Over de bibliotheek van het Tropeninstituut; interview met Hans van Hartevelt in Haarlems Dagblad, 3 oktober 2014:
“Die bibliotheek was meer dan 250 jaar oud, weet je. Een van de grootste ter wereld met een unieke collectie. We hebben hemel en aarde bewogen, ook Tweede-Kamerleden, om dat malle besluit terug te draaien. Even riep de minister van OCW op televisie dat het Rijk de hele collectie zou overnemen en alle werken gered waren. Ik voelde al dat er iets niet klopte en inderdaad: het was een verspreking. De pre-koloniale erfgoedcollectie tot 1950 en de volledige kaartencollectie werden overgenomen door de Universiteit van Leiden, maar de rest, negentig procent van het totaal, werd vogelvrij verklaard.”
Lees hier het interview in Haarlems Dagblad
Meer over ‘De verkwanseling van een kroonjuweel’
Meer over Hans van Hartevelt bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: indonesië
Lutgard Mutsaers – Roep der Verten. Krontjong van roots naar revival + CD
LUTGARD MUTSAERS
Roep der Verten
Krontjong van roots naar revival
Muziekgeschiedenis + cd
Vormgeving Thijs Gorter
Gebonden, 22 x 22 cm, geïllustreerd, 560 blz. ca. € 34,50
De totale speeltijd CD 78’31”
ISBN 978-90-6265-829-9
oktober 2014
Met repatrianten uit Indonesië kwam krontjong mee naar Nederland. De levenslijn was doorgesneden. De muziek kwijnde weg. Net op tijd keerde de revivalbeweging het tij. De aanstormende generatie blies de muziek van hun geschiedenis nieuw leven in. Dit is de geschiedenis van die muziek. Tussen roots en revival staan vijf eeuwen, een halve aardbol en tig generaties. Dit verhaal is gebaseerd op de bronnen en de feiten, en zet nieuws en opinie in perspectief. Voor het eerst.
Van de auteur van Rockin’ Ramona (over indorock) en van Haring & Hawaii (over hawaiian) als genres die de Nederlandse muziekwereld blijvend hebben veranderd.
De CD laat in 19 zeldzame tracks de roots horen van daar en toen (1904-1957) en geeft 6 voorbeelden van het beste van de revival van hier en nu (1992-2010). Een van deze zes voorbeelden is Tessa (als tekst voor het eerst gepubliceerd in 1983 in ‘Gideons droom’ van Ernst Jansz en als song in 1999 op de cd ‘De Overkant’).
Meer over ‘Roep der verten’
Kijk hier naar de clip ‘Tessa’ voor ‘Roep der Verten’ (een 2014-opname)
Ernst Jansz in Letterij op 24 april 2014
Affiche Mart Warmerdam
Letterij, het programma met schrijvers in de Pletterij, heeft op 24 april als overkoepelende titel ‘De Overkant’, en presenteert de bezoeker drie schrijvers: voor de pauze Roni Klinkhamer en Peter Andriesse en na de pauze Ernst Jansz.
Roni Klinkhamer is als schrijver met ‘Murphy Slaughter’ een late debutant. In dit romandebuut is Murphy Slaughter onderweg naar zijn overkant, van ‘Hardland’ naar ‘Hartland’. Ooit werd Roni Klinkhamer in Muziekkrant OOR genomineerd als tip van het jaar en ooit mocht ze als een van de winnaars van een radioprijs in Paradiso optreden met Doe Maar.
Peter Andriesse ontving al op 24-jarige leeftijd in 1965 een eervolle vermelding van de jury van de Reina Prinsen Geerligsprijs voor zijn verhalen. Hij verhuisde als 9-jarige jongen met zijn ouders naar Sumatra en zat daar 4 jaar op een internaat. Voor hem is Nederland ‘de overkant’, waar hij naar terugverlangt. Op 24 april verschijnt van hem na een adempauze van 20 jaar een nieuwe roman, ‘De rode kimono’, die letterlijk de overtocht van een puber naar Nederland tot onderwerp heeft. De reis op de Willem Ruys markeert zijn seksuele ontwaken en de stap naar vroege volwassenheid.
