«Hoe de literaire kritiek er vrijwel collectief volledig naast kan zitten.» – Daan Pieters

VoorplatOpweg-75Over ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’ van Jaap van der Bent op Tzum, 26 april 2023:
(…) Qua vitaliteit en rauwe energie vormden Jack Kerouac (samen met William Burroughs en Allen Ginsberg de grote drie van de Beat Generation) een welgekomen tegenbeweging, een soort van literaire rock-’n-roll die met veel branie en lawaai een alternatief vormde voor academische droogstoppels of sentimenteel geschmier. (…) Wat die receptie betreft, was trouwens lang niet iedereen overtuigd van Kerouacs talent. Bekend is natuurlijk de dooddoener van Truman Capote dat Kerouac niet schreef, maar ‘typte’. Ook Gerard Reve deed een duit in het zakje: hij vond On the road ‘een muf boek met veel lawaai’. Dat de meningen over het boek verdeeld waren, en trouwens nog steeds zijn, is niet eens zo verwonderlijk. Het boek was niet alleen zijn tijd vér vooruit, het heeft een nogal rommelige structuur en is stilistisch verre van volmaakt. Maar dat doet er helemaal niet toe: het put zijn kracht uit de rauwe energie, het jachtige, jazzy ritme, en vooral de compromisloze vrijheidsdrang. (…) Anderen waren dan weer wel onmiddellijk overtuigd van Kerouacs kunnen, niet in de laatste plaats natuurlijk alternativo Simon Vinkenoog, maar de recensies waren toch overwegend negatief. (…) Op die manier wordt in dit boek ook aanschouwelijk gemaakt hoe de literaire kritiek er vrijwel collectief volledig naast kan zitten: eendagsvliegen worden soms de hemel in geprezen, echt belangrijke boeken volledig afgekraakt. (…)
Lees hier de recensie ‘On the road in de polders’
Meer over ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’

Presentatie ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’ bij Roelants

VoorplatOpweg-75Op 26 januari 2023 vindt bij Boekhandel Roelants in Nijmegen een presentatie plaats van ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’, samengesteld door Jaap van der Bent, dat eind 2022 verscheen. In 2022 was het honderd jaar geleden dat Jack Kerouac werd geboren, de Amerikaanse schrijver die aan de wieg stond van de Beat Generation en de levens van lezers over de hele wereld beïnvloedde. Emeritus hoogleraar Amerikaanse letterkunde en Amerikanistiek Hans Bak zal het “eerste Nijmeegse exemplaar” in ontvangst nemen en een woordje spreken. Tijdens de presentatie wordt een glas wijn aangeboden en zal Kerouac zelf te horen zijn, helaas dus niet in levenden lijve. Locatie: souterrain van Boekhandel Roelants, Van Broekhuysenstraat 34, Nijmegen. Inloop vanaf 17.00 uur; de presentatie start om 17.15 uur. Toegang is gratis maar aanmelding vooraf is verplicht: reserveer zo spoedig mogelijk per email of telefonisch op : roelants@roelants.nl 024-322 1734.
Meer over de presentatie
Meer over ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’

«Vlot en boeiend document over een legendarisch werk.» – André Oyen

VoorplatOpweg-75Over ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’ van Jaap van der Bent op Ansiel, 13 december 2022:
(…) Tegenwoordig geldt Kerouac als een van de meest prominente Amerikaanse auteurs van de twintigste eeuw. Nochtans waren vele lezers en Nederlandse en Vlaamse critici en schrijvers al vroeg overtuigd van de literaire kwaliteit van Kerouacs boeken. (…) In ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’ beschrijft Jaap van der Bent de manier waarop Nederlandse critici in de loop der tijd op Kerouacs werk reageerden. Ook laat hij zien op welke wijze Nederlandse en Vlaamse schrijvers door Kerouac werden beïnvloed. Zo lijken Vlaamse schrijvers vanaf het begin ontvankelijker te zijn geweest voor de experimentele aspecten van beatschrijven, wat te maken kan hebben met het feit dat de Vlaamse literatuur vaak een barokke kwaliteit heeft die in de Nederlandse literatuur minder gangbaar lijkt te zijn. Mogelijk vanwege dat verschil pikten een aantal Vlaamse schrijvers het werk van William Burroughs eerder op dan hun Nederlandse collega’s dat deden. (…) Wat vooral relevant is voor Nederlandse critici en schrijvers is niet langer het gevoel van vrijheid en avontuur dat een boek als ‘On the Road’ kenmerkt, maar Kerouacs kunstenaarschap en het idee dat schrijven voor hem belangrijker was dan wat dan ook.
‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’ is een vlot en boeiend document over een legendarisch werk.
Bron
Meer over ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’

