Over Eric Schneider (1934-2022) in Den Haag Centraal, 26 mei 2022:
(…) Naast de acteur Eric Schneider was er de auteur Schneider. Van theaterstukken als ‘Tweelicht’, ‘Rinkelrooien’, ‘Theodoor, of een total loss’ – dat ook internationaal scoorde – en ‘Nocturne’. Dat laatste stuk werd zijn eigen variant op ‘King Lear’, met een oudere acteur en een ex-souffleur in de hoofdrollen. Een bittere komedie vol cynische humor en tandknarsende valsheid over grandeur op z’n laatste benen, doorgeprikte ijdelheid, de tragiek van een toneel dat ánders is geworden. Als romanschrijver debuteerde hij (toen 79) met ‘Een tropische herinnering’ en in 2021 kwam nog zijn dichtbundel ‘Waar weg weg is en stilte stiller nog’ uit. Schrijven zat blijkbaar in de familie, want zijn broer publiceerde onder het pseudoniem F. Springer. (…)
Lees hier verder
Meer over Eric Schneider op deze site
Tag: jappenkamp
«Boeiend voor ieder die meer wil weten over de geschiedenis van Nederlands-Indië en de gezinnen die de oorlog meemaakten.» – Els Willems
Over ‘Het geheime wapen. Hoe de liefde standhoudt in een gestoorde wereld’ van Janny de Heer voor NBD / Biblion, 28 november 2019:
Het relaas van een Surinaams-Nederlands gezin in de oorlogsjaren in Nederlands-Indië. De naïeve Cas, uit een welgestelde Surinaamse familie, vertrekt in de dertiger jaren van de twintigste eeuw naar Nederland om militair te worden. Tot zijn teleurstelling wil de KNMA hem niet aannemen. In plaats daarvan wordt hij als KNIL soldaat uitgezonden naar Indië, wat hem beter past vanwege het klimaat. Hij trouwt met de Limburgse Elvira die hem acht kinderen schenkt. Zij heeft het moeilijk in de tropen. Als ze eenmaal gewend is, breekt de oorlog uit. Beide echtelieden belandden in een Jappenkamp. Cas werkt als dwangarbeider aan de Pakan Baroe spoorweg, Elvira zit met haar kinderen in een vrouwenkamp. De ellende van vernederingen en geweld wordt invoelend beschreven. (…) Boeiend voor ieder die meer wil weten over de geschiedenis van Nederlands-Indië en de gezinnen die de oorlog meemaakten. (…) Bevat literatuurlijst, woordenlijst, bronnen, lijst van musea en woord van dank.
Lees hier de recensie
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een buitengewoon knappe roman.» – André Oyen
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Ansiel, 7 juli 2017:
Peter lenssen (1957) schreef twee romans: ‘Toplöss’, een historische roman die zich afspeelt tegen de achtergrond van de opkomst en bloei van de mijnindustrie, het anarchisme en de Spaanse burgeroorlog en ‘In dit land wil niemand wonen’ met als toetssteen de vluchtelingenproblematiek. (…) In ‘Bitterdagen’ herbeleeft Jef de oorlogsjaren, zijn huwelijk met Jeanne die aan kanker stierf en met wie hij een zoon heeft. Het zijn vooral negatieve en pijnlijke herinneringen, alhoewel ook de kleine fijne dingen een koestering voor zijn moeder en dergelijke om de hoek komen piepen. (…) Een buitengewoon knappe roman waarin realiteit, droom, en hallucinatie een confrontatie met mekaar aangaan.
