Over ‘In naam der liefde’ van Ini Statia in Antilliaans Dagblad Caribisch Netwerk, 24 juni 2023:
(…) Op de achtergrond van veel Antilliaanse dichters spelen, anders dan bij Europese, verscheidene factoren mee die bepalend zijn voor hun inspiratie: een tropische omgeving, de Creoolse moedertaal en niet te vergeten de koloniale tijd met zijn gecompliceerde en vaak vernederende verhoudingen. Ook de gedichten van Ini Statia dragen de duidelijke sporen van deze achtergrond, zowel in haar Nederlandse als haar Papiamentstalige gedichten, waarvan de laatstgenoemden in deze bundel de boventoon voeren.(…) Ini Statia doet zich kennen als een bedachtzaam dichter die haar soms felle emoties in bedwang weet te houden door ze op een beschouwende, analytische wijze te beschrijven. We hebben er een paar prachtige erotische gedichten aan te danken (Sera konosi, Henter un bida largu, De stilte voorbij). In haar nawoord op het 30-tal gedichten (exclusief de vertalingen in het Papiaments, Engels en Nederlands) spreekt Ini Statia de wens uit dat haar gedichten ‘herkenning, kracht, heling en hoop mogen brengen om, ondanks alle hobbels in het leven, met een positieve blik vooruit te blijven kijken’. Die wens zal zeker in vervulling gaan. Dat geldt voor mij en voor de Creoolse vrouw die ze vergelijkt met de Anglo, de karakteristieke Creoolse bloem: «Anglo, Creoolse vrouw, hecht zich vast aan de grond, glimt van trots in de brandende zon, verbindt en vertakt zich, leeft voort, vurig en veerkrachtig, onaantastbaar.» Als eerbetoon aan de vertalers Lucille Berry-Haseth (naar het Papiaments) en Richenel Ansano (naar het Engels) die zich consciëntieus van hun taak hebben gekweten en zich daarbij volop gesteund wisten door de verstaanbaarheid en toegankelijkheid van de gedichten van Ini Statia, geef ik hieronder met waardering hun vertalingen weer van de laatste strofe van Anglo: «Anglo, muhé krioyo, ankrá den tera, ta bria di orguyo den solo ardiente. ta konektá i ramifiká, sigui bibá, ferviente i resistiente, intokabel.» «Anglo, Creole woman, clings to the ground, glows with pride in the blazing sun, connects and branches out, lives on, fiery and resilient, untouchable.»
Lees hier de recensie
Meer over ‘In naam der liefde’
Meer over Ini Statia op deze site
Tag: Lucille Berry-Haseth
«Taalliefhebber Ini Statia debuteert als dichter.» – Oscar van Dam
Over ‘In naam der liefde’ van Ini Statia op Caribisch Netwerk, 27 december 2022:
(…) Op het Curaçaose Wilhelminaplein lacht Ini Statia een beetje verlegen, maar eigenlijk is ze best trots op haar boek. (…) “Het zijn gedichten die ik heb geschreven over een bepaalde periode. In de aanloop naar mijn zeventigste verjaardag, nam ik de tijd en de rust om ze te lezen, waar nodig aan te passen, nieuwe te schrijven en uiteindelijk te publiceren.” Drie woorden die bij haar blijven hangen, als ze de gedichten dan leest: Kracht, heling en hoop. (…) Ik realiseerde me dat er zowel gedichten in het Papiaments, Nederlands als Engels waren. Ik wilde niet voor één taal kiezen.” (…) In het jaar dat zij zeventig is geworden, heeft Ini Statia een van haar dromen waargemaakt. De taalliefhebber debuteert als dichter en brengt een boek uit in drie talen. (…) De bundel opent met het gedicht ‘Mijn taal en ik’, dat daarna in het Papiaments is afgedrukt (‘Mi lenga ku mi’) en daarna in het Engels (‘My language and I’). (…)
Bron
Meer over ‘In naam der liefde’
Meer over Ini Statia op deze site
«Een doordachte, zorgvuldig gecomponeerde dichtbundel.» – Wim Rutgers
Over ‘In naam der liefde/Na nòmber di amor/In the Name of Love’ van Ini Statia in Antilliaans Dagblad, 14 november 2022:
De bundel kent vier chronologisch-thematisch afdelingen die gebaseerd zijn op achtereenvolgende levensfasen, afgesloten met een bonus gewijd aan Bonaire. De groei van de hoofdpersoon loopt parallel met de langer wordende afdelingen van respectievelijk drie, vijf, negen en twaalf gedichten. (…) Deze eerste korte afdeling Inisio / Begin / Beginning is meteen al kenmerkend voor de bundel in zijn totaliteit, waarin het persoonlijke wordt ingebed in een kritisch-sociale benadering. (…) De tweede afdeling, ‘Krese / Groeien/ Growing’, schetst een opgroeiend meisje in een gezin van drie in haar onschuldig spel, maar direct daarop volgt een fel me-too-gedicht ‘No mishi!’ over seksueel overschrijdend gedrag van een volwassene tegenover een kind dat zo ‘levenslang vernietigd’ wordt. (…) Ook in de derde serie, ‘Floresé’/ Bloeien / Blooming’, wisselen persoonlijke ervaringen met maatschappelijke thema’s elkaar af. Een beschrijving van een negatieve ervaring van het volwassen worden en een mislukt seksueel contact in ‘Kennismaking’ krijgt veel later in ‘De stilte voorbij’ nog een verhevigde echo. ‘Student van de waarheid’ is direct daarna een felle aanklacht tegen politiek dogmatisme. (…) De vierde afdeling, ‘Madurá / Rijpen / Maturing’, is niet alleen de langste van de bundel maar verwoordt bovenal de levensfase die de titel ‘in naam der liefde’ dekt. (…) De gedichten van Ini Statia zien er op het eerste oog eenvoudig uit in een directe zeggingskracht maar blijken bij nadere beschouwing, zoals in het titelgedicht ‘In naam der liefde’ doordacht gestructureerd en zorgvuldig geformuleerd. (…) Ini Statia debuteerde met een doordachte, zorgvuldig gecomponeerde dichtbundel: een auteur die jarig is trakteert de lezer.
Lees hier of hier het artikel
Meer over ‘In naam der liefde’
Meer over Ini Statia op deze site
Ini Statia – In naam der liefde. Gedichten in drie talen
Ini Statia
In naam der liefde/Na nòmber di amor/In the Name of Love
gedichten – poesia – poetry
Bonaire, Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
106 blz., € 19,50
ISBN 978-94-93214-79-8
eerste uitgave november 2022
Na politiek en spiritueel sectarisme en dogmatisme in haar studententijd in Groningen en de daaropvolgende decennia te hebben ervaren, begon de auteur naar de vrijheid te verlangen om haar eigen kritische en authentieke stem te doorgronden. Dat is een levenslang leerproces. Zij wil zich met het totale leven verbinden, blijven leren, haar nieuwsgierigheid en creativiteit blijven voeden en aan de duurzame ontwikkeling van onze taal, literatuur en gemeenschap bijdragen. In naam der liefde is het resultaat van dit alles samen.
Om ook lezers van andere gebieden in de Cariben, het koninkrijk en meer delen van de wereld te bereiken, verschijnt deze verzameling gedichten in de talen waarin Ini Statia ze schreef: Papiaments, Nederlands en Engels. De lezer ziet eerst de oorspronkelijke versie, gevolgd door de vertalingen naar de twee andere talen, naar het Papiaments door Lucille Berry-Haseth, naar het Nederlands door Ini Statia en naar het Engels door Richenel Ansano.
Ini Statia (1952) is uit Bonairiaanse ouders op Aruba geboren. Zij woonde en werkte op Aruba, Bonaire en Curaçao. Ze studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde in Groningen, specialiseerde zich in het Papiaments, haar moedertaal, en is bovendien vaardig in het Engels, Spaans, Portugees en Frans. Ze doceerde op Aruba en Curaçao en werkte onder meer bij de Stichting voor Taalplanning (FPI). Na ruim vier decennia schrijven, redactiewerk en bijdragen aan verschillende publicaties, is In naam der liefde haar eerste gepubliceerde gedichtenbundel in drie talen: Papiaments, Nederlands en Engels.
