Michiel van Kempen – Het eiland en andere gedichten

VoorplatEiland-75Michiel van Kempen
Het eiland en andere gedichten

Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 78 blz.,
€ 18,50
ISBN 978-90-6265-796-4 NUR 306
eerste uitgave november 2020

Sprankelend als de Caribische wereld waarvan Michiel van Kempen de kenner is, opent Het eiland en andere gedichten met het titelgedicht. Een waaier van impressies schetst Aruba en haar bewoners. Makamba’s, vissers, vrouwen, troepialen, ezels en zelfs spotlijsters spelen een rol. Vervolgens komen meer ‘eilanden’ aan bod in de bundel. Ieder bezoek aan Bonaire of Suriname roept nieuwe gedachten op, zowel over de wonden die de koloniale geschiedenis sloeg als over de rol van de dichter aldaar. De strofen die ontstaan gaan diep, zoals in het gedicht Ver.

Want wat in sprakeloze ogen peillood diep kan zijn
schiet naar boven en dobbert op die zee die woelig is
en blijft en voeden kan, maar ook verraderlijk glad
voor wie de tekens niet verstaat en wentelt naar zijn graf.

In Genen en Verzoeke geen rouwbeklag wordt afscheid genomen van ouders, dichters en schrijvers. Het zijn uiterst persoonlijke, zeer goed ingeleefde afscheidsgedichten, waarbij de stijl van het gedicht aansluit op die van ontvallen auteurs als Shrinivási, Bhai, Michaël Slory en Bea Vianen. Diversiteit levert dat op, zoals we die in de hele bundel tegenkomen. De autobiografische elementen, de gekozen versvorm en thematiek, toon en kleur, weten steevast de lezer te verrassen. Efemeer als de liefde blijkt het leven, ideaal materiaal voor de dichter. Het zijn dankbare onderwerpen in handen van Michiel van Kempen die met Het eiland en andere gedichten zijn vorige dichtbundel Wat geen teken is maar leeft weet te overtreffen.

Langzaam begon ik te begrijpen
dat het zwijgen tussen de letters
ook betekenis heeft.

Poëzie uit zijn dichtersdebuut Wat geen teken is maar leeft werd opgenomen in de bloemlezing De 100 beste gedichten voor de VSB Poëzieprijs 2014. Over deze bundel schreef Wilbert Voets in de Poëziekrant: «De nihiliserende verloren liefde, schrijnende herhaling van de teloorgang van de ‘onvoorschadelijke beschutting’, en het tastend schikken in het echec. Het is niet voor het eerst dat dit thema bewerkt wordt. Michiel van Kempen destilleert met het talent van zijn pen zijn eigen medicinale elixir uit deze literaire oerbron. Hij voert bepaald geen homeopathische apotheek. Wij prijzen ons gelukkig een hartversterkende teug mee te mogen drinken.»

Michiel van Kempen (1957) is docent Nederlands en bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur aan de Universiteit van Amsterdam. Hij ontving voor zijn werk onder meer de ANV Visser Neerlandia Prijs en werd zowel door Suriname als door Nederland geridderd. Als schrijver van fictie heeft hij diverse romans en verhalenbundels op zijn naam staan.

Meer over ‘Het eiland en andere gedichten’
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Caribische eyeopeners in Podium Mozaïek

eyeCaribische eyeopeners in Podium Mozaïek op 18 oktober 2020:
Uitgeverij In de Knipscheer, de kleurrijkste uitgever van Nederland, nodigt u uit Caribische eyeopeners, een spannende presentatie van de nieuwe boeken uit het Caribisch Gebied, op zondag 18 oktober 2020 in Theater Podium Mozaïek in Amsterdam. Het is voor het 10de achtereenvolgende jaar dat de uitgeverij op deze wijze aandacht vraagt voor de literatuur uit de voormalige Nederlandse koloniën, inclusief voormalig Nederlands-Indië. Met presentaties, lezingen, voordrachten, muziek en film. In de loop van de maanden augustus en september is hieronder het programma regelmatig nader ingevuld met de nieuwe titels van 2020 en optredende auteurs.

Ronny Lobo met De bouwval, Clyde Lo–A-Njoe met Het dossier van de drakendoder, Henna Goudzand-Nahar met De geur van bruine bonen, Diana Tjin met De catalograaf, Saya Yasmine Amores met Het verdriet van de fluit, Sakoentela Hoebba met Een schoolvakantie, Henry Toré met De eed, Michiel van Kempen met Het eiland en andere gedichten, Carla van Leeuwen met Because en andere gedichten (bezorgd door Klaas de Groot), Fred de Haas met Servus. Macht, slavernij, uitsluiting en verzet.

