en een paar jaar later het 15-jarig bestaan van de uitgeverij daar vormgeven. Het klikte tussen hem en de in die tijd gezichtsbepalende vormgever van de uitgeverij Henrik Barends, een samenwerking die zich ook nadien zou voortzetten bij Uitgeverij Voetnoot, een initiatief van Henrik en zijn partner, vertaalster Anneke Pijnappel. En natuurlijk kwamen we elkaar in recenter jaren tegen bij het afscheid van zoveel gezamenlijke dierbaren. En die regelmatige ‘weerzienen’ waren altijd een warm genoegen en deden ons ieder in gedachten terugdenken aan die tijd dat de uitgeverij als een jonge puber te groot was voor servet en te klein voor tafellaken. En nu zit ik hier te proberen ook eens een bruinverbrande kop te krijgen en moet ik veel te vroeg achter jouw naam een jaartal zetten met een kruisje; †2020. Howard, bedankt voor je commitment aan en inzet voor de uitgeverij.

franc knipscheer, Vaux, 16 september 2020

Joost Zwagerman

Maximalen-75(Foto Arthur Bajazzo)

Joost Zwagerman (51) overleden op 8 september 2015 in Haarlem.
1988. Een jaar voordat Joost Zwagerman met ‘Gimmick!’ doorbrak, stelde Howard Krol, op dat moment redacteur bij Uitgeverij In de Knipscheer, onder zijn pseudoniem Arthur Lava de bloemlezing ‘Maximaal’ samen. Het zou een hausse aan aandacht betekenen voor de dichters die zich tot de Maximalen rekenden: Pieter Boskma, Bart Brey, Dalstar, Johan Joos, René Huigen, Tom Lanoye, Arthur Lava, K. Michel, Frank Starik, René Stoute en Joost Zwagerman. De bundel, in de opvallende vormgeving van Henrik Barends, werd een jaar later bekroond als een van De Best Verzorgde Boeken van dat jaar. In die jaren mocht Uitgeverij In de Knipscheer de uitgever zijn van het op maximaal formaat uitgegeven literaire tijdschrift ‘De Held’, waaraan Joost Zwagerman diverse keren bijdroeg.

2015. Rogi Wieg publiceert zijn laatste gedichten op het digitale supplement van het literair tijdschrift ‘Extaze’. Joost Zwagerman antwoordt op 20 juni met een gedicht ‘God, de zijne’, mogelijk ook het laatste gedicht van Joost Zwagerman: Klik
Meer over ‘Maximaal’

Zora Neale Hurston – De gospel volgens John Pearson. Roman

Hurston-GospelZora Neale Hurston
De gospel volgens John Pearson

roman
USA
Jonah’s Gourd Vine
vertaling Cecilia Tabak
nawoord Susan Janssen
vormgeving omslag Henrik Barends
paperback, 240 blz.
ISBN 90-6265-274-5
eerste uitgave 1988

De gospel volgens Johan Pearson is een roman over een even opmerkelijke als exemplarische carrière. John Pearson, zoon van een zwarte landarbeidster en een – anonieme – blanke vader in het Georgra van rond de eeuwwisseling, moet voor de wet op de vlucht slaan. Hij belandt in West-Florida, een voorheen bijna ontvolkte streek waar de eerste onafhankelijke, geheel zwarte dorpen en stadjes zijn ontstaan. Deze grote, krachtige man met zijn mooie stem, die pas op latere leeftijd heeft leren lezen en schrijven, blijkt een geboren verteller en redenaar; binnen korte tijd brengt hij het van klusjesman tot dominee, en daarmee tot een van de natuurlijke leiders van zijn gemeenschap. Als dominee symboliseert hij de kennis van de gemeenschap, is hij de boodschapper van haar tradities en van haar hoogste aspiraties.
De vele facetten van John Pearsons spirituele en wereldlijke leiderschap komen het sterkst tot uitdrukking in zijn relaties met vrouwen: hij heeft veel aan hen te danken, hij put steeds uit hun kracht, en tegelijk wordt zijn morele positie permanent bedreigd door de verleidingen van het vlees.

Met haar lichtvoetige, ironische verteltrant laat Zora Neale Hurston (1901-1960) een personage tot leven komen dat een religieuze en sociale cultuur vertegenwoordigt die tot op de dag van vandaag levend is in grote delen van zwart Amerika en waaruit de meeste leiders zijn voortgekomen.

«Een volk gooit zijn genieën niet weg.» – Alice Walker over de herontdekking van Zora Neale Hurston

«… een boek van onschatbare waarde.» – De Volkskrant over Janie, haar buren en God (Their Eyes Were Watching God), haar bekendste roman.

Meer over Zora Neale Hurston bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Alice Walker bij Uitgeverij In de Knipscheer

Zora Neale Hurston – Janie, haar buren en God. Roman

HurstonJanie-GodZora Neale Hurston
Janie, haar buren en God

roman
USA
Their Eyes Were Watching God
vertaling Lieke Frese
vormgeving omslag Henrik Barends
paperback, 232 blz.
ISBN 90-6265-234-4
eerste uitgave 1986

Alice Walker, die met haar roman De kleur Paars internationaal furore maakt, noemt als haar grootste inspiratiebron het werk van Zora Neale Hurston (1901-1960). Janie, haar buren en God (Their Eyes Were Watching God) werd in 1937 geschreven en wordt algemeen beschouwd als het beginpunt van de zwarte vrouwenliteratuur in Amerika.

Hoofdpersoon Janie vertelt haar levensverhaal, haar ontdekking van de liefde met de kleurrijke zwerver Tea Cake, haar vragen en zoeken naar inzicht en naar bevestiging van haar intuïtief juiste gevoelens. Om haar heen wordt ook verteld: op de veranda waar roddelverhalen worden geboren, in de natuur, die haar eeuwige wijsheid aan haar doorgeeft; door Nanny, de grootmoeder die haar opvoedt met verhalen uit haar slavenverleden op de plantage.

«Er is geen boek dat voor mij belangrijker is dan dit. Wij zijn een volk. Een volk gooit zijn genieën niet weg. En als ze weggegooid zijn, is het onze taak als kunstenaars en als getuigen voor de toekomst om ze ter wille van onze kinderen weer te verzamelen, zo nodig botje bij botje.» – Alice Walker

Meer over Zora Neale Hurston bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Alice Walker bij Uitgeverij In de Knipscheer