Over de oudste Papiamentu-tekst.

Over ‘El Papiamento, la lengua criolla de Curazao’ van Rodolfo Lenz (1928) door dr. Henry Habibe in Antilliaans Dagblad, 26 en 28 oktober 2024:

In 1928 verscheen van Rodolfo Lenz, een in Chili gevestigde Duitse taalgeleerde, zijn ‘El Papiamento, la lengua criolla de Curazao’ (in 1972 door dr. Richard Wood besproken.) Dit is een uitgebreide wetenschappelijke studie over de Papiamentse taal en haar mogelijke oorsprong. Sindsdien hebben vele discussies plaatsgevonden en publicaties het licht gezien. Dit artikel is een bescheiden poging van dr. Henry Habibe om in de studie van dit onderwerp, die ooit op een ‘grabbelton’ ging lijken, wat overzicht te brengen. In het tweede deel van het artikel eerst het vervolg van de analyse van de eerste zinnen van de tot nu toe oudste tekst in het Papiaments, een brief uit 1775, en daarna onder meer een bespreking van de visie van dr. Henri van Wijk.

Lees hier deel 1
Lees hier deel 2
Meer over Heny Habibe bij Uitgeverij In de Knipscheer

Boekpresentaties op YouTube

Op 13 oktober 2024 presenteerde Uitgeverij In de Knipscheer twee dichtbundels in de Pletterij: Curaçao bij nacht van Oda Blinder en Spiegelschriften van Scott Rollins.

De bundel van Oda Blinder (1918-1969) verschijnt postuum. Het programma start op 05:30 op de tijdlijn met een korte introductie. Op 12:00 start het interview door Peter de Rijk met de samensteller van het boek Klaas de Groot. De bundel bevat niet eerder gepubliceerde gedichten op basis van recent gevonden geluidsopnamen van Oda Blinder, waarvan enkele tijdens de presentatie te beluisteren waren.  De ‘eerste helft’ van deze presentatie eindigt op 52:30. Na een pauze begint op 01:11:30 de ‘tweede helft van het programma met om 01:15.00  Scott Rollins. Van 01:36.00 muziek van Scott Rollins (zang en gitaar).Van 01:42:00 vervolgt hij zijn voordracht. Vanaf 01:52.00 wordt ook hij geïnterviewd door Peter de Rijk.

Kijk en luister hier naar de boekpresentaties
Meer over Oda Blinder bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Scott Rollins bij Uitgeverij in de Knipscheer

Oda Blinder – Curaçao bij nacht. Gedichten

Oda Blinder
Curaçao bij nacht
gedichten
bezorgd door Klaas de Groot
Curaçao / Nederland
gebonden met stofomslag, 82 blz.,
€ 24,50
ISBN 978-94-93368-12-5
NUR 306
eerste druk 2024

Als ineens een bijzondere stem opklinkt, kan de toehoorder niets anders doen dan de oren spitsen. Dat gebeurde dan ook toen Henry Habibe een paar jaar geleden een audio cassette met poëzie afspeelde om de stem te laten horen van Maria Yolanda Corsen (Curaçao 10 november 1918 – 30 juli 1969). Of was het de stem van Oda Blinder? Onder dat pseudoniem publiceerde Corsen immers haar gedichten. Meer dan dertig gedichten las ze voor. Het luisteren was en is een groot genoegen, omdat het voorlezen grotendeels op een natuurlijke manier gebeurt, een declameertoon ontbreekt. Op een typoscript, bij de cassette gevoegd, staat dat de opnames in 1968 van een spoel op cassette zijn gezet. Dat gebeurde dus nog voor haar overlijden. Inmiddels is het gelukt om het geluid te digitaliseren en zo de gedichten eigentijds te laten horen. De stem leeft nog steeds, en de gedichten klinken. Een jaar voor haar dood kwam haar debuutbundel uit (1968): ‘brieven van een curaçaose blinde’ en andere gedichten. In 1973 publiceerde ze de bundel Incognito. In 1981 verscheen Verzamelde stilte, een uitgebreide keuze uit haar werk. De 35 voorgelezen gedichten uit de tijd van haar debuutbundel verschijnen hierbij voor het eerst in druk onder de titel Curaçao bij nacht.