Lees hier en hier**** de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Beklemmend mooi.» – Ria Twisk
Over ‘Bitterdagen’ van Peter Lenssen op Leestafel, 28 juni 2017:
(…) Deze roman van Lenssen is prachtig opgebouwd en de lezer raakt bij alle personages rondom Sjef Sonneschein zeer betrokken, maar toch het meest bij Sonneschein zelf. Je vraagt je af hoeveel een mens kan hebben? Toch staat het verhaal van Sjef niet op zichzelf. In de periode waarover Lenssen schrijft hebben veel mensen eenzelfde leefomgeving en daarmee dezelfde ervaringen als de hoofdpersoon. Ouders die de Eerste Wereldoorlog nog hebben meegemaakt glijden ongevraagd de volgende wereldoorlog in, maar zijn nu zelf volwassenen met kinderen, zoals Sjefs ouders. (…) Nadat de oorlogen teneinde kwamen bleef er intens verdriet over om het verlies, verbijstering over wat er gebeurd was en intense schaamte over wat men niet wist of niet wilde weten en opnieuw kon men er niet over praten. Ingehouden angst, opgekropte onmacht, boosheid en frustratie heeft menigeen, net als Sjef, een leven lang beziggehouden. Tel daar nog bij de ‘gewone tegenslagen’ die bij het leven horen en een mens trekt zich, net zoals Sjef, terug in zijn eigen wereld. Al deze aspecten heeft de auteur op een hele bijzonder mooie manier beschreven, eveneens ingehouden, maar het hier en daar ook als het ware uitschreeuwend, zodat het de lezer duidelijk wordt hoe dergelijke omstandigheden een mensenleven kunnen vormen en in zijn greep houden. Daardoor is dit boek van Peter Lenssen beklemmend mooi geworden.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Bitterdagen’
Meer over Peter Lenssen op deze site
«Een boek van survival.» – Peter de Rijk
Over ‘Buitenbeentjes’ van Janny de Heer in Literat-uur op Amsterdam FM-Radio, 3 april 2017:
Na de oorlog werd in Nederland niet begrepen hoe verschrikkelijk het ook in Nederlands-Indië is geweest omdat de Tweede Wereldoorlog daar naadloos overging in de Bersiap-periode, de onafhankelijkheidsoorlog. (…) Iedereen die in Indonesië gezeten heeft is ongelooflijk door Nederland in de steek gelaten. Jouw boek had ook ‘schande’ kunnen heten. Het geeft stem aan hen die gezwegen hebben.
Luister hier naar de uitzending [klik ‘Beluister 2e uur’ en schuif de brede donkergrijze tijdbalk onderin op 4:50] Als u de uitzending wilt bewaren kunt u hem downloaden door op het kleine logo te klikken links onder ‘Beluister 2e uur’. Literat-uur draait om de wereld van boeken, schrijvers en film. Met Bert van Galen en Peter de Rijk, live uitgezonden vanuit de OBA Amsterdam.
Meer over ‘Buitenbeentjes’
Peter Lenssen – Bitterdagen. Roman
Peter Lenssen
Bitterdagen
Roman
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
404 blz., € 22,00
april 2017
ISBN 978 90 6265 956 2
‘Waarom ging je eigenlijk geschiedenis studeren?’ vraagt Sjors.
‘Omdat jij me vertelde dat het heden vooral ook verleden is.’
Gekke Sjef van de honden, zo noemen buurtbewoners hem, een dwaze ouwe man. Sjef Sonneschein leeft in een in zichzelf gekeerde wereld, waartoe alleen Mounia, een verslaafde prostituee toegang heeft. Hij wordt belaagd door boze dromen uit het verleden. De voettocht in 1933 als zesjarig kind van Heerlen naar keizerstad Aken. Zijn vader, door de nazi’s vermoord. Verwarrende herinneringen aan zijn dode jeugdvrienden Matti en Hans. Zijn grote liefde Jeanne die hij illegaal begroef in het bos, met het gezicht naar het oosten, zodat ze altijd de zonsopgang zou zien. Het vreselijke lot van zijn joodse oom Jochum en tante Grete. Sjors die vlak na de oorlog getraumatiseerd uit het jappenkamp naar Zuid-Limburg kwam en zwemmend op weg naar Engeland in de Noordzee verdronk.
Te vaak keek hij weg of deed uit lafheid een stap opzij. Spil in het kwaad dat hem parten speelde is buurman Klavermans, een oud-NSB’er, waarmee het uiteindelijk tot een harde confrontatie komt.
Peter Lenssen schrijft over de dwang van herinneringen, de tragische kracht van liefde en onvermogen, de troebele grens tussen goed en kwaad, ontluistering in oorlog en verzet, de tere relatie tussen vaders en zonen, vriendschap, schuldgevoel en verlies, de ellende van ouderdom en aftakeling en de bittere vrucht van afscheid nemen. Vijfentwintig jaar geleden verscheen van Peter Lenssen het spraakmakend debuut Toplöss/Mijnverdriet. Bitterdagen is zijn tweede grote roman over Zuid-Limburg.