Ernst Jansz is vooral bekend als muzikant (CCC Inc., Doe Maar). Hij debuteerde als schrijver in 1983 met de novelle ‘Gideons droom’ (zojuist heruitgegeven in een uitgebreide editie) in 1985 gevolgd door de alom geprezen roman ‘De Overkant’, een zoektocht naar zijn overleden Indische vader. In 2006 verscheen de autobiografische roman ‘Molenbeekstraat’ en in 2010 zijn romaneske verslag in brieven over zijn vertaalarbeid van twaalf songs van Bob Dylan in ‘Dromen van Johanna’, waarin hij en passant onthult over wie Dylans lied ‘Red River Shore’ gaat. Uiteraard komt ook zijn theatertournee voor komend najaar met ‘Gideons droom en andere Indische sprookjes’ ter sprake.
De avond wordt gepresenteerd door Franc Knipscheer, de gesprekken met de auteurs worden gevoerd door Peter de Rijk.
Locatie: Pletterij, Lange Herenvest 122, Haarlem. Aanvang: 20.00 uur. Zaal open: 19.30 uur. Toegang 5 euro.
Vooraf reserveren op: reserveren@pletterij.nl of 023 542 3540.
Meer over ‘Murphy Slaughter’
Meer over ‘De rode kimono’
Meer over ‘Gideons droom’
Lutgard Mutsaers – Roep der Verten. Krontjong van roots naar revival (1)
LUTGARD MUTSAERS
Roep der Verten
Krontjong van roots naar revival
Muziekgeschiedenis + cd
Gebonden, 22 x 22 cm, geïllustreerd, ca. 288 blz. ca. € 29,50
ISBN 978-90-6265-829-9
Verwacht zomer 2014
Krontjong is de overgeërfde heimwee- en/of fernwehmuziek van de huidige nazaten van repatrianten uit Indonesië na de Onafhankelijkheid. Velen zagen Nederland indertijd voor het eerst. De muziek van Nederland bood geen troost. De muziek van Indië wel. Als diasporamuziek heeft krontjong zijn emotionele impact en culturele waarde behouden.
Krontjong is een lange weg gegaan, van lokaal bekende volksmuziek in Nederlands-Indië tot klinkend uithangbord van de Indische identiteit in postkoloniaal Nederland. Ooit kwam de muziek met Indiaas-Maleise ex-slaven uit voormalig Portugees Malakka mee naar Batavia, bolwerk van de VOC. Veel later dook krontjong op als stadse straat- en huismuziek van Indo-Europeanen. Als lower class Indomuziek.
De gouden periode van krontjong als crossoverfenomeen op de grens van tempo doeloe en de moderne tijd lag tussen 1891 en 1911.
Tussen de twee Wereldoorlogen maakten platen, radio en geluidsfilm van krontjong in Indië de actuele populaire muziek van de Maleistalige meerderheid. In Nederland werd toen al een retrovorm van krontjong live gepresenteerd op nostalgische Indische Avonden. Daar bestond het publiek uit Nederlandstalige verlofgangers en gerepatrieerden.
Roep der Verten gaat over geschiedenis, beeldvorming en betekenis van krontjong achter de noten. Over de recente revivalbeweging die krontjong opnieuw uitvond als Indomuziek beyond class. Uit de bronnen komt een grotendeels onbekend verhaal naar voren, met verrassende hoofdrolspelers. Roep der Verten is voor iedereen die wil weten waarom krontjong een wezenlijk deel is van de Nederlandse cultuurgeschiedenis.
Lutgard Mutsaers is de auteur van o.a. Rockin’ Ramona (1989) en Haring & Hawaii (1992), de standaardwerken over respectievelijk indorock en Indische hawaiian in Nederland.
Bij het boek (in de reeks gebonden muziekboeken van In de Knipscheer op het formaat 22,6 x 22,6 cm) hoort traditiegetrouw een unieke cd met
naast veel authentieke opnamen uit de periode 1906-1958 ook recent opgenomen nummers als ‘Asli’ door Julya Lo’ko en Erwin van Ligten, ‘Krontjong é’ door Rudy de Queljoe en Kaz Lux (Brainbox) en ‘Air Laut’ in een remake van het Indisch Muzikanten Collectief.
