«Van Kempen oordeelt niet over het liefdesleven van Lou Lichtveld.» – Hilde Neus

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Ware Tijd Literair [3], 17-18 december 2016:
Van Kempen heeft het liefdes- en seksleven van de grote Surinaamse schrijver geïnventariseerd, en dat levert nogal wat anekdotes op. Helman begon nogal conservatief, hij huwde Lenie Mengelberg in 1927. Zij leverde commentaar op zijn kritische muziekrecensies over het werk van haar beroemde oom, de musicus Willem Mengelberg. Met Leentje kreeg Helman drie kinderen, de meisjes Cecilia (Cieltje) en Noni en zoon Peter. In 1932 vestigen ze zich in Spanje. (…) Helman ontmoet in Barcelona de Duitse beeldhouwster Lili Cornils. Met haar begint hij een affaire, en zij zal, in Van Kempens woorden, ‘dertig jaar lang de haven blijven waarin de motorsloep genaamd Lou Lichtveld beschutting vond na de zoveelste storm’ (p. 176). (…) Van Kempen is een toekijker van afstand, hij beschrijft en oordeelt niet. (…) Naast een aantal romances (aan beide zijden van de oceaan) trouwt hij na het overlijden van Lily (1962) in 1965 een derde maal, met Thera Rebel. Zij brengen veel tijd door op Tobago en in Italië, waar zij de contacten onderhoudt. Ook dit loopt stuk (…). In 1974 gaan ze met grote onenigheid uit elkaar. Zijn laatste langdurige relatie van dertien jaar is met Janneke Monshouwer. Hij trouwt echter niet met haar en het eindigt in 1993 met het vertrek van Helman uit haar woning.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«De zienswijze van Albert Helman over taal.» – Lila Gobardhan-Rambocus

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Ware Tijd Literair [2], 17-18 december 2016:
Helman had uitgesproken opvattingen over taal, de Surinaamse taalsituatie en het onderwijs. Dat laat de studie van Michiel van Kempen steeds weer duidelijk zien. Hij beschrijft in zijn tiende hoofdstuk de zienswijze van Helman. (…) Als minister van Onderwijs heeft hij er dan ook voor gezorgd dat in december 1949 de Surinaamse Kweekschool (SKS) werd opgericht en een paar maanden later de Algemene Middelbare School (AMS). (…) In 1956 organiseerde de Surinaamse Mulovereniging een onderwijscongres. Helman hield voor het gehoor een lezing over de talenstudie bij het mulo en stelde onder meer dat de leerlingen de Nederlandse taal zouden moeten beheersen, omdat het een schooltype voor algemene vorming betrof. Daarnaast moesten ze een vreemde taal, Engels, kennen. (…) Mocht het nodig zijn nog een vreemde taal te onderwijzen, dan kwam Spaans daarvoor in aanmerking. Rond 1960 werd Spaans een verplicht vak, wat een verdienste van Helman genoemd kan worden. (…) Over Helman kan nog veel meer geschreven worden. Het is bewonderenswaardig dat Van Kempen deze biografie heeft gepubliceerd. Echt monnikenwerk! Van Kempen laat zien dat de mens Lou Lichtveld inderdaad de wereldburger werd die hij altijd had willen zijn.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

Biografie ‘Rusteloos en overal’ in Top-10 Nederlandse non-fictie 2016 van Ansiel

Opmaak 1Het film- en boekenblog Ansiel, een van de belangrijkste recensie-sites in Vlaanderen, stelde uit het Nederlandstalige boekenaanbod van 2016 een Nederlandse non-fictie top-10 samen en nam daarin op de biografie ‘Rusteloos en overal’, de biografie over Albert Helman door Michiel van Kempen.
Klik hier voor het lijstje
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Geraffineerd.» – André Oyen

coverE19voorDEF.inddOver ‘Extaze 19 – Vrouw en Literatuur’ op Ansiel, 29 december 2016:
(…) ‘Extaze’ is er op een geraffineerde maar niet te drammige manier in geslaagd om belangrijke vrouwelijke literatoren in de schijnwerpers te plaatsen. (…) Marlene de Vries geeft een pittige schets van Betje Wolff en Aagje Deken. (…) Elisabeth Leijnse beperkt zich hier tot Cécile de Jong van Beek en Donk, die de ‘encyclopedische’ tendensroman ‘Hilda van Suylenburg’ schreef waarin alle aspecten van de vrouwenkwestie werden belicht. (…) Jacques Sicking confronteert ons met het wel aparte werk van Carry van Bruggen, schrijversnaam van Caroline Lea de Haan, zuster van Jacob Israël de Haan. (…) Joke Linders heeft de dankbare taak om grootheid Annie M.G. Schmidt, die spot met van bovenaf opgelegde regels en opvattingen, te doorlichten. (…) Michiel van Kempen duidt op de hang naar vrijheid van de Surinaamse Bea Vianen (…) zij beschrijft Suriname lyrisch, maar is uiterst kritisch over de sfeer van benauwenis.
Lees hier en hier de recensie
Meer over Extaze 19

