Dutch Caribbean Book Club organiseert op zaterdag 31 juli 2021 een online bijeenkomst met dr. Aart G. Broek over zijn onlangs verschenen boek over Medardo de Marchena.
Op 1 juli 1863 maakte een proclamatie van koning Willem III formeel een einde aan slavernij op de Nederlands-Caribische eilanden. De slaven verloren de status van bezit en zouden gaandeweg volwaardige burgers worden. Ruim 65 nadien schreef Medardo de Marchena het schotschrift Ignorancia ó Educando un pueblo, waarin hij onomwonden stelde dat van de beoogde emancipatie niets terecht was gekomen. Het kwam De Marchena duur te staan. Gebrandmerkt als ‘staatsgevaarlijk’ bracht hij de oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. Bent u geïnteresseerd en wilt u deelnemen aan deze online bijeenkomst? Dan kunt u zich vóór 30 juli aanmelden via: dutchcaribbeanbookclub@gmail.com. Daarna ontvangt u een link voor het bijwonen van de bijeenkomst. Aanvang 15.00 uur (NL) / 9.00 uur (ABC-eilanden). Organisatie Magda Lacroes van Dutch Caribbean Book Club.
Lees hier verder
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao
«Het beeld van het koloniale verleden van Nederland kantelt.» – Aart G. Broek
Over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ van Aart G. Broek op Dossier Koninkrijksrelaties, 28 juni 2021:
Het beeld van het koloniale verleden van Nederland kantelt. De bijstelling rechtvaardigt het vernoemen van straten, lanen en pleinen naar Medardo de Marchena én dat de beeltenis van hem in marmer, brons en olieverf her en der opduikt. (…) Deze dwarsligger verdient meer aandacht. (… ) In 1929 publiceerde Medardo de Marchena het Papiamentstalig schotschrift ‘Ignorancia ó Educando un pueblo’. (…). Hierin haalt hij onstuimig uit naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationale grootkapitaal – met name de invloedrijke raffinaderij – op Curaçao. (…) Afgelopen week verscheen het pamflet, voorzien van een uitgebreide inleiding, voor het eerst in Nederlandse vertaling: ‘Onwetendheid of De vorming van een volk’. (…) Verzet vereiste leiderschap in het organiseren ervan. De Marchena kwam door de uitgave in beeld bij de inlichtingendienst op het eiland. Inspanningen om hem gevangen te zetten mislukten, omdat wetgeving over vrijheid van meningsuiting juridische hindernissen opwierp. Die verdwenen met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Medardo werd opgepakt vanwege de dreiging om een staatsgevaarlijk gedachtegoed uit te dragen. Hij bracht de vijf oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. (…) Hij overleed op 15 mei 1968 op het eiland waar hij zich thuis was gaan voelen. (…)
Lees verder op Dossier Koninkrijksrelaties
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Naar Medardo de Marchena mogen we wel een straat vernoemen en zijn beeltenis mag wel in brons worden gegoten.» – Aart G. Broek
Over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ van Aart G. Broek op Joop [BNN Vara], 28 juni 2021:
Op 1 juli 1863 werd voor de Antilliaanse eilanden de slavernij afgeschaft, waarmee de Afro-Antilliaanse emancipatie een motiverende impuls kon worden gegeven. Ruim vijfenzestig jaar nadien constateerde Medardo de Marchena dat er van die emancipatie absoluut niets terecht was gekomen. In 1929 publiceerde Medardo de Marchena het Papiamentstalig schotschrift ‘Onwetendheid of De vorming van een volk’. (…) In ongekend felle bewoording hekelde De Marchena het racisme en de hypocrisie van de – lokale en moederlandse – blanke elite en de uitbuiting van de Afro-Curaçaose bevolking. (…) De slavernij had onderdanigheid er systematisch ingeramd. Ook na decennia kon nederigheid pas worden omgebogen naar krachtdadig verzet door manmoedig handelen van onbevreesde enkelingen die zich gesteund wisten door massa’s aanhangers. (…) Naar Medardo de Marchena mogen we wel een straat, een laan en een plein vernoemen en zijn beeltenis mag wel in brons worden gegoten. (…) Bij gelegenheid van de herinnering aan de afschaffing van de slavernij is het pamflet, voorzien van een uitgebreide inleiding, voor het eerst in Nederlandse vertaling verschenen. (…)
Lees verder op Joop.nl
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
Voorpublicatie uit ‘Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ in Bazarow
Over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’ van Aart G. Broek op Bazarow Magazine [nr. 13] , 26 juni 2021:
Bazarow Magazine besteedt in deze editie ruim aandacht aan het schotschrift dat de Curaçaoënaar Medardo de Marchena in 1929 in het Papiaments publiceerde waarin hij onstuimig uithaalde naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke misse en het internationale grootkapitaal op Curaçao. Zijn pamflet ‘Onwetendheid of De vorming van een volk’ (nu eindelijk vertaald in het Nederlands) sloot aan bij de kritiek die zijn generatiegenoten Anton de Kom en Louis Doedel uitten in Suriname. Zij probeerden de eigen [Afro-Caribische] bevolking bewust te maken van de mate waarin zij slachtoffer waren van discriminatie, onderdrukking en misbruik en leden onder de noeste pogingen van het koloniale bestuur om hen de mond te snoeren. In dezen zijn zij ‘strijders’ van hun tijd, zoals elders in de regio, en in het bijzonder geïnspireerd door de Afro-Caribische activist Marcus Garvey. Bezoek de site van Bazarow om kans te maken op een gratis exemplaar van deze bijzondere publicatie door de historisch socioloog en letterkundige Aart G. Broek.
