Tag: indianen

Dee Brown – Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier

VoorplatBrown1-75Dee Brown
Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier
De ondergang van de Indianen in Noord-Amerika
vertaling Jos Knipscheer
royaal formaat
gebrocheerd in omslag met flappen 512 blz., geïllustreerd, € 24,50
ISBN 978-94-93214-39-2
8ste editie druk (sinds 1992) 2023

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier verhaalt, na een inleidend hoofdstuk tot 1492, met name van de periode van 1830-1890, het tijdvak waarin een definitief einde kwam aan de vrijheid van de oorspronkelijke bewoners van de Verenigde Staten van Amerika. Dee Brown heeft die catastrofale periode beschreven vanuit het gezichtspunt van de Indianen.

Dit boek, dat onmiddellijk na zijn verschijnen zeer de aandacht trok, roept een wereld op, die we vooral denken te kennen uit films en spannende (jeugd)romans: de wereld van de Dakota’s, de Comanches, de Cheyennes, de Sioux, de Apachen en al die andere stammen, en van hun legendarische opperhoofden als Geronimo en Zittende Stier. Maar dat doorsnee film- en romanbeeld van ‘wilde en bloeddorstige roodhuiden’ strookt niet met de werkelijke geschiedenis.

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier vertelt het op historische documenten gebaseerde verhaal van het laatste Indiaanse verzet tegen de opdringende blanke beschaving in de periode 1830-1890. Amerika was duizenden jaren lang een paradijs geweest, en de Indianen wisten dat. Machteloos moesten zij toezien, hoe de blanken met tomeloze woede alles vernietigden wat mooi en natuurlijk was: de wouden, de meren, de kreken, de dieren. De hebzucht en de landhonger van de blanken namen onvoorstelbare vormen aan. Om het land te verwerven deinsden de veroveraars voor niets terug: verdragen werden verbroken of naar eigen willekeur geïnterpreteerd; de ene slag tegen ‘de roodhuiden’ volgde na de andere en met elk bloedbad (waarbij vrouwen noch kinderen ontzien werden) werd de levensruimte voor de Indianen verder ingekrompen, tot hun verzet gebroken was en de lijdensweg naar en in de reservaten begon. De poging om met de blanke man in vrede en harmonie te leven was uitgelopen op letterlijk niets.

Dee Brown heeft in dit unieke boek de geschiedenis geschreven van de verovering van het Amerikaanse Westen, zoals de Indianen die ervaren hebben. Zijn boek laat niets heel van het traditionele beeld van het Wilde Westen, met al zijn mythen en legenden – zo leren wij bijvoorbeeld, dat het scalperen een uitvinding van de blanken was, en niet van de Indianen. De talrijke authentieke documenten en getuigenissen, waarvan vele hier voor het eerst zijn afgedrukt, de portretten van de grote stamhoofden, hun vrouwen en hun krijgers, en het rake, sfeervolle proza van Dee Brown maken dit belangwekkende boek tot een leesavontuur van de eerste orde.

Dee Brown (1908-2002), aanvankelijk bibliothecaris aan de Universiteit van Ilinois, is de auteur van tientallen studies en romans over het Amerikaanse westen. In 1993 verschenen zijn memoires ‘When the Century Was Young’. Zijn belangrijkste werk, Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier (‘Bury My Heart at Wounded Knee’), is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het groeide uit tot hét standaardwerk over de geschiedenis van de Noord-Amerikaanse Indianen.
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

«Heel de bundel geurt naar het boslandleven van de indianen en de Marrons.» – Saya Yasmine Amores

Opmaak 1Over ‘Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt’ van Karin Lachmising op Caraïbisch Uitzicht, 23 mei 2020:
(…) Deze ene boom (…) doet mij denken aan alle immigranten wereldwijd. Hebben al de nazaten van hen de aarde onder hun voeten gevonden? Het zich thuis voelen in den vreemde? Of hebben ze een heimwee naar hun voorouderland? (…) Dichter Dorus Vrede zal zichzelf terugvinden in deze dichtbundel, vermoed ik, want heel de bundel geurt vanaf het eerste tot het laatste gedicht naar het boslandleven van de indianen en de Marrons. De gedichten hebben vaak woorden die mij doen denken aan het boslandleven van Suriname. (…) Een stromend beekje is erg belangrijk voor een boslandbewoner, want zonder water kunnen zij niets. Behalve voor eten en drinken en vissen hebben ze het water ook nodig om zich varend te verplaatsen. En een boslandbewoner gelooft erin dat de natuurkrachten hem of haar hebben voortgebracht. (…)
Dichter en beeldend kunstenaar Saya Yasmine Amores publiceerde eerder gedichten en romans onder het pseudoniem Cándani.
Lees hier de recensie/impressie
Meer over ‘Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt’
Meer over Karin Lachmising bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Saya Yasmine Amores op deze site
Meer over Cándani bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Conclusie: een buitengewoon boeiend boek.» – Ko van Geemert

