Margreet Schouwenaar – De overmaat van ontbreken. Gedichten

VoorplatOvermaat1-75Margreet Schouwenaar
De overmaat van ontbreken

gedichten
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 80 blz.
€ 18,50
ISBN 978 90 6265 786 5 NUR 306
eerste druk 2020
presentatie 25 januari 2020

Liefhebbers van het werk van Margreet Schouwenaar zullen in De overmaat van ontbreken vaste constanten tegenkomen: haar thematiek van verlaten en verwelkomen, van vertrouwdheid en ontreddering, naast bijbelse thema’s en zingeving. Tegelijkertijd reageert de dichter op de onbestendige tijd waarin we leven. Ze wijst op verdraagzaamheid en dicht over onze buigzame taal ‘in een uitdijend heelal waar meningen wervelen, muteren, kolken, verbeten strijden om een gelijk.’ Regelmatig klinkt engagement tot in ieder woord door. ‘Ergens worden messen geslepen, kogels gevoerd, woorden gevonden/ om niets te zeggen.’

In De overmaat van ontbreken hanteert de dichter vele vormen en ‘talen’. Van het zeer poëtisch parlando in ‘Mirakels komen later’ tot de toon van het Oude Testament in ‘De aarde van Abel’. Zo vormt deze bundel een staalkaart van haar kunnen. Waar Schouwenaar in sommige gedichten nostalgie en romantiek sensitief weet te verbinden, blijkt in het merendeel van de poëzie dat ze naar meningsuiting snakt. Het titelgedicht van deze bundel is daarbij een statement. ‘De werkelijkheid wordt/ afgedragen, overgedaan of blijft onbenut. Geregeld is iedereen tot overmaat van ontbreken niemand.’ Een van de laatste regels in dit gedicht is: ‘Iedereen wil kijken, niemand wil zien.’ Dat Margreet een uitzondering is op deze regel blijkt uit ieder welgekozen woord in de verontrustende, maar schitterende bundel die ze schreef.

Ik verbaas me niet meer, ik ben bang
nu de democratie niet meer schreeuwt.
nu mensen voor het oog van de wereld
modellen worden en modellen mensen
en monden verdwijnen in het pleisterwerk
van opnieuw een Vinex-wijk;

Margreet Schouwenaar heeft dertien dichtbundels, een bloemlezing en een verzameld werk op haar naam staan. Daarnaast schreef ze twaalf kinderboeken. Waaraan het vlees ontsnapt (2015) is haar laatst verschenen bundel bij Uitgeverij In de Knipscheer. In 2009 volgde ze Joost Zwagerman op als stadsdichter van Alkmaar. In die functie, die ze tot 2018 vervulde, zette zij in navolging van F. Starik ‘De eenzame uitvaart’ op in haar stad. Tevens initieerde zij een poëzieroute door Alkmaar.

Meer over Margreet Schouwenaar bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Driewerf hoera! Alle hulde! Petje af!» – Peter Lenssen

VoorplatMontaillou-75Over ‘Vlucht uit Montaillou’ van Ton van Reen op Facebook, 29 oktober 2019:
Wat een mooi boek heb je geschreven. (…) Ik was zeer verrast door het verhaal en de thematiek. Bijna on-TonvanReens. Ik bedoel: Limburg is in dit boek ver te zoeken. (…) Heerlijk, de figuren die je in allerlei klankkleuren opvoert en hun verhalen; een feest om te lezen, een feest van herkenning. Maar het mooiste aan je boek vind ik toch de achterliggende thematiek/dramatiek: wat blijft er van je werk over als je er niet meer bent? Wat betekent dat voor al dat magnifieke streven tijdens je schrijversleven? Wat is de zin nog van schrijven dan? (…) Terwijl ik de betreffende passages en overdenkingen in ‘Vlucht’ las, dacht ik daaraan: als dat in Frankrijk al zo is, hoe moet het dan in Nederland, waar de ‘ontkerkelijking’ van de literatuur al veel verder voortgeschreden is? Waar moet dat eindigen? Je snijdt een belangrijk thema aan. Wat een klus, dat ‘Vlucht uit Montaillou’! Ik weet wat het aan schrijftijd en denkmoeite kost om zoiets te componeren. (…) Hierbij beste schrijfcollega: driewerf hoera! Alle hulde! Ik zou mijn hoed afnemen als ik niet uit een arbeidersgezin kwam, dus voor jou welgemeend: petje af!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Vlucht uit Montaillou’
Meer over Ton van Reen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Wetten die langs de constitutionele grenzen schuren. Islamofobie, constateert Palm.» – Marcel Hulspas