«Bijzonder knap.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal – Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen op Ansiel, 24 december 2016:
“Albert Helman was een man met een contesterende natuur, niet een gemakkelijk meegaand mens, maar een vechter, een tegenspreker. Dat een opstandige, vrijgevochten geest als de zijne met de katholieke kerk hardhandig zou komen te botsen lag in de lijn der verwachting. Hij stapte rond 1930 uit het katholieke tijdschrift ‘De Gemeenschap’, flirtte een tijd met het communisme en kwam in de jaren veertig terecht bij het antireligieuze tijdschrift ‘Apollo’, onder redactie van Johannes Tielrooy.” (…) Albert Helman was een pionier en altijd kritisch, vooral waar het Suriname betreft en zelfs soms weerbarstig. Humor zit er ook in zijn werk en creativiteit. Een voorbeeld hiervan is ‘De Zwarte Cats’, Surinaamse odo’s in het Sranan waarbij hij Nederlandse bewerkingen heeft gemaakt. Op het boekje staat de naam van een schrijfster, een creoolse vrouw, Hella Bentram-Matriotte. Helman gaf zich dus hier uit voor een vrouw! (…) Albert Helman was een Renaissancemens met een altijd levende nieuwsgierigheid naar van alles en nog wat en dat heeft Michiel van Kempen in deze biografie onder de heel toepasselijke titel ‘Rusteloos en overal’ wel bijzonder knap weten weer te geven.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Michiel van Kempen heeft zich uitstekend en ‘uitputtend’ gekweten van zijn taak als biograaf.» – Walter Lotens

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen op Apache, 15 december 2016:
‘Rusteloos en overal’ is een uitgave van In de Knipscheer, een kleine uitgeverij uit Haarlem, waar ook Albert Helman op het einde van zijn leven mee in zee is gegaan. Via dezelfde uitgever ontmoeten biograaf en geportretteerde elkaar ook nog eens op papier. Van Kempen is niet alleen de ‘kamergeleerde’ die zich alleen maar verdiept heeft in stoffige archieven; hij trok ook voortdurend op pad om literaire sporen te kunnen traceren. (…) Ondanks al de eruditie en het jarenlange opzoekwerk is deze biografie geen omgevallen boekenkast geworden. Daarvoor staat de vaardige en tevens hybride pen in van de biograaf die zowel uit een academisch als uit een journalistiek vaatje weet te tappen. (…) Michiel van Kempen heeft zich uitstekend en ‘uitputtend’ gekweten van zijn taak als biograaf om het leven van een bijzondere figuur die bijna een eeuw overspant in woord en beeld te brengen. Kritiekloos? Nee hoor, Van Kempen heeft zeker geen hagiografie geschreven, want op verscheidene plaatsen klinkt zijn kritische stem door (…) om de mens Helman-Lichtveld ook met zijn smalle kanten niet onbelicht te laten.
Lees hier het uitgebreide artikel (15 minuten)
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«De vele details over de ontvangst van Helmans boeken is de meerwaarde van deze biografie.» – Jerry Dewnarain

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen in De Ware Tijd Literair [1], 10-11 december 2016:
(…) Een mooi geschreven boek dat de lezer versteld doet staan van Helmans vitaliteit. Zijn lange levensjaren geven een beeld van bijna een eeuw geschiedenis, van koloniale banden tussen Nederland en Suriname, maar ook van allerlei ruzies tussen vrienden en intriges van Helmans gezins- en huwelijksleven. Van Kempen laat behoorlijk wat licht schijnen op een bijzondere man die rusteloos en overal was. De biografie is het fascinerende levensverhaal van de eerste belangrijke schrijver uit de West: Albert Helman. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

