«De gedichten over de vader en de moeder lieten mij als lezer sprakeloos. Zo origineel van opzet en vooral ontroerend.» – Brede Kristensen

VoorplatEiland-75Over ‘Het eiland en andere gedichten’ van Michiel van Kempen in Ñapa / Amigoe, 30 januari 2021:
(…) In zijn nieuwste dichtbundel is zijn verbeelding soms knap extreem en regelmatig steekt hij de draak met onze verwachtingen. Te beginnen met een lang beschrijvend gedicht over Aruba. Ik heb ervan genoten. Jammer dat het slechts 7 pagina’s lang is. Wat mij betreft had hij nog wel wat pagina’s door kunnen schrijven. (…) Na het overrompelende prozagedicht over Aruba, volgt een reeks kleinere gedichten, getiteld ‘Eilanden’. Ze bevatten verbeelde herinneringen aan de eilanden en vooral Suriname. (…) Na de reeks ‘Eilanden’, volgen nieuwe reeksen en dan krijgt de bundel weer vaart en diepgang. Dat begint al met de reeks ‘Stupor Mundi’: verbazing der wereld. Tussen haakjes, naar mijn gevoel had de hele bundel zo getiteld mogen zijn. (…) Dan volgt, bijna logischerwijze, de reeks ‘Efemeer’. Het kortstondige. Hier gaat het over liefde en relaties, o zo kwetsbaar, o zo vluchtig. (…) Wat hierna volgt zijn herinneringen, van familie in ‘Genen’ en van vrienden in ‘Verzoeke geen rouwbeklag’. Hier lijken schijn en verbeelding te zijn weggeblazen door de verhevigde werkelijkheid van verlies. De gedichten over de vader en de moeder lieten mij als lezer sprakeloos. Zo origineel van opzet en vooral ontroerend. (…). In de laatste reeks probeert hij in de geest van de overleden dichters zijn herinneringen aan hen te verwoorden. Daarin slaagt hij wonderwel. Het is alsof ze zelf nog even spreken door Van Kempens pen. (…) Misschien geldt dit het sterkst voor Shrinivási, die bescheiden dichter die met een minimum aan woorden zoveel wist te zeggen. Het korte kwatrijn van Van Kempen drukt het feilloos uit, de herinnering aan hem. (…) Wat een onvergetelijk inzicht in vriendschap. Alles overziende denk ik dat deze bundel van Van Kempen inderdaad een gedenkwaardig voorbeeld van ‘ultraïsme’ is in zijn diverse gedaanten. Eerst het scheutje surrealisme dat onze beleving van de vreemde werkelijkheid verhevigt en dan, geleidelijk aan, het besef van een ‘ stupor mundi’, om te besluiten met verlies en de ervaring van het niets dat ons bewustzijn van het ongrijpbare verhevigt, van dat ‘iets’ dat niet meer is.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het eiland en andere gedichten’
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Herman van Bergen ontvangt op 4 mei 2016 de Cola Debrotprijs

Adam - Herman van Bergen - Joan Leslie - Olga Orman - 25.09.2011 - foto ...Herman van Bergen met Joan Leslie en Olga Orman [ foto Aart G. Broek ]

Beeldend kunstenaar Herman van Bergen heeft op 15 april 2016 van minister Irene Dick (PS) van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport (OWCS) te horen gekregen, dat hij de winnaar is van de Cola Debrotprijs 2016. Herman van Bergen krijgt de prijs voor zijn hele oeuvre. De Cola Debrotprijs is de belangrijkste prijs voor kunst en cultuur op Curaçao. De prijs, vernoemd naar de Antilliaanse schrijver, dichter, arts, diplomaat, jurist, minister, filosoof en balletcriticus Debrot wordt uitgereikt aan mensen die een uitzonderlijke bijdrage hebben geleverd aan de Curaçaose cultuur. Eenmaal in de zeven jaar wordt de prijs aan een beeldend kunstenaar uitgereikt. De officiële uitreiking van de prijs vindt plaats op 4 mei op het podium van de ‘Kathedraal’ in de tuin van Landhuis Bloemhof. Herman van Bergen maakte samen met de Curaçaose dichter Hans Vaders de bundel ‘Kate Moss in Mahaai’. Voor Uitgeverij In de Knipscheer leverde hij diverse boekomslagen, zoals voor Hans Vaders ‘Terug tot Tovar’, voor Erich Zielinski ‘Scott Zuyderling’ en voor de bundel ‘Met liefde behandelen. Hommage aan Boeli van Leeuwen’ het achterplat van het omslag.
Meer over Herman van Bergen op deze site

