Over ‘Het ontbreken hoor je niet’ van Chawwa Wijnberg in Juryrapport Zeeuwse Boekenprijs 2019, 9 november 2019:
Woorden doen te kort aan deze ontroerende poëziebundel met een treffende titel en een humoristische, door de dichter ontworpen omslag. In een bedrieglijk eenvoudige taal, weet de auteur de lezer te ontroeren en te raken. Het is schijnbaar moeiteloos, precies gestemde poëzie, die bij de lezer een snaar raakt. De metafoor van het altijd groeiende gras verbeeldt herkenbaar de cyclus van het leven, alles begint steeds opnieuw. In de gedichten botst de intieme persoonlijke wereld op de buitenwereld met zijn grote wanen. In die confrontatie – in woorden – wordt het al te grote en zijn bedreiging gerelativeerd en bezworen, maar niet uitgewist. Als Joodse vrouw draagt Wijnberg nog steeds de wonden van de oorlog met zich mee en dat vind je ook in deze gedichten terug. Maar ze gaan tevens over de onmacht en aanvaarding van het ouder worden en over de liefde als basis: voor haar partner, voor Middelburg en Zeeland, maar bovenal als levenshouding. Ook grote vraagstukken als de vluchtelingenproblematiek komen aan bod. Maatschappelijk engagement is de dichter niet vreemd. In deze authentieke bundel wordt ook de balans opgemaakt: er wordt teruggekeken, stilgestaan bij het heden, maar ook hoopvol vooruitgekeken naar het onvermijdelijke. Dit alles zonder ooit sentimenteel te worden en in glasheldere, korte regels. Dit is poëzie om van te houden!
Klik hier voor het juryrapport
Meer over ‘Het ontbreken hoor je niet’
Meer over Chawwa Wijnberg bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: Nederlandse literatuur
«Palm geeft een fascinerend beeld van wat de afgelopen decennia leidend is geweest in het Nederlandse integratiebeleid.» – Aart G. Broek
Over ‘Het sluipend gif van islamofobie 1989-2019’ van Walter Palm in Antilliaans Dagblad, 27 oktober 2019:
(…) Kritiek die in Nederland wordt geleverd op islamitische migranten, hun religieuze ideologie en hun doen en laten krijgt bij Palm consequent de kwalificatie ‘islamofobie’ mee. (…) Hun kritiek is ondeugdelijk, zorgt voor tweespalt in de Nederlandse samenleving, veronachtzaamt de grondwet, ondermijnt (zodoende) de democratie en zet uiteindelijk aan tot gewelddadig handelen, zoals aanslagen die we als ‘terroristisch’ bestempelen. (…) Dit is de insteek van Palm in zijn boeklange betoog ‘Het sluipende gif van islamofobie; 1989-2019’. (…) Naar de stellige overtuiging van Palm heeft Nederland zich op een hellend vlak begeven, (…) verschillende grondwettelijke vrijheden zouden onder druk staan, meer in het bijzonder die van godsdienst, meningsuiting, vereniging en onderwijs. (…) Met dit pamflet geeft Palm in ieder geval een fascinerend beeld van wat de afgelopen decennia leidend is geweest in het Nederlandse integratiebeleid. (…) Palm pleit voor herstel van onder meer financiering en uitbouw van krachtige organisaties die minderheden vertegenwoordigen, zoals migranten met een Marokkaanse, Turkse en Antilliaanse achtergrond. Dergelijke organisaties werden – mijns inziens met recht – opgeheven omdat die de kloof tussen groepen vergrootten in plaats van integratie te bevorderen. Voor Palm is het nog steeds een optie om islamofobie het hoofd te bieden. (…)
Lees hier de visie van Aart G. Broek
Meer over ‘Het sluipend gif van islamofobie’
Meer over Walter Palm bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Aart G. Broek bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Vlot geschreven.»