Noteer de datum in uw agenda.
Kaarten online. € 10,00 incl. pauzedrankje*
Geen kaartverkoop aan de zaal, ook niet op 18 oktober.
* Reserveer snel. Het aantal toegangskaarten is i.v.m. coronarichtlijnen beperkt.
Podium Mozaïek, Bos en Lommerweg 191, 1055 DT Amsterdam. Klik: Route & bereikbaarheid. Op zondag in de omgeving vrij parkeren.
Zondag 18 oktober 2020, foyer open 13.30 uur; zaal open 14.15 uur, programma 14.30 tot 17.00 uur. Na afloop boekenverkoop en signeren in de zaal; niet in de foyer.
Podium Mozaïek: 020-580 0381 [++ 3120 580 0381]
*Alleen als het digitaal bestellen van kaarten bij het theater niet lukt, mag u de kaarten ook bestellen bij indeknipscheer@planet.nl
Meer over de vorige edities in Podium Mozaïek

«Een klassiek, ongekuist reisverslag met prikkelende observaties in aantrekkelijke en eigenzinnige stijl.» – Esther Wils

VoorplatHelmanEindvandekaart75Over ‘Het eind van de kaart’ van Albert Helman voor Indies tijdschrift, 23 december 2019:
In 1955 hield schrijver, politicus, duizendpoot Albert Helman een journaal bij tijdens zijn reis naar de binnenlanden van Suriname. Hij was meegevraagd door een vriend die het gebied in kaart ging brengen, ten behoeve van een groots project van hydroloog Van Blommestein, een professor uit Bandung. (…) Helman kon niet wachten om opnieuw onbekend terrein op te gaan. Hij werd op zijn wenken bediend: niet alleen trok het gezelschap van onderzoekers (…) tot voorbij het eind van de kaart, de witte plekken op, Helman werd door de omstandigheden tijdens de expeditie ook de blinde vlekken van zijn eigen persoonlijkheid in gedreven. (…) Hoe moeilijk hij het ook heeft gehad om zijn reisgezelschap bij te houden tijdens de veeleisende tocht, Helman slaagt er moeiteloos in de verrukking van het verblijf in het binnenland over te brengen. (…) Op een bepaald moment walgt Helman zelfs van de herinnering aan de stad en de wetenschap dat hij terug moet, hoewel zijn dierbare vrouw daar zit. Zijn journaal is een klassiek, ongekuist reisverslag, en dan extra gekruid met Helmans aantrekkelijke en eigenzinnige stijl en zijn prikkelende observaties. (…)
Lees hier de recensie ‘Naar de binnenlanden van Suriname’
Meer over ‘Het eind van de kaart’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Heb ik die avond met een professor zitten dineren?» – Saya Yasmine Amores

RudyBedachtFoto Michel Szulc-Krzyzanowski

S. Yasmine Amores over Rudy Bedacht (Paramaribo, 14 september 1932 – Amsterdam, 2 oktober 2019);
Op 2 oktober 2019 overleed op 87-jarige leeftijd de Surinaamse dichter en muziekpedagoog Rudy Bedacht (ps. van Corly Verlooghen). Uitgeverij In de Knipscheer was en is niet de uitgever van zijn werk, maar zijn dichterschap kwam wel in woord (inleiding, poëzie) en beeld (fotografie) aan bod in ‘Woorden op de Westenwind’ van Michiel van Kempen en Michel Szulc-Krzyzanowski , waarin hij een van de tien geportretteerde ‘Surinaamse schrijvers buiten hun land van herkomst’ is. Dichter en beeldend kunstenaar S. Yasmine Amores (die eerder publiceerde onder het pseudoniem Cándani) haalt in haar artikel ‘Hij vertelt geen sprookjes!’ herinneringen aan hem op.