Hans Vaders – Bij wijze van In Memoriam

HansVaders1(foto Jan-Reinier van der Vliet)

Het is nog geen twee maanden geleden dat het bericht kwam dat Hans Vaders was overleden. Als afscheid werd op 1 augustus in landhuis Bloemhof een In Memoriam georganiseerd. Ik stuurde als condoleance een brief die bij die gelegenheid werd voorgelezen door Jeroen Heuvel.

Beste aanwezigen,

U allen van harte gecondoleerd met het overlijden van uw mede-Curaçaoënaar Hans Vaders. U zult hem vooral kennen als krantenmaker pur sang: de journalist, de eindredacteur, de hoofredacteur, net zo’n gigant als zijn ‘voorganger’ Johan van de Walle een generatie eerder was. Beiden vertrokken als twintigers naar ‘de West’ en bleven er als journalist én als schrijver. Hans Vaders is de journalist die zowel verslag doet van een staatsgreep op Haïti als een rubriek over eten schrijft, want de krant komt elke dag en moet gevuld. Ik wist wie Hans Vaders was. Hij was voor de uitgeverij In de Knipscheer de man die in 1988 en 1989 van Boeli van Leeuwen een columnist maakte, een geniale zet die in 1990 zou resulteren in Boeli van Leeuwens meest succesvolle boek Geniale anarchie. Alleen al om die reden heeft Hans Vaders zich een blijvende plek veroverd in het literaire landschap van Curaçao en Nederland.
Toch was en is Hans Vaders voor mij vooral de schrijver. Het zal in 2000 zijn geweest toen ik hem ontmoette. Hij was in Nederland op familiebezoek, ik meen in Alkmaar. En dan is Haarlem dichtbij. Onder zijn arm een manuscript, Tropische winters. Ik viel als een blok voor die roman. Het boek voldeed bepaald niet aan de literaire spelregels en structuren die doorgaans gelden in het huis van vooral de Europese literatuur. Hans Vaders vraagt namelijk wel wat van zijn lezers, daagt hen uit. Hij laat de lezer alle hoeken van zijn kamer zien. Maar wát een rijk beeld wordt in amper 128 bladzijden geschetst van de hoofdpersoon Alex Lee, die Hans Vaders op het lijf geschreven moet zijn, de observerende oorlogsverslaggever in de turbulente Cariben van grofweg de jaren tachtig van de vorige eeuw, die zijn verhalen in de plaatselijke kroeg schrijft, het romantische archetype van wat ooit ‘de journalist’ was. Dat was een niet al te vrolijke tijdgeest. Die somberte resoneert in Tropische winters, maar is voor de lezer goed te verteren door de plezierige manier van schrijven. Tropische winters wordt in Nederland opvallend veel gerecenseerd. Hans Vaders is een nieuwe naam die met zijn thematiek en schrijfstijl in de traditie lijkt te staan van Curaçaose schrijvers als Boeli van Leeuwen en Tip Marugg. Erich Zielinski en Eric de Brabander moeten dan hun eerste boeken nog schrijven. Misschien maakte Hans Vaders wel de weg vrij voor hen.