Meer over Ini Statia op deze site
Papiamentu pika. Pikante dimensies van het Papiaments
Papiamentu pika
erotisch woordenboek
voorwoord Dr. Delno L.A. Tromp
eindredactie Lucille Berry-Haseth
uitgave Fundashon Akademia Papiamentu Boneiru
productie en distributie in Nederland
Uitgeverij In de Knipscheer, Haarlem
genaaid gebonden, 174 blz., € 24,50
ISBN 978-94-93214-58-3
eerste uitgave november 2021
rechtstreeks te bestellen bij In de Knipscheer
De moedertaal van bewoners van Bonaire, Curaçao en Aruba – waar die dan ook mogen wonen – is Papiaments. In 1992 verscheen al eens van de Curaçaose schrijver Tip Marugg de ‘Dikshonario Erótiko’, het erotisch woordenboek van het Papiaments. Deze creoolse taal is rijk aan ‘pikante’ woorden, zegswijzen en uitdrukkingen. De op Bonaire gevestigde stichting Akademia Papiamentu verzamelde die, voegde een beschrijving toe en bracht die onder in de uitgave Papiamentu pika. Aan de samenstelling van deze woordenlijst ging zeven jaar research vooraf. Dit ‘erotisch woordenboek’ wordt aangevuld met een collectie gedichten en korte verhalen waarin de erotiek vrij spel krijgt. De eindredactie was in handen van de taalkundige en dichter Lucille Berry-Haseth. Voor de uitgave kon de Akademia Papiamentu een beroep doen op uitgeverij In de Knipscheer, die ook de distributie in Nederland verzorgt. Dr. Delno L.A. Tromp, bestuurslid, tekende voor het voorwoord. Evenals Lucille Berry-Haseth is hij auteur van erotisch getint dichtwerk en proza. Moedertaalsprekers van het Papiaments zullen verrast worden door wat hun taal aan pikanterie tot uitdrukking weet te brengen. Voor wie de taal wil leren, is het een uitnodigende entree.
Voor nadere informatie: D.L.A. Tromp: delno33@yahoo.com en op Facebook: CuraçaoXclusive. De distributie op de eilanden wordt verzorgd door de stichting Akademia Papiamentu Boneiru.
Meer over Papiamentse titels bij Uitgeverij In de Knipscheer
Boekpresentatie Eric de Brabander op Curaçao
Het mag weer: een boekpresentatie met publiek! Niet alleen in Nederland, maar ook op Curaçao. Op vrijdag 25 juni 2021 wordt daar van Eric de Brabander zijn eerder dit jaar verschenen verhalenbundel ‘Het geluid van naderend onweer’ gepresenteerd samen met recente vertalingen van twee eerdere romans, te weten ‘E bida infinito di Doña Lisa’ (Papiamentse vertaling van Lucille Berry-Haseth) en ‘Vieira’s Supermarket’ (Engelse vertaling van Scott Rollins). Aan de presentatie werken mee Kees Broere, Lucille Berry-Haseth en (online) Scott Rollins. Plaats van handeling is Landhuis Bloemhof, Santa Rosaweg 6 (naast café ‘Tap Maar In’). U wordt verzocht uw komst vooraf te berichten aan info@bloemhof.cw. De geldende coronaregels zoals social distancing worden in acht genomen.