Over ‘Oorlog aan de overkant’ van Sanne Biesheuvel in Moesson (nr. 5), november 2019:
Het is een nieuw genre: (klein)kinderen van Indië-veteranen die het verhaal van hun vader of opa vertellen. Ook ‘Oorlog aan de Overkant’ van Sanne Biesheuvel is zo’n boek. Haar vader Dirk was tijdens de dekolonisatieoorlog hospik en ze gebruikt zijn dagboekfragmenten als basis. Over het algemeen beleefde hij de oorlog vanaf de achterkant: hij verzorgde de gewonden en kistte de verminkte lijken. Vaak nog jonger dan hijzelf. Toch moest hij als ziekendrager op een gegeven moment mee met zuiveringsacties. Dan blijkt dat ook Dirk niet onschuldig kan blijven. ‘Oorlog aan de Overkant’ is vlot geschreven. (…)
Meer over ‘Oorlog aan de overkant’
Meer over Sanne Biesheuvel
«Hartstochtelijk en dichterlijk pleidooi om onze moedertaal te omarmen.» – Brede Kristensen
Over ‘Geef me je taal. Dat ik je beter versta’ van Hilda de Windt Ayoubi in Ñapa (Amigoe), 9 november 2019:
(…) Hilda de Windt Ayoubi wil over dingen schrijven waar mensen wat aan hebben. Over taal en talen en hoe die gevormd worden en ons vormen. (…) ‘Taal en Stenen’ is kort. Krachtig, minimaal, rechttoe rechtaan. De steen als metafoor is origineel uitgewerkt en het eindigt verrassend met de eeuwige uitwisseling tussen mens en natuur. Dit gedicht lezend, dat ik bij mezelf: om nooit te vergeten. (…) Poëzie wil iets tevoorschijn brengen, een tipje van de sluier van de mysterieuze werkelijkheid oplichten, een verborgen waarheid zichtbaar maken, oproepen. Welnu. Deze bundel van Ayoubi is daarvan een fraai voorbeeld. (…) Er zijn filosofen die schitterend dichterlijk schrijven. Er zijn dichters die ons met hun denken aan het denken zetten. Dat vooral doet Ayoubi. (…) De bundel gaat overduidelijk over het belang van taal. Van moedertaal in het bijzonder. (…) Ayoubis’s even hartstochtelijke als dichterlijke pleidooi om onze moedertaal te omarmen is hartverwarmend. (…)
Nieuwsgierig naar de hele recensie? Belangstellenden uit Nederland kunnen de oorspronkelijke versie aanvragen bij indeknipscheer@planet.nl
Meer over ‘Geef me je taal’
«Haar taal is glashelder.» – Jerry Dewnarain
Over ‘Zeven rivieren ver’ van Karin Lachmising in De Ware tijd Literair, 9 november 2019:
(…) Lachmising kaart taboe-onderwerpen zoals vrouwenmishandeling, huiselijk geweld en zelfmoord met scherpe pen aan. Zij legt sociale verhoudingen van de Surinaamse samenleving bloot, zonder een lendendoek. (…) Hierdoor geeft zij inzicht in de diversiteit van de Surinaamse samenleving hoe verstrengeld zij is, maar ook hoe hypocriet die is. (…) Met ‘Zeven rivieren ver’ bewijst Karin Lachmising dat ze de woorden op haar lippen neemt en deze blaast tot gedichten die niet aan afstand zijn gebonden. Haar taal is glashelder zoals vloeibaar glas tot iets mooier wordt gevormd.
Lees hier de recensie
Meer over ’Zeven rivieren ver’
Meer over Karin Lachmising op deze site
«Voor mij persoonlijk één van de rijkste Nederlandstalige leeservaringen van het jaar.» – André Oyen
Over ‘Het geheime wapen’ van Janny de Heer op Lezers tippen lezers, 7 november 2019:
(…) In het dankwoord van ‘Het geheime wapen’ verklaart de auteur dat in dit boek een fictieve familie model staat voor vele mannen, vrouwen en die in Indië het oorlogsleed aan den lijve hebben ondervonden. Met andere woorden het levensverhaal van Cas en Elvira dat zich afspeelt tegen het decor van het Nederlands koloniale verleden vertegenwoordigt het leed van vele Nederlanders. (…) Het verhaal kent zijn start én einde in Suriname. We volgen Cas aldaar, maar ook in Nederlands-Indië en Nederland, waar hij zijn toekomstige echtgenote leert kennen. (…) We krijgen een kijkje in de tijd dat Nederland, Nederlands Indië en Suriname met elkaar verweven waren. (…) De cirkel lijkt rond wanneer Cas na loodzware jaren het levensgeluk met zijn gezin denkt terug te vinden op zijn geboortegrond. Maar het lot laat zich niet keren. (…) ‘Het geheime wapen’ is veel meer dan een familieroman. In het levensverhaal van Cas en Elvira kronkelt het Nederlands koloniale verleden. Uit alles in het boek blijkt dat dat Janny De Heer heel degelijke research heeft gedaan. Fictie en non-fictie zijn heel gedreven in mekaar verweven en schonken mij persoonlijk één van de rijkste Nederlandstalige leeservaringen van het jaar.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheime wapen’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer
«De lezer wordt al lezend de tweede schrijver van het boek.» – Ton van Reen
Over het schrijven en beleven van ‘Vlucht uit Montaillou’ van Ton van Reen op Facebook, 6 november 2019:
In de roman ‘Vlucht uit Montaillou’ ontmoet de schrijver Boris Vian de hoofdpersonen uit zijn boek ‘Het schuim der dagen’. Hij bevindt zich op de bovenverdieping van een boekhandel, het antiquariaat, om te kijken of zijn boeken nog te vinden zijn tussen de afgeprijsde boeken en de winkeldochters. In een belendende kamer hoort hij stemmen, ze komen hem bekend voor. (…) De personen, die door al die jaren heen hetzelfde zijn gebleven, net als hij zelf, zijn blij dat ze hem zien. (…) Hoe kunnen hoofdpersonen in een boek tot leven komen en net als gewone stervelingen verwachtingen hebben, geliefd willen zijn en bemind willen worden? Hoe kan Chloé, die in het boek uit 1947 ziek wordt en jong sterft, in 2019 de hoop hebben op een mooi leven? Het is geen wonder. Dit soort dingen gebeurt in bijna elke goede roman waar een lezer aan begint. Op de eerste pagina van het boek weet hij nog niet welke personen hij aantreft in het verhaal, maar als hij een eind op weg is met lezen leert hij de hoofdpersonen beter en beter kennen. (…) Ten minste als het een goed boek is, een boek dat de lezer zelf deels mag invullen, doordat hijzelf al lezend de tweede schrijver van het boek is geworden, omdat hij elk woord dat hij leest inkleurt met de ervaringen uit zijn eigen leven, van zijn eigen omgeving, met de karakters van de mensen die hij kent. (…)
Lees verder op Columns
Of klik hier
Meer over ‘Vlucht uit Montaillou’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Brede Kristensen – Caribisch enigma. Essays
Brede Kristensen
Caribisch enigma
een odyssee in een collage
Essays
Curaçao – Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 320 blz.
geïllustreerd met 2 afbeeldingen
€ 24,50
ISBN 978 90 6265 783 4 NUR 323
eerste druk 2019
presentatie 29 november 2019
Het Caribische gebied wordt gekenmerkt door tegenstellingen en ontsporingen. Er is niet één dominante cultuur, ze is heel uiteenlopend en vermengd, in tal van opzichten: etnisch, taalkundig, politiek, [ideologisch,] en religieus. Een ‘leven met verscheidenheden’, zo omschreef de Surinaamse Albert Helman de Caribische mens. Eigenlijk is het Caribisch gebied daarmee, in het klein, een afspiegeling van de wereld, een fragment dat het geheel oproept – de wereld ‘in het groot’ vertoont immers ook de tendens tot globalisering en toenemende vermenging.
In Caribisch enigma worden de cultuur, identiteit en werkelijkheid (in zoverre die is vast te stellen) van het Caribisch gebied in kaart gebracht, zoals deze uit literaire teksten uit de regio naar voren treden – en teksten uit de omgeving die deze zichtbaar beïnvloed en vormgegeven hebben. Het boek is een zoektocht, een zwerftocht, door een even fascinerende als verwarrende archipel. Aan de hand van romans en poëzie van Caribische auteurs (en hun ‘geestelijk vaders’) wordt een beeld van de cultuur en het karakter van dit eilandenrijk geschetst, een kleurrijke collage.
Het boek is als een collage geschreven. Je kunt overal beginnen. Je kunt hoofdstukken overslaan en toch de rode draad ontdekken. De lezer komt tal van bekende Caribische schrijvers tegen, niet alleen uit het Nederlandstalige Caribische gebied (o.a. Luis Daal, Cola Debrot, Nydia Ecury, Radna Fabias, Albert Helman, Boeli van Leeuwen, Shrinivasi, Hans Vaders) maar ook internationale auteurs uit deze regio (Alejo Carpentier, Patrick Chamoiseau, Maryse Condé, Edwige Danticat, Edouard Glissant, Jamaica Kincaid, V.S. Naipaul, Jean Rhys, Saint John Perse, Derek Walcott) alsook auteurs van ver daarbuiten die de schrijvers uit de Cariben inspireerden, zoals André Breton, Johan Daisne, Martin Heidegger, Milan Kundera, Octavio Paz, Tristan Tzara, Simone Weil. Maar Brede Kristensen introduceert ook vele, vele auteurs wier namen de lezers (nog) minder bekend in de oren zullen klinken.
