Tag: jo otten

«Koop dit boek, neem het mee naar bed en reis met de verteller over zijn wereld.» – Helge Bonset

Over ‘Bed en wereld’ van Jo Otten op Neerlandistiek, 1 november 2024:

Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen. Vandaag: Jo Otten, ‘Bed en wereld ‘(1932). Opnieuw uitgegeven in 1967 en 2008. ‘Ik lig in bed. Ik lig in bed en word omsloten door een zachte warme deken, een veilige huls voor het lichaam, dat na een drukke dag zijn horizontale stand gelukkig heeft hervonden. Ik lig in mijn smalle lange bed en kijk naar de grote bol, de melkwitte lamp, die van het plafond naar beneden hangt. Hij is nu uitgedoofd en lijkt een hemellichaam dat in de ruimte van mijn slaapkamer zweeft.’ Dit lijkt een kalm en meditatief boek te worden. Maar niets is minder waar: de geest van de verteller is voortdurend op drift, raast de wereld over, dag en nacht. (…) Deze verteller omarmt het leven zozeer dat hij eraan lijdt. Zijn verlangen om overal bij te zijn leidt tot het verlangen om nergens meer bij te zijn. (…) Het werd Ottens meest succesvolle boek, en terecht: ‘Bed en Wereld’ is uniek in de Nederlandse literatuur. Een lange, obsessieve monologue intérieur waarin het persoonlijke en het politieke elkaar afwisselen; een tijdsbeeld van de angstige en pessimistische jaren dertig van de vorige eeuw; een vroege beschrijving van hoe een overvloed aan informatie de geest op hol kan doen slaan.
Neerlandistiek:  het Online tijdschrift voor taal- en letterkunde.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Bed en wereld’ en Jo Otten bij Uitgeverij In de Knipscheer

Victor E. van Vriesland – Gekozen gedichten. Bloemlezing

VoorplatVriesland-75Victor E. van Vriesland
Gekozen gedichten
bloemlezing
samengesteld en van een voorwoord voorzien door Rob Groenewegen en Dirk Kroon
gebrocheerd in omslag met flappen,
128 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214- 62-0
eerste uitgave oktober 2022

Van de roem en reputatie die Victor E. van Vriesland tijdens zijn leven (1892-1974) ten deel viel, is weinig over. Nog maar een kleine kring van lezers herinnert zich wie hij was en wat hij heeft geschreven. Rob Groenewegen nam het op zich een biografie te schrijven over Van Vrieslands fabelachtige leven (Weerloos tegenover alles, 2023). Daarin komen onder meer de diversiteit en kwaliteit van diens poëzie naar voren. Samen met Dirk Kroon die Van Vriesland goed kende en ook over hem publiceerde, kwam Gekozen gedichten tot stand.

Deze bloemlezing bevat een ruime keuze uit alle door Van Vriesland gepubliceerde gedichten en werk uit zijn nalatenschap. Daarmee krijgen latere generaties de mogelijkheid dit werk te ontdekken en te ervaren hoe deze dichter markante diepgang en toenemende toegankelijkheid heeft weten te ontwikkelen. Wie weet worden met deze Gekozen gedichten de beginregels van zijn gedicht ‘Klopsignalen’ waargemaakt:

Een der
Bedolven mijnwerkers in een ingestorte mijn
Die door klopsignalen te kennen geven
Dat ze nog leven,
Zoeken mijn verzen nog een verbinding
Met de buitenwereld te handhaven.

Vanaf januari 2023 verschijnen bij Uitgeverij Atlas Contact de biografie van Victor van Vriesland Weerloos tegenover alles en bij Uitgeverij Flanor een uitgave met jeugdherinneringen van Victor van Vriesland aan Den Haag en zijn lagere schooltijd.

Rob Groenewegen (1960) is ook de auteur van de biografie Te leven op duizend plaatsen. Jo Otten 1901-1940 (In de Knipscheer, 2011) en de bezorger van Jo Ottens in 2008 opnieuw uitgebrachte novelle Bed en wereld uit 1932 alsmede van zijn eveneens bij In de Knipscheer verschenen Verzameld werk van Jo Otten, deel 1 (Machiavelli, 2012) en deel 2 (Kritisch en verhalend proza, 2013).

Dirk Kroon (1946) is neerlandicus en filosoof. Hij studeerde af op het werk van Victor E. van Vriesland. Hij is de auteur van talrijke essaybundels en dichter van ruim twintig dichtbundels. Tot aan zijn pensionering was Kroon als hoofddocent Taal & Communicatie verbonden aan de Hogeschool Rotterdam.