Klik hier voor de uitnodiging
Meer over ‘Het geluid van naderend onweer’
Meer over ‘E bida infinito di Doña Lisa’
Meer over ‘Vieira’s Supermarket’
«Antilliaanse literatuur niet langer beperkt blijft tot het veelvuldig beschrijven van de eigen omgeving.» – Quito Nicolaas
Over ‘E bida infinito die Doña Lisa’ van Eric de Brabander op Caraïbisch Uitzicht, 22 maart 2021:
‘Het hiernamaals van Doña Lisa’ is de debuutroman uit 2009 van Eric de Brander. Lucille Berry-Haseth maakte er nu een vertaling van in het Papiamentu: ‘E bida infinito di Doña Lisa’. Het is alweer de zoveelste Antilliaanse roman die gaat over de gebeurtenissen rondom 30 mei 1969. In 1970 publiceerde Edward de Jongh zijn historische roman ‘E dia di mas historiko’ in het Papiamentu. Ook andere auteurs hebben mei 69 als verhaalstof gebruikt. Maar in de versie van Eric de Brabander hebben de gebeurtenissen van mei 1969 meer als décor gediend. Vanuit de zijlijn wordt er nu gekeken naar deze dag, die een omwenteling teweeg bracht in de culturele identiteit en emancipatie van het Curaçaose volk. Op het eerste gezicht lijkt het alsof de roman bedoeld is voor liefhebbers van de koopvaardij, maar dan kom je bedrogen uit. Een thrillerelement maakt het boek avontuurlijk en spannend. (…) Het is een roman geworden die zich voornamelijk buiten de grenzen van Curaçao afspeelt en nieuwe inzichten aandraagt over de relatie yu di Korsòu en migranten. Het is een teken dat de Antilliaanse literatuur niet langer beperkt blijft tot het veelvuldig beschrijven van de eigen omgeving.
Lees hier de recensie
Meer over ‘E bida infinito die Doña Lisa’
Meer over ‘Het hiernamaals van Doña Lisa’
Meer over Eric de Brabander op deze site
Meer over Quito Nicolaas op deze site
Eric de Brabander – E bida infinito di Doña Lisa. Novela
Eric de Brabander
E bida infinito di Doña Lisa
novela
Curaçao
tradukshon na Papiamentu Lucille Berry-Haseth
vormgeving omslag Cleo Maxime
274 pág., € 18,50
ISBN 978-94-93214-15-6
yanüari 2021
Het hiernamaals van Doña Lisa is de eerste roman Van Eric de Brabander (Curaçao, 1953). Hij studeerde tandheelkunde in Nederland, werkte enige tijd aan een universiteit in New York en keerde daarna definitief terug naar Curaçao. Het hiernamaals van Doña Lisa verscheen in 2009. Daarna volgden in Hot Brazilian Wax of het Requiem van Arthur Booi in 2011, De supermarkt van Vieira in 2013, Het dilemma van Otto Warburg in 2016 en De vergankelijkheid der dingen in 2018.
Van Het hiernamaals van Doña Lisa verschijnt in januari 2021 bij Uitgeverij In de Knipscheer een Papiamantstalige editie, E bida infinito di Doña Lisa, in een vertaling van Lucille Berry-Haseth. Het hiernamaals van Doña Lisa gaat overigens later ook in het Amerikaans verschijnen bij Peter Lang Publishing in de bekende reeks Founding Fictions of the Dutch Caribbean (Post Colonial Studies) onder de redactie van Olga E. Rojer (vertaling) & Joseph O. Aimone.
Lucille Berry-Haseth (Curaçao, 1937) is taaldeskundige van het Papiaments, met name in de semantiek van deze, haar moedertaal. Zij heeft zich tevens weten te onderscheiden als redacteur, dichter en vertaler (uit het Nederlands, Engels en Spaans naar het Papiaments). Zij heeft drie Papiamentstalige dichtbundels op haar naam staan, was nauw betrokken bij het onderzoek naar de geschiedenis van het literaire Papiaments, resulterend in de driedelige studie van Aart G. Broek Pa saka kara (1999), en neemt deel aan een omvangrijk project dat leidt tot de uitgave van een verklarend Papiaments woordenboek. Voor haar werk ontving zij in 2014 de Cola Debrotprijs.
Inmiddels is ook de derde roman van Eric de Brabander, De supermarkt van Vieira uit 2013, in een Amerikaanse vertaling van Scott Rollins verschenen bij Dorrance Publishing Pittsburgh: Vieira’s Supermarket.
