Dee Brown – Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier

VoorplatBrown1-75Dee Brown
Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier
De ondergang van de Indianen in Noord-Amerika

vertaling Jos Knipscheer
royaal formaat
gebrocheerd in omslag met flappen 512 blz., geïllustreerd, € 24,50
ISBN 978-94-93214-39-2
8ste editie druk (sinds 1992) 2023

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier verhaalt, na een inleidend hoofdstuk tot 1492, met name van de periode van 1830-1890, het tijdvak waarin een definitief einde kwam aan de vrijheid van de oorspronkelijke bewoners van de Verenigde Staten van Amerika. Dee Brown heeft die catastrofale periode beschreven vanuit het gezichtspunt van de Indianen.

Dit boek, dat onmiddellijk na zijn verschijnen zeer de aandacht trok, roept een wereld op, die we vooral denken te kennen uit films en spannende (jeugd)romans: de wereld van de Dakota’s, de Comanches, de Cheyennes, de Sioux, de Apachen en al die andere stammen, en van hun legendarische opperhoofden als Geronimo en Zittende Stier. Maar dat doorsnee film- en romanbeeld van ‘wilde en bloeddorstige roodhuiden’ strookt niet met de werkelijke geschiedenis.

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier vertelt het op historische documenten gebaseerde verhaal van het laatste Indiaanse verzet tegen de opdringende blanke beschaving in de periode 1830-1890. Amerika was duizenden jaren lang een paradijs geweest, en de Indianen wisten dat. Machteloos moesten zij toezien, hoe de blanken met tomeloze woede alles vernietigden wat mooi en natuurlijk was: de wouden, de meren, de kreken, de dieren. De hebzucht en de landhonger van de blanken namen onvoorstelbare vormen aan. Om het land te verwerven deinsden de veroveraars voor niets terug: verdragen werden verbroken of naar eigen willekeur geïnterpreteerd; de ene slag tegen ‘de roodhuiden’ volgde na de andere en met elk bloedbad (waarbij vrouwen noch kinderen ontzien werden) werd de levensruimte voor de Indianen verder ingekrompen, tot hun verzet gebroken was en de lijdensweg naar en in de reservaten begon. De poging om met de blanke man in vrede en harmonie te leven was uitgelopen op letterlijk niets.

Dee Brown heeft in dit unieke boek de geschiedenis geschreven van de verovering van het Amerikaanse Westen, zoals de Indianen die ervaren hebben. Zijn boek laat niets heel van het traditionele beeld van het Wilde Westen, met al zijn mythen en legenden – zo leren wij bijvoorbeeld, dat het scalperen een uitvinding van de blanken was, en niet van de Indianen. De talrijke authentieke documenten en getuigenissen, waarvan vele hier voor het eerst zijn afgedrukt, de portretten van de grote stamhoofden, hun vrouwen en hun krijgers, en het rake, sfeervolle proza van Dee Brown maken dit belangwekkende boek tot een leesavontuur van de eerste orde.

Dee Brown (1908-2002), aanvankelijk bibliothecaris aan de Universiteit van Ilinois, is de auteur van tientallen studies en romans over het Amerikaanse westen. In 1993 verschenen zijn memoires ‘When the Century Was Young’. Zijn belangrijkste werk, Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier (‘Bury My Heart at Wounded Knee’), is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het groeide uit tot hét standaardwerk over de geschiedenis van de Noord-Amerikaanse Indianen.
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