Brede Kristensen (Den Helder, 1946) groeide op in Nederland en op Curaçao en studeerde sociologie en politicologie aan de VU in Amsterdam, waar hij tevens promoveerde op Het Verraad van de Techniek (1982). Hij werkte onder meer als docent sociologie voor diverse instituten, het meest recent aan de Universiteit van Curaçao, en is consultant op het gebied van ‘goed bestuur’ in Oost Europa en op Caribische eilanden. Kristensen is o.a. de auteur van Een kwestie van grenzen (2008) over corruptiebestrijding en integriteit van bestuur. Hij schrijft met grote regelmaat over literatuur voor diverse tijdschriften en kranten, o.a. de Amigoe (Curaçao). Brede Kristensen woont op Curaçao.
«Spel met waarheid en verzinsel, met droom en werkelijkheid.» – Ko van Geemert
Over ‘Lambarosa’ van Annel de Noré in Parbode (nr. 163), 5 november 2019:
(…) Het boek bestaat uit drie delen en een ‘toegift’, alle voorafgegaan door citaten uit ‘The old Man and the Sea’, de beroemde novelle van Ernest Hemingway uit 1952. In deel 1 ontmoeten we drie tieners en drie kinderen. Hun vliegtuig naar Suriname is gecrasht en het ziet ernaar uit dat zij de enige overlevenden zijn. (…) Deel 2 gaat over een getrouwde man die verliefd wordt op een prostituée. (…) In deel 3 treffen we een man met geheugenverlies. (…) Het enige wat hij uit zijn verleden heeft, is een sleutel en een laptop. Daarop vindt hij het begin van een roman ‘Het lam en de roos’, een roman die hij voltooit en die sterke gelijkenis vertoont met ‘Lambarosa’. Heeft hij dit geschreven? [In] een toegift, waarin ‘Het lam en de roos’ in een tweedehandsboekwinkel opduikt, [zegt de schrijver ervan]: (…) ‘Ik, Lucas Johannes Romani, alias Lambarosa, wil dit eraan toevoegen: ik ben geboren en herboren op een bankje in het park. Ik ben mijn geheugen kwijt omdat ik duizend levens heb geleid en nog één, nog één, nog één, nog één, nog één, nog één maal duizend, tot in der eeuwigheid… Amen.’ (…) De roman is een spel met waarheid en verzinsel, met droom en werkelijkheid. (…) Annel de Noré (Paramaribo, 1950) is een belangrijk Surinaams schrijfster. (…) Ze debuteerde pas in 2000 met de roman ‘De bruine zeemeermin’, waarop een verhalenbundel en opnieuw een roman volgden. De Noré kan ontegenzeggelijk schrijven en ze heeft een rijke fantasie. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Lambarosa’
Meer over Annel de Noré bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een bundel voor wie graag leest waar het op staat.» – Mathijs van den Berg
Over ‘Het ontbreken hoor je niet’ van Chawwa Wijnberg op Literair Nederland, 5 november 2019:
(…) Haar gedichten zijn eenvoudig en geëngageerd van aard. Ze schrijft vaak over haar joodse achtergrond, maar gaat ook regelmatig in op de actualiteit. Dit laatste doet ze in haar nieuwe bundel meer dan het eerste. (…) Dit eenvoudige zou je kunnen roemen als glashelder. Het zijn persoonlijke en eerlijke gedichten en daarom beslist sympathiek en integer. (…) Wijnberg dicht vaak over geweld en intolerantie, thema’s die te herleiden zijn tot haar joodse achtergrond. (…) Het verleden is nooit voorbij, er is altijd weer dreiging: ‘het was er toen/het is er weer’. Misschien komt het gevaar dit keer van moslims: ‘nu mogen we/de moslims helpen/we weten van hun jodenhaat/is er nu een groter kwaad.’ Haar gedichten zijn ook op te vatten als een waarschuwing. Dat zij hier op moslims wijst is gedurfd. Veel gedichten hebben betrekking op de levensfase waarin de dichter zich bevindt. (…) Ze schrijft er vaak op ironische toon over en wil zich niet bij haar ouderdom neerleggen. (…) ‘Het ontbreken hoor je niet’ is een bundel voor wie graag leest waar het op staat en van een lach en een traan houdt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het ontbreken hoor je niet’
Meer over Chawwa Wijnberg bij Uitgeverij In de Knipscheer