«Hij kwam binnen met muziek. Eerste keer dat ik Rudy Bedacht gitaar hoorde spelen was op een literaire avond in de Bijlmerflat van Michiel van Kempen. Dat was begin 1991. (…) Na die avond zou ik Rudy Bedacht verschillende keren ontmoeten. De gesprekken gingen over poëzie. In zijn gesprekken was hij zeer vakgericht en hij had een overtuigingskracht in zijn zeggen en doen. In zijn stem had hij een gehalte – een rijpheid die te vergelijken was met een pianotoets die een volle klank nalaat in een woonkamer. Zou hij blues kunnen zingen? Heeft hij dat ooit gedaan? Ik ken zijn repertoire niet. Ik heb hem fragmentarisch mogen leren kennen op literair gebied. Een keer, toen ik net weg wilde gaan van een bezoek aan MvK, kwam Rudy Bedacht binnenlopen. Hij vertelde dat hij het manuscript van zijn laatste dichtbundel afhad. Toen vroeg ik aan hem: ‘O, is dat zo?’ Dat zei ik om hem te complimenteren, zoiets van: ‘Ik sta versteld van jouw productiviteit.’ Verbaasd vroeg Rudy Bedacht: ‘Natuurlijk is het zo, ik vertel je toch geen sprookjes?’ Dat antwoord van hem komt altijd terug in mijn gedachten wanneer ik aan hem denk. Gedichten en Sprookjes. Twee schone woorden naast elkaar. Wanneer ik tot hem sprak, werd ik soms ongeduldig. Ik wilde snel-snel en gauw-gauw zoveel mogelijk horen en weten over de gedichten. (…) ‘Je moet rustig aan doen in het leven,’ zei hij tegen mij. (…)»
Lees hier verder
Meer over ‘Woorden op de Westenwind’
Meer over Cándani

Michiel van Kempen en Ezra de Haan over Michaël Slory

SloryBrasa mi ori / Groet me met…’: poëzie en literatuur over dichter Michaël Slory in Arti et Amicitiae op vrijdag 13 december 2019 om 16.00 uur:
De sociëteit van kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiae staat t/m januari 2020 met ‘Brasa mi ori / Groet me met…’ in het teken van de beeldende kunst in relatie tot Suriname. De kunstcollecties van Arti-leden Carl Haarnack en Myra Winter tonen de rijkdom en diversiteit van de moderne beeldende kunst van Surinaamse kunstenaars en kunstenaars met een sterke verwantschap met Suriname. De titel van de tentoonstelling ‘Brasa mi ori / Groet me met…’ is ontleend aan een gedicht van Michaël Slory. Onderdeel van het publieksprogramma is een middag in het teken van de dichter Michaël Slory (Totness, 4 augustus 1935 – Paramaribo, 19 december 2018) met een inleiding door prof. dr. Michiel van Kempen over zijn werk. Rudy Chotoe en Mireille Buldeo Rai dragen zijn gedichten voor. Verder met medewerking van Peter de Rijk (pseudoniem Ezra de Haan) over zijn boek ‘Zoeken naar Slory’. Het Literatuurmuseum leent een portret van Slory uit gemaakt door de kunstenaar Dhiradj Ramsoedh, gemaakt ten gunste van zijn 75ste verjaardag. Dit unieke portret in boekvorm kan deze middag worden ingekeken. Deze literatuurmiddag is een initiatief van Myra Winter. Locatie: Arti et Amicitiae, Rokin 112, 1012 LB Amsterdam.
Meer informatie
Meer over Michaël Slory bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michiel van Kempen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Ezra de Haan bij Uitgeverij In de Knipscheer

Presentatie ‘Caribisch enigma’ in Pletterij Haarlem

VoorplatEnigma-75Presentatie ‘Caribisch enigma’ van Brede Kristensen op vrijdagavond 29 november:
Brede Kristensen introduceert ‘Caribisch enigma’, zijn boek met verhandelingen over literatuur. Radiomaker en uitgeverijredacteur Peter de Rijk gaat in gesprek met Brede Kristensen over de Nederlandse en internationale literatuur in de Caribische regio. En ook Roemenië komt even aan bod, een land waarmee beiden banden hebben. Voor Brede Kristensen was Roemenië jarenlang zijn tweede vaderland en Peter de Rijk nam als dichter Ezra de Haan meerdere keren op uitnodiging deel aan poëziefestivals in Roemenië. Twee bundels van hem verschenen in Roemeense vertaling en hij werd ervoor onderscheiden met het ‘Diploma de Excelenta – Premiul National Tudor Arghezi’. Hij schrijft in zijn jongste boek ‘Zwijguren’ (2019) over onder anderen de Roemeense auteur Max Blecher.

Als intermezzo kijken we kort naar een video-opname van een theatermonoloog uit ‘Speech van de dode moeder’ van de Cubaanse auteur Carlos A. Aguilera door vertaalster Nanne Timmer op jl. 8 september in Theater Podium Mozaïek.

Het eerste exemplaar van ‘Caribisch enigma’ zal door de auteur worden overhandigd aan Michiel van Kempen, bijzonder hoogleraar Nederlands-Caraïbische literatuur aan de Universiteit van Amsterdam.

