«Voor een debuut is dit niet alleen een boeiend maar ook een opmerkelijk zuiver boek!» – Albert Hagenaars

Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek voor NBD Biblion, 4 juli 2013:
De titel geeft met zijn dubbele onbestemdheid en de verwijzing naar het schaduwspel ‘wayang kulit’ al aan dat auteur Barney Agerbeek (1948, Surabaya) geïnteresseerd is in het wezen van dingen en mensen. In twaalf schetsen peilt hij beweegredenen en keuzes. Hoewel het oosten c.q. Indonesië (waar de auteur tweemaal woonde) niet in elk verhaal de plaats van handeling is, spelen de waarden ervan constant een rol, vooral in de voor de hand liggende contrasten die Agerbeek mede dankzij zijn Indische achtergrond bekwaam ontvouwt zoals verleden-heden, ratio-emotie, collectief-individueel. Terecht lopen die ook in elkaar over. Helder formulerend en met zowel mededogen als humor roept hij al in enkele lijnen de werelden op waarin zijn figuren opereren.

Lees hier de recensie

Meer over dit debuut

«Barney Agerbeek heeft een mooie, beeldende manier van vertellen.» – Dettie H. Hengeveld

Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek op Leestafel, 6 juni 2013:
Barney Agerbeek vertrok in 1952 op vierjarige leeftijd met zijn ouders uit zijn geboorteland Indonesië naar Rotterdam. In mooie, licht weemoedige bewoordingen vertelt hij over zijn ouders. (…) Barney Agerbeek heeft een mooie, beeldende manier van vertellen. Hij kan zich goed inleven in elke situatie en beziet vooral de méns in al zijn facetten. Hij is mild in zijn oordeel. Zijn verhalen stralen warmte uit en zijn een plezier om te lezen. Tussen de verhalen door staat een klein aantal gedichten. Samen met de mooi verzorgde uitvoering van het boek vormt dit alles een prima geheel.

Lees hier de recensie

Meer over ‘Schaduw van schijn’

«In alles in deze bundel merk je de behoefte van Agerbeek om zijn stempel op de literatuur te gaan drukken.» – Ezra de Haan

Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek op Literatuurplein, 5 juni 2013:
Dat de auteur Indisch is blijkt uit vele verhalen in Schaduw van schijn, maar vooral in het autobiografische ‘Uiterlijk onbewogen’ dat uit de beschrijving van vijf dagen bestaat. In retraite in een klooster overdenkt de schrijver zijn leven. De stilte maakt van alles in hem los. Vooral de wrok over de behandeling van zijn familie, en daarmee alle Indonesiërs, na aankomst in Nederland. Het is knap hoe weinig tekst hij nodig heeft om duidelijk te maken hoe het in die dagen toeging. (…) Ieder verhaal in de bundel voegt een nieuw inzicht toe aan de schaduwwereld die Agerbeek heeft leren kennen. Vrijwel ieder verhaal is uniek en bomvol scherpe observaties.

Lees hier de recensie

Meer over ‘Schaduw van schijn’

«Muziek blijkt de ideale metafoor voor begrippen als leven en dood. De aandachtige lezer wordt ten volle beloond.» – Ezra de Haan

Over ‘Als in gangen en stegen’ van Glenn Pennock op Literatuurplein, 4 juni 2013:
De moderne media hadden vrijwel iedereen ervan doordrongen dat traagheid saai was. Vaart moest er komen, dus ook in de literatuur. Glenn Pennock heeft dit goed begrepen. In plaats van een dikke roman te schrijven, koos hij liever voor drie novellen. Daarvan zijn er nu twee verschenen. Ieder boek bevat op de flaptekst een TAG waardoor je de soundtrack van het verhaal kunt beluisteren tijdens het lezen ervan. (…) Muziek blijkt de ideale metafoor voor begrippen als leven en dood. Zo slaat de titel van het boek Als in gangen en stegen op het je eigen gang gaan of de gangen die je verkiest in het leven. Weer duiken we de geestelijke achtbaan in die Glenn Pennock voor ons heeft uitgedacht. Stap voor stap maakt hij ons duidelijk hoe dun de grens tussen waan en werkelijkheid is. (…) Het interessante aan de ideeën van Pennock in deze novelle is dat ze fantastisch overkomen en tegelijkertijd op zeer wetenschappelijk bewijsmateriaal leunen. De verdieping in deze novelle vraagt om aandachtig lezen, maar daarvoor wordt de lezer dan ook ten volle beloond. Het zal een aardige krachttoer voor Glenn Pennock worden in deel drie dit denkniveau te handhaven.

Lees hier de recensie

Meer over Glenn Pennock

Luister hier naar de soundtrack van ‘Als in gangen en stegen’

Luister hier naar de muziek van o.a. Joe/Glenn in ‘Als gitaren schreeuwen’

«Als een betrokken gids leidt Kees Ruys de lezer door het lange leven van Aya Zikken.» – Janneke van der Veer

Over ‘Alles is voor even: Het bewogen schrijversleven van Aya Zikken’ van Kees Ruys in Boekenpost (Jrg. 21, nummer 125), mei/juni 2013:
In deze – bijna achthonderd bladzijden tellende – publicatie lezen we over haar sterke band met Indonesië en de grote waarde die het schrijverschap voor haar had. Ruys zegt hierover: ‘Zelden heb ik iemand leren kennen wiens bestaan zo onverbrekelijk met zijn beroep verbonden is als Aya Zikken.’ (…) Als een betrokken gids leidt Kees Ruys de lezer door het lange leven van Aya Zikken. Daarbij laat hij vooral Zikken zelf aan het woord. Niet alleen in de uitwerking van de gesprekken die hij met haar heeft gevoerd maar vooral ook met citaten uit zowel haar werk als haar dagboeken en brieven. Over deze laatste kon hij tijdens zijn biografische arbeid vrijelijk beschikken.

