Over het werk en de 2021-tour van dichter en singer-songwriter Raj Mohan in De Volkskrant, 17 februari 2021:
(…) Raj Mohan, die in 1974 uit Suriname hiernaartoe kwam en 47 jaar in Utrecht woont, besloot een eigen repertoire in zijn taal [het Sarnámi van de Hindoestanen in Suriname] bij elkaar te schrijven. (…) Zoals Indiërs migreerden van het ene continent naar het andere, zo doet de muziek van Raj Mohan talloze plekken aan. Ook in zijn teksten zijn sporen van de Hindoestaanse diaspora te vinden. Zijn laatst verschenen ep Dui Mutthi en het oudere nummer Kantráki vertellen over hoe Indiërs rond 1900, na de afschaffing van de slavernij, werden verscheept naar Suriname om er te werken als contractarbeiders. (…) Niet dat Mohans verhaal altijd weerklank vond. Na succes in het live circuit van de jaren negentig, sloeg de kaalslag toe. De draconische culturele bezuinigingen in 2011 resulteerden erin dat bijna alle Nederlandse podia die voornamelijk niet-westerse muziek programmeerden hun deuren moesten sluiten. (…) In India werd Mohan een graag geziene gast in het land waar hij elk jaar toert. Hij heeft de muziek gecomponeerd en gezongen voor de Indiase film Papihra, een familiedrama met een internationale cast, die ook in Nederland en Suriname uit zal komen. En vorig jaar werd hij benoemd tot adjunct-professor diasporastudies aan de Mahatma Gandhi Central University in Motihari in India. En zo kwam de muziek van de ambassadeur van de Sarnámi, na omzwervingen over oceanen en transformaties door de tijd, weer naar huis. (…)
Zijn beide dichtbundels en diverse van zijn cd’s zijn te bestellen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Lees hier het interview in De Volkskrant
Lees hier het signalement op Caraïbisch Uitzicht
Meer over het werk van Raj Mohan op deze site
Tag: Kantraki
Videoclip van lied ‘Kantráki/Contractarbeider’ van Raj Mohan
Raj Mohan brengt met ‘Kantráki/Contractarbeider’ een ode aan de miljoenen Indiërs die tussen 1833 en 1920 werden meegenomen naar Britse, Nederlandse en Franse koloniën zoals Suriname, Fiji en Mauritius om er te werken op de suikerrietplantages. Deze video is gemaakt ter nagedachtenis aan hen die nooit meer zouden terugkeren naar hun vaderland. Jaarlijks vindt in Suriname en in Nederland op 5 juni de herdenking en viering plaats van de Hindostaanse immigratie, in 2017 144 jaar geleden. De tekst werd als gedicht gepubliceerd in de bundel ‘Bapauti / Erfenis’. De song verscheen oorspronkelijk op de cd ‘Kantráki/Contract Labourer’ (PAN Records 213). Hieronder volgt de Nederlandse tekst.
contractarbeider
de zeven zeeën overgestoken
een droomland nieuw voorgespiegeld
hoe verleid door de arkáti
beland in het verre Suriname
kleding voedsel sieraden
alle hoop saamgebonden in een knapzak
met de zegen van God Rama
in onze handen
van vreemden afhankelijk op onze zeereis
overmand door spijt en verdriet
hopend op betere tijden
en ontvangen na lang dorsten
een vleugje warmte van zon
in opeenvolgende maanden
ontstaan er natuurlijke banden
het contract is veilig en diep weggeborgen
met vele gedachten telkens opduikend
wat voor mensen gaan wij ginds ontmoeten
zal het land een vruchtbare oogst bergen
de winst van vijf jaren sloven en slaven
zal ons verrijkt terugvoeren
naar het dorp dat wij eens verlieten
in Suriname wonen en leven
maakt ons één en verknocht aan zijn grond
geen laat in de steek wat verworven
zijn ziel dwingt hem er te blijven
nu de staat zorgt voor erf en grond
maar in het diepst van ons hart
leeft de droom om –wie weet– eens
terug te keren naar het dorp
van mijn jeugd
Meer over Raj Mohan op deze site
Nieuwe cd van Raj Mohan (* * * * * in dagblad Trouw)
Dui Mutthi (Pan Records, 2013) is na Kantráki en Daayra Raj Mohans derde cd met liederen in zijn moedertaal, het Sarnámi-Bhojpuri. Het album (EP) bevat vier songs over de migratiegeschiedenis van India naar Suriname en verscheen ter gelegenheid van 140 jaar Hindostaanse immigratie. Speciaal voor deze cd-productie werd Mohans vaste groep muzikanten uitgebreid met een strijkkwartet, het Zapp4 String Quartet.