«Barney Agerbeek heeft een mooie, beeldende manier van vertellen.» – Dettie H. Hengeveld
Over ‘Schaduw van schijn’ van Barney Agerbeek op Leestafel, 6 juni 2013:
Barney Agerbeek vertrok in 1952 op vierjarige leeftijd met zijn ouders uit zijn geboorteland Indonesië naar Rotterdam. In mooie, licht weemoedige bewoordingen vertelt hij over zijn ouders. (…) Barney Agerbeek heeft een mooie, beeldende manier van vertellen. Hij kan zich goed inleven in elke situatie en beziet vooral de méns in al zijn facetten. Hij is mild in zijn oordeel. Zijn verhalen stralen warmte uit en zijn een plezier om te lezen. Tussen de verhalen door staat een klein aantal gedichten. Samen met de mooi verzorgde uitvoering van het boek vormt dit alles een prima geheel.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Schaduw van schijn’
Betty Roos – Galila van Galilea
BETTY ROOS
Galila van Galilea
Roman
€ 14,50
Eerste druk 2001
ISBN 978-90-6265-488-8
In het niemandsland tussen Israël en Libanon schrikken Israëlische soldaten van een Arabische kreet om hulp. Een van de soldaten verliest zijn zelfbeheersing en gooit een handgranaat. Een zwangere vrouw komt om het leven. Haar dochtertje raakt een hand en een oog kwijt. Arjeh de commandant, doet alles om het meisje te redden en zorgt voor het vervoer per helikopter. En van hem krijgt ze ook een naam: Galila van Galilea.
In het hospitaal ontmoet Arjeh Margareta, een vrijwilligster. Het is het begin van een bijzondere relatie met de Arabische, die hem meer dan eens confronteert met de onmogelijke situatie waarin zijn land verkeert. We volgen Arjeh in de Gaza, leven mee met Margareta en haar vriendin Fatima en maken ook de zinloze zoektocht van de moslimherder naar zijn omgekomen christen-echtgenote meer.
Galila van Galilea is een indrukwekkende korte roman over hoe mensen (samen-)leven in een anno 2000 verscheurde regio.
Over Bonsai-kinderen, haar debuutroman uit 1995, schreef NRC Handelsblad: «In intensiteit, gevoeligheid en beeldende kracht een opmerkelijk boek over aangrijpende ervaringen.»
Betty Roos werd geboren in voormalig Nederlands-Indië, belandde als vijfjarig joods meisje in 1941 in het jappenkamp, kwam direct na de oorlog als ‘Indisch’ kind naar joods-Amsterdam en vond in de jaren zestig haar thuis in Israël. Ze schrijft direct in het Nederlands, nu haar tweede taal, in een stijl en met een woordkeus waarmee ze heel effectief een beklijvende sfeer oproept.
Betty Roos – Bonsai-kinderen. roman
BETTY ROOS
Bonsai-kinderen. Roman
Genaaid gebonden, 252 blz., € 18,50
Eerste druk maart 1995
ISBN 90-6265-412-3
Bonsai-kinderen is de naam die Betty Roos gegeven heeft aan de kinderen, die zoals zijzelf, hun kinderjaren in een jappenkamp doorbrachten en na de oorlog naar Nederland kwamen. Net als bij bonsaiboompjes waren er zoveel wortels gesnoeid, dat ze wel konden blijven leven, maar niet konden groeien.
Betty Roos was vijf – toen ze samen met haar moeder, zusjes en broertje – geïnterneerd werd in het kamp Tjihapit in voormalig Nederlands-Indië. In simpele, directe bewoordingen beschrijft ze de bombardementen, de transporten, en het leven in het jappenkamp in Indië.
Na de bevrijding keert de moeder met de kinderen (de vader heeft het kamp niet overleefd) terug naar het ontredderde Nederland om een nieuw bestaan op te bouwen. Pas hier hoort Betty voor het eerst over Hitler, joodse onderduikers en gaskamers, en wordt ze haar eigen joods-zijn bewust. Tegelijkertijd ervaart ze de onwetendheid en het onbegrip over wat zij heeft meegemaakt aan de andere kant van de wereld.
Betty Roos emigreerde naar Israël en woont en werkt in Jeruzalem. 45 jaar lang zweeg ze over haar kampervaringen, maar de Intifada was voor haar de directe aanleiding om eindelijk te gaan vertellen.
‘Een gloednieuwe schrijfster met een verslag van hoe het was, geschreven door het kind dat ze was (…) met het gestolde verdriet dat lotgenoten kennen, maar waarvoor zij opnieuw woorden heeft gevonden.’ Joop van Tijn in het Voorwoord.
‘De waanzin van de oorlog, gezien door de ogen van een kind, maken het tot een ontroerend document.’ – Haagsche Courant
‘De benadering van Betty Roos maakt indruk door de onderkoelde, feitelijke weergave van de gebeurtenissen. Betty Roos heeft een bijzonder boek toegevoegd aan de reeks kamplitaratuur.’ – Intermediair