VoorplatHelmanEindvandekaart75Over ‘Het eind van de kaart’ van Albert Helman in Parbode nr. 161, september 2019:
Lou Lichtveld (1903-1996), de later onder het pseudoniem Albert Helman beroemd geworden Surinaamse schrijver, werd in 1955, hij was net de 50 gepasseerd, door de vijftien jaar jongere en buitengewoon ambitieuze ingenieur Bob Zonneveld gevraagd mee te gaan om het binnenland te verkennen. Doel van deze expeditie was te onderzoeken of de vorming van een kunstmatig stuwmeer mogelijk zou zijn, in verband met het opwekken van elektriciteit. (…) De Afobakadam en het meer – aanvankelijk Van Blommesteinmeer en nu Brokopondostuwmeer genoemd – werden in de jaren zestig werkelijkheid. (…) Helman houdt een dagboek bij waaruit blijkt dat de reis, die enkele weken zou gaan duren, hem zwaar valt. (…) De ontberingen brengen hem tot zelfinzicht: ‘Ik ben een ander mens geworden, in wie het laatste restje bijgeloof in al de fraaiigheden van westerse beschaving, van geleerdheid of techniek, van sociale en economische functies zoals me die van jongs af aan zijn aangepraat, volledig vernietigd zijn.’ (…) ‘Dat is het,’ schrijft Helman aan het einde van zijn dagboek, ‘We moeten nog ontdekken wat er bestaat aan het eind van de kaart. Nu alles achter de rug is, zie ik pas de zin van deze reis, die zo vaag begon: een grens te overschrijden, mijzelf te confronteren met het ongewisse van een nog niet getraceerde, onbeschreven wereld.’ Conclusie: een buitengewoon boeiend boek voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Suriname. En in Helman uiteraard.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het eind van de kaart’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer

Jacques Thönissen – Versteende liefde. Roman

Opmaak 1Jacques Thönissen
Versteende liefde
roman
Aruba /Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
366 blz., € 23,50
ISBN 978-90-6265-773-5
eerste druk 2019

Versteende liefde is een magisch-realistische vertelling, waarin twee geschiedenissen met elkaar vervlochten zijn. In het heden ontmoet Marlon, een pas afgestudeerde tolk-vertaler in de Spaanse taal, de 19-jarige Cubaanse Wyona, een atlete, die in Nederland is met het Cubaanse nationale atletiekteam. Bij de kennismaking doet zich iets vreemds voor dat voor beiden bepalend is voor hun verdere levensloop. Er bestaat een verbondenheid tussen Marlon en Wyona, die reeds in een ver verleden ontstaan is.
Ten tijde van de rooftochten door de zeerovers naar de eilanden in de Caraïbische Zee, wordt door toedoen van de dochter van een hoofdman in een Cubaanse indianen leefgemeenschap en de zoon van een visser een vloek over de bewoners afgeroepen, die door de eeuwen heen van de ene generatie op de andere overgaat. Wyona is een afstammelinge van die leefgemeenschap, waardoor de genetische vloek ook op haar rust. Zij is gedoemd om voor haar twintigste verjaardag te sterven.
Aangestuurd door een Cubaanse bruja, een goedaardige heks, krijgen Wyona en Marlon de opdracht de vloek te ontkrachten. Daardoor zal Wyona en mét haar al de vrouwelijke leeftijdgenoten, behorende tot dezelfde stam, aan een onverklaarbare vroege dood ontkomen.
Versteende liefde is een wonderlijk verhaal, over liefde en duistere jaloezie en wraakzucht, over het gif van het kwaad, en over de volharding van het goede – en over een wedren tegen de tijd.

Jacques Thönissen (1939) is Limburger van geboorte, sinds 1962 woonachtig op Aruba, zijn tweede vaderland. Na drie Nederlandstalige Caraïbische romans komt in 2010 zijn ‘Europese’ roman Devah uit, zijn eerste boek bij Uitgeverij In de Knipscheer, een magisch-realistisch verhaal over de mysterieze zigeunerin Devah, in 2013 gevolgd door zijn Arubaanse verhalenbundel Onder de watapana. In 2015 verschijnt Sarah de Zwarte Madonna, een oorlogsroman spelend in Limburg, en in 2016 een herziene heruitgave van zijn debuut uit 1999 Tranen om de ara.
Meer over ‘Versteende liefde’
Meer over Jacques Thönissen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Scherp waarnemer in spannend verslag.» – John Jansen van Galen