Jaap van der Bent – Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen. Essays

VoorplatOpweg-75Jaap van der Bent
Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen

Essays
royaal formaat, gebrocheerd in omslag met flappen,
290 blz., incl. 4 fotopagina’s met 9 foto’s van Jaap van der Bent,
€ 19,95
ISBN 978-94-93214-87-3
presentatie 9 oktober 2022

100 jaar Jack Kerouac

In 2022 is het honderd jaar geleden dat de Amerikaanse auteur Jack Kerouac werd geboren, de vader van de Beat Generation en schrijver van de bekendste Beat-roman, On the Road. Hoewel hij bij zijn dood, in 1969, enigszins in de vergetelheid was geraakt, staat zijn werk wereldwijd alweer jaren in de belangstelling. Tegenwoordig geldt Kerouac als een van de meest prominente Amerikaanse auteurs van de twintigste eeuw. Een aantal Nederlandse en Vlaamse critici en schrijvers was al vroeg overtuigd van de literaire kwaliteit van Kerouacs boeken.

In Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen beschrijft Jaap van der Bent de manier waarop Nederlandse critici in de loop der tijd op Kerouacs werk reageerden. Ook laat hij zien op welke wijze Nederlandse en Vlaamse schrijvers door Kerouac werden beïnvloed. Het boek bestaat verder uit een selectie van de meest opvallende artikelen die in Nederlandse kranten en tijdschriften aan Kerouac werden gewijd, alsmede proza en poëzie van Nederlandse en Vlaamse schrijvers die door Kerouac werden geïnspireerd.

Met citaten uit het werk van Werner Cranshoff, Johnny van Doorn, Kester Freriks, Arie Gelderblom, Auke Hulst, Ed’ Korlaar, Tom-Jan Meeus, Hans Plomp, Willem M. Roggeman, John Schoorl, Hansmaarten Tromp, Simon Vinkenoog en Joost Zwagerman.

Jack Kerouac in Nederland en Vlaanderen besluit met een overzicht van de Nederlandse vertalingen van Kerouacs werk. Van der Bents boek is een waardevolle toevoeging aan wat tot nu toe in Nederland en Vlaanderen over de Beat Generation is geschreven.

Jaap van der Bent (1948) was tot 2013 universitair docent Amerikaanse letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zijn specialisme is het werk van de Beat Generation. Van der Bent publiceerde o.a. in De Revisor, Armada, Vrij Nederland en NRC-Handelsblad. In 2021 verscheen zijn biografie van Louis Lehmann, De dichter die het niet wilde zijn.

Meer over ‘Jack Kerouac op weg in Nederland en Vlaanderen’
Meer over Jack Kerouac op deze site

«Taal die raakt is het grootste wapen.»

SchouwenaarInterview met Margreet Schouwenaar door Alja Spaan op MeanderMagazine, 18 maart 2021:
(…) Taal is het glijmiddel van de samenleving geworden. (…) Het is teveel taal en te weinig verhaal. Dat was natuurlijk altijd al zo, maar vandaag de dag is taal overal aanwezig en doorspekt met psychologische beïnvloeding door het verhaal te verpakken in woorden die de verstaander meegeeft hoe de inhoud moet worden verstaan. Dat maakt ons tot aangepaste mensen, terwijl mensen zichzelf steeds weer moeten herschrijven, uitvinden, ontdekken… (…) De dichter kan niet anders dan nieuwe taal zoeken, nieuwe beelden, nieuwe formuleringen om te inspireren, te verontrusten, te raken en misschien heel af en toe te mobiliseren. Taal die raakt is het grootste wapen. (…) Schrijven is een manier om mijn gedachten systematisch uit te denken. Ik hou van het haast mathematische geknutsel met taal, van het gevoel een complex te zijn met 33 verdiepingen en dan af te dalen tot die woonlaag waar ik in volmaakte vrede kan scheppen. (…)
Lees hier het hele interview
Meer over Margreet Schouwenaar bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Alja Spaan op deze site

Lex Paleaux in Patronaat met ‘Het leven is een circus’