De eerste Hindoestaanse contractarbeiders kwamen met de boot uit Brits-Indië aan in Suriname op 5 juni 1873. Deze datum, Immigratiedag, wordt nog steeds jaarlijks door de Hindoestanen gevierd in Suriname en in Nederland. Het transport van Indiase arbeiders naar Suriname geschiedde op basis van een lening (schuldbekentenis voor de overtocht, accommodatie, voedsel en daarom ook wel ‘schuldslavernij’ genoemd). Arbeiders werden gecontracteerd voor een termijn van 5 jaar en konden na het verstrijken van deze termijn terugkeren naar India of in Suriname blijven alwaar ze dan een eigen stukje grond kregen toegewezen. De verscheping van in totaal 35.000 Hindoestaanse contractarbeiders vanuit Brits-Indië naar Suriname duurde van 1873 tot 1916. Ongeveer een derde van hen keerde na voltooiing van het contract terug naar hun vaderland. De overigen bleven in Suriname en vandaag de dag woont de helft van hun afstammelingen in Nederland.
De titelsong Dui mutthi (‘Twee vuisten’) gaat over hun reis van India naar Suriname, de misleiding, de hoop, het onrecht, hun leed en hun teleurstelling. De Nederlandse tekst van dit nummer vindt u bij de videoclip Het vierde nummer van de cd (I des ham chun leli / This land I have chosen) is een vertaling door Raj Mohan in het Sarnámi van het gedicht ‘Suriname’, oorspronkelijk geschreven in het Nederlands door de bekroonde Surinaamse dichter Shrinivási:
Dit land
heb ik gekozen
hier geplant
in het getij van
de dagen en nachten
mijn leven,
bij de schrokkige zee
die het strand
van mijn hart
aanvreet en
stuk slaat
op gezette tijden,
maar in een vergevingsgebaar
legt tussen de wortels
van wanhoop
kust voor de latere geslachten.
Meer over Dui Mutthi
Meer over Raj Mohan bij In de Knipscheer
Meer over Shrinivási bij In de Knipscheer
Raj Mohan’s Pop-Rock Band Daayra. Muziek CD
RAJ MOHAN
Daayra. Muziek CD
Suriname/Nederland/India
Imprint: Continental Records
CD 40:47m duguoacj € 17,00
2011
isbn 978-90-6265-608-0
De muziek die Raj Mohan met zijn band laat horen is een mix van Indiase muziek en moderne muziek. Behalve alternatieve pop vermengt hij moeiteloos jazz en Indiase improvisaties op zijn nieuwste cd Daayra. Deze unieke combinatie wordt ten gehore gebracht in originele composities en teksten van Raj Mohan bijgestaan door zijn vaste gitarist Lourens van Haaften (van de band People You Know). Door de Hindostaanse taal Sarnami te zingen in de hedendaagse popstijl slaat Raj Mohan na zijn cd Kantráki (2006) wederom een unieke weg in de Surinaams-Hindostaanse muziekcultuur. Voor Daayra schreef hij teksten in het Sarnami, Hindi en Urdu.
De cd is vorig jaar opgenomen in de befaamde Real World Studio’s van Peter Gabriel. De mixes zijn gedaan door Marco Migliari (Charlie Winston, Crowded House, Olli & the Bollywood Orchestra).
Drie van de elf nummers van Daayra zijn gedichten uit de dit jaar verschenen tweetalige bundel Tiha/Troost. Ook aan een vierde nummer ligt een gedicht ten grondslag, namelijk uit Mohans eerste bundel Bapauti/Erfenis uit 2008.
Raj Mohan (Suriname, 1962) studeerde in India klassieke muziek. Van hem verschenen verschillende cd’s met traditionele Indiase muziek. Hij staat al jaren bekend als vernieuwende zanger/componist en dichter. Met zijn Sarnami-Geet zangstijl (Kantraki) en zijn Sarnami-Bhojpuri liedkunst (Daayra) heeft hij inmiddels ook buiten Nederland en Suriname de nodige aandacht getrokken. Naast Raj Mohan en Lourens van Haaften bestaat de band uit Marl Alban Lotz (fluit), Marco van Os (bas), Suresh Sardjoe (tabla) en Pim van Ham (drums).