In zijn tweede boek, het in de Caribische regio bekroonde Otrobanda, meer journalistiek dan fictie, is de hoofdpersoon Hans Vaders zelf die zijn veelkleurige stadsgenoten met liefde portretteert. Otrobanda wordt in Nederland nauwelijks besproken in de literaire media, want van oorsprong columns en dus – kennelijk – geen ‘echte’ literatuur. Niettemin roemt Michiel van Kempen Vaders’ verhalen in Otrobanda. Hij noemt ze ‘juweeltjes van beschrijvingskunst’ en schrijft: ‘Als stadsschrijver moet Tip Marugg zijn meerdere erkennen in Hans Vaders’. Otrobanda zal zijn weg naar de Nederlandse lezer uiteindelijk wel vinden als hét literaire handboek voor elke Curaçaoganger.
Hans Vaders was ook dichter. Hij debuteert als dichter in 2005 in het Nederlandse literaire tijdschrift De Tweede Ronde en het Curaçaose literair tijdschrift Kristòf. Zes jaar later, in 2011, komt zijn eerste dichtbundel uit, Kate Moss in Mahaai, een co-productie van Mon Art Productions en Uitgeverij In de Knipscheer, weergaloos geïllustreerd door Herman van Bergen. In deze bundel zingt ook een zekere zwaarmoedigheid. In ‘Terugkeer’, het slotgedicht, vertelt de ik waarschijnlijk ooit begraven te worden in ‘het mistig land van overzee/ dat niet en nooit meer het mijne zal zijn.’
[…]
Maar wie zal mijn begrafenis bekostigen?

En welke verloren zoon wrikt het zilver
voor de veerman op mijn kille tong en
ontsteekt het vagevuur van mijn brandstapel?

Het doet poëziecriticus Joop Leibbrand in MeanderMagazine verzuchten: ‘Lezers, help Vaders nu het nog kan, koop die bundel. Hij stort je midden in de andere wereld die Curaçao is en verloochent de Nederlandse wortels niet. Het levert een boeiende synthese op.’

Hans Vaders zou in september 2012 naar Amsterdam komen voor de presentatie van zijn novelle Terug tot Tovar. Een ernstige val een paar maanden daarvoor gooit roet in dit publicitaire eten, waardoor de novelle in Nederland tussen wal en schip raakt. En dat is zó jammer, want Terug tot Tovar is misschien wel Hans Vaders beste en meest ambitieuze boek en zal mettertijd uitgroeien tot een Antilliaanse klassieker. Hoe beknopt van omvang, hoe boordevol van inhoud: een net van verhalen waarin alles en iedereen, hoe uitgewaaierd ook over de wereld, een relatie heeft met Curaçao. Curaçao als het middelpunt van de wereld en de wereldgeschiedenis waarin oude en nieuwe continenten over elkaar heenschuiven, een Boeliaanse dimensie.
In datzelfde jaar, herstellend van die ernstige val, schrijft hij ook het verhaal De vodkadrinker, dat alleen op Curaçao als gelegenheidsuitgave bij Mon Art Productions verschiint en inmiddels ook gepubliceerd is in Nederland op de digitale evenknie van het literair tijdschrift Extaze. Het lijkt een voorbode te zijn, van wat nog in het vat zit. Dat is het niet geworden. Mogelijk is de val een klap geweest die hij nooit echt meer te boven is gekomen.
Hans Vaders heeft te lang van pen moet wisselen, te vaak die van de journalist moeten kiezen, immers het brood op de plank, en te weinig die van de schrijver kunnen hanteren. Begint Boeli van Leeuwen na zijn pensionering nog een rijk derde schrijversleven met Schilden van leem, Het teken van Jona en Geniale anarchie, dié mogelijkheid om vól voor zijn schrijverschap te gaan, is Hans Vaders niet gegund geworden. En dat is een gemis.
Rest in peace, Hans.
franc knipscheer

Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer

Hans Vaders columnist voor Knipselkrant Curaçao.