VoorplatHelmanEindvandekaart75Over ‘Het eind van de kaart’ van Albert Helman uitgeleid door Michiel van Kempen in Argus (57, jrg. 3), 25 juni 2019:
(…) ‘Renaissancemens’ wilde Lou Lichtveld, alias Albert Helman, zijn, van alle markten thuis: als musicus, componist, taalkenner, schrijver, politicus, activist in de Spaanse Burgeroorlog, minister, diplomaat. (…) Hij heeft weinig om handen als hem in 1955 gevraagd wordt mee te gaan op een expeditie naar de witte plekken achter ‘het einde van de kaart’. (…) Helman schrijft een spannend verslag van de tocht, waarbij met kunst- en vliegwerk de talloze woeste soela’s of stroomversnellingen gepasseerd moesten worden die telkens opnieuw opdoemen. Hij is een scherp waarnemer van de Indianen en bosnegers (mocht je toen nog zeggen) die langs de rivieren leven, van hun voorkomen, hun gedrag en hun gewoonten. (…) Op de terugweg belijdt hij reeds zijn afkeer van ‘het steeds gedoe’ dat hem weer te wachten staat: “Inwendig ben ik weer een ‘wilde’ geworden, zoals ik oorspronkelijk als nog niet ‘opgevoed’, nog ongeconditioneerd klein kind moet zijn geweest.” (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het eind van de kaart’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een onthullende studie over een uitermate tragisch onderwerp.» – Biblion

Over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ van Dee Brown voor Biblion, 19 juli 2016:
Dit boek handelt over de penetratie van Westerse kolonisten in indiaans gebied in de tweede helft van de negentiende eeuw, waardoor het grondgebied van de Verenigde Staten werd verdubbeld. Een verhaal van schending van overeenkomsten, van wreedheden en van de uitroeiing van een cultuur, gebaseerd op historische stukken en getuigenissen. De auteur laat de partij aan het woord die ten offer viel. Een onthullende studie over een uitermate tragisch onderwerp waar nog steeds veel interesse voor is. Bevat zwart-witfoto’s, normale druk.
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

«Beste boek over indianen.»

Over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ van Dee Brown op Alles over boeken en schrijvers, 6 juli 2016:
Boeken over indianen. Wat zijn de beste indianenboeken? Indianen spreken bij velen tot de verbeelding. Dus het is niet vreemd dat er veel boeken over indianen zijn geschreven. Maar lang niet elk indianenboek is goed en het lezen waard. Vooral veel wat oudere boeken over indianen zijn trouwens ronduit racistisch te noemen. Toch zijn er ook heel goede boeken over indianen geschreven die een eerlijk beeld geven over hoe het ze vergaan is nadat Amerika werd ‘ontdekt.’ (…) Goed om te weten is trouwens dat ‘de indianen’ eigenlijk niet bestaan. Het is een naam die bedacht is door Columbus die dacht Indië te hebben gevonden toen hij Amerika bereikte in 1492. En de oorspronkelijke bevolking die hij aantrof in Amerika noemde hij daarom Indios (Indianen). Het is dus een naam die de oorspronkelijke inwoners van Amerika niet zelf gebruikten. (…) Oordeel redactie: +++ (zeer goed).
Bekijk hier de pagina van ‘Alles over boeken en schrijvers’
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

«Voor de indianen was Dee Browns magnum opus een openbaring.» – Imco Lanting

Over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ van Dee Brown in Nederlands Dagblad:
Het in 1970 gepubliceerde werk van de (niet-indiaanse) auteur Dee Brown, waarin hij op grond van getuigenissen en authentieke documenten minutieus verslag doet van de ondergang van de indianen in de periode 1860- 1890, sloeg in als een bom. Wat Brown had opgeschreven, was dan ook niet zomaar wat. Hier werd voor het eerst de geschiedenis verteld, helemaal vanuit het oogpunt van de indianen, ongecensureerd door (historici van) de blanke overwinnaars. En dat was uniek. (…) Recensenten bombardeerden het vijfhonderd pagina’s tellende boek meteen tot standaardwerk. ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ keerde het zelfvoldane beeld van de American Dream en Manifest Destiny, vol dappere pioniers en stoere cowboys, rücksichtslos om. Veel Amerikanen namen de inhoud van het boek met buikpijn en plaatsvervangende schaamte tot zich. Voor de indianen daarentegen was Dee Browns magnum opus een openbaring, die een enorme boost gaf aan de strijd voor hun zaak. De schrijver vertelde ooit: ‘Het leek wel of de Indianen niet in staat waren te geloven dat iemand tegen hen kon liegen.’
Lees hier en hier het artikel en
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

