«…en wordt de roman er een voor alle tijden.» – Peter de Rijk

Over ‘Wat onbesproken bleef’ van Niek Bremen in Pletterij, 18 maart 2024:

(…) Bremen rept in ‘Wat onbesproken bleef’ over het zwijgzaam zijn van een personage. Het is het gevolg van wantrouwen en kwetsbaarheid. Deze keer betreft het de vader van het hoofdpersonage die het zwijgen boven het spreken verkiest. Tenminste, tot zijn Duitse vrienden komen om te drinken, te kaarten of het Horst Wessel Lied te zingen. Even lijkt de vader een ander, is het niet langer iemand die moeite met praten en trappenlopen heeft. Maar als zijn zoon over de oorlog en de dood van zijn Joodse moeder wil praten, stuit hij op stilzwijgen. (…)  Indrukwekkend is de wijze waarop Bremen de twee kanten van de vader beschrijft, vooral van die stille, voor het raam zittende man. (…) Niek Bremen beschrijft eigenlijk al die mensen die de oorlog meemaakten en daarna door moesten leven. In stilte gehuld, met een hoofd vol vreselijke herinneringen. Families die daarmee moesten zien te leven… (…) Niek Bremen trekt je langzaam maar zeker in het verhaal en je wordt deelgenoot van alles wat Daniël denkt, voelt en moet meemaken. Hij leert zijn vader kennen op een wijze die allesbehalve prettig is. Desondanks blijf je lezen. Want als Bremen iets kan dan is het schrijven. (…) Hij kondigt onheil op een mooie wijze aan. Haast nog fraaier beschreven dan het sterven van de vader. Dit is typerend voor zijn proza dat strak, haast zakelijk is, maar wel met ieder woord op de juiste plek. Wie het boek leest, zal het later ervaren alsof hij een film heeft gezien. Een met geweldig acteerwerk, boeiende dialogen en ontluisterende scènes. Dit effect veroorzaken met letters op papier is het ware schrijven en slechts weinigen gegeven. Niek Bremen schreef over een man, over wie we veel te weten komen en tegelijkertijd haast niets. Het blijft maar gissen voor zijn zoon die het vooral van de verhalen van anderen moet hebben. En dan verdwijnt zijn vader in een poortje. En is weg… Daniël begrijpt dat het ondergaan van het kwaad niet alleen een ziekte van die tijd was. Het is een ziekte die in iedere tijd en in iedere werkelijkheid past, al zal die naar aard en omvang verschillen. Met deze regels legt de auteur een verbinding met het heden en wordt de roman er een voor alle tijden.

Lees hier de recensie
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

I.M. Niek Bremen, auteur van een bescheiden maar zeer waardevol oeuvre, overleden.

Vandaag, 18 maart 2024, bereikt ons het bericht dat Niek Bremen jongstleden vrijdag is overleden. Gisteren, zondag 17 maart, kwam zijn nieuwe, nog te verschijnen novelle ‘Wat onbesproken bleef’ ter sprake bij de presentatie van ‘Voet in voet oog in oog’ van Elly Stolwijk. Ik citeer uit mijn aankondiging van die presentatie: “Een tweede boek waarin de narigheid van de Tweede Wereldoorlog ook resoneert verschijnt wat later in de boekhandel en wordt ook later – elders – officieel gepresenteerd omdat de auteur in kwestie, Niek Bremen, momenteel ziek is en hier niet aanwezig kan zijn. De titel van zijn nieuwe novelle geeft precies de thematiek aan van veel van de boeken die de laatste jaren verschijnen  – en kennelijk ook pas de laatste jaren kúnnen verschijnen – over wat verzwegen bleef in families die de oorlog meemaakten. Met dát boek trappen we deze middag af. Niek Bremen is van 1947. Hij wordt dit jaar 77. Maar als schrijver is hij nog jong. Hij debuteert in  2019 met zijn roman ‘Bang voor de liefde’Daarna volgde de verhalenbundel ‘Wat ons raakt’ in 2021. ‘Bang voor de liefde’ is het onthutsende verhaal over het traumatische na-oorlogsverleden van Andreas, een jongen die na de oorlog opgroeit in een Duits gezin te Amsterdam. In het titelverhaal van ‘Wat ons raakt’, kruipt Niek Bremen in de huid van ik-figuur, het joodse meisje Dini Wolff, reconstrueert haar verleden, en geeft haar een stem. Én hij durft de vraag te stellen die in ‘Het Achterhuis’ van Anne Frank achterwege blijft: Waarom liet iedereen toe dat joodse landgenoten gedeporteerd werden naar concentratiekampen, hun dood tegemoet? Het derde boek van Niek Bremen is dus ‘Wat onbesproken bleef’. Die novelle blijft vandaag in ieder geval niét onbesproken. Luistert u naar de eerste recensie over het boek door Peter de Rijk.” Die recensie vindt u eerder dan bedoeld vandaag al op deze website. Een proefdruk van ‘Wat onbesproken bleef’ postte ik op vrijdag en lag zaterdag bij Niek in de brievenbus.
Franc Knipscheer

Lees hier de recensie van Peter de Rijk
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Kijk hier naar de presentatie van ‘Wat ons raakt’ op 31 januari 2022

Boekpresentatie Voet in voet oog in oog in Pletterij Haarlem

Op zondag 17 maart 2024 presenteert Uitgeverij In  de Knipscheer Voet in voet oog in oog, het prozadebuut van dichter Elly Stolwijk. Van de ruim vijfhonderdduizend Nederlandse dwangarbeiders zijn er dertigduizend omgekomen. Van diegenen die terugkeerden bleven de meesten zwijgen over de traumatiserende gebeurtenissen tijdens hun gedwongen verblijf in Duitsland. Elly Stolwijk heeft getracht zich in te leven in de jonge dwangarbeider Fons, die later haar vader werd. Uitgeverijredacteur Peter de Rijk gaat in gesprek met Elly Stolwijk over het boek en het schrijfproces dat meer dan een decennium in beslag nam. Elly Stolwijk leest enkele fragmenten uit haar boek. Zij overhandigt het eerste exemplaar aan de heer René Versluis, voorzitter van de stichting Razzia Monument Rotterdam.

In deze presentatie wordt ook kort aandacht geschonken aan de te verschijnen novelle Wat onbesproken bleef van Niek Bremen. Daarin krijgt het leven van Daniël een wending wanneer hij een map vindt met notities van zijn vader uit de tijd dat de wereld leed onder het nationaalsocialisme. Zijn vader beschrijft aangrijpende momenten uit zijn leven als soldaat bij de Wehrmacht, waarbij hij zich openhartig en vooral kwetsbaar opstelt. Halverwege het programma is er een muzikaal intermezzo door gitarist Hans de Ruiter.

Na afloop van het programma napraat en gelegenheid de boeken aan te schaffen (pinautomaat aanwezig). De toegang is gratis maar reserveren is gewenst. U kunt reserveren per e-mail bij Indeknipscheer@planet.nl  of vanaf dinsdag 5 maart rechtstreeks op de site van Pletterij Haarlem Pletterij Haarlem. Locatie: De Pletterij, Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem.  Zaal open 14.00 uur. Aanvang 14.30 uur. Einde circa 16.30 uur. Het programma wordt gestreamd en is nadien terug te zien op YouTube.

UIT ETEN NA HET EVENT?
Je kunt in de Pletterij bij Ethiopisch restaurant The Queen of Sheba een bijzonder lekkere, authentieke en betaalbare maaltijd krijgen. En, op vertoon van je Pletterij ticket krijg je 15% korting op de rekening!
Klik hier voor de aankondiging op de website van Pletterij Haarlem
Meer over ‘Voet in voet oog in oog’
Meer over ‘Wat onbesproken bleef’
Kijk en luister hier naar Hans de Ruiter
Meer over stichting Razzia Monument Rotterdam

Niek Bremen * Wat onbesproken bleef. Novelle

Niek Bremen
Wat onbesproken bleef
novelle
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen, 130 blz.,
€ 18,50
eerste uitgave april 2024
ISBN 978-94-93214-48-4

In Wat onbesproken bleef vormt Alwin Corten met zijn zoon Daniël en huishoudster Louise Mittensill een klein gezin. Alwin en Louise dragen een geheim met zich mee, dat ze verborgen willen houden voor Daniël. Vooral Alwin heeft daar moeite mee. Het drukt als een loden last op zijn schouders.
Als het moment nadert dat Alwin wegglijdt in de schemer van zijn geest, verandert de vader-zoonrelatie. Beiden nemen steeds meer afstand van elkaar. Daniëls leven krijgt echter een wending wanneer een opkoper het huis komt leeghalen. Hij vindt een map met notities waar zijn vader herinneringen in heeft opgeslagen, uit de tijd dat de wereld leed onder het nationaalsocialisme. Zijn vader beschrijft aangrijpende momenten uit zijn leven als soldaat bij de Wehrmacht, waarbij hij zich openhartig en vooral kwetsbaar opstelt.
Daniël komt nu ook meer te weten over het leven van zijn moeder.

Niek Bremen (1947) debuteerde in 2019 met zijn roman Bang voor de liefde. Daarna volgde de verhalenbundel Wat ons raakt in 2021. Tevens publiceerde hij in meerdere bundels, kranten en in het literaire tijdschrift Extaze (2018).

Over Bang voor de liefde: «Bang voor de liefde vertelt het verhaal van Andreas Hechtel, een jongen die na de oorlog opgroeit in een Duits gezin te Amsterdam. Onthutsend verhaal over een traumatisch na-oorlogsverleden.» – Paperback Radio;  «De auteur verwoordt ook heel knap hoe een schrijfproces iemands leven helemaal op zijn kop kan zetten.» – André Oyen op Ansiel

Over Wat ons raakt: «Waar Anne Frank in ’s lands beroemdste oorlogsdagboek Het Achterhuis de verteller is, kruipt Niek Bremen in de huid van ik-figuur Dini Wolff. Confronterend is de vraag die in Het Achterhuis achterwege blijft: “Waarom laat iedereen toe dat wij gedeporteerd worden?” Wat ons raakt weerstaat de verleiding van goedkoop sentiment.» –  Daan Lameijer op Literair Nederland; «Wat Bremen inventief doet is het verhullen van het eigenlijke onderwerp. Het is hem zeker gelukt verschillende mensen in al hun kwetsbaarheid te laten zien of het nu alter-ego’s van de schrijver zijn of verre vrienden uit een vriendenboek.» – Margot Poll in NRC Boeken

Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Uitnodiging voor boekpresentatie nieuwe roman Peter Lenssen

VoorplatTheater-750Op vrijdag 2 juni 2023 vindt in het Cultuurhuis in Heerlen de presentatie plaats van Het theater der herinneringen, de vierde roman van Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer. De roman vertelt het verhaal van twee bijzondere vrouwen: De Turkse Meryem Yildiz én Käthe Kollwitz. Meryem verhuist op zesjarige leeftijd met haar ouders vanuit Istanbul naar Berlijn, leert daar haar man Erik kennen en komt in Heerlen terecht. Na een aantal jaren laat ze zich van hem scheiden en vervult ze een oud verlangen: de roep van haar grote voorbeeld Käthe Kollwitz volgen en uitzoeken wat er met haar in de Eerste Wereldoorlog omgekomen zoon gebeurde en met het Ouderpaar: de beelden van een moeder en een vader, die zij schiep als universeel monument voor alle oorlogsslachtoffers. Daarvoor reist zij Käthe Kollwitz achterna naar de slagvelden in de Westhoek van Vlaanderen. Tijdens die tocht realiseert zij zich steeds meer dat zij heel veel van Käthe Kollwitz weet, maar nauwelijks iets van haar eigen familie. Wat is het geheim van hun vertrek uit Istanbul? Waarom zag ze haar familie daarna nooit meer? In het programma zal Peter Lenssen aan de hand van een fotoreportage iets vertellen over het ontstaan van de roman. Aan de presentatie werken verder mee Niek Bremen, Jos Bours, redacteur Peter de Rijk en, als muzikale noot, het koortje Trettal. Komt allen! U bent van harte welkom. Inloop vanaf 19.30 uur, aanvang programma 20.00 uur. Locatie: Sittarderweg 145, 6412 CD Heerlen.
Meer over ‘Het theater der herinneringen’
Meer over Peter Lenssen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Settela Steinbach, het meisje dat op transport ging.

StellaSteinbachIn de online-editie van De Limburger van 4 mei 2023 verhaalt Niek Bremen over de deportatie van Anna Maria ‘Settela’ Steinbach. Settela was een Joods meisje uit het Limburgse Buchten dat in mei 1944 in Westerbork op transport werd gezet naar Auschwitz, waar zij op 31 juli van dat jaar werd vergast. Het beeld van het 9-jarige meisje dat haar hoofd uit een veewagon steekt, is een van de meest indringende beelden van de Holocaust. De foto werd gemaakt door Rudolf Breslauer.
Lees hier zijn kortverhaal
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Om te eindigen als een kasplantje zie ik niet zo zitten.» – Jos van Daanen

Jos DaanenIn Memoriam bij het overlijden van Jos van Daanen, 31 augustus 2022:
Vandaag viel dan de rouwkaart in de bus: op 29 augustus rustig ingeslapen in de leeftijd van 63 jaar. Jos van Daanen (pseudoniem van René Vossen) schrijft daarin: ‘Het was me een waar genoegen met jullie, maar nu is het tijd om te gaan. Zeven herseninfarcten hebben me tot euthanasie gedwongen en hebben me teruggestuurd naar mijn thuisplaneet. Aan jullie de taak om je leven goed af te maken en mij in ’t hiernamaals terug te zien.’ De worsteling met zijn gezondheid hing hij niet aan de grote klok. Ik bewaar de beste herinneringen aan hem bij de enkele keer dat hij toch deelnam aan een tournee van onze Limburgse schrijvers tijdens de Boekenweek van 2018, het jaar waarin zijn eerste boek, de dichtbundel ‘De schoonspringer’ bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen. En aan, nog maar negen maanden geleden, de online-presentatie van zijn jongste roman ‘Liefde is een onwoord’. Op 29 juli van dit jaar liet hij mij zijn besluit weten middels een e-mail met in de onderwerpregel ‘Einde verhaal’ uit welk bericht ik de titel van dit bericht ontleen. Jos, we zien je graag terug; als het niet in het hiernamaals is dan in je boeken, waarvan ik zo hoop dat ze nooit kasplantjes worden.

Haarlem, franc knipscheer

Meer over Jos van Daanen bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ton van Reen, Niek Bremen en Peter Lenssen te gast bij Bibliotheek De Domijnen.

Reen Bremen LenssenVrijdag 20 mei 2022 14.30 – 17.00 uur – Bibliotheek Ligne Sittard:

Drie Limburgse schrijvers, Ton van Reen, Peter Lenssen en Niek Bremen zijn op vrijdagmiddag 20 mei te gast bij Bibliotheek De Domijnen. Wat ze, naast dat zij uit Limburg komen, gemeen hebben met elkaar is dat zij enthousiaste verhalenvertellers zijn en hun boeken uitbrengen bij Uitgeverij In de Knipscheer. Alle drie hebben zij recent ook een nieuw boek uitgebracht. Het schrijversbezoek wordt omlijst met zang door de Venlose Sinti-zangeres Lisa Weiss.
Klik hier voor meer informatie (locatie, kaarten bestellen)
Meer over ‘Het nooit geschreven verhaal’
Meer over ‘Genoeg geweest’
Meer over ‘Wat ons raakt’

«Met veel mensenkennis, en met een goed oog voor de kleinheid en de zelfzucht van mensen, geschreven. – H. Marzak

VoorplatRaakt-75Over ‘Wat ons raakt’ van Niek Bremen voor NBD / Biblion, 11 februari 2022:
Met veel mensenkennis heeft de auteur zijn tweede boek geschreven. (…) Het eerste en beste verhaal is geschreven als een stuk uit het dagboek van het joodse meisje Dini Wolff, dat in de Tweede Wereldoorlog moest onderduiken en uiteindelijk toch naar Auschwitz werd afgevoerd. (…) De andere verhalen spelen rond allerlei mensen in hun leven van alledag. (…) De laatste afdeling bevat meerdere verhalen over een en dezelfde hoofdpersoon. De auteur heeft een goed oog voor de kleinheid en de zelfzucht van mensen die bedreigd worden in hun kabbelend bestaan.
Lees hier de recensie
Kijk ook naar het interview door Peter de Rijk met Niek Bremen bij de presentatie
Meer over ‘Wat ons raakt’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Dini is de ik-figuur. Ze zou zeker blij verrast zijn geweest als ze had geweten hoe zij jaren na haar dood toch nog een stem krijgt. Het verhaal is overtuigend, de tijdsgeest is goed weergegeven.» – Marjo van Turnhout

VoorplatRaakt-75Over ‘Wat ons raakt’ van Niek Bremen op Leestafel, 11 februari 2022:
Een verhalenbundel, met als langste en voornaamste verhaal dat over Dini Wolff – zie omslagfoto . Het is lastig om het verhaal te vertellen van een joods meisje, dat net als haar beroemde tijdgenoot Anne Frank door de oorlog niet het leven kon leiden zoals ze dat voor zich zag. Waar Anne Frank, Helga Deen en misschien nog anderen een dagboek nalieten waarmee achteraf hun verhaal gereconstrueerd kon worden, was dat bij het joodse meisje Dini Wolff niet het geval. Niek Bremen was stadsgids in Sittard. In die hoedanigheid zag hij de Stolpersteine, de stenen die neergelegd zijn voor de huizen van wie de bewoners door de Duitsers weggevoerd zijn. Kleine monumentjes zijn het, die de passant er even bij laten stilstaan hoe levens op brute wijze afgebroken werden. Voor het huis in de Putstraat in Sittard liggen drie stenen met de namen van het gezin Wolff: het echtpaar Max en Carolina en hun dochter Dini. Bremen probeerde er achter te komen wie zij waren, en richt zich daarbij met name op Dini. Het verhaal dat hij vertelt gaat over haar dromen en haar toekomstverwachtingen, en hoe zij kansloos was ten opzichte van de Duitse gruwel. Haar wanhoop groeit naarmate ze meer en meer moet accepteren dat medemenselijkheid ver te zoeken is. En God? Ze twijfelde al, maar nu begrijpt ze helemaal niet meer dat haar vader haast hartstochtelijk blijft geloven. Dini is de ik-figuur. Ze zou zeker blij verrast zijn geweest als ze had geweten hoe zij jaren na haar dood toch nog een stem krijgt. Het verhaal is overtuigend, de tijdsgeest is goed weergegeven. (…)
Lees hier de recensie
Kijk ook naar het interview door Peter de Rijk met Biek Bremen bij de presentatie
Meer over ‘Wat ons raakt’
Meer over Niek Bremen bij Uitgeverij In de Knipscheer