91565914_956140874782910_333860263323238400_nDe videoregistratie van de presentatie in Patronaat van ‘Het leven is een circus’, 21 november 2020:
Op 14 oktober jl., vlak voordat de theaters om 22.00 uur de zalen moesten sluiten vanwege aangescherpte coronamaatregelen, vindt in het Patronaat in Haarlem de presentatie plaats van ‘Het leven is een circus’, het tweede boek van Lex Paleaux. Het programma van de presentatie is met één vaste camera geregistreerd door het Patronaat. Op 3:38 op de tijdbalk wordt op groot scherm de trailer ‘De Onthulling’ vertoond, waarna op 6:55 boekhandelaar Daan van der Valk van boekhandel De Vries Van Stockum memoreert hoe het eerste contact met de auteur tot stand kwam. Op 11.30 wordt zanger en liedjesmaker Bert Vissers aangekondigd, een optreden dat op de valreep niet kan doorgaan vanwege mogelijke Coronasymptomen (wat achteraf gelukkig niet het geval bleek). Op 14:15 begint het interview dat redacteur Peter de Rijk heeft met Lex Paleaux op 32:00 gevolgd door een gastoptreden van de Haarlemse dichter Darryl Danchelo Osenka, die speciaal voor deze gelegenheid geschreven ‘samenvattende poëzie’ leest. Op 39:15 improviseert Lex Paleaux een ‘column’ die uitmondt in de uitreiking van het eerste exemplaar aan overrompelende Rogier Reker. Op 46:15 is het muzikale intermezzo van All The King’s Daughters dat uitgebreid is van twee naar vier nummers vanwege het uitvallen van Bert Vissers. Op 1:07:25 leest Lex Paleaux twee verhalen uit ‘Het leven is een circus’ met in het tweede verhaal een referentie naar Joost Zwagerman. Op 1:18:45 wordt een tweede ‘eerste exemplaar’ aan de dierenarts van de wolfshond van Lex Paleaux, uitlopend in een dankwoord van de auteur. Uitgever Franc Knipscheer praat de onderdelen van het programma aan elkaar.
Klik hier voor de live-registratie van de presentatie
Kijk hier naar de foto’s van de presentatie door Rogier Reker
Klik hier voor de aankondiging van het programma
Lees hier het verslag van de avond door journalist Paul Lips
Meer over Bert Vissers bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Het leven is een circus’
Meer over Lex Paleaux bij Uitgeverij In de Knipscheer

Margreet Schouwenaar – De overmaat van ontbreken. Gedichten

VoorplatOvermaat1-75Margreet Schouwenaar
De overmaat van ontbreken

gedichten
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 80 blz.
€ 18,50
ISBN 978 90 6265 786 5 NUR 306
eerste druk 2020
presentatie 25 januari 2020

Liefhebbers van het werk van Margreet Schouwenaar zullen in De overmaat van ontbreken vaste constanten tegenkomen: haar thematiek van verlaten en verwelkomen, van vertrouwdheid en ontreddering, naast bijbelse thema’s en zingeving. Tegelijkertijd reageert de dichter op de onbestendige tijd waarin we leven. Ze wijst op verdraagzaamheid en dicht over onze buigzame taal ‘in een uitdijend heelal waar meningen wervelen, muteren, kolken, verbeten strijden om een gelijk.’ Regelmatig klinkt engagement tot in ieder woord door. ‘Ergens worden messen geslepen, kogels gevoerd, woorden gevonden/ om niets te zeggen.’

In De overmaat van ontbreken hanteert de dichter vele vormen en ‘talen’. Van het zeer poëtisch parlando in ‘Mirakels komen later’ tot de toon van het Oude Testament in ‘De aarde van Abel’. Zo vormt deze bundel een staalkaart van haar kunnen. Waar Schouwenaar in sommige gedichten nostalgie en romantiek sensitief weet te verbinden, blijkt in het merendeel van de poëzie dat ze naar meningsuiting snakt. Het titelgedicht van deze bundel is daarbij een statement. ‘De werkelijkheid wordt/ afgedragen, overgedaan of blijft onbenut. Geregeld is iedereen tot overmaat van ontbreken niemand.’ Een van de laatste regels in dit gedicht is: ‘Iedereen wil kijken, niemand wil zien.’ Dat Margreet een uitzondering is op deze regel blijkt uit ieder welgekozen woord in de verontrustende, maar schitterende bundel die ze schreef.

