Beat Poet Diane di Prima (86) overleden

Diane di PrimaSusan Janssen, voor In de Knipscheer vertaler van Di Prima’s Memoirs of a Beatnik, attendeerde me op haar overlijden. Haar bericht brengt me terug naar de begintijd van de uitgeverij, die aanving met het tijdschrift Mandala. Het tijdschrift was opgezet door Harry Hoogstraten, Peter H. van Lieshout en Jos Knipscheer. De ondertitel luidde tijdschrift voor internationale avantgarde en etnoliteratuur, welk motto vanaf 1976 ook de leidraad zou worden van Uitgeverij In de Knipscheer. Die ondertitel werd met ingang van de tweede jaargang gewijzigd in grenzenloos literair tijdschrift. Al in de eerste nummers van 1975 stonden naast bijdragen van beatgeneration auteurs als Gregory Corso, William Burroughs, Diana di Prima en Gary Snyder, verhalen uit Papoea Nieuw-Guinea (dat vergeten hoofdstuk koloniaal verleden van Nederland in de Oost), van de Amerikaanse Indianen Joseph Little en Craig Strete, van de zwart-Amerikaanse schrijfster Gayl Jones, van de zwart-Amerikaanse toneelschrijver Cleveland Kurtz, naast die van o.a. de Surinaamse schrijver Edgar Cairo.

In 1978 gaf In de Knipscheer Herinneringen van een Beatnik van Diane di Prima uit. Het was oorspronkelijk verschenen bij de in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw legendarische Olympia Press, waarin titels als Molloy van Beckett, Lolita van Nabokov en Naked Lunch van Burroughs voor een doorbraak in de erotische literatuur zorgden, titels die in Amerika en Europa nog vaak vanonder de toonbank verkocht moesten worden vanwege juridische dreigingen. Het was de generatie die volwassen werd met Jack Kerouac, Allen Ginsberg, William Burroughs en Lawrence Ferlinghetti, de generatie die taboes doorbrak en op zoek ging naar vrijheid in experimenten met seksualiteit, drugs, de poëzie van de nieuwe profeten die revolutie predikten als enige weg uit de ellende en spraakmakende opvolgers kreeg met een Bob Dylan in Amerika en een Jan Cremer in Nederland. In Herinneringen van een Beatnik beschrijft Diane di Prima haar ontdekkingsreis naar de vrijheid van het vrouw-zijn en schroomt niet aan het eind een ‘orgie’ te beschrijven met Ginsburg en Kerouac. Een toch vrij behoudende krant als het Eindhovens Dagblad kopte jubelend in 1978 een recensie met ‘Benijdenswaardige vrijheid van Diane di Prima’.

In dat jaar trad Diane di Prima ook op op P78, misschien wel het meest legendarische One World Poetry-festival (nadat ze in 1976 al gast was op Poetry International in Rotterdam), aan de basis waarvan Benn Posset stond en – vanuit Mandala en Uitgeverij in de Knipscheer – met name Harry Hoogstraten en Jos Knipscheer. Dat OWP-festival werd geboekstaafd in P78 Anthology. Een jaar later verscheen van Diane di Prima de dichtbundel Revolutionare brieven (oorspronkelijk uit 1971), vertaald door Simon Vinkenoog. In 1981 trad Diana di Prima opnieuw op in Amsterdam op P81 (War Against War), dat deels vastgelegd werd op de 2LP One World Poetry Live From Amsterdam, waarop Diane di Prima het gedicht Matagalpa leest.

Eenentwintigste revolutionaire brief

Kun je
land bezitten, kun je
huizen bezitten, recht bezitten
op werk van anderen (aandelen, of fabrieken
of geld tegen rente uitgeleend)
wat betreft
de opbrengst hiervan, oogsten, auto’s
vliegtuigen die bommen werpen, kun je
onroerend goed bezitten, zodat anderen
je huur betalen? aan wie
behoort het water, aan wie
zal de lucht behoren als die zeldzamer wordt?
de indianen zeggen dat een mens
niet meer kan bezitten dan hij kan wegdragen
op zijn paard.

Diana di Prima (1934) stierf op 25 oktober 2020. [ f k ]

Meer over ‘Herinneringen van een Beatnik’
Meer over ‘Revolutionaire brieven’
Meer over ‘P78 Anthology’
Meer over 2LP ‘One World Poetry Live From Amsterdam’
Meer over Diane di Prima maar aanleiding van haar dood:
globalinfo
allenginsberg.org (met beelden van optredens)
NYtimes
harparsbazaar (o.a. over hoe ze ‘Memoirs of a Beatnik’ schreef)

Diane di Prima – Herinneringen van een Beatnik. Roman

Diane di Prima Herinneringen BeatnikDiane di Prima
Herinneringen van een Beatnik

roman
USA
vertaald door Susan Janssen
nawoord Susan Janssen
omslagfoto Paul de Nooijer
paperback, 160 blz.,
eerste uitgave 1978
ISBN 90 6265 018 X
uitverkocht

‘En toen het licht van de volle maan weer op de brandtrap scheen werd ik niet ongesteld zoals eigenlijk had gemoeten. En toen de maan afnam begonnen mijn borsten te groeien en pijn te doen en ik wist dat ik zwanger was. Ik begon mijn boeken in dozen te stoppen en de stukjes en beetjes van mijn leven in te pakken, want een heel nieuw avontuur lag voor de boeg en ik had geen idee waar het me heen zou voeren.’
Zo besluit dichteres Diane di Prima haar in 1969 voor de legendarische Traveller’s Companion-serie van de Olympia Press geschreven ‘erotische’ roman Herinneringen van een Beatnik, die een openhartig en onopgesmukt beeld geeft van het bohémien-leven in het New York van het midden van de jaren vijftig en van haar eigen seksuele én maatschappelijke bewustwording.

«Diane di Prima is onbetwist The First Lady van de nieuwe Amerikaanse poëzie, maar ook deze roman geeft een beeld van de dingen die haar aangaan – van seks tot jazz, tot vrouw-zijn, tot poëzie, tot politiek. Een klassiek boek, want La Vie Bohème zal altijd blijven bestaan.» – (Susan Janssen in haar nawoord)
Meer over Diane di Prima