Over de literaire kosmopoliet Albert Helman in de Haagse Schouwburg

Opmaak 1Op zondag 18 december 2016 vindt in de Haagse schouwburg de wintereditie plaats van het programma de ‘Literaire Brunch’. Deze aflevering gaat over de in Paramaribo geboren Lou Lichtveld (1903-1996) beter bekend onder zijn pseudoniem Albert Helman. Hoofdspreker is biograaf Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar West-Indische Letteren. Michiel van Kempen publiceerde onlangs bij uitgeverij In de Knipscheer de biografie ‘Rusteloos en overal’ over het boeiende leven van deze eerste belangrijke West-Indische schrijver, auteur van onder andere de romans ‘Mijn aap schreit’ (1928) en ‘De stille plantage’ (1931). Helman heeft niet alleen een groot veel bekroond literair oeuvre voorgebracht. Op zijn eigen naam, Lou lichtveld, staat ook een serie hooggeprezen muzikale composities. Hij schreef onder andere de muziek bij de film ‘Regen’ van Joris Ivens (1929). Een renaisssanceman noemde hij zichzelf wel, en met recht. Behalve componist en schrijver was hij diplomaat in Latijns-Amerika, journalist en politicus. Hij schreef essays over film en geschiedenis en vocht mee in de Spaanse burgeroorlof. In 1949-1950 was hij minister van Onderwijs en Volksgezondheid in Suriname. Bij de lezing van biograaf Van Kempen leest de Surinaams-Nederlandse acteur Felix Burleson fragmenten uit Helmans literaire werk. Heleen Vlietstra zingt twee liederen van zijn hand. Ze wordt begeleid door de pianist Guus Westdorp. Verder zijn er beeld- en geluidsopnames van Helman te zien en horen. Het programma wordt gepresenteerd door de auteur Christien Kok. De Literaire Brunch vindt elke drie maanden plaats in de Paul Steenbergenfoyer van de schouwburg. In de pauze is er een brunch met luxebroodjes, wraps, zoetigheden, koffie & thee. Het is een productie van Annelies van der Bie, Ellen Fernhout, Anita Gundlach en Christien Kok in samenwerking met de Koninklijke Schouwburg. In het programma staat altijd een overleden Nederlandstalige auteur centraal. Reserveren is noodzakelijk vanwege de brunch. Dit kan via de kassa van de Koninklijke Schouwburg tel. 0900-345678 of www.ks.nl
Duur 11.00 u. – 13.15 u. Locatie Koninklijke Schouwburg: Korte Voorhout 3, Den Haag; entree: € 17,50 incl. brunch Koninklijke Schouwburg
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

«Ik gun elke ‘vergeten schrijver’ zo’n biograaf.» – Norma Montulet

Opmaak 1Over ‘Rusteloos en overal. Het leven van Albert Helman’ van Michiel van Kempen op Biografieportaal, 25 november 2016:
(…) Daarna duikt de lezer met vliegende vaart in het leven van Helman zelf. (…) Helman wás rusteloos en hij was ook overal. Het is tamelijk verbijsterend om zijn reizen en avonturen te volgen: van Suriname naar Nederland en weerom, om vervolgens in – onder andere – Amerika, Afrika, Italië, Zwitserland en Mexico terecht te komen. Helman was geen gemakkelijk mens. Hij heeft veel beroemde mensen ontmoet, onder andere Hendrik Marsman, Joris Ivens, George Orwell en Yeduhi Menuhin, en met bijna iedereen die hij ontmoette – bekenden en onbekenden – heeft hij ruzie gehad. Hij zei wat hem voor de mond kwam en had weinig geduld met andere mensen of met andere meningen. (…) Van Kempen laat een duidelijk en evenwichtig licht schijnen op deze markante persoonlijkheid, waarbij hij tegelijkertijd een boeiend beeld geeft van de twintigste eeuw.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Rusteloos en overal’
Meer over Michiel van Kempen op deze site
Meer over Albert Helman op deze site

Shrinivási 90 jaar

ode-aan-shrinivasi_flyer_defZaterdag 10 december ‘Ode aan Shrinivási’ in Theater de Vaillant Den Haag: Stichting Poorvi organiseert in samenwerking met de Gemeente Den Haag ter gelegenheid van de 90ste jaardag van Shrinivási (geboren 12 december 1926) op zaterdag 10 december 2016 een literair programma in theater De Vaillant te Den Haag met voordrachten, gedichten, muziek en moderne dans, gebaseerd op de poëzie van Shrinivási zelf. De gedichten van Shrinivási, eigenlijke naam Martinus Haridat Lutchman, zijn vanaf zijn debuut (Anjali, 1963) van uitzonderlijke kwaliteit gebleven. Hoewel hij voornamelijk in het Nederlands schrijft, publiceerde hij als eerste in het Sarnami (Pratikshā, 1968). Door zijn stijl en onderwerpkeuze staat Shrinivási bekend als de ‘dichter van de ontmoeting’. Reden waarom deze viering is bestemd voor een breed publiek. Met de gekozen opzet willen de organisatoren enerzijds geïnteresseerden de mogelijkheid bieden om kennis te maken met het werk van Shrinivási en anderzijds via een mix van uitingen invulling geven aan de betekenis en veelzijdigheid van deze schrijver voor de Surinaamse literatuur.
Uitvoeringen en voordrachten: Michiel van Kempen, Geert Koefoed, Shantie Singh, Anthony Heidweiller, Raj Mohan, Shailesh Bahoran, Silence of the Unspoken Word (muziek), Giselle Ecury, Roy Khemradj, Prakash Kandhai, Franc Knipscheer. Met verdere medewerking van: Robert Ramdas (Stg. Poorvi) en Pavan Marhé (Shrinivási gefilmd op Curaçao). De avond wordt gepresenteerd door Rabin Baldewsingh.
Locatie Theater De Vaillant, Hobbemastraat 120, 2526 JS Den Haag. Deur open 19.15 uur. Aanvang programma 19.30 uur. Toegang € 10,00 uitsluitend via reservering op info@rajmohan.nl
Meer over Shrinivási op deze site