«Aanbevolen!» – drs. Cor Gerritsma

voorplatmaitresseOver ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach op NBD | Biblion, 13 januari 2017:
De romantitel verwijst naar de hoofdpersoon, gravin Margaretha van Mechelen (ca. 1580-1662). Op haar achttiende krijgt ze een relatie met haar verre achterneef prins Maurits (1567-1625), de cynische en overheersende stadhouder en veldheer die er ook andere liefjes op nahoudt. Tijdens hun bijna 25 jaar durende verhouding krijgen ze drie zoons (Willem, Lodewijk en Maurice), maar wonen ze nooit als gezin bij elkaar. Aan het eind van zijn leven zegt de ernstig zieke Maurits zijn inmiddels 42-jarige maîtresse toe alsnog met haar te trouwen, wat echter een loze belofte blijkt te zijn. De roman telt acht hoofdstukken die elk een dag omvatten, eind maart 1625. Het perspectief ligt bij Margaretha, maar in de cursief gedrukte “notities” bij hoofdstuk 1-7 komt Elizabeth Stuart aan het woord. Dit boeiende verhaal bestaat voor het grootste gedeelte uit terugblikken bestaat en geeft een goed tijdsbeeld van begin zeventiende eeuw. Duidelijk wordt dat Maurits bepaald geen aangenaam mens was. De stijl van Els Launspach (1951; theaterwetenschapper) – een mix van zakelijk en beeldend taalgebruik – is prettig leesbaar. Vlot leesbare, boeiende roman, tevens een fraai tijdsbeeld. Aanbevolen!
Meer over ‘Maîtresse van Oranje’
Meer over Els Launspach op deze site

«Goedgeschreven historische roman.» – André Oyen

voorplatmaitresseOver ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach op Ansiel, 12 januari 2017:
(…) Margaretha was vanaf 1601 tien jaar lang de maîtresse van prins Maurits. Een huwelijk behoorde niet tot de mogelijkheden: zij was katholiek, Maurits protestant. (…) Maar Maurits sloot ook geen huwelijk met een ander, zodat Margaretha door de omgeving eigenlijk wel gezien werd als zijn vrouw. ‘Maîtresse van Oranje’ is een goedgeschreven historische roman die een mooie inkijk in deze periode van de Nederlandse geschiedenis biedt. (…) Naast een tijdsbeeld vormt de onderdanigheid van de vrouw aan de man het thema. Margaretha probeert haar en zijn motieven te achterhalen, te ordenen en denkt terug aan bepaalde situaties waar zij via Maurits bij betrokken was. Vooral aan de politiek: hoe Maurits en Johan van Oldenbarnevelt met elkaar overhoop lagen, hetgeen leidde tot de terechtstelling van de laatste. (…) Els Launspach is er schitterend in geslaagd een vrouw die door iedereen, zichzelf inbegrepen, werd weggecijferd, tot leven te wekken.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Maîtresse van Oranje’
Meer over Els Launspach op deze site

«Een week in maart 1625.»

voorplatmaitresseOver ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach in Trouw, 3 december 2016:
Margaretha van Mechelen was de minnares van prins Maurits, de zoon van Willem van Oranje. In deze roman belicht Launspach een week in maart 1625, waarin Margaretha’s portret wordt geschilderd. Het boek opent met de wasbeurt: ‘Gestaag druppelende aderen, intern kokende pannetjes en een buitenkant waar niemand iets aan merkt’.
Meer over ‘Maîtresse van Oranje’
Meer over Els Launspach op deze site

«Els Launspach is er in geslaagd de vrouw tot leven te wekken.» – Marjo van Turnhout

voorplatmaitresseOver ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach op Leestafel, 3 november 2016:
(…) Margaretha valt voor een prins van Oranje: voor Maurits, die stadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën zal zijn. Vanaf 1601 zal zij tien jaar lang zijn maîtresse zijn, en hem drie zonen schenken. Een huwelijk behoort niet tot de mogelijkheden: zij is katholiek, Maurits protestant. (…) Maurits sloot ook geen huwelijk met een ander, zodat Margaretha door de omgeving eigenlijk wel gezien werd als zijn vrouw. (…) Els Launspach schreef dit boek over Margaretha, als over een vrouw die tegen beter weten in bleef hopen op een huwelijk. (…) Vanuit het gezichtspunt van de vrouw beschrijft ze een liefdesrelatie, die in het begin nog erg hoopvol is. (…) Margaretha. Ze probeert haar en zijn motieven te achterhalen, te ordenen en denkt terug aan bepaalde situaties waar zij via Maurits bij betrokken was. Vooral aan de politiek: hoe Maurits en Johan van Oldenbarnevelt met elkaar overhoop lagen, hetgeen leidde tot de terechtstelling van de laatste. (…) Interessant is het absoluut, en nieuwsgierigmakend. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Maîtresse van Oranje’
Meer over Els Launspach op deze site