Na afloop van het programma is er napraat en signeert Brede Kristensen voor de liefhebbers zijn boek dat ter plekke kan worden aangeschaft.
Datum vrijdag 29 november 2019
Locatie Pletterij Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem
Aanvang 20.00 uur. Zaal open 19.30 uur. Met korte pauze. Einde 22.00 uur.
Toegang gratis, maar uw komst wel aanmelden op Pletterij.nl/agenda [of via reserveren@pletterij.nl of bel 023 542 35 40]
Bereikbaarheid en parkeren:
15 minuten lopen vanaf het NS station.
Bus 2, 3, 5, 73 en 75 ( Connexxion) vanaf NS station tot de Turfmarkt, reistijd 8 minuten + 2 minuten lopen.
Parkeergarage De Kamp is op 4 minuten lopen afstand.
Route via openbaar vervoer planner.
Meer over ‘Caribisch enigma’
Meer over ‘Zwijguren’
Meer over ‘Speech van de dode moeder’
Meer over Uitgeverij In de Knipscheer in de Pletterij

Brede Kristensen – Caribisch enigma. Essays

VoorplatEnigma-75Brede Kristensen
Caribisch enigma
een odyssee in een collage

Essays
Curaçao – Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 320 blz.
geïllustreerd met 2 afbeeldingen
€ 24,50
ISBN 978 90 6265 783 4 NUR 323
eerste druk 2019
presentatie 29 november 2019

Het Caribische gebied wordt gekenmerkt door tegenstellingen en ontsporingen. Er is niet één dominante cultuur, ze is heel uiteenlopend en vermengd, in tal van opzichten: etnisch, taalkundig, politiek, [ideologisch,] en religieus. Een ‘leven met verscheidenheden’, zo omschreef de Surinaamse Albert Helman de Caribische mens. Eigenlijk is het Caribisch gebied daarmee, in het klein, een afspiegeling van de wereld, een fragment dat het geheel oproept – de wereld ‘in het groot’ vertoont immers ook de tendens tot globalisering en toenemende vermenging.

In Caribisch enigma worden de cultuur, identiteit en werkelijkheid (in zoverre die is vast te stellen) van het Caribisch gebied in kaart gebracht, zoals deze uit literaire teksten uit de regio naar voren treden – en teksten uit de omgeving die deze zichtbaar beïnvloed en vormgegeven hebben. Het boek is een zoektocht, een zwerftocht, door een even fascinerende als verwarrende archipel. Aan de hand van romans en poëzie van Caribische auteurs (en hun ‘geestelijk vaders’) wordt een beeld van de cultuur en het karakter van dit eilandenrijk geschetst, een kleurrijke collage.

Het boek is als een collage geschreven. Je kunt overal beginnen. Je kunt hoofdstukken overslaan en toch de rode draad ontdekken. De lezer komt tal van bekende Caribische schrijvers tegen, niet alleen uit het Nederlandstalige Caribische gebied (o.a. Luis Daal, Cola Debrot, Nydia Ecury, Radna Fabias, Albert Helman, Boeli van Leeuwen, Shrinivasi, Hans Vaders) maar ook internationale auteurs uit deze regio (Alejo Carpentier, Patrick Chamoiseau, Maryse Condé, Edwige Danticat, Edouard Glissant, Jamaica Kincaid, V.S. Naipaul, Jean Rhys, Saint John Perse, Derek Walcott) alsook auteurs van ver daarbuiten die de schrijvers uit de Cariben inspireerden, zoals André Breton, Johan Daisne, Martin Heidegger, Milan Kundera, Octavio Paz, Tristan Tzara, Simone Weil. Maar Brede Kristensen introduceert ook vele, vele auteurs wier namen de lezers (nog) minder bekend in de oren zullen klinken.

Brede Kristensen (Den Helder, 1946) groeide op in Nederland en op Curaçao en studeerde sociologie en politicologie aan de VU in Amsterdam, waar hij tevens promoveerde op Het Verraad van de Techniek (1982). Hij werkte onder meer als docent sociologie voor diverse instituten, het meest recent aan de Universiteit van Curaçao, en is consultant op het gebied van ‘goed bestuur’ in Oost Europa en op Caribische eilanden. Kristensen is o.a. de auteur van Een kwestie van grenzen (2008) over corruptiebestrijding en integriteit van bestuur. Hij schrijft met grote regelmaat over literatuur voor diverse tijdschriften en kranten, o.a. de Amigoe (Curaçao). Brede Kristensen woont op Curaçao.