«Een legendarisch geschiedenisboek.» – Lea Zuyderhoudt

VoorplatBegraaf75Over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ van Dee Brown in OVT (VPRO-Radio NPO1), 8 mei 2016:
Gesprek met Lea Zuyderhoudt (als historicus en cultureel antropoloog verbonden aan de Universiteit van Leiden). De settlers presenteerden de kolonisering van en de genocide op de Native Americans in hun blanke geschiedschrijving als een heldendaad. Dee Brown laat de slachtoffers aan het woord op basis van de door hen ondertekende verdragen. Een ongelooflijk belangrijk boek.
Luister hier naar het item
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

Dee Brown – Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier

DEE BROWN
Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier
De ondergang van de Indianen in Noord-Amerika
Vertaling: Jos Knipscheer
Royaal formaat 155 x 235 mm
Genaaid gebonden, met stofomslag en leeslint, 512 blz., geïllustreerd, € 34,50
ISBN 978-90-6265-671-4
7de (gewijzigde) druk (sinds 1992) mei 2016
Niet meer te bestellen bij CB (Centraal Boekhuis)

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier verhaalt, na een inleidend hoofdstuk tot 1492, met name van de periode van 1830-1890, het tijdvak waarin een definitief einde kwam aan de vrijheid van de oorspronkelijke bewoners van de Verenigde Staten van Amerika. Dee Brown heeft die catastrofale periode beschreven vanuit het gezichtspunt van de Indianen.

Dit boek, dat onmiddellijk na zijn verschijnen zeer de aandacht trok, roept een wereld op, die we vooral denken te kennen uit films en spannende (jeugd)romans: de wereld van de Dakota’s, de Comanches, de Cheyennes, de Sioux, de Apachen en al die andere stammen, en van hun legendarische opperhoofden als Geronimo en Zittende Stier. Maar dat doorsnee film- en romanbeeld van ‘wilde en bloeddorstige roodhuiden’ strookt niet met de werkelijke geschiedenis.

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier vertelt het op historische documenten gebaseerde verhaal van het laatste Indiaanse verzet tegen de opdringende blanke beschaving in de periode 1830-1890. Amerika was duizenden jaren lang een paradijs geweest, en de Indianen wisten dat. Machteloos moesten zij toezien, hoe de blanken met tomeloze woede alles vernietigden wat mooi en natuurlijk was: de wouden, de meren, de kreken, de dieren. De hebzucht en de landhonger van de blanken namen onvoorstelbare vormen aan. Om het land te verwerven deinsden de veroveraars voor niets terug: verdragen werden verbroken of naar eigen willekeur geïnterpreteerd; de ene slag tegen ‘de roodhuiden’ volgde na de andere en met elk bloedbad (waarbij vrouwen noch kinderen ontzien werden) werd de levensruimte voor de Indianen verder ingekrompen, tot hun verzet gebroken was en de lijdensweg naar en in de reservaten begon. De poging om met de blanke man in vrede en harmonie te leven was uitgelopen op letterlijk niets.

Dee Brown heeft in dit unieke boek de geschiedenis geschreven van de verovering van het Amerikaanse Westen, zoals de Indianen die ervaren hebben. Zijn boek laat niets heel van het traditionele beeld van het Wilde Westen, met al zijn mythen en legenden – zo leren wij bijvoorbeeld, dat het scalperen een uitvinding van de blanken was, en niet van de Indianen. De talrijke authentieke documenten en getuigenissen, waarvan vele hier voor het eerst zijn afgedrukt, de portretten van de grote stamhoofden, hun vrouwen en hun krijgers, en het rake, sfeervolle proza van Dee Brown maken dit belangwekkende boek tot een leesavontuur van de eerste orde.

Dee Brown (1908-2002), aanvankelijk bibliothecaris aan de Universiteit van Ilinois, is de auteur van tientallen studies en romans over het Amerikaanse westen. In 1993 verschenen zijn memoires ‘When the Century Was Young’. Zijn belangrijkste werk, Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier (‘Bury My Heart at Wounded Knee’), is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het groeide uit tot hét standaardwerk over de geschiedenis van de Noord-Amerikaanse Indianen.

«Dit is het einde van een legende, de onthulling van een bittere waarheid, nooit tevoren werden de ontzettende gebeurtenissen beschreven als in deze Indiaanse geschiedenis van hun ondergang. Met bloed en tranen is dit boek beschreven.» – C.W. Ceram

«Een op historische stukken en getuigenissen steunende documentaire, maar duizendmaal spannender en dramatischer dan welk wild-westverhaal voor de televisie ook, of alle zeventig boeken van Karl May. Een huiveringwekkende tragedie.» – Willem Brandt

«Los van zijn waarde als leesevenement heeft het gigantische succes van dit boek de mythe doen wijken voor de historische waarheid.» – Elseviers Literair Supplement

«Een hard verslag over de ontsluiting van het Amerikaanse westen, en een van de beste boeken op dit gebied.» – De Volkskrant
«Een beklemmende bestseller.» – Vrij Nederland

Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’