«Boeiend puzzelwerk, nauwgezette en goed geschreven zoektocht naar feiten uit het verleden.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Mallura’ van Clyde Lo A Njoe op Lezers tippen lezers, 3 september 2018:
(…) Het einde van zijn leven is een raadsel gebleven en allerlei speculaties deden de ronde. Clyde Lo A Njoe heeft zijn eigen ideeën over de dood van Poe, die hij uiteenzet in een spannende detective met als hoofdpersonen een plantagehouder Manos Mallura uit de Dominicaanse Republiek en een journalist uit New York Robert Q. Dempsey. Manos Mallura, zijn dagelijkse naam voor zijn officiële Franse naam Malheureux ontmoet Poe tijdens een van zijn zakenreizen naar de dan nog jonge Verenigde Staten in het hotel waar ze toevalligerwijze allebei verblijven en waar ze gezamenlijk diverse dagen optrekken met uitvoerige gesprekken, net voorafgaande aan de tragische en nooit opgehelderde dood van de schrijver. (…) In een vrij sobere stijl die past bij de tijd waarin het verhaal speelt, beschrijft Clyde Lo A Njoe de speurtocht van de twee mannen. Het is een boeiend puzzelwerk waarin de gebeurtenissen en leven werk van Poe allen hun juiste plaats krijgen. (…) ‘Mallura’ is een nauwgezette en goed geschreven zoektocht naar feiten uit het verleden.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Mallura’
Meer over Clyde Lo A Njoe bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Niet alleen voor Edgar Allen Poe-fans is dit een must.» – Marjo van Turnhout

Opmaak 1Over ‘Mallura’ van Clyde Lo A Njoe op Leestafel, 20 augustus 2018:
Edgar Allan Poe (Boston 1809 – Baltimore 7 oktober 1849) was een Amerikaans schrijver en dichter. Poe beoefende het genre ‘gothic novel’ en heeft een grote invloed gehad op horror- en fantasy-genres. Bij leven kreeg hij evenwel nauwelijks de erkenning die hem na zijn dood ruimschoots ten deel zou vallen. (…) Clyde Lo A Njoe heeft zijn eigen ideeën over de dood van Poe, die hij uiteenzet in een spannende detective met als hoofdpersonen een plantagehouder uit de Dominicaanse Republiek en een journalist uit New York. (…) Waar was Poe gedurende de laatste dagen van zijn leven? (…) In een stijl die past bij de tijd waarin het verhaal speelt, beschrijft Clyde Lo A Njoe de speurtocht van de twee mannen. (…) Slavernij werd pas in 1860 officieel afgeschaft, maar onlusten waren er al eerder. Mede daarom is slavernij een thema dat aan de orde komt in dit boek. Zowel Poe als Dempsey en Mallura zijn tegenstanders. (…) Niet alleen voor Edgar Allen Poe-fans is dit een must, het boek geeft een prima beeld van de tijdgeest in die jaren in Noord-Amerika, met een uitstapje naar de Caraïben. En de plot zit goed in elkaar, al zegt de journalist ergens: ‘Misschien is het wel beter als Poe’s dood een mysterie blijft, want daarin kan de geschiedenis zich voor eens en altijd verbergen. Vaak is de schijn veel milder en vol begrip, terwijl de waarheid – net als ik nu – onverbiddelijk en onvergeeflijk kan zijn.’
Lees hier de recensie
Meer over ‘Mallura’
Meer over Clyde Lo A Njoe bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hecht doortimmerde roman in fraai gebeeldhouwde Nederlandse taal.» – Job ter Steege