«Boeiende reis in prettig leesbaar verslag: een van Helmans beste werken.» – Jan Joosse

VoorplatHelmanEindvandekaart75Over ‘Het eind van de kaart’ van Albert Helman voor NBD/Biblion, 12 september 2019:
In 1955 werd Albert Helman (ps. van Lou Lichtveld, 1903-1996) door zijn vriend Bob gevraagd om mee te gaan op een tocht door het toen nog vrijwel onbekende oosten van Suriname. Omdat wegen ontbraken, moest de weg zuidwaarts over de rivieren gevonden worden. Deze zaten vol watervallen en stroomversnellingen die meestal alleen overwonnen konden worden door de bagage te voet daarlangs te dragen. Het werd een boeiende reis waarin de reizigers vaak doornat werden, maar waarbij Helman voortdurend bewonderend naar de handige bosnegers keek, die met grote vaardigheid de boten rond obstakels wisten te manoeuvreren. Omdat hij als stedeling lichamelijk op achterstand stond kreeg hij met fysiek ongemak te doen, dat echter na behandeling door een oudere indiaan langzaam minderde. Het is een prettig leesbaar verslag geworden dat bijna dag voor dag beschrijft waar de reizigers mee te maken kregen. Daarnaast geeft het in zelfbespiegelingen goed weer hoe het de auteur te moede was. Hoewel dit algemeen beschouwd wordt als een van Helmans beste werken, duurde het tot 1980 voor het gepubliceerd werd.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het eind van de kaart’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Conclusie: een buitengewoon boeiend boek.» – Ko van Geemert

VoorplatHelmanEindvandekaart75Over ‘Het eind van de kaart’ van Albert Helman in Parbode nr. 161, september 2019:
Lou Lichtveld (1903-1996), de later onder het pseudoniem Albert Helman beroemd geworden Surinaamse schrijver, werd in 1955, hij was net de 50 gepasseerd, door de vijftien jaar jongere en buitengewoon ambitieuze ingenieur Bob Zonneveld gevraagd mee te gaan om het binnenland te verkennen. Doel van deze expeditie was te onderzoeken of de vorming van een kunstmatig stuwmeer mogelijk zou zijn, in verband met het opwekken van elektriciteit. (…) De Afobakadam en het meer – aanvankelijk Van Blommesteinmeer en nu Brokopondostuwmeer genoemd – werden in de jaren zestig werkelijkheid. (…) Helman houdt een dagboek bij waaruit blijkt dat de reis, die enkele weken zou gaan duren, hem zwaar valt. (…) De ontberingen brengen hem tot zelfinzicht: ‘Ik ben een ander mens geworden, in wie het laatste restje bijgeloof in al de fraaiigheden van westerse beschaving, van geleerdheid of techniek, van sociale en economische functies zoals me die van jongs af aan zijn aangepraat, volledig vernietigd zijn.’ (…) ‘Dat is het,’ schrijft Helman aan het einde van zijn dagboek, ‘We moeten nog ontdekken wat er bestaat aan het eind van de kaart. Nu alles achter de rug is, zie ik pas de zin van deze reis, die zo vaag begon: een grens te overschrijden, mijzelf te confronteren met het ongewisse van een nog niet getraceerde, onbeschreven wereld.’ Conclusie: een buitengewoon boeiend boek voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van Suriname. En in Helman uiteraard.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het eind van de kaart’
Meer over Albert Helman bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een monumentje.»

Opmaak 1Over ‘Grenzenloos. 40 Jaar Knipscheer Poëzie’ van Klaas de Groot op Paperback Radio, 25 juni 2019:
Klaas de Groot las maandenlang gedichtenbundels om tot de juiste selectie te komen voor zijn bloemlezing ‘Grenzenloos’. Reden ertoe was het veertigjarig bestaan van uitgeverij In de Knipscheer in 2016. Niet alleen uit alle gepubliceerde dichtbundels maar ook uit alle in literaire tijdschriften van de uitgeverij gepubliceerde poëzie werd gekozen. Mandala, De Held en Extaze bleken fuiken voor talent. ‘Grenzenloos’ bevat 160 dichters en 190 gedichten. Peter de Rijk praat met de samensteller van de bloemlezing over de keuze van de gedichten en het portret van de Nederlandse poëzie dat het boek geeft. Het interview werd live uitgezonden op woensdag 9 januari 2019 van 14.00 tot 15.00 vanaf de vierde etage van Boekhandel Scheltema Amsterdam.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Grenzenloos’
Meer over Klaas de Groot bij Uitgeverij In de Knipscheer