Haar gedichten zag Blinder als simpel, en tegelijkertijd wist ze heel goed waartoe zij dichtte, zoals blijkt uit ‘Een handvol leegten’. Haar gedichten waren ook de neerslag van een strijd. Dat poëtische gevecht zorgde ervoor dat zij als eerste vrouw een belangrijke stem werd binnen de Nederlandstalige Curaçaose literatuur.

Een handvol leegten

geronnen moed
heb ik gevochten,
gezocht een
doelwit voor mijn
stollend bloed;
ik nam in trotse
wanhoop mee
een handvol leegten
als trofee.

Frank Martinus Arion: «‘Voor sommige dichters is elk gedicht dat zij schrijven, een hoogtepunt in hun leven; een hoogtepunt of een dieptepunt; in elk geval zijn de gevoelens, in hun poëzie tot expressie gebracht, óf zwart óf wit; (…). Deze dichters zingen of schreien; ze zijn een bron van lachende vreugde of ze dalen diep in de putten van verdriet. (…); de woorden krijgen óf de kracht van hamerslagen óf zij worden juichende tonen. Tot dit type dichters behoort naar mijn gevoel ook de Antilliaanse dichteres Oda Blinder.»

Curaçao bij nacht, nog aangevuld met het geïllustreerde prozagedicht ‘Wazig landschap’ en enkele in vertaling verschenen gedichten), is samengesteld en bezorgd door Klaas de Groot. Klaas de Groot (Leiden 1942) was in de jaren 80 van de vorige eeuw leraar Nederlands op Curaçao en Aruba. Hij publiceerde bij Uitgeverij In de Knipscheer de bloemlezingen Vaar naar de vuurtoren en Grenzenloos  en bezorgde voor deze uitgeverij samen met Aart G. Broek poëzie-uitgaven van Aletta Beaujon en Boeli van Leeuwen. Ook stelde hij  Because en andere gedichten van Carla van Leeuwen samen. Daarnaast schrijft hij regelmatig over met name Caraïbische literatuur in tijdschriften en op Caraïbisch Uitzicht.

Meer over Oda Blinder op deze site
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Frank Martinus Arion op deze site
Meer over Henry Habibe op deze site

Album van de Caraïbische poëzie

AlbumCaribischePoezieOp 23 april 2022 verschijnt bij Uitgeverij Rubinstein ‘Album van de Caraïbische poëzie’, samengesteld door Michiel van Kempen en Bert Paasman, met medewerking van Noraly Beyer. Op die dag vindt in de OBA een programma plaats rond het uitkomen van dit boek. De trans-Atlantische relatie tussen Suriname, de Antillen en Nederland is meer dan vier eeuwen oud en beide zijden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden geraakt door het slavernijverleden, migratie en culturele uitwisseling. Een complexe relatie die nergens zo goed wordt weerspiegeld als in de literatuur, en dan in het bijzonder de poëzie. In twaalf hoofdstukken wordt de lezer langs de rijkdom en de veelkleurigheid van de Caraïbische poëzie geleid. De samenstellers kozen een toegankelijke selectie van gedichten, versjes en liedjes, van de vroegste matrozenliedjes tot de jongste teksten van rappers. Vanzelfsprekend komt u in deze bloemlezing tal van dichters tegen die publiceerden bij Uitgeverij In de Knipscheer, onder wie: Frank Martinus Arion, Trefossa, Michaël Slory, Aletta Beaujon, Albert Helman, Edgar Cairo, Pierre Lauffer, Tip Marugg, Bea Vianen, Jit Narain, Elis Juliana, Shrinivási, Henry Habibe, Boeli van Leeuwen, Giselle Ecury, Scott Rollins, Marius Atmoredjo, Bernardo Ashetu, Aart G. Broek, Luis Daal, R.Dobru, Nydia Ecury, Carel de Haseth, Karin Lachmising, Diana Lebacs, Jojn Leefmans, Clyde R. Lo-A-Njoe, Raj Mohan, Quito Nicolaas, Olga Orman, Walter Palm, Hugo Pos, Astrid H. Roemer, Hans Vaders, Hilda de Windt Ayoubi.
Meer over het programma
Dit programma is ook online te volgen via deze LINK en later terug te zien op YouTube.
Nog meer Caraïbische dichters die bij In de Knipscheer verschenen vindt u terug in de bloemlezingen ‘Grenzenloos’, ‘Vaar naar de vuurtoren’, ‘De navelstreng van mijn taal’ en ‘Wie ik ben / Ta ken mi ta’
In 2014 verscheen bij Uitgeverij Rubinstein ‘Album van de Indische poëzie’, samengesteld door Peter Zonneveld en Bert Paasman, met o.a. werk van Marion Bloem en Ernst Jansz.