Meer over Rob Groenewegen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een uitnodiging om zonder meer gehoor aan te geven, zodat het werk van Otten definitief aan de vergetelheid blijft ontrukt.» – Janneke van der Veer

Over ‘Kritisch en verhalend proza. Verzameld werk, deel 2’ van Jo Otten in Boekenpost (Jrg. 21, nummer 126), 25 juli 2013:
Deze uitgave sluit de gezamenlijke inspanning van bezorger/biograaf Rob Groenewegen en uitgeverij In de Knipscheer af om het belangrijkste werk van Otten, die tot de min of meer ‘vergeten schrijvers’ behoort, weer beschikbaar te maken. Dat begon in 2008 met Bed en wereld, gevolgd door de biografie Te leven op duizend plaatsen (2011) waarin het essay Mobiliteit en revolutie uit 1932 is opgenomen en het eerste deel van het verzameld werk: De Vorst. Machiavelli, Sleutel van onze tijd (2012). Het kritisch en verhalend proza van Otten, dat nu opnieuw in druk is verschenen, wordt in het persbericht toegelicht: (…) ‘Wie de moeite neemt om nader toe te zien, ontdekt in dit uitzonderlijke werk Ottens eigenheid en authenticiteit.’ Een uitnodiging om zonder meer gehoor aan te geven, zodat het werk van Otten definitief aan de vergetelheid blijft ontrukt.

Meer over deel 2 van het verzameld werk van Jo Otten

Jo Otten, Kritisch en verhalend proza. Verzameld werk deel 2, Rob Groenewegen, Bed en wereld, Te leven op duizend plaatsen, Mobiliteit en revolutie, De Vorst. Machiavelli – Sleutel van onze tijd,

«Jo Otten was en is een unieke stem in de Nederlandse literatuur.» – Ezra de Haan

Over ‘Kritisch en verhalend proza’ van Jo Otten op Literatuurplein.nl, 22 mei 2013:
Waar Menno ter Braak zich met de discussie ‘vorm of vent’ bezig hield, waagde Jo Otten (1901-1940) zich aan het experiment. In zijn verhalen, kritieken en essays toont hij een pessimistisch wereldbeeld, zij het in een modernistisch jasje. De ratio van Ter Braak verving hij door gevoel; hij ging uit van zijn intuïtie en gebruikte dromen en verbeelding als inspiratiebron. Ondanks de kwalificatie stoutmoedig was Jo Otten ook een angstig mens. In het geval van Otten maakte die levensangst energie los. Hij verzette zich en schreef het van zich af. Soms komt het proza van Otten over als hedendaags. Wat toen modernistisch werd genoemd, is waarschijnlijk blijvend tijdloos. Wie jong is wil leven en de wereld zal dat weten. Dat was toen en zo is het nog steeds.

Het kritisch proza van Jo Otten laat een andere kant van hem zien, die van de filosoof. Waar het in zijn prozastukken emotioneel soms alle kanten op gaat, blijft de auteur in zijn essays beschouwelijk en nuchter. Al ontkom je er niet aan om ook deze stukken als autobiografisch te interpreteren. Aan fantasie en ideeën heeft het Otten nooit ontbroken, wel aan tijd. Hij is steevast zijn eigen weg gegaan. Helaas kwam abrupt een eind aan zijn leven. Het zal altijd interessant blijven te bedenken wat er van hem geworden zou zijn als hij was blijven leven. Jo Otten was een eenling en dat wist hij. Het herdrukken van zijn proza en vertalingen ontrukt zijn werk aan de vergetelheid, en terecht.

Lees hier de recensie

Meer over Jo Otten

«Een goed verzorgde, zeer lezenswaardige bundel.» – Gerard Oevering

Over ‘Kritisch en verhalend proza’ (Verzameld werk, deel 2) van Jo Otten voor NBD Biblion, mei 2013:
Het is bekentenisproza dat een verhuld autobiografisch portret van Otten geeft. Hij zoekt in zijn essays naar evenwicht tussen rede en gevoel. Zijn mensvisie is nihilistisch. Otten schrijft over onderwerpen die destijds om aandacht vroegen zoals de film, de houdbaarheid van het humanisme, mens en mythe. Deze essays zijn nog zeer actueel. De bundel besluit met een essay van Victor van Vriesland uit 1935 over Otten. Een goed verzorgde, zeer lezenswaardige bundel.

Lees hier de recensie

Meer over Jo Otten

Een aangrijpend politiek-filosofisch werk dat de menselijke drijfveren onthult.» – Dr. K. van der Zwaag

Over ‘De Vorst’ van Niccolò Machiavelli en over Machiavelli, sleutel van onze tijd van Jo Otten in Zicht (2013-1), 25 april 2013:
Nu verschijnt Machiavelli’s ‘De Vorst’ met daarin de bijdrage ‘Machiavelli, sleutel van onze tijd’ (1940) van dr. J.F. Otten (1901-1940). Het was zijn zwanenzang toen hij in 1940 door een bom van de Luftwaffe getroffen werd en stierf. Het boek en de inleiding geven een bijzondere sfeer aan het onderwerp in de toenmalige tijd van nazidictatuur. (…) Een aangrijpend politiek-filosofisch werk dat de menselijke drijfveren onthult maar waar ook begrip is voor het optreden van een vorst in een tijd van anarchie en onrecht. Alleen is de lijn naar dictatuur flinterdun, reden waarom Mussolini het boek aanprees, zo laat Otten overtuigend zien. . Otten: ‘Macht is de spil waar alles om draait. Hij die macht heeft, heeft gelijk; de zwakkere heeft altijd ongelijk.’