Opmaak 1Over ‘Mallura’ van Clyde Lo A Njoe op LeesKost, 2 augustus 2018:
(…) Deze historische roman is een monumentaal werk waarin niet alleen het mysterie rond de dood van Edgar Allen Poe centraal staat. Het is ook een breed gedragen epos waarin de maatschappelijke situatie van blank en zwart in zowel het Caraïbische gebied als Noord Amerika aan de orde komt. (…) Manos Mallura is een planter uit Santiago de los Caballeros op het eiland Haïti. Hij was in 1849 voor zaken in Baltimore en raakte op 24 september zeer bevriend met Edgar Allen Poe. Tot zijn schrik werd de dichter van The Raven en de schrijver van The Fall of the House of Usher tien dagen later op 3 oktober onder erbarmelijke omstandigheden doodziek op straat aangetroffen. Enkele dagen later zou hij op 7 oktober in een ziekenhuis overlijden. (…) Nader onderzoek wijst uit dat Poe zojuist allerlei forse voorschotten had ontvangen en rondliep met een groot bedrag aan contanten. Dit geld is spoorloos. Werd de schrijver misschien vergiftigd en beroofd? Er zijn verschillende verdachten. (…) Het grootste raadsel is dat Poe tussen 28 september en 3 oktober spoorloos was. Niemand weet waar hij die dagen verbleef. Een hecht doortimmerde roman geschreven in fraai gebeeldhouwde Nederlandse taal. Mede hierdoor komt de situering van het verhaal rond 1850 prachtig tot haar recht.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Mallura’
Meer over Clyde Lo A Njoe bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Voor de indianen was Dee Browns magnum opus een openbaring.» – Imco Lanting

Over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ van Dee Brown in Nederlands Dagblad:
Het in 1970 gepubliceerde werk van de (niet-indiaanse) auteur Dee Brown, waarin hij op grond van getuigenissen en authentieke documenten minutieus verslag doet van de ondergang van de indianen in de periode 1860- 1890, sloeg in als een bom. Wat Brown had opgeschreven, was dan ook niet zomaar wat. Hier werd voor het eerst de geschiedenis verteld, helemaal vanuit het oogpunt van de indianen, ongecensureerd door (historici van) de blanke overwinnaars. En dat was uniek. (…) Recensenten bombardeerden het vijfhonderd pagina’s tellende boek meteen tot standaardwerk. ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ keerde het zelfvoldane beeld van de American Dream en Manifest Destiny, vol dappere pioniers en stoere cowboys, rücksichtslos om. Veel Amerikanen namen de inhoud van het boek met buikpijn en plaatsvervangende schaamte tot zich. Voor de indianen daarentegen was Dee Browns magnum opus een openbaring, die een enorme boost gaf aan de strijd voor hun zaak. De schrijver vertelde ooit: ‘Het leek wel of de Indianen niet in staat waren te geloven dat iemand tegen hen kon liegen.’
Lees hier en hier het artikel en
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

«Een legendarisch geschiedenisboek.» – Lea Zuyderhoudt

VoorplatBegraaf75Over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’ van Dee Brown in OVT (VPRO-Radio NPO1), 8 mei 2016:
Gesprek met Lea Zuyderhoudt (als historicus en cultureel antropoloog verbonden aan de Universiteit van Leiden). De settlers presenteerden de kolonisering van en de genocide op de Native Americans in hun blanke geschiedschrijving als een heldendaad. Dee Brown laat de slachtoffers aan het woord op basis van de door hen ondertekende verdragen. Een ongelooflijk belangrijk boek.
Luister hier naar het item
Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

Dee Brown – Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier

DEE BROWN
Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier
De ondergang van de Indianen in Noord-Amerika

Vertaling: Jos Knipscheer
Royaal formaat 155 x 235 mm
Genaaid gebonden, met stofomslag en leeslint, 512 blz., geïllustreerd, € 34,50
ISBN 978-90-6265-671-4
7de (gewijzigde) druk (sinds 1992) mei 2016
Niet meer te bestellen bij CB (Centraal Boekhuis)

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier verhaalt, na een inleidend hoofdstuk tot 1492, met name van de periode van 1830-1890, het tijdvak waarin een definitief einde kwam aan de vrijheid van de oorspronkelijke bewoners van de Verenigde Staten van Amerika. Dee Brown heeft die catastrofale periode beschreven vanuit het gezichtspunt van de Indianen.

Dit boek, dat onmiddellijk na zijn verschijnen zeer de aandacht trok, roept een wereld op, die we vooral denken te kennen uit films en spannende (jeugd)romans: de wereld van de Dakota’s, de Comanches, de Cheyennes, de Sioux, de Apachen en al die andere stammen, en van hun legendarische opperhoofden als Geronimo en Zittende Stier. Maar dat doorsnee film- en romanbeeld van ‘wilde en bloeddorstige roodhuiden’ strookt niet met de werkelijke geschiedenis.

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier vertelt het op historische documenten gebaseerde verhaal van het laatste Indiaanse verzet tegen de opdringende blanke beschaving in de periode 1830-1890. Amerika was duizenden jaren lang een paradijs geweest, en de Indianen wisten dat. Machteloos moesten zij toezien, hoe de blanken met tomeloze woede alles vernietigden wat mooi en natuurlijk was: de wouden, de meren, de kreken, de dieren. De hebzucht en de landhonger van de blanken namen onvoorstelbare vormen aan. Om het land te verwerven deinsden de veroveraars voor niets terug: verdragen werden verbroken of naar eigen willekeur geïnterpreteerd; de ene slag tegen ‘de roodhuiden’ volgde na de andere en met elk bloedbad (waarbij vrouwen noch kinderen ontzien werden) werd de levensruimte voor de Indianen verder ingekrompen, tot hun verzet gebroken was en de lijdensweg naar en in de reservaten begon. De poging om met de blanke man in vrede en harmonie te leven was uitgelopen op letterlijk niets.

Dee Brown heeft in dit unieke boek de geschiedenis geschreven van de verovering van het Amerikaanse Westen, zoals de Indianen die ervaren hebben. Zijn boek laat niets heel van het traditionele beeld van het Wilde Westen, met al zijn mythen en legenden – zo leren wij bijvoorbeeld, dat het scalperen een uitvinding van de blanken was, en niet van de Indianen. De talrijke authentieke documenten en getuigenissen, waarvan vele hier voor het eerst zijn afgedrukt, de portretten van de grote stamhoofden, hun vrouwen en hun krijgers, en het rake, sfeervolle proza van Dee Brown maken dit belangwekkende boek tot een leesavontuur van de eerste orde.

Dee Brown (1908-2002), aanvankelijk bibliothecaris aan de Universiteit van Ilinois, is de auteur van tientallen studies en romans over het Amerikaanse westen. In 1993 verschenen zijn memoires ‘When the Century Was Young’. Zijn belangrijkste werk, Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier (‘Bury My Heart at Wounded Knee’), is het resultaat van jarenlang onderzoek. Het groeide uit tot hét standaardwerk over de geschiedenis van de Noord-Amerikaanse Indianen.

«Dit is het einde van een legende, de onthulling van een bittere waarheid, nooit tevoren werden de ontzettende gebeurtenissen beschreven als in deze Indiaanse geschiedenis van hun ondergang. Met bloed en tranen is dit boek beschreven.» – C.W. Ceram

«Een op historische stukken en getuigenissen steunende documentaire, maar duizendmaal spannender en dramatischer dan welk wild-westverhaal voor de televisie ook, of alle zeventig boeken van Karl May. Een huiveringwekkende tragedie.» – Willem Brandt

«Los van zijn waarde als leesevenement heeft het gigantische succes van dit boek de mythe doen wijken voor de historische waarheid.» – Elseviers Literair Supplement

«Een hard verslag over de ontsluiting van het Amerikaanse westen, en een van de beste boeken op dit gebied.» – De Volkskrant
«Een beklemmende bestseller.» – Vrij Nederland

Meer over ‘Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier’

Craig Strete – De wereld in grootvaders handen. Jeugdroman

CRAIG STRETE
De wereld in grootvaders handen

Amerika, Indiaans, Jeugdroman
Vertaling: Irma van Dam
Gebonden, 128 blz., 11,50
ISBN 90-6265-470-3
Eerste druk 1999

‘Als je teveel weet over het leven zoals Indianen dat leiden, dan kom je altijd momenten van droefheid tegen,’ zegt de Indiaanse schrijver Craig Strete. Maar er is nog steeds wat hij ‘het hart en de ziel’ noemt van De wereld in grootvaders handen: ‘Hoop die moed geeft om kijkend in de nacht dingen te zien en de macht van dromen die uit de nacht de dag voortbrengt.’

Jimmy verhuist, nadat zijn vader is overleden, met zijn moeder en zijn grootvader Whitefeather uit de pueblo, hun Indiaanse woestijndorp, naar het huis van grootvader in de stad. Jimmy is elf jaar en boos: de hoge gebouwen, het beton, de lawaaiige buren en de onvriendelijke mensen maken dat hij zich eenzaam voelt en heimwee heeft naar de pueblo. ‘Probeer de pueblo overal waar je gaat met je mee te dragen,’ raadt zijn grootvader hem aan. Maar ondanks allerlei nieuwe dingen zoals deuren die vanzelf opengaan, maar ’s nachts wel veilig op slot blijven, en lekkere dingen zoals roomijs of de geur van een pas gemaaid grasveld, begrijpt Jimmy niet – of eigenlijk wil hij dat niet begrijpen – hoe zijn grootvader hier kan leven en waarom ook hij van zijn moeder hier moet wonen.
Jimmy zal moeten leren zich thuis te voelen in beide werelden

De pers over De wereld in grootvaders handen
«Jimmy’s heimwee [naar zijn overleden vader en naar het leven in de pueblo] groeit, evenals het besef dat zijn toekomst voorlopig in de stad ligt. Grootvader probeert Jimmy’s blik te verruimen: ‘De stad is zowel goed als slecht. Je zult er van beide wat vinden, maar wat er goed aan is, dat hoopt je moeder voor je te vinden.’ En stukje bij beetje vindt Jimmy positieve dingen, maar ze zijn altijd gekoppeld aan het negatieve. Goed en slecht versterken elkaar en dwingen de jongen telkens om zijn visie te nuanceren. Na een pijnlijke confrontatie tussen moeder en zoon beseft de moeder dat Jimmy haar respect en vertrouwen verdient: ‘Je vader wilde dat je een opleiding zou krijgen. Niet omdat hij niet wilde dat je in de pueblo zou wonen, niet omdat hij niet wilde dat je zou weten wat onze levenswijze je zou kunnen leren. Maar omdat we in deze tijd dappere mensen nodig hebben die ons kunnen verdedigen, die in beide werelden kunnen leven en beide werelden kunnen begrijpen.’ Het verhaal bevat veel beklijvende beelden, maar is ook helder en zonder al te veel omhaal verwoord.» – Leesidee-Jeugdliteratuur

«Het boek heeft echt wat moois te bieden. De gave eenvoud en de sfeertekening van een aantal scènes charmeren. De gevoelens van Jimmy zijn zuiver weergegeven. Het verhaalmotief van de hagedis in de glazen pot heeft een knappe symboliek. Het verschil tussen het leven in een Indiaanse pueblo en het leven in een stad wordt door Jimmy aangevoeld via een aantal details die trefzeker gekozen zijn. De lezer kan geregeld van fraai geformuleerde zinnen snoepen.» – De Standaard der Letteren

«De sfeer van het boek is authentiek, de emoties zijn herkenbaar.» – Nederlandse Bibliotheek Dienst

Craig Strete – Grootvaders reisdoel

CRAIG STRETE
Grootvaders reisdoel

Amerika, Indiaans, Jeugdroman
Vertaling: Jos Knipscheer
Illustraties Harriet Damave
Gebonden, 60 blz.,
ISBN 90-6265-471-1
Derde editie, eerste druk 1999

Grootvaders reisdoel gaat over een heel bijzondere vriendschap, tussen de schooljongen Kleine Donder (Little Thunder) en zijn in het reservaat levende grootvader Tayhua. Op zijn sterfbed