Klik hier voor de omschrijving van ‘E bida infinito di Doña Lisa’
Meer over ‘Het hiernamaals van Doña Lisa’
Meer over Lucille Berry-Haseth op deze site
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Onherroepelijk dringt de verwantschap zich op met de bluesmuziek die opkwam in het zuiden van de Verenigde Staten.» – Eric de Brabander
Over o.a. ‘Sierlijke golven krullen van plezier’ van Walter Palm in Noord & Zuid, jrg. 3 nr. 5, september 2020:
(…) Curaçao, sinds de zeventiende eeuw onderdeel van de Zeven Provinciën en nu autonoom onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden, hoort langer bij Nederland dan de Waddeneilanden. (…) Het gedicht ‘Spoken van slaven’ uit de bundel ‘Sierlijke golven krullen van plezier’ (2009) van de Curaçaoënaar Walter Palm toont hoe de multiculturele en meertalige samenleving van Curaçao tot nu toe worstelt met het koloniale verleden, een verleden dat heden ten dage op elke straathoek nog waarneembaar is. Onherroepelijk dringt de verwantschap zich op met de bluesmuziek die opkwam in het zuiden van de Verenigde Staten in de negentiende en twintigste eeuw. De woordkunstenares Lucille Berry-Haseth (…) is begaan met de Curaçaoënaar die heeft leren leven met misstanden die onlosmakelijk met het eiland verweven zijn. “Permanent naar de bliksem”, zo beschrijft Boeli van Leeuwen zijn eiland in de verhalenbundel ‘Geniale Anarchie’. “Niemand leeft ongestraft onder de palmen”, zo stelt hij. Wie daarover klaagt is een zeurkous. De verbondenheid van mens en natuur is universeel, op Curaçao echter lijkt deze in de poëzie meer beleefd te worden dan in het moederland. De Amsterdamse dichter Ko van Geemert, een regelmatige passant op onze eilanden, begrijpt die weemoedige band met de natuur. Hij schrijft: (…) Mocht u er ooit eens komen, draag dan een strooien / hoed, een wit gewaad / van linnen of papier, als pantser / voor de lichtheid van een niet te dragen last. (…)
Lees hier en hier het artikel
Meer over ‘Sierlijke golven krullen van plezier’
Meer over Geniale anarchie
Meer over Eric de Brabander bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Doordrongen van de eeuwige verwevenheid van leven en dood.» – Fred de Haas
Over o.m. ‘Cas di biento /Doorwaaiwoning’ van Olga Orman in Antilliaans Dagblad, 27 juni 2020:
Fred de Haas stelde voor het Antilliaans Dagblad drie afleveringen samen onder de titel ‘Gedichten als troost’. In de laatste aflevering bloemleest hij (met toelichting) een dichtwerk van Jorge Luis Borges, Lucille Berry-Haseth, Olga Orman, Lidia Alexandrova Iotkovskaja en Richard de Veer. Over het gedicht ‘Ciclo’ (‘Kringloop’) van Olga Orman schrijft hij: «Het werk van Olga Orman (1943, Aruba) is onlosmakelijk verbonden met de herinneringen aan haar geboorteland, herinneringen die nog scherper zijn geworden door haar lange verblijf in Nederland. Olga Orman heeft de meeste van haar gedichten in Nederland geschreven. Haar leven heeft zich immers voor het grootste deel in Nederland afgespeeld. Maar nooit is haar geboorteland Aruba ver weg en de beelden die opwellen uit haar herinneringen en latere ervaringen op het eiland zijn krachtig en authentiek. Ze is altijd dicht bij haar land en volk gebleven. Dit blijkt onder andere uit haar verbondenheid met de voornamelijk Papiamentstalige in Nederland gevestigde dichtersgroep Simia Literario (Literair Zaad) die zij jarenlang heeft geleid. Uit de bundel ‘Cas di Biento/Doorwaaiwoning’ die is verschenen in 2015 bij Uitgeverij In de Knipscheer te Haarlem volgt hier een gedicht waaruit blijkt hoezeer de dichter is doordrongen van de eeuwige verwevenheid van leven en dood. Het bewustzijn van de betrekkelijkheid van het bestaan gaat hand in hand met de verwondering over het verschijnsel dat het leven zich steeds weer vernieuwt. Symbool hiervoor is de aarde die – voor het dichterlijk beleven – ’s avonds in slaap valt en de volgende dag weer door de zon tot leven wordt gewekt.
Lees hier het artikel met de gekozen gedichten [ = pdf in bijlage)
Meer over Olga Orman bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Fred De Haas op deze site