Els Launspach
Maîtresse van Oranje
Roman
Nederland
Paperback met flappen, 228 blz., € 18,50
ISBN 978-90-6265-926-5
oktober 2016
Maîtresse van Oranje is een intrigerende roman over een cruciaal moment in de geschiedenis van het Nederlandse koningshuis. Het verhaal speelt zich af in Den Haag, in één week, eind maart 1625.
Soms vraagt Margaretha van Mechelen zich af waarom ze zich, 18 jaar oud, aan prins Maurits heeft gegeven. Hij, de zoon van Willem van Oranje, protestant, succesvolle veldheer en cynische stadhouder. Zij van verarmde adel, katholiek, liefdevol en plooibaar. Ze is trots en blij als hij hun eerste zoon, de latere Willem van Nassau, naar zijn vader noemt. Ook al verwekt hij kinderen bij zijn nachtvlinders, dit kind is het bewijs van hun relatie, hun trots, hun vrucht. Ze krijgt nog twee kinderen, waarvan de jongste overlijdt. De zonen ontvangen titels, een opleiding, een positie… Was dat al niet meer dan ze kon verwachten?
Wanneer Maurits ziek wordt, vraagt hij haar ten huwelijk; bovendien wil hij een portret van haar voor het stadhouderlijk kwartier aan het Binnenhof. Hoe moet ze dit duiden, wil ze dit wel? Maar het leven is eindig en de dynastie zal moeten worden voortgezet. Margaretha kiest een eigenzinnige schilderes, die haar portretteert in haar eigen huis.
‘Houdt u nog van de stadhouder?’
De verandering van onderwerp verbijstert Margaretha. ´Denk je dat ik daar zomaar antwoord op geef?´
De schilderes grijnst.
‘Je permitteert je teveel!’
‘Dat hoor ik vaker. Neemt u mij niet kwalijk.’ Mariet zegt het met een zekere zwier.
Dat mens moest eens weten hoe hartstochtelijk de prins met zijn armen maaide toen hij vroeger het verschil uitlegde tussen huwelijk en echte liefde. ‘Een huwelijk sluit je uit politieke overwegingen, rekening houdend met de Europese machtsbalans. Het is een verdrag. En soms doe je het allemaal voor niets, want als de Turken onverwacht oprukken wordt de belofte van de keizer van Oostenrijk, om in ruil voor zijn Franse bruid militaire steun te verlenen, onmogelijk. Dan moet hij alles aan de oostgrens concentreren en vervalt de interventie die hij Frankrijk had toegezegd. Snap je, Margaretha? Of je hebt door een erfgename te trouwen aardige gebiedsuitbreiding voor elkaar, en opeens wordt er in het paleis van schoonpapa nog een jongetje geboren!’ Maurits’ haren hadden voor zijn ogen gehangen terwijl hij dat uitriep, en hij merkte het niet eens. Hij drukte een kus op haar hand. ‘Mijn liefde is puur. Van al die bijkomende redenen hebt u geen last, bij ons is er geen sprake van berekening.’
Van Els Launspach verscheen eerder de historische roman Messire over Richard III van Shakespeare, en de hedendaagse roman Jonker waarin de ‘politionele acties’ in voormalig Nederlands-Indië decennia later leiden tot een familieconflict.
Meer over Els Launspach op deze site
Schrijfster Els Launspach (van haar verscheen in mei 2015 haar tweede roman Jonker) studeerde theaterwetenschap en geeft al twintig jaar les over Shakespeare en de Griekse tragedie aan de Hogeschool voor de Kunsten in Amsterdam. Op zondagochtend 21 juni 2015 om 10.30 uur verzorgt zij in De Kapel in Bloemendaal een lezing onder de titel ‘De verborgen Shakespeare’. Wat weten we van Shakespeares overtuigingen? Welke ideeën draagt hij uit in zijn toneelstukken, en vertegenwoordigde hij daarmee de tijdgeest, of juist niet? De titel van de lezing is niet alleen een verwijzing naar het boek van Peter Liefhebber, ook een constatering. Alles wat wij over het oeuvre denken is immers een kwestie van interpretatie, iedere stroming of beweging kan er bevestiging in vinden. Een goede toneelschrijver verbergt zich trouwens letterlijk; hij stelt zich verdekt op in dialoog en in interactie tussen de personages. En toch valt over de religieuze aspecten van Shakespeare het een en ander te zeggen. Hierbij worden tevens dramaturgische en historische achtergronden belicht.