«Geslaagde historische roman.» – Theo Jordaan

voorplatmaitresseOver ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach op Alles over boeken en schrijvers, 18 oktober 2016:
Romans over historische personen uit de Nederlandse geschiedenis worden niet zo heel vaak geschreven. Maar Els Launspach is een schrijfster die zich hieraan wel durft te wagen. En met ‘Maîtresse van Oranje’ heeft zij een geslaagde historische roman geschreven. In de roman kijkt Margaretha van Mechelen, inderdaad de maîtresse van Oranje, die op 18-jarige leeftijd een affaire is begonnen met stadhouder en prins Maurits van Oranje, terug op haar leven. Dit gebeurt tijdens een week in maart 1625, slechts een aantal weken voor de dood van Maurits. Eerder heeft Maurits niet willen trouwen, maar vlak voor zijn dood wil hij dit alsnog. De kern van de roman is het dilemma waarmee hij Margaretha van Mechelen hiermee opzadelt. In de week die de roman bestrijkt kijkt Margaretha terug op haar bewogen leven, de politieke intriges die zich afspelen op en rondom het Binnenhof en de machtspolitiek die hiermee gepaard gaan. ‘Maîtresse van Oranje’ is zorgvuldig geschreven en biedt een mooie inkijk in deze periode van de Nederlandse geschiedenis. Het gekozen perspectief van een vrouw geeft een extra dimensie aan de roman. ‘Maîtresse van Oranje’ van Els Launspach is een aanrader voor de liefhebber van de historische roman en de Nederlandse geschiedenis in het bijzonder. De redactie beoordeelt het boek met +++ (zeer goed). Theo Jordaan is hoofdredacteur bij Allesoverboekenenschrijvers.nl.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Maîtresse van Oranje’
Meer over Els Launspach op deze site

Els Launspach – Maîtresse van Oranje. Roman

voorplatmaitresseEls Launspach
Maîtresse van Oranje

Roman
Nederland
Paperback met flappen, 228 blz., € 18,50
ISBN 978-90-6265-926-5
oktober 2016

Maîtresse van Oranje is een intrigerende roman over een cruciaal moment in de geschiedenis van het Nederlandse koningshuis. Het verhaal speelt zich af in Den Haag, in één week, eind maart 1625.

Soms vraagt Margaretha van Mechelen zich af waarom ze zich, 18 jaar oud, aan prins Maurits heeft gegeven. Hij, de zoon van Willem van Oranje, protestant, succesvolle veldheer en cynische stadhouder. Zij van verarmde adel, katholiek, liefdevol en plooibaar. Ze is trots en blij als hij hun eerste zoon, de latere Willem van Nassau, naar zijn vader noemt. Ook al verwekt hij kinderen bij zijn nachtvlinders, dit kind is het bewijs van hun relatie, hun trots, hun vrucht. Ze krijgt nog twee kinderen, waarvan de jongste overlijdt. De zonen ontvangen titels, een opleiding, een positie… Was dat al niet meer dan ze kon verwachten?

Wanneer Maurits ziek wordt, vraagt hij haar ten huwelijk; bovendien wil hij een portret van haar voor het stadhouderlijk kwartier aan het Binnenhof. Hoe moet ze dit duiden, wil ze dit wel? Maar het leven is eindig en de dynastie zal moeten worden voortgezet. Margaretha kiest een eigenzinnige schilderes, die haar portretteert in haar eigen huis.

‘Houdt u nog van de stadhouder?’
De verandering van onderwerp verbijstert Margaretha. ´Denk je dat ik daar zomaar antwoord op geef?´
De schilderes grijnst.
‘Je permitteert je teveel!’
‘Dat hoor ik vaker. Neemt u mij niet kwalijk.’ Mariet zegt het met een zekere zwier.

Dat mens moest eens weten hoe hartstochtelijk de prins met zijn armen maaide toen hij vroeger het verschil uitlegde tussen huwelijk en echte liefde. ‘Een huwelijk sluit je uit politieke overwegingen, rekening houdend met de Europese machtsbalans. Het is een verdrag. En soms doe je het allemaal voor niets, want als de Turken onverwacht oprukken wordt de belofte van de keizer van Oostenrijk, om in ruil voor zijn Franse bruid militaire steun te verlenen, onmogelijk. Dan moet hij alles aan de oostgrens concentreren en vervalt de interventie die hij Frankrijk had toegezegd. Snap je, Margaretha? Of je hebt door een erfgename te trouwen aardige gebiedsuitbreiding voor elkaar, en opeens wordt er in het paleis van schoonpapa nog een jongetje geboren!’ Maurits’ haren hadden voor zijn ogen gehangen terwijl hij dat uitriep, en hij merkte het niet eens. Hij drukte een kus op haar hand. ‘Mijn liefde is puur. Van al die bijkomende redenen hebt u geen last, bij ons is er geen sprake van berekening.’

Van Els Launspach verscheen eerder de historische roman Messire over Richard III van Shakespeare, en de hedendaagse roman Jonker waarin de ‘politionele acties’ in voormalig Nederlands-Indië decennia later leiden tot een familieconflict.

Meer over Els Launspach op deze site