Ik verbaas me niet meer, ik ben bang
nu de democratie niet meer schreeuwt.
nu mensen voor het oog van de wereld
modellen worden en modellen mensen
en monden verdwijnen in het pleisterwerk
van opnieuw een Vinex-wijk;

Margreet Schouwenaar heeft dertien dichtbundels, een bloemlezing en een verzameld werk op haar naam staan. Daarnaast schreef ze twaalf kinderboeken. Waaraan het vlees ontsnapt (2015) is haar laatst verschenen bundel bij Uitgeverij In de Knipscheer. In 2009 volgde ze Joost Zwagerman op als stadsdichter van Alkmaar. In die functie, die ze tot 2018 vervulde, zette zij in navolging van F. Starik ‘De eenzame uitvaart’ op in haar stad. Tevens initieerde zij een poëzieroute door Alkmaar.

Meer over Margreet Schouwenaar bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Liefde en lof in memoriam aan Rogi Wieg.» – Ruben Hofma

VoorplatWiegKringOver ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg’ in Friesch Dagblad, 16 september 2017:
Toen op 15 juli 2015 schrijver, beeldend kunstenaar en muzikant Rogi Wieg (1962-2015) overleed aan euthanasie wegens ondraaglijk lijden, braken vele harten. Twee jaar later volgt een liefdevolle hommage aan hem in de vorm van een veelzijdige gedenkbundel waar zo’n honderd dichters aan bijdroegen. (…) De verzamelbundel zou Wieg laten glunderen en snotteren (…) vanwege het portret dat eruit oprijst. Zijn warme (pret)ogen worden gememoreerd, alsook de liefde die ze verbloemden, het genieten en poëtiseren van kleine dingen, de verwijzingen naar zijn poëzie en het intense fysieke en mentale lijden en de uitputting die dat ten gevolg had. Daarnaast zijn de gedichten ontroerend, grappig en merendeels erg mooi. (…) Het kan niet anders, in zo’n kring van menselijke, dichterlijke warmte, dan dat je wordt aangegrepen en Rogi Wieg, van lijden verlost, een beetje beter leert kennen. Zijn volle hart.
Lees hier de recensie
Meer over ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg’
Meer over Rogi Wieg bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een bewijs van de kwaliteit van de Nederlandse dichtkunst.» – Graa Boomsma

VoorplatWiegKringOver ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg’ voor NBD | Biblion, 24 juli 2017:
De titel van deze indrukwekkende poëziebundel – die meteen een bewijs is van de kwaliteit van de Nederlandse dichtkunst – komt van F. Starik. Andere bijdragen zijn van bekende dichters als Pieter Boskma, Maria Barnas, Menno Wigman en Joost Zwagerman. De laatste dichtte vlak voor Wiegs dood: ‘Ik probeer, mijn / vriend hij gaat niet dood. Rogi / komt in een gedicht terecht.’ Wieg zelf komt ook aan het woord: ‘Hier is het verhaal uit, / het was geen oefening / in doodmaken, maar / iets anders.’ Over dat ‘iets anders’ gaan alle gedichten: de demon in het hoofd. Zeer verzorgd uitgegeven hommage.
Lees hier de recensie
Meer over ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg’
Meer over Rogi Wieg bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Elk met een eigen verhaal, een eigen beleving van Rogi Wieg of zijn gedichten.» – Ernst Jan Peters

VoorplatWiegKringOver ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg (1962 – 2015)’ van Peter de Rijk (samenstelling), op MeanderMagazine, 11 juli 2017:
(…) De lang aangekondigde dood van Rogi Wieg heeft menig vers teweeg gebracht. Die gedichten zijn verzameld door Wiegs uitgeverij In de Knipscheer en gebundeld in de bloemlezing ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg (1962 – 2015)’. Op de 154 bladzijden staan 107 gedichten van 100 dichters, gesorteerd op de alfabetische volgorde van hun voornaam. (…) Elk van de in de hommage opgenomen dichters heeft een eigen beeld op Rogi Wieg, op zijn leven, op zijn dood of op zijn werk. En het mag allemaal naast elkaar staan. Menno Wigman doet in het gedicht ‘Pijn’ een poging om ons als buitenstaanders duidelijk te maken welke heftige pijnen Rogi moet hebben gevoeld: ‘Half vijf. Hoe moet ik slapen op een mes? / Half vijf. Hoe kom ik uit dit lichaam weg?’ Daartegenover schrijft Walter Palm in het gedicht ‘Voor wie suïcide overweegt’ dat wie overweegt om te stoppen met het leven moet bedenken dat ‘ook jij weer kunt opbloeien / als deze tegenwind draait en je zeilen bollen’.
Lees hier de recensie
Meer over ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg’
Meer over ‘Even zuiver als de ongeschreven brief’
Meer over Rogi Wieg bij Uitgeverij In de Knipscheer