Opmaak 1Over ‘Het sluipend gif van islamofobie 1989-2019’ van Walter Palm op Sargasso, 15 oktober 2019:
(…) Walter Palm vervolgt met zo’n honderd pagina’s samenvatting van de recente parlementaire geschiedenis. De opkomst en dood van Pim Fortuyn, de ondergang van de LPF, en de pogingen van de traditionele politieke partijen om Pims verweesde electoraat aan zich te binden. Die pogingen leidden tot grote spanningen binnen de PvdA, en diepe kloven in de VVD. Rita Verdonk vertrok en faalde; Geert Wilders voerde zijn stemvee de politieke woestijn in. We hoorden weinig verheffende pleidooien, wetsvoorstellen en wetten die langs de constitutionele grenzen schuurden. Islamofobie, constateert Palm: ‘Helaas moet geconcludeerd worden dat in 2017 het sluipend gif van de islamofobie ook het CDA en de VVD heeft geïnfecteerd. Islamofobie is niet langer beperkt tot de PVV die dit opzichtig uitdraagt maar is zeker ook aanwezig bij het CDA en de VVD.’ (…) Met een categorisch afwijzen van de islam speel je radicale stromingen in de kaart. Palm weet dat. Hij schrijft : ‘In de jaren na 9/11 groeide een islamitische generatie op in een maatschappelijk klimaat dat door hen wordt ervaren als islamofoob. (…) slechts een minieme fractie van deze angry young men kiest ervoor om als wraak voor het door hen ervaren islamofobe maatschappelijke klimaat terrorist te worden. Terrorisme dus als boemerang van islamofobie.’ (…) In de laatste twintig pagina’s komt Palm met ‘een deltaplan tegen de tsunami van de islamofobie’ dat gedurende meerdere decennia moet worden uitgevoerd. (…)
Meer over ‘Het sluipend gif van islamofobie’
Meer over Walter Palm bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een boeiende roman die zowel zijn afschuw, verdriet als genegenheid uitdrukt.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Oorlog aan de overkant’ van Sanne Biesheuvel op Lezers tippen lezers, 23 oktober 2019:
Sanne Biesheuvel schreef twee korte verhalen voor de verhalenbundel ‘Geschreven en gedeeld om te lezen’ van het schrijverscollectief Plazilla (2015), maar ‘Oorlog aan de Overkant’ is haar debuutroman. (…) Haar vader verklaarde in 1946, tijdens zijn militaire keuring, direct duidelijk geen wapens te willen dragen om mensen te doden. Wanneer hem het Rode Kruis werd voorgesteld, stemde hij in want daar moest je mensen verzorgen. Een half jaar later kon hij vertrekken naar Nederlands-Indië waar hij totaal ongewenst en onwetend in de hitte van de onafhankelijkheidsoorlog terecht komt. (…) Alles is nieuw van de kampongs, de inlanders, het gekruide eten tot de Maleisische taal. (…) Ook aan de tweede politionele actie ontkomt de jongeman niet. Het is een uitzichtloze toestand die hem depressief maakt. Geen wonder wanneer je gedwongen wordt deel uit te maken van een ‘zuiveringsactie’. (…) Sanne heeft de dagboeken van haar vader bewerkt tot een boeiende roman die zowel zijn afschuw, verdriet als genegenheid uitdrukt.
Lees hier het signalement
Meer over ‘Oorlog aan de overkant’
Meer over Sanne Biesheuvel

«Een boeiende en niet van de nodige dramatiek verstoken roman over verhoudingen in het Koninkrijk der Nederlanden in de roerige jaren van oorlog.» – Job ter Steege

Opmaak 1Over ‘Het geheime wapen’ van Janny de Heer op LeesKost, 22 oktober 2019:
(…) Janny de Heer laat in dit boek zien hoe een ambitieuze Surinaamse jongen en zijn Limburgse vrouw het hoofd moeten bieden aan een maatschappij die door de wereldoorlog en de Indonesische onafhankelijkheidsbeweging volledig van zijn ankers lijkt geslagen. Velen, zowel wit als gekleurd, nemen uiteindelijk de wijk naar Nederland, maar wat is de positie van een Surinaamse man en zijn gezin? Goed gedocumenteerd en aangrijpend wordt beschreven hoe zowel onder de Japanse overheersing als gedurende de strijd met fanatieke Indonesische strijders een zwarte Surinaamse officier zich kan en moet verhouden tot zijn Nederlandse lotgenoten. Zowel in het grote verband van de Nederlandse overheidsdienst als binnen de verhoudingen van familie, vrienden en collega’s. Een boeiende en niet van de nodige dramatiek verstoken roman over verhoudingen in het Koninkrijk der Nederlanden in de roerige jaren van oorlog.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het geheime wapen’
Meer over Janny de Heer bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Niek Bremen laat zijn hoofdfiguur Andreas naar Texel gaan om zijn traumatische jeugd te verwerken.» – Ron Flens