hierKlik voor de voorpublicatie in Bazarow
Meer over ‘Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao’
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
Aart G. Broek – Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao
Aart G. Broek
Medardo de Marchena
Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao
pamflet – essay
Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
140 blz., € 18,50
geïll. met een ets van Bert Kienjet
ISBN 978-94-93214-51-4
eerste uitgave juli 2021
In 1929 publiceerde Medardo de Marchena een schotschrift waarin hij onstuimig uithaalde naar het koloniale bestuur, de rooms-katholieke missie en het internationale grootkapitaal op Curaçao. In ongekend felle bewoording hekelde De Marchena het racisme en de hypocrisie van de blanke elite en de uitbuiting van de Afro-Curaçaose bevolking. Hij kwam erdoor in beeld bij de inlichtingendienst op het eiland. Inspanningen hem gevangen te zetten mislukten tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Medardo werd opgepakt vanwege het uitdragen van een staatsgevaarlijk gedachtegoed en bracht de oorlogsjaren door in een interneringskamp op Bonaire. Medardo de Marchena schreef het schotschrift in het Papiaments, de creoolse moedertaal van hem en zijn mede-eilanders uit alle lagen van de bevolking. Onder de titel Onwetendheid of De vorming van een volk verschijnt het felle betoog voor het eerst in Nederlandse vertaling. Aan dit pamflet gaat een uitgebreide inleiding vooraf, waarin Aart G. Broek een gedenkwaardig handelen uit de koloniale geschiedenis beschrijft.
“Wie is er schuldig aan dat het ons ontbreekt aan al die hooggeschoolde posities die noodzakelijk zijn om het negerras aanzien te verlenen? Kunt u het zelf niet bedenken, mijn lezers? Het zijn die blanke mannen met blauwe ogen, die op vrouwen lijken door de manier waarop ze gekleed zijn en die zowel Rome als Nederland tot vaderland hebben. Zij zijn schuldig aan deze achterstand van Curaçao, terwijl onze gekleurde bevolking al bijna vier generaties geniet van de emancipatie.”
Pedro Pablo Medardo de Marchena was de buitenechtelijke zoon van de Afro-Curaçaose vrouw Anna Delphina Wiel. Hij werd geboren op donderdag 29 juni 1899 in het stadsdistrict Willemstad op Curaçao. Zijn opvoeding werd financieel en emotioneel gesteund door zijn Joodse vader Abraham de Benjamin de Marchena. Van hem kreeg Medardo als jong volwassen man de achternaam. Dat was niet vanzelfsprekend en onderstreepte Abrahams verbondenheid met Delphina en hun zoon. In 1920 bezocht Medardo New York. Daar maakte hij kennis met de ideeën en idealen van de Afro-Caribische activist Marcus Garvey. Die zouden hem zijn leven lang beïnvloeden. De Marchena overleed op 15 mei 1968 op Bonaire.
Aart G. Broek, (historisch) socioloog en letterkundige; auteur van onder meer Het zilt van de passaten; Caribische literatuur in de twintigste eeuw (2000), De kleur van mijn eiland; Ideologie en schrijven in het Papiaments sinds 1863 (2006), Geboeid door macht en onmacht; Geschiedenis van de politie op de Nederlands-Caribische eilanden (2011) en De terreur van schaamte; Brandstof voor agressie (2015).
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Merdardo de Marchena op deze site
Leeslijst Papiamentse titels (oorspronkelijk, vertaald of tweetalig) bij Uitgeverij In de Knipscheer
In het kader van de Literaire Vertaaldagen organiseerde Marije de Bie voor het Vertalershuis Amsterdam het (online) Vertaalatelier Papiaments op 15 januari 2021 met gespreksmoderator Nihayra Leona, auteur Carel de Haseth, redacteur Peter de Rijk namens uitgeverij In de Knipscheer en vertaalsters Olga Rojer en Chila Bolivar. Centraal staat de uitgave Katibu di Shon van Carel de Haseth dat behalve in het Papiaments ook in het Nederlands, Duits en Engels is vertaald.
Voor deelnemers aan de Literaire Vertaaldagen stelde Uitgeverij onderstaande lijst samen met Papiaments-gerelateerde uitgaven uit het fonds van Uitgeverij In de Knipscheer.
Carel de Haseth * Slaaf en Meester / Katibu di Shon
Carel de Haseth * Sklave und Herr/Katibu di Shon
Carel de Haseth * Zolang er kusten zijn
Carel de Haseth * Bida na kola/Kleuren van leven
Pierre Lauffer * Na final di kaminda /Op het einde van de rit
Elis Juliana * Hé Patu/Waggeleend
Aart G. Broek * The Colour of my Island
Aart G. Broek * Medardo de Marchena. Staatsgevaarlijk in koloniaal Curaçao
Hilda de Windt Ayoubi * Geef me je taal. Dat ik je beter versta / Duna mi bo idioma. Pa mi por komprondé bo mihó
Eric de Brabander * E bida infinito di Doña Lisa
Nilda Pinto * Hoe Nanzi de koning beetnam / Kon Nanzi a nèk Shon Arei
Elis Juliana * Blijf nog wat. Liefdespoëzie
Walter Palm * Met lege handen ging ik slapen, met een gedicht werd ik wakker
Quito Nicolaas * Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha
Olga Orman * Cas di biento / Doorwaaiwoning
Diana Lebacs * Belumbe / De waterlijn
Nydia Ecury * Een droom die ik heb /Un soño ku mi tin
Klaas de Groot * Vaar naar de vuurtoren
Munye Oduber – Winklaar * Zo reken ik nu met je af / Ta asina y awor mi ta regla cuenta cu bo
Clyde R. Lo A Njoe * Dansen/Baliamentu
Antoine J. Maduro * Bida, remordementu, konfeshon i krítika. Un relato outobiográfiko