Meer over ‘Roep der verten’
Ernst Jansz – Gideons droom. Boek + CD
ERNST JANSZ
Gideons droom. Novelle
Boek en cd
Nederland / Indonesië / India
Boek (omslag Peter van Dongen) met cd (49:56)
Genaaid gebrocheerd met flappen, geïll., 128 blz.
€ 25,00 O-boek
2013 2de uitgebreide editie
ISBN 978-90-6265-839-8
In het Voorwoord van Ernst Jansz bij deze speciale heruitgave, 30 jaar na de eerste druk, schrijft hij: ‘Op één van de door mijn moeder bewaarde krantenknipsels heeft zij met ballpoint geschreven: Waarom?’ Dat de recensenten destijds verdeeld waren in hun oordeel en ook positief schreven deed er even niet meer toe. En wat zou het ook: twee jaar later oogstte de schrijver Ernst Jansz immers met De Overkant alom lof. Maar dat ene woord ‘waarom’ weerhield hem er echter van ooit nog een blik te werpen in zijn eersteling Gideons droom.
Tót in het voorjaar van 2013. ‘Wat ik las vervulde me met ontroering en soms, het is waar, met lichte gêne. Schaamteloos was ik, de jongen die ik ook herken in veel van mijn liedteksten uit die eerste Doe Maar-tijd.’ In een uitgebreid persoonlijk Voorwoord en in een kort Nawoord beschrijft Ernst Jansz zijn herinneringen aan zijn reis naar India waarop hij zijn novelle Gideons droom baseerde en aan de periode van de vroege jaren van Doe Maar.
Behalve met alle liedteksten van de bij het boek horende gelijknamige cd, is deze ‘jubileumeditie’ verder uitgebreid met een illustratiekatern met enkele kleurenfoto’s en tekeningen die Ernst Jansz tijdens die reis in 1980 maakte, een reis die tevens een zoektocht was naar het altijd verdrongen deel van zijn identiteit, gesymboliseerd in de persoon van zijn – in zijn jeugd overleden – Indische vader.
Speciaal voor deze uitgave stelde Ernst Jansz uit zijn oeuvre de cd Gideons droom samen, zijn meest ‘Indische’ album tot nu. Vanzelfsprekend met Tessa en Ala-hi waarvan de teksten geschreven werden voor de novelle Gideons droom. Vier van de in totaal veertien nummers werden in juli 2013 opgenomen, waaronder krontjongversies van de van Doe Maar bekende liedjes Rumah Saya en Tijd genoeg alsmede vier nummers die in de hier aangeboden opnamen niet eerder op cd werden uitgebracht, waaronder ook zijn Dylanvertalingen Liefde min nul en Iedere korrel zand.
Meer over ‘Gideons droom’ op deze site
Lees hier de recensie op Literatuurplein
«Hij toont met prachtige verhalen aan dat een Europeaan de ziel van Azië nooit zal kunnen doorgronden.» – Hans Ester
Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek in Nederlands Dagblad, 2 augustus 2013:
In 1952 kwam de in Surabaya geboren Barney Agerbeek met zijn ouders naar Nederland. Agerbeek was toen vier jaar oud. Agerbeeks Nederlands-Indische ouders droegen de littekens van het Jappenkamp en van de gevaarlijke jaren tijdens de onafhankelijkheidsstrijd van de Indonesiërs na 1945. (…) Tijdens een lange loopbaan als bankdirecteur kreeg Agerbeek de kans om op het kantoor van zijn bank in Jakarta gestationeerd te worden. Viereneenhalf jaar mocht de plekken van zijn jeugd en de cultuur die hij altijd in zijn hart koesterde weer zien. Knap en indringend weet Agerbeek de enorme levendigheid van de steden op Java en de bijzondere schoonheid van de bevloeide rijstvelden, de sawa’s weer te geven. (…) Hij staat met één been in Europa en met het andere in Azië en toont met prachtige verhalen aan dat een Europeaan de ziel van Azië nooit zal kunnen doorgronden.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Schaduw van schijn’
«Blote kakkies in Ballyschoenen.» – Ricci Scheldwacht
Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek in Moesson, augustus 2013:
Veel van de korte verhalen van Barney Agerbeek (Soerabaja, 1948) gaan over wat de ik-figuur meemaakte toen hij in de jaren negentig vierenhalf jaar als bankdirecteur in Jakarta werkte. Dankzij zijn goede job kon hij ‘als een tuan besar’ naar zijn geboorteland terugkeren. Daar ontdekt hij dat het expatleven veel overeenkomsten vertoont met het leven van de koloniaal in Nederlands-Indië. Als expat in Indonesië weet hij al snel hoe het hoort: gedraag je zoals je klanten zich gedragen. (…) Toch blijft hij in Indonesië ook een buitenstaander als hij het leven van de happy few observeert.
