Jaap Goedegebuure – Sympathie voor de duivel. Essays

Jaap Goedegebuure
Sympathie voor de duivel
Over de verbeelding van het kwaad in het werk van Nederlandse en Vlaamse schrijvers

uitgebreid met een Personenregister
vormgeving omslag Els Kort
gebrocheerd in omslag met flappen,
332 blz., € 29,50
ISBN 978-94-93368-23-1
NUR 321, 620
eerste uitgave maart 2025

Al zo lang mensen elkaar verhalen vertellen, gaan hun verhalen vooral over goed en kwaad. Daarbij is een gelukkige afloop maar al te vaak een kwestie van hopen tegen beter weten in. En dat niet alleen omdat het kwaad net als in de ware wereld winnaars macht en profijt oplevert, maar ook vanwege de fascinerende werking die er voor de verteller en zijn gehoor van uitgaat. Het kwaad prikkelt de verbeelding en verleidt tot een blik de afgrond.

In Sympathie voor de duivel laat Jaap Goedegebuure zien hoe Nederlandse schrijvers, van Louis Couperus tot en met Manon Uphoff, de fascinatie voor het kwaad hebben verbeeld. Hun werk confronteert ons met het kwaad dat men bedrijft om er lust aan te beleven, lust zoals die wordt beschreven door Jacob Israël de Haan, bezongen door Slauerhoff, en beleefd door de personages van Simon Vestdijk, A.F.Th. van Heijden en Arnon Grunberg. Er is het kwaad van de oorlogsmisdadigers die Harry Mulisch en Louis Ferron ten tonele voeren, het satanische kwaad dat Renate Dorrestein en Thomas Rosenboom oproepen, en het zoet smakende maar niettemin giftige kwaad in de romans en verhalen van Manon Uphoff.

Wie het kwaad in de literatuur, en dus ook in de werkelijkheid om ons heen en in ons zelf, wil leren kennen kan zich laten leiden tot een van de motto’s van dit boek, opgetekend uit de mond van Oek de Jong: ‘Je moet het kwaad in om te kunnen groeien.’

Jaap Goedegebuure (1947) doceerde letterkunde aan de universiteiten van Leiden, West-Berlijn, Tilburg en Nijmegen. Hij publiceerde boeken over onder meer H. Marsman, Jeroen Brouwers, Frans Kellendonk, het fin de siècle, literatuur en religie, en poëzie en mystiek. Sinds 1975 recenseert hij voor tal van kranten en tijdschriften. Bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen van hem in 2022 Door de jaren heen lezen, biografische notities van literaire auteurs: Gerard Reve, Harry Mulisch, Doeschka Meijsing, Boudewijn Büch, Rogi Wieg, F. Springer en vele anderen. Goedegebuure publiceerde ook in de literaire tijdschriften waarbij Uitgeverij In de Knipscheer betrokken is,  Extaze en Elders.

Meer over Jaap Goedegebuure bij Uitgeverij In de Knipscheer

«‘Zwijgplicht’ geeft zicht op de keerzijde van fatsoen.» – Carinne Elion-Valter

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink in Ponder*, nr. 42, juli 2018:
De roman ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink speelt zich af in Nederland rond WO 1 en in de decennia daarna. De roman verhaalt over de zoektocht naar de eigen naam van een Belgisch vluchtelingenkind dat de aangenomen dochter is van een homoseksuele notaris en zijn vrouw, een voormalig prosituee. (…) ‘Zwijgplicht’ is gebaseerd op historische feiten. (…) Alleen goede daden vermochten de brug te slaan tussen wet en werkelijkheid. Zo was ieder in deze roman slachtoffer van het masker van orde en regelmaat dat de 19de en begin 20ste eeuw droeg. Het is daarom te prijzen dat Theo Stokkinks verhaal zicht geeft op de keerzijde van fatsoen.
*] Mededelingenblad van de Stichting ter bevordering der notariële wetenschap
Klik hier voor het artikel
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Bijzonder levensverhaal goed gedocumenteerd.» – Ingrid Glorie

Opmaak 1Over ‘Zwijgplicht’ van Theo Stokkink op Voertaal, 25 januari 2018:
(…) ‘Zwijgplicht’ is een historische familieroman. Theo Stokkink vertelt hierin het bijzondere levensverhaal van zijn moeder, Hélène. (…) De roman omspant de periode 1913-1948. Hoewel Stokkink het verhaal van zijn moeders leven systematisch afwerkt, lijkt de belangstelling van de auteur toch vooral uit te gaan naar het leven van zijn grootvader, Theo Borret, en de impact die Wet 248bis in die beginjaren op de Amsterdamse homogemeenschap heeft gehad. Stokkink heeft zich goed gedocumenteerd en beschrijft Theo’s leefwereld tot in detail. Verschillende bekende figuren, zoals Jacob Israël de Haan (schrijver van het “schandaalboek” Pijpelijntjes) en Louis Couperus, krijgen een glimpoptreden in het verhaal. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Zwijgplicht’
Meer over Theo Stokkink bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Geraffineerd.» – André Oyen

coverE19voorDEF.inddOver ‘Extaze 19 – Vrouw en Literatuur’ op Ansiel, 29 december 2016:
(…) ‘Extaze’ is er op een geraffineerde maar niet te drammige manier in geslaagd om belangrijke vrouwelijke literatoren in de schijnwerpers te plaatsen. (…) Marlene de Vries geeft een pittige schets van Betje Wolff en Aagje Deken. (…) Elisabeth Leijnse beperkt zich hier tot Cécile de Jong van Beek en Donk, die de ‘encyclopedische’ tendensroman ‘Hilda van Suylenburg’ schreef waarin alle aspecten van de vrouwenkwestie werden belicht. (…) Jacques Sicking confronteert ons met het wel aparte werk van Carry van Bruggen, schrijversnaam van Caroline Lea de Haan, zuster van Jacob Israël de Haan. (…) Joke Linders heeft de dankbare taak om grootheid Annie M.G. Schmidt, die spot met van bovenaf opgelegde regels en opvattingen, te doorlichten. (…) Michiel van Kempen duidt op de hang naar vrijheid van de Surinaamse Bea Vianen (…) zij beschrijft Suriname lyrisch, maar is uiterst kritisch over de sfeer van benauwenis.
Lees hier en hier de recensie
Meer over Extaze 19