Gedicht van Henry Habibe siert wand van het Ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties.

Habibe Foto met dank aan Bookish Publishers

Over ‘Lanta para, watapana! / Recht je rug, watapana!’ van Henry Habibe, 6 september 2021:
In het gebouw waarin de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie en Veiligheid zijn gehuisvest (Turfmarkt 147 te Den Haag), zijn onlangs voor de duur van vijf jaar de vergaderzalen voorzien van een ode aan waardevol Nederlands literair erfgoed. Iedere zaal draagt de naam van een geografisch gebied in Nederland: een provincie, een stad, een (wadden)eiland, een rivier of een streek. Per zaal is een geschikte tekst gezocht die over de plek gaat of er een bepaalde relatie mee heeft. De selectie van teksten, geschreven door dichters, (tekst)schrijvers en artiesten van uiteenlopende generaties, met verschillende culturele achtergronden, jong tot oud, opkomende tot zeer gerenommeerde talenten, geven de rijkdom van de Nederlandse taal weer, toegespitst op aspecten uit het Nederlandse landschap. Voor Aruba viel de eer te beurt aan dichter en linguïst Henry Habibe. Behalve het gedicht is ook een korte biografie van de betreffende dichter van die zaal te lezen en een foto te zien van het geografisch gebied met enige geografische informatie. De zalen worden gebruikt door ministers, staatssecretarissen, (hoge) ambtenaren en hun gasten afkomstig uit alle hoeken van de samenleving. Het geselecteerde gedicht is te lezen in de door Uitgeverij In de Knipscheer uitgegeven bloemlezingen ‘De navelstreng van mijn taal’ van Anton Claassen en ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’ van Klaas de Groot. Van Henry Habibe verscheen eveneens bij In de Knipscheer de Nederlandstalige bundel ‘Vulkanisch samenzijn’.
Klik hier voor de foto’s van Mike Bink
Meer over Henry Habibe bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Vulkanisch samenzijn’
Meer over ‘De navelstreng van mijn taal’
Meer over ‘Grenzenloos – 40 jaar Knipscheer poëzie’

«Luisteren en samen luisteren. Literatuur dus.» – Eric de Brabander

VoorplatEnigma-75Over ‘Caribisch Enigma’ van Brede Kristensen op Caraïbisch Uitzicht, 17 januari 2020:

(…) Iedereen op de eilanden is vertrokken en iedereen is aangekomen, de eigen generatie of een vorige, herinneringen van het verleden met zich meenemend, herinneringen die de generaties overleven en die zich vermengen met de ervaringen van de aankomst. V.S Naipaul schreef over die immigrantenervaringen in zijn boek ‘Caribische reis’. In dit boek keert Naipaul terug naar zijn land van herkomst, Trinidad. Vanaf dit eiland maakt hij een uitgebreide tocht door het hele Caribische gebied; Brits Guyana, Suriname en onze eilanden, om te eindigen op Martinique en Jamaica. Hij beschrijft de gecompliceerde mengelmoes van volkeren, rassen, kleuren en geuren van de eilanden. Brede Kristensen doet in zijn omvangrijke werk hetzelfde, de stijl is echter een geheel andere. Hij laat de reis langs de Caribische auteurs en hun literaire werken maken door Hebdomeros, een metaforisch figuur die de essays waaruit Kristensens boek bestaat verbindt. De naam doet denken aan Homerus, de Griekse dichter die een groot aantal mythische vertellingen uit zijn cultuur achterliet. ‘Caribisch enigma’ is een speurtocht naar de ware ziel die het Caribisch gebied tot een geheel smeedt. De schrijvers die Kristensen geselecteerd heeft geven een beeld van die ziel, en hoe die ziel van ons Caribisch gebied zich de afgelopen honderd jaar ontwikkeld heeft. (…) In het boek komt een groot aantal schrijvers aan bod, waaronder onze eigen auteurs als Boeli van Leeuwen, Henry Habibe, Luis Daal, Cola Debrot, Radna Fabias en Hans Vaders, schrijvers die qua afkomst, etniciteit, taal, politiek en religie uiteenlopen en toch verbonden zijn als Caribische mensen. Een ‘leven met verscheidenheid’, zo typeerde de Surinaamse schrijver Albert Helman deze Caribische mengcultuur. (…). En zo is het ook met dit boek van Brede Kristensen. Het is een les. Voor de Europese Nederlander leveren Kristensens lessen in leven met verscheidenheid wellicht een verhelderend inzicht in de complexiciteit van een multiculturele maatschappij zonder dominante thuiscultuur. (…)

Lees hier de recensie
Meer over Caribisch Enigma’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Brede Kristensen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Brede Kristensen – Caribisch enigma. Essays

VoorplatEnigma-75Brede Kristensen
Caribisch enigma
een odyssee in een collage

Essays
Curaçao – Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 320 blz.
geïllustreerd met 2 afbeeldingen
€ 24,50
ISBN 978 90 6265 783 4 NUR 323
eerste druk 2019
presentatie 29 november 2019

Het Caribische gebied wordt gekenmerkt door tegenstellingen en ontsporingen. Er is niet één dominante cultuur, ze is heel uiteenlopend en vermengd, in tal van opzichten: etnisch, taalkundig, politiek, [ideologisch,] en religieus. Een ‘leven met verscheidenheden’, zo omschreef de Surinaamse Albert Helman de Caribische mens. Eigenlijk is het Caribisch gebied daarmee, in het klein, een afspiegeling van de wereld, een fragment dat het geheel oproept – de wereld ‘in het groot’ vertoont immers ook de tendens tot globalisering en toenemende vermenging.

In Caribisch enigma worden de cultuur, identiteit en werkelijkheid (in zoverre die is vast te stellen) van het Caribisch gebied in kaart gebracht, zoals deze uit literaire teksten uit de regio naar voren treden – en teksten uit de omgeving die deze zichtbaar beïnvloed en vormgegeven hebben. Het boek is een zoektocht, een zwerftocht, door een even fascinerende als verwarrende archipel. Aan de hand van romans en poëzie van Caribische auteurs (en hun ‘geestelijk vaders’) wordt een beeld van de cultuur en het karakter van dit eilandenrijk geschetst, een kleurrijke collage.