Lees hier het artikel in Moesson.
Meer over ‘Schaduw van schijn’
«Ik gun u een mooie prijs en of erkenning hiervoor.» – HanneClaire Fluri
Over ‘Alles is voor even – het bewogen schrijversleven van Aya Zikken’ van Kees Ruys in een e-mail aan In de Knipscheer, 17 juli 2013:
Dag meneer Ruys,
Vandaag heb ik uw biografie over Aya Zikken uitgelezen. Ik had nog nooit iets van haar gelezen, wel van Hella Haasse, Maria Dermoût, M. Ferguson en anderen. Nu wil ik alles van haar lezen. (…) U hebt een imposant, boeiend en inspirerend werk neergezet, in mijn ogen. Prachtig geschreven, op een bescheiden manier. Ik gun u een mooie prijs en of erkenning hiervoor. Misschien hebt u die trouwens al gekregen, ik houd dat niet meer bij. U hebt mij een schrijfster voorgespiegeld, naar wie ik nu nieuwsgierig ben en die ik tegelijkertijd heel goed meen te kennen. (…) Ik heb een diep respect voor haar gekregen zonder een boek van haar te hebben gelezen en ze is me nader gekomen dan de schrijvers die ik wel gelezen heb. Ze staat voor mij nu voor altijd op de plank van de Nederlandse literatuur. Uw verdienste. Dank u wel.
Lees hier de e-mail
Meer over Kees Ruys’ biografie over Aya Zikken
«De verhalen zijn onderhoudend, de toon is openhartig.» – Rein Swart
Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek op Literair Nederland, 8 juli 2013:
‘Uiterlijk bewogen’ is het langste verhaal uit de bundel en gaat over een bezoek aan een nonnenklooster in Wallonië. Daar vindt de schrijver de rust om zijn vader, zijn moeder en zijn katholieke jeugd in de jaren vijftig in Nederland te portretteren. Het vormt een mooie achtergrond voor de overige verhalen, die anekdotes bevatten over de tijd dat de schrijver in Indonesië woonde. (…) Barney Agerbeek is een nieuwsgierig mens. Hij krabt als het ware aan de korst van de samenleving om van alles te weten komen over de culturele veranderingen in de loop der jaren. Dat valt nog niet mee, omdat Indonesiërs een gesloten karakter hebben. Men moet tussen de regels doorlezen om hun bedoelingen aan de weet te komen. ‘Dit is het land van de wajang, van het schimmenspel.’
Lees hier de recensie
Meer over Schaduw van schijn
«Wat het boek bijzonder maakt, is dat het op onuitputtelijke wijze gaat over de spanning tussen oost en west.» – Kester Freriks
Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek in NRC Handelsblad, 5 juli 2013:
Nog altijd zien we het voormalige Nederlands-Indië terug in de literatuur. Barney Agerbeek kijkt met verwondering en scepsis naar het oosten. In zijn visie staat er een ‘hek’ om de oosterling waar de westerling buiten blijft. Hij gunt de lezer een blik op de huidige Indonesische maatschappij met zijn ingewikkelde sociale verhoudingen. Hoogtepunt is het verhaal ‘Schijnbewegingen’ waarin hij de corruptie onder de loep neemt. Wie in Indonesië wil overleven, moet meedoen aan een ‘schimmig poppenspel’. (…) Wat het boek bijzonder maakt, is dat het op onuitputtelijke wijze gaat over de spanning tussen oost en west. Deze spanning is niet voorbehouden aan de blanken in Indonesië, het tekent ook de levens van de oosterlingen.
Meer over Schaduw van schijn