«2023 was een schitterend jaar voor de ‘Indische’ letterkunde.» – Remco Raben

Over ‘Razende stiltes’ van Artien Utrecht op Belanda sudah dekat! 29 december 2023:

2023 was een schitterend jaar voor de ‘Indische’ letterkunde. Deze vijf boeken [‘Het mysterie van Mrs Indonesia’, ‘Razende stiltes’, ‘Totok Terror Corps’, ‘Handleiding voor ontheemden’, ‘Indolente’] zijn elk op hun manier prachtig. Heel verschillend van aard, van toon, van vorm, van positie, maar elk van grote literaire kwaliteit. En vreselijk actueel. (…)  Artien Utrecht schreef in de loop van jaren een reeks mooie essays en bundelde ze in ‘Razende stiltes’– eigenlijk vorig jaar al gepubliceerd, maar ik smokkel haar er nog in. Ze schrijft beeldend en met precisie. Haar betoog is helder, humaan en intelligent, ze is onafhankelijk en kritisch op de grote narratieven. Ze is wars van nostalgie en fileert de racistische mentaliteit in Nederland, ook in ‘Indische’ kringen, en in Indonesië. Maar ze gaat veel verder en onderzoekt over allerlei grenzen heen vormen van hokjesdenken, stiltes, minimalisme en liminalisme, en, terug naar haar geboorteland, de verwoestende effecten van de moorden en arrestaties van 1965. Een stem om goed naar te luisteren: “Pendelend tussen twee werelddelen, tussen het land van de ex-kolonisator en dat van de ex-gekoloniseerden, zoek ik naar ervaringen van anderen. Anderen die zich bevinden in het ene of het andere werelddeel maar vooral daarginds, in Indonesië. Hoe lichten we het dikke tapijt op waaronder het koloniale denken voortwoekert, hoe maken we de diepe sporen van het koloniale racisme die in de vloer gekerfd liggen zichtbaar?” (p.85) (…) De ‘Indische’ literatuur leeft, zoemt, klopt, wringt en bespringt. Ze durft óm maar ook vooruit te kijken, te confronteren, vragen te stellen. Aan de schrijver zelf, aan de gemeenschap, aan het verleden, de voorouders, aan Nederland. Ze laat zich niet tot een etnisch label reduceren. Ze is vernieuwend, avontuurlijk, grenzeloos, meerstemmig, gekleurd en koloniaalkritisch, en vooral een feest van taal, kortom alles wat we in deze tijd nodig hebben.
Remco Raben is professor Koloniale en Postkoloniale Literatuur en Cultuurgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

Lees hier het artikel
Meer over ‘Razende stiltes’
Meer over Artien Utrecht bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Bijzonder knappe bundel in een rijke schrijfstijl en met een mooie woordkeuze.» – André Oyen

VoorplatRazendestiltes-75KaderOver ‘Razende stiltes’ van Artien Utrecht op Ansiel, 25 november 2022:
De Extazereeks-essays is een voortzetting van de Extazereeks voor korte verhalen en romans die sinds 2016 onder redactie van het literair tijdschrift Extaze door uitgeverij In de Knipscheer werd uitgegeven. De redactie en de uitgever bieden talentvolle essayisten de kans hun werk in een zelfstandige uitgave te presenteren. De essay-reeks wordt bezorgd door Cor Gout (redactie) en Els Kort (vormgeving). De tweede bundel in de reeks, ‘Razende stiltes’, laat ons kennis maken met Artien Utrecht (1950), van huis uit stedenbouwkundige. Ze is het grootste deel van haar leven als onderzoeker en projectmedewerker werkzaam geweest in de internationale samenwerking. Altijd binnen het domein van maatschappelijke organisaties. Daarin bekleedde zij posities waarin de strijd voor mensenrechten vooropstond. Opgegroeid in Indonesië, kwam zij op haar twintigste naar Nederland. In 2018 begon zij met het schrijven van essays, waarvan enkele gepubliceerd zijn in het literair tijdschrift Extaze. ‘Razende stiltes’ is een bijzonder knappe bundel met essays over onderwerpen rond kunst, architectuur, cultuur, sociologie en politiek. Aan alle essays ligt de persoonlijke ervaring van de schrijfster ten grondslag. In een persoonlijke en soms bloemrijke stijl geschreven. Met enkele zwart-witfoto’s. De elf opgenomen essays zijn ondergebracht in drie afdelingen: Taal van de stilte, Transities en De stiltes van geweld. Beginnend bij kunst en architectuur, zoals beleefd in Japan maar niet alleen daar, beweegt het schouwspel dat ons geboden wordt zich naar groepen vluchtelingen die zich tussen hoop en vrees naar het noordelijke halfrond begeven. Sporen terug leiden naar de nalatenschap van het koloniaal racisme in Nederlands-Indië/Indonesië, en heen naar de verwoestende gevolgen van de genocidale massamoorden en verdwijningen in het Indonesië van 1965 en daarna. Door het zichtbaar maken van verbindingen met feiten krijgt de gebeurtenis haar betekenis, iets waar Artien Utrecht zich aan zet en wat ze al doende tot kunst weet te verheffen. Bijzonder mooi is haar bespreking en analyse van ‘Exit West’ van Moshin Hamid waarin een verliefd stel een magisch vluchtelingenbestaan beleeft: steeds stappen ze door een deur naar een nieuw leven in een nieuwe omgeving. Alle essays tonen de rijke culturele bagage van de auteur. Zij weet ook de lezer heel nauw bij haar persoonlijke ervaringen te betrekken door een rijke schrijfstijl en een mooie woordkeuze.
Bron
Meer over ‘Razende stiltes’
Meer over Artien Utrecht bij Uitgeverij In de Knipscheer