Meer over Kees Ruys’ biografie over Aya Zikken

«Dit Couperus-nummer een genot om te lezen!» – Ezra de Haan

Klik hier voor vergroting
Over ‘De wegen van Couperus’, literair tijdschrift Extaze, op Literatuurplein.nl, 4 mei 2013:
Bladerend door het tijdschrift weet je niet waar je moet beginnen. (…) De essays in dit nummer doen kwalitatief aan die van De Parelduiker denken, ze zijn echter minder wetenschappelijk en daardoor wellicht net iets toegankelijker voor een groot publiek. Vrijwel alle steekwoorden die je te binnen schieten als de naam Couperus valt, kom je in dit nummer tegen. De wegen van Couperus is daarom bij uitstek geschikt als je meer te weten wilt komen over de schrijver van grote romans als De stille kracht, Van oude mensen, de dingen die voorbij gaan en Eline Vere.

Lees hier de recensie

Meer over Extaze

«Meedogenloos en humoristisch beschrijft hij Nederland in al zijn groot- en kleinheid.» – Meike Grol

Over Een land met gesloten deuren van Tjalie Robinson op Indsich3.0, 1 november 2012:
Opnieuw kunnen we met de scherpe blik van Tjalie naar Nederland kijken. Maar hoe geestig en scherp ook, de heimwee snijdt je door je ziel. (…) Als je wilt weten hoe veel Indische Nederlanders zich destijds gevoeld moeten hebben, lees dan zeker dit boek. De rake observaties zijn nog steeds actueel en het is heerlijk hoe de tekst doorspekt is met Indische termen op plekken waar je ze niet direct verwacht, zoals wanneer Tjalie ‘Joris en de tokeh’ gebeeldhouwd ziet in een Leidse kerk of spreekt over ‘pasar malams aan zee’ en ‘kleine warongs waar je alleen chocola en ijs kunt kopen.’ En zeker ook als je Nederland eens vanuit een ander, nog altijd verrassend perspectief wilt zien.

Lees hier de recensie of op de site van Indisch3.0

Tjalie Robinson – Een land met gesloten deuren

TJALIE ROBINSON
Een land met gesloten deuren.
Verhalen en opstellen

Nederland / Nederlands-Indië
Ingenaaid met flappen, 224 blz., € 17,50
2012
ISBN 978-90-6265-811-4
Bezorgd en ingeleid door Wim Willems.
Omslagtekening Peter van Dongen

‘Ik geef mezelf, goed en slecht. Ik registreer mijn gevoelens, dat is alles.’

Met dit motto lichtte de schrijver en journalist Jan Boon (1911-1974), beter bekend als Tjalie Robinson, zijn werk ooit toe. Door die persoonlijke toets nemen zijn verhalen een unieke plek in binnen de Nederlandse letterkunde. Er zijn geen andere schrijvers die zo heet van de naald en jarenlang verslag hebben gedaan van hun gemoedstoestand, zowel in de Oost als in de West. In de jaren vijftig en zestig leverde hem dat de reputatie op de vertolker te zijn van het levensgevoel van zijn generatie. De stem van een bevolkingsgroep die de Japanse bezetting had meegemaakt en daarna het geweld van een revolutie. Maar ook na zijn overkomst naar Nederland keek hij rond met een even nieuwsgierig als alziend oog.

In zijn krantenrubriek Piekerans van een straatslijper gaf Tjalie Robinson midden jaren vijftig stem aan de ups en downs van een nieuwkomer op een wijze die nog altijd tot de verbeelding spreekt. Hij had niet alleen een oorspronkelijke geest, maar vooral een oorspronkelijke blik. In zijn manier van schrijven wilde hij een ‘eerlijk mens’ zijn, dus niet huichelen. Dankzij die instelling bracht hij ervaringen onder woorden die kenmerkend zijn voor mensen die van samenleving veranderen. Hij was zowel kroniekschrijver als lyricus, een man die observatie en gevoel combineerde. Wat zijn werk achteraf doet uitstijgen boven dat van zoveel andere nieuwkomers die hun belevenissen boekstaafden, is zijn op elke bladzijde herkenbare stijl. Die is niet alleen Indisch, zoals vaak wordt beweerd: het is de stem van een mens die getuigenis aflegt. Oprecht, met oog voor tragiek en de nodige zelfspot.

«Birney is een strijd aan het voeren. Dat levert fascinerende essays op, die roepen om weerwoord.» – Rien van den Berg

Over De dubieuzen van Alfred Birney in Nederlands Dagblad, 10 augustus 2012:
Birney is een nuttige dwarsligger, die betoogt dat wij zo verbaasd zijn over de intolerantie die zich van de samenleving meester lijkt te maken, omdat we die intolerantie vroeger stomweg ontkenden. Racisme en kolonialistische arrogantie maakten net zo goed deel uit van ons verleden als van het verleden van andere grootmachten.

Lees meer

«Een verfrissend lezenswaard essay.» – E. Mutter

Over De dubieuzen van Alfred Birney door NBD Biblion, 4 juli 2012:
In zijn essay De dubieuzen neemt Alfred Birney geen blad voor de mond als hij zijn verbazing en ergernis uitspreekt over de zo Eurocentrisch georiënteerde literaire canon daar waar het de Indische literatuur betreft. Birney houdt een pleidooi voor onbekend gebleven schrijvers die vaak als auteurs van het tweede garnituur worden beschouwd. Volgens Birney is het volslagen gebrek aan kennis van de Hollander van de Indische cultuur en van de koloniale geschiedenis, hinderlijk opvallend. Kortom een verfrissend lezenswaard essay.

Lees hier de recensie.