Het boek is als een collage geschreven. Je kunt overal beginnen. Je kunt hoofdstukken overslaan en toch de rode draad ontdekken. De lezer komt tal van bekende Caribische schrijvers tegen, niet alleen uit het Nederlandstalige Caribische gebied (o.a. Luis Daal, Cola Debrot, Nydia Ecury, Radna Fabias, Albert Helman, Boeli van Leeuwen, Shrinivasi, Hans Vaders) maar ook internationale auteurs uit deze regio (Alejo Carpentier, Patrick Chamoiseau, Maryse Condé, Edwige Danticat, Edouard Glissant, Jamaica Kincaid, V.S. Naipaul, Jean Rhys, Saint John Perse, Derek Walcott) alsook auteurs van ver daarbuiten die de schrijvers uit de Cariben inspireerden, zoals André Breton, Johan Daisne, Martin Heidegger, Milan Kundera, Octavio Paz, Tristan Tzara, Simone Weil. Maar Brede Kristensen introduceert ook vele, vele auteurs wier namen de lezers (nog) minder bekend in de oren zullen klinken.

Brede Kristensen (Den Helder, 1946) groeide op in Nederland en op Curaçao en studeerde sociologie en politicologie aan de VU in Amsterdam, waar hij tevens promoveerde op Het Verraad van de Techniek (1982). Hij werkte onder meer als docent sociologie voor diverse instituten, het meest recent aan de Universiteit van Curaçao, en is consultant op het gebied van ‘goed bestuur’ in Oost Europa en op Caribische eilanden. Kristensen is o.a. de auteur van Een kwestie van grenzen (2008) over corruptiebestrijding en integriteit van bestuur. Hij schrijft met grote regelmaat over literatuur voor diverse tijdschriften en kranten, o.a. de Amigoe (Curaçao). Brede Kristensen woont op Curaçao.

«Habibe heeft onherroepelijk zijn waarde als dichter bewezen.» – Jeroen Heuvel

Over ‘Vulkanisch samenzijn’ van Henry Habibe in Antilliaans Dagblad naar aanleiding van ‘Emerge la musa’ , 31 januari 2013:
Een terugkerend thema van Henry Habibe is de vleselijke liefde. Een eruptieve coïtus, noemde ik het in een bespreking van ‘Vulkanisch
samenzijn’. Die cyclus van 17 gedichten in het Nederlands geschreven, is in 2008 gepubliceerd bij uitgeverij In de Knipscheer. Om het bijzondere van de liefde te beschrijven gebruikt Habibe grootse, universumbeelden: het tuimelen langs de melkweg / hemelse smart, mijn dromen sierlijk doorklievend, / de witte roos straalde en een regenboog werd / de nacht heeft ons gesmeed tussen de rails naar de horizon / in een kosmische doolhof / de morgenster zuchtte.

Lees de recensie in Antilliaans Dagblad of op Caraïbisch Uitzicht

Meer over Henry Habibe

Verjaardagskalender Pierre Lauffer

PIERRE LAUFFER / PHILIP RADEMAKER
Verjaardagskalender Pierre Lauffer [Kalender di hasiment’i ana]
Poëzie, Beeldende kunst. Curaçao
Formaat 34 cm hoog x 21 cm breed. Met ophangspiraal
17 maandbladen plus voorblad, geïll., geheel in kleur. € 12,50
Imprint: Fundashon Pierre Lauffer
Te bestellen bij indeknipscheer@planet.nl

Onder auspiciën van Fundashon Pierre Lauffer is een Verjaardagskalender uitgebracht met op elk maandblad niet alleen een gedicht van Pierre Lauffer zowel in het Papiaments als in Nederlandse vertaling, gekozen uit zijn gepubliceerd werk vanaf 1944, maar ook een reproductie in vierkleuren van schilderijen van de Curaçaose (beeldend) kunstenaar Philip Rademaker. De Nederlandse vertalingen van de gedichten kwamen tot stand dankzij Lucille Berry-Haseth, Aart G. Broek, Cola Debrot, Nydia Ecury, Henry Habibe, Paloma Herrewijn, Sidney Joubert, Hubert Lemmens, Walter Palm, Igma van Putte-de Windt en August Willemsen.