Artien Utrecht – Razende stiltes. Essays

VoorplatRazendestiltes-75KaderArtien Utrecht
Razende stiltes

Extazereeks-essays
omslagafbeelding Harry Haarsma
reeksredactie Cor Gout
vormgeving Els Kort
gebrocheerd in omslag met flappen,
166 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214-72-9
eerste uitgave mei 2022

De essays in Razende stiltes vormen een waaier van uiteenlopende culturele, sociale en politieke kwesties, nu eens opschuivend van stil naar roerig, dan weer in een toon die onder de hoofdtoon meeklinkt. De elf opgenomen essays zijn ondergebracht in drie afdelingen: Taal van de stilte, Transities en De stiltes van geweld. Beginnend bij kunst en architectuur, zoals beleefd in Japan maar niet alleen daar, beweegt het schouwspel dat ons geboden wordt zich naar groepen vluchtelingen die zich tussen hoop en vrees naar het noordelijke halfrond begeven.
Sporen terug leiden naar de nalatenschap van het koloniaal racisme in Nederlands-Indië/Indonesië, en heen naar de verwoestende gevolgen van de genocidale massamoorden en verdwijningen in het Indonesië van 1965 en daarna. Nooit staat een beschreven gebeurtenis op zichzelf, altijd ontdekken we daarbij een verbinding met het verleden of de toekomst, die een kleine rimpeling in een mondiale oceaan van soms traag voortrollende, soms woest kolkende golven teweegbrengt. Door het zichtbaar maken van deze verbindingen krijgt de gebeurtenis haar betekenis, iets waar Artien Utrecht zich aan zet en wat ze al doende tot kunst weet te verheffen.
Aan alle essays ligt de persoonlijke ervaring van de schrijfster ten grondslag, nu eens als herinnering aan momenten uit haar eigen leven, dan weer als zintuigelijke beleving of diepgevoelde overtuiging.

Artien Utrecht (1950), van huis uit stedenbouwkundige, is het grootste deel van haar leven als onderzoeker en projectmedewerker werkzaam geweest in de internationale samenwerking. Altijd binnen het domein van maatschappelijke organisaties. Daarin bekleedde zij posities waarin de strijd voor mensenrechten vooropstond. Opgegroeid in Indonesië, kwam zij op haar twintigste naar Nederland. In 2018 begon zij met het schrijven van essays, waar – van enkele gepubliceerd zijn in het literair tijdschrift ‘Extaze’. Indonesië blijft een rode draad in haar leven. In de jaren ’80 doet ze sociaaleconomisch onderzoekswerk in ruraal West Java. Vanaf de jaren ’90 reist ze veel in o.a. Zuidoost- en Zuid Azië Voor de ontwikkelingsorganisatie Hivos. Zij is mede-organisator van het International People’s Tribunal 1965 (Indonesië) dat eind 2015 plaatsvond in Den Haag. Razende stiltes is haar eerste essaybundel.

‘Razende stiltes’ van Artien Utrecht is de tweede essay-uitgave in de Extazereeks. De Extazereeks-essays is een voortzetting van de Extazereeks voor korte verhalen en romans die sinds 2016 onder redactie van het literair tijdschrift Extaze door uitgeverij In de Knipscheer werd uitgegeven. De redactie en de uitgever bieden talentvolle essayisten de kans hun werk in een zelfstandige uitgave te presenteren. De essay-reeks wordt bezorgd door Cor Gout (redactie) en Els Kort (vormgeving).
Meer over Artien Utrecht bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Extaze-essays