Opmaak 1Over ‘Bang voor de liefde’ van Niek Bremen op RTV Noord-Holland, 18 oktober 2019:
De hoofdfiguur uit de roman ‘Bang voor de liefde’ is Andreas von Hechtel. Deze jongen groeit op in het na-oorlogse Amsterdam bij zijn Duitse vader en moeder. Zijn vader is autoritair en zijn moeder kan hem ook geen liefde geven. Als Andreas ouder wordt kan hij op zijn beurt weer niet met meisjes omgaan. Hij rent er voor weg als het te intiem wordt. Niek Bremen laat zijn hoofdfiguur Andreas uiteindelijk naar Texel gaan om zijn traumatische jeugd te verwerken en zijn hoofd leeg te maken. ‘Als het regent dan waait hier een bui over en is het weer droog. Dat is in Limburg niet zo. Daar blijft het hangen. Zo is het ook met de geest. Als je hier komt is je hoofd zo schoon gewaaid.’ Andreas bouwt een hechte band op met een oudere Texelaar waar hij een kamer huurt. (…) ‘Maar Andreas is niet Niek. Ik heb geen ouders gehad die nazi-gezind waren, zoals die van Andreas. Dat heb ik gewoon bedacht. Het komt voort uit mijn fascinatie met de oorlog en de vraag waarom een heel volk zich achter die vreselijke dictator schaarde.’
Kijk hier naar het interview
Lees hier de aankondiging op de website van RTV Noord-Holland [ = pdf in bijlage ]
Meer over ‘Bang voor de liefde’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Boekdoop van Brigitte Spiegeler’s ode aan Rembrandt bij Boekhandel Douwes

Opmaak 1Presentatie ‘Ongeëvenaard / Without Equal’ van Brigitte Spiegeler op zaterdagmiddag 2 november:
Brigitte Spiegeler sluit haar Rembrandtjaar af met haar derde poëziepublicatie Ongeëvenaard / Without Equal, een omvangrijke bundel met 36 gedichten, met evenzovele vertalingen in het Engels, geïnspireerd door en op het leven en werk van Rembrandt van Rijn. U bent van harte welkom bij Boekhandel Douwes voor de feestelijke boekdoop van deze bundel. Brigitte Spiegeler leest een keuze uit de gedichten in het Nederlands en doet dat met begeleiding van muziek door gitarist Marco Kreiken. Vertaler Scott Rollins brengt ze in het Engels ten gehore. Radiopresentator en uitgeverijredacteur Peter de Rijk interviewt de auteur over de totstandkoming van deze ode aan Rembrandt. Locatie: Boekhandel Douwes Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag. Aanvang 15.30 uur. De toegang is gratis, maar wel graag reserveren: info@boekhandeldouwes.nl. Voor informatie tel. 070-7371126. Na afloop napraat in Café Restaurant Schlemmer aan het Lange Houtstraat 17, 2511 CV Den Haag.
Meer over ‘Ongeëvenaard / Without Equal’
Meer over Brigitte Spiegeler bij Uitgeverij In de Knipscheer

Brigitte Spiegeler – Ongeëvenaard / Without Equal. Gedichten

Opmaak 1Brigitte Spiegeler
Ongeëvenaard / Without Equal
Ode aan Rembrandt / Ode to Rembrandt

poëzie / poetry
Nederland
tweetalig Nederlands – Engels
vertaald naar het Engels door Scott Rollins
gebrocheerd in omslag met flappen, 114 blz.
geïllustreerd met 17 kleurafbeeldingen
€ 19,50
ISBN 978-90-6265-782-7 NUR 306
eerste druk 2019

Voor haar ode aan Rembrandt Ongeëvenaard koos Brigitte Spiegeler voor een andere, meer directe toon dan in haar eerdere dichtbundels. Spiegeler beschrijft Rembrandts volmaaktheden en tekortkomingen in een breed palet van gedichten. Het levert een vorm van biografie op zoals je zelden ziet. Niet alleen Rembrandt, zijn stem, zijn zoon Titus en z’n kat, ook zijn geliefden en tijdgenoten komen aan bod. Zelfs kunstenaars als Vincent Van Gogh en Aat Veldhoen die pas eeuwen later het levenslicht zagen spelen een rol in de gedichten. Vanzelfsprekend ontkomt ze niet aan een reflectie op zijn schilderijen en etsen, zijn opkomst als geniaal schilder en zijn droevige teloorgang. Ongeëvenaard is een dichterlijke reflectie op het leven van Nederlands grootste kunstenaar door de ogen van een kunstenaar en poëet van nu. De bundel besluit met notities over de achtergrond van sommige gedichten. Ongeëvenaard toont aan hoezeer Rembrandt zijn en onze tijd wist te betoveren met zijn werk en wat dit teweeg heeft gebracht en brengt. Met deze bundel betreedt Brigitte Spiegeler een tweede en verrassende fase in haar dichterschap.

Ongeëvenaard

Zijn levensverhaal leest als een pleidooi
voor het volgen van de lijnen
van de eigen fascinatie
gekruid met ambitie voor ‘anders’
niet zoals het hoort
maar zoals het past
altijd zwierig en beweeglijk

Without Equal

His life story reads like a plea
to follow the lines
of your own imagination
spiced with ambition to be ‘different’
not like things should be
but as desired
always graceful and lively

For her ode to Rembrandt Without Equal, Brigitte Spiegeler opted for a different, more direct tone of voice than in her previous books of poetry. Spiegeler depicts Rembrandt’s perfections and shortcomings in a broad palette of poems. It provides a form of biography the likes of which one seldom sees. Not just Rembrandt, his voice, his son Titus and his cat, but also his loved ones and contemporaries all pass in review. Even such artists as Vincent van Gogh and Aat Veldhoen who only saw the light of day centuries later play a role in the poems. Naturally there is no getting around a consideration of his paintings and etchings, his rise as a painter of genius and his sad demise. Without Equal is a poetic reflection on the life of the Netherlands’ greatest painter through the eyes of a contemporary artist and poet. The collection ends with a glossary of notes on the background to some of the poems. Without Equal demonstrates how Rembrandt and his work was able to enchant both his and our own time. The publication of this collection marks the second and surprising phase of her poethood.

Brigitte Spiegeler (1971) is naast dichter, beeldend kunstenaar en advocaat in Den Haag en Parijs. Sinds 2003 exposeert zij regelmatig in binnen-en buitenland met o.a. fotografie en beeldhouwwerken. Ze debuteerde in 2015 met de bundel Krijgskunst in 2018 gevolgd door Kinderroof & Bijzang.

Quito Nicolaas leest gedichten voor Genootschap Nederland-Aruba.

VoorplatArgus-75Op zaterdag 23 november houdt het Genootschap Nederland-Aruba voor haar leden in het Fletcher Hotel-Restaurant haar jaarlijkse bijeenkomst. Thema is ‘De geopolitieke betekenis van de Caribische regio voor de Verenigde Staten’ met o.a. een lezing door VS-ambassadeur Pete Hoekstra. In het programma is ook plek ingeruimd voor o.a. muziek en poëzie. Zo zal Quito Nicolaas een aantal gedichten voordragen uit zijn onlangs verschenen tweetalige bundel ‘Argus’. Bookish Plaza is aanwezig met een boekentafel.
Hier aanmelden vóór 17 november 2019
Klik hier voor meer informatie over de middag
Meer over ‘Argus’
Meer over Quito Nicolaas bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De belevenissen van een hospik in Indië / Indonesië.» – Robert Hallatu

Opmaak 1Over ‘Oorlog aan de overkant’ van Sanne Biesheuvel in Marinjo (nr. 5), oktober/november 2019:
Sanne is de dochter van Indiëveteraan Dirk en stuit na zijn dood op zijn dagboekverhalen uit Indië. Zij maakt een reconstructie van dat verleden. (…) Tijdens de twee politionele acties moest hij mee als ziekendrager en was zo ongewild getuige van agressie, martelingen en massamoorden. Door zijn oprechte interesse en vredelievende houding was hij echter graag gezien bij de inlandse bevolking en omdat hij vaak langere tijd op één plek verbleef mondden deze contacten meer dan eens uit in echte vriendschappen. (…)
Lees hier het signalement in ‘Marinjo, tweemaandelijks onafhankelijk Moluks magazine’
Meer over ‘Oorlog aan de overkant’
Meer over Sanne Biesheuvel