Lees hier de recensie

Meer over Machiavelli en Otten

Ik maak het verschil in proza. (…) Misschien is het Céline in het kwadraat.

Over ‘Koprot’ van Harry Vaandrager in Literat-uur (Radio AmsterdamFM), 15 april 2013:
Peter de Rijk in gesprek met Harry Vaandrager.
Luister hier naar de uitzending (van 15: 28:45 tot 16:58:52). Wilt u proeven van de verhalen van Harry Vaandrager? Hij leest drie korte fragmenten, van 36:00 tot 38:10 uit het laatste verhaal De man van ver, van 44:35 tot 46:02 uit het eerste verhaal Het zwart en van 52:28 tot 53:53 uit Hatchi Kenatchi.

Meer over Koprot

«Een intrigerend politiek kleinood, dat met plezier gelezen wordt.» – Martin Lok

Over ‘De Vorst’ van Niccolò Machiavelli en over Machiavelli, sleutel van onze tijd van Jo Otten op Literair Nederland, 19 december 2012:
Voor Otten is Machiavelli ‘sleutel van onze tijd’ en verklaart zijn oeuvre zowel de verdeeldheid van Europa als de gewenste koers voor de toekomst. Otten gebruikt zijn inleiding om kritiek te leveren op de politiek van zijn dagen, die van Europa een verdeeld continent had gemaakt. (…) Of we ‘De vorst’ lezen als historisch waardevol pamflet dat ons helpt het Italië van de Renaissance te begrijpen, of als sleutel van onze eigen tijd, het blijft een intrigerend politiek kleinood, dat met plezier gelezen wordt. Want wie wil nu niet lezen waarom mensen gewaardeerd worden, of leiders wel of niet mogen liegen en of een gehaat leider beter zal leiden of niet. De context waarin de lessen geschreven zijn moge bepalend zijn voor de boodschap ervan, dat doet niets af aan de tijdloze inspiratie die je eraan kunt ontlenen, ten goede of kwade.

Lees hier de recensie

Meer over deze publicatie

«Met een scherp oog voor nuance laat Groenewegen Ottens modernisme zien.» – Hans Anten

Over ‘Te leven op duizend plaatsen’ van Rob Groenewegen in Spiegel der Letteren (Gent, 2012 nr. 4), 18 december 2012:
Het voorbeeldig uitgegeven en royaal geïllustreerde Te leven op duizend plaatsen presenteert het chronologische verhaal van Ottens leven in vijfentwintig hoofdstukken. Op grond van een indrukwekkende hoeveelheid veelsoortige bronnen vertelt Groenewegen het au fond tragische levensverhaal van Jo Otten, waarin persoon en werk in hoge mate samenvallen en reliëf krijgen. De biograaf overtuigt als hij de omstandigheden schetst die van invloed zijn geweest op de ontwikkeling van Ottens karakter. (…) Met deze biografie probeerde Groenewegen ‘alle aspecten van [Ottens] uitzonderlijke denkwereld en kleurrijke schrijversleven’ bijeen te brengen en zo begrip te kweken voor diens leven en werk in relatie tot zijn tijd. Die doelstelling is zeker bereikt.

Lees hier de recensie

Meer over deze biografie en Jo Otten

«De literaire wereld van Rotterdam in het interbellum onnavolgbaar in kaart gebracht.» – Juryrapport Dutilhprijs 2012

Over ‘Te leven op duizend plaatsen, Jo Otten 1901-1940‘ door Rob Groenewegen op Roterodamum.nl, 21 oktober 2012:
Tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Bibliotheektheater is op 18 oktober 2012 voor de tiende keer de tweejaarlijkse Dutilhprijs uitgereikt aan Floris Paalman. Het is de prijs voor het beste historische boek over Rotterdam dat de afgelopen twee jaar is uitgekomen. Na twee uitgebreide selectierondes bleven drie boeken als kanshebbers over: Els van den Bent met ‘Proeftuin Rotterdam’, Floris Paalman met ‘Cinematic Rotterdam’ én ‘Te leven op duizend plaatsen, Jo Otten 1901-1940’, waarin Rob Groenewegen aan de hand van het leven van schrijver Jo Otten niet alleen de moeizame strijd van een getormenteerd auteur pijnlijk duidelijk heeft gemaakt, maar ook de literaire wereld van Rotterdam in het interbellum onnavolgbaar in kaart heeft gebracht.

Lees hier het hele juryrapport

Meer over Jo Otten en Rob Groenewegen