hans-vaders1Journalist en dichter-schrijver Hans Vaders blijft na zijn decennialange (hoofd)redacteurschappen bij de Curaçaose kranten Beurs- en Nieuwsberichten, Antilliaans Dagblad, Curaçaose Courant en Amigoe zijn lezers verblijden met zijn ook voor Nederlandse lezers informatieve columns over het wel en wee op met name (maar niet alleen) Curaçao. Sinds eind oktober 2014 verschijnen ze in twee reeksen met regelmaat op de site van Knipselkrant Curaçao. Michiel van Kempen noemde zijn columns die ten grondslag lagen aan zijn verhalenbundel ‘Otrobanda. Berichten van de overkant’, Vaders’ tweede prozaboek, ‘juweeltjes van beschrijvingskunst’ en ‘als stadsschrijver moet Tip Marugg zijn meerdere erkennen in Hans Vaders’. Vaders is bij In de Knipscheer auteur van de romans ‘Tropische winters’ en ‘Terug tot Tovar’, de verhalenbundel ‘Otrobanda. Berichten van de overkant’ en de poëziebundel ‘Kate Moss in Mahaai’. Als columnist schrijft Vaders over uiteenlopende onderwerpen, heeft hij een unieke gedurfde, verrassende invalshoek die je gedachten net even op het andere been kan zetten. Zijn columns zijn geestig, hoewel hij de ernst niet schuwt, met een filosofische ondergrond en een grote eruditie. De serie ‘Slangenkuil’ gaat over breed uiteenlopende onderwerpen en actualiteiten van Curaçao. De reeks ‘Landen van Lafenis’ gaat over de cultuur van eten en drinken in diverse verschillende landen van de wereld.
Lees hier de columns ‘Slangenkuil’
Lees hier de columns ‘Landen van lafenis’
Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer

Prenten van Herman van Bergen uit ‘Kate Moss in Mahaai’ te zien op Tropisch Koninkrijk.

De tentoonstelling ‘Tropisch Koninkrijk’ in Museum de Fundatie in Zwolle vindt plaats van 29 november 2013 t/m 16 maart 2014 in het kader van de viering ‘200 JAAR KONINKRIJK’ en geeft een uitgebreid overzicht van de hedendaagse beeldende kunst van Aruba, Curaçao, St. Maarten, Bonaire, Saba en St. Eustatius. In deze tentoonstelling is o.a. een kabinet ingericht met prenten van Herman van Bergen uit de dichtbundel ‘Kate Moss in Mahaai’ van Hans Vaders. De bundel is in het museum te koop.
‘Tropisch Koninkrijk’ is het eerste grootschalige museale overzicht in Nederland van de hedendaagse beeldende kunst van alle zes eilanden in het Nederlands-Caraïbische gebied. In totaal zullen zo’n 130 objecten geëxposeerd worden. Bijzondere aandacht gaat uit naar de specifieke ontwikkelingen en achtergronden van deze kunst, waaronder de relatie met Nederland. De van oudsher sterke culturele band tussen Nederland en de overzeese gebieden blijkt onder meer uit de nauwe samenwerking van het Instituto Buena Bista op Curaçao en Ateliers 89 op Aruba met verschillende kunstacademies en andere Nederlandse kunstinstellingen. Instituto Buena Bista is officiëel partner van KABK, Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.
‘Tropisch Koninkrijk’ werd samengesteld door kunsthistoricus en publicist Maarten Jager. Hij selecteerde de volgende kunstenaars: David Bade, Herman van Bergen, René Emil Bergsma, Ruben La Cruz & Karolien Helweg, Yubi Kirindongo, Tirzo Martha, Felix de Rooy & Kirk Claes, Evelien Sipkes, Ellen Spijkstra (Curaçao); Ciro Abath, Stan Kuiperi, Elvis Lopez, Osaira Muyale en Ryan Oduber (Aruba); Nochi Coffie en Winfred Dania (Bonaire); Ras Mosera (St. Maarten); Heleen Cornet en Glenda Heyliger (Saba); Magumbo Muntu (St. Eustatius).

Meer over ‘Kate Moss in Mahaai’

Meer over Herman van Bergen

Meer over Hans Vaders

Zie uitnodiging Museum De Fundatie

«Het boek is een echt Curaçaos werk.» – Klaas de Groot

Over ‘Kate Moss in Mahaai’ van Hans Vaders en Herman van Bergen in OSO (2012-1), 10 september 2012:
In de inleiding wordt het boek een poëziebundel genoemd, maar door de combinatie van woord en beeld is een boek ontstaan dat meer is dan een verzameling gedichten. Zo wordt Boeli van Leeuwen afgebeeld in de laatste fase van zijn leven. Deze afbeelding sluit goed aan bij het thema van het verval en de teloorgang, het grote thema van dit boek. De titel laat al zien dat in deze bundel gedichten bijzondere combinaties niet geschuwd worden. Zo bijzonder in sommige gedichten en illustraties dat het surrealisme niet ver weg is. Het surreële element speelt tenslotte ook een prominente rol in sommige illustraties. De collage is immers gedemocratiseerd surrealisme, merkte W.F. Hermans ooit op. Het surrealisme mag dan op zichzelf voor vervreemding zorgen, op Curaçao is het nooit ver weg.
Met die vervreemding zijn we bij de laatste alinea van de inleiding: ‘Maar let wel, er zit een speciale afgeleide wereld in onze wereld. In deze poëziebundel trachten een beeldend kunstenaar en een dichter dit innerlijk denkbare behang vorm en inhoud te geven. Wellicht noemen we dit kunst, dat voortdurend verversen van verwondering en vervreemding.’ Aardig in dit citaat is de verwijzing naar de poëziebundel Het innerlijk behang van Hans Lodeizen. Niet de minste om in je gezelschap te hebben, als je een bijzonder boek wilt maken. En daarin zijn Van Bergen en Vaders geslaagd.

Lees hier de recensie

Meer over Kate Moss in Mahaai

Meer over Hans Vaders

Meer over Herman van Bergen

Hans Vaders/Herman van Bergen – Kate Moss in Mahaai

HANS VADERS/HERMAN VAN BERGEN
Kate Moss in Mahaai

Curaçao
Nederlandse Antillen
Genaaid gebonden met stofomslag,
vierkleuren illustraties,
64 blz., € 19,90
oktober 2011
ISBN 978-90-6265-691-2

Zoals voorheen en altijd in roes zoek ik
in morse rumkroeg en dito snek
naar jou, mijn geliefde
Kate Moss van Mahaai,
maanvis die mij eens,
op goed geluk,
uit onze toornige zee schoot en
overlaadde met onvermogen.

Kate Moss in Mahaai is de uitdagende titel van dit boek dat is ontstaan uit een unieke samenwerking tussen dichter Hans Vaders en beeldend kunstenaar Herman van Bergen, die beiden al decennialang wonen en werken op Curaçao. Kate Moss, het roemruchte Engelse fotomodel, en Mahaai, de statige wijk ten oosten van Willemstad, komen hier samen, want als twee kunstenaars hun verbeelding de vrije loop laten wordt in hun wereld alles mogelijk.

Iedereen, iedere vrouw, mag daarom onze Kate Moss in Mahaai zijn. Iedereen is de facto de Kate Moss op de mondiale catwalk van het sterfelijke leven, zoals alle vrouwen, alle mensen in deze wereld enigszins op elkaar menen te moeten lijken in gedrag en uiterlijk, maar in de dagelijkse gang van proces naar rusteloos proces futiliteit, wrok en achterklap met elkaar delen.

Hans Vaders (1949) was als neerlandicus aanvankelijk docent, maar is bovenal journalist en als eindredacteur werkzaam bij diverse Curaçaose kranten. Hij is auteur van de korte roman Tropische winters en de meervoudig bekroonde bundel Otrobanda (‘bevat juweeltjes van beschrijvingskunst’, Michiel van Kempen).

Herman van Bergen (1953) studeerde aan de kunstacademie in Arnhem en culturele antropologie in Nijmegen en exposeert met regelmaat in Europa, Noord- en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Hij is de maker van het Snèk Book Curaçao dat zowel in het Papiaments als in het Engels en Nederlands verscheen. Hij verwierf faam met zijn jaarlijkse kunstkalenders die alleen al op Curaçao jaar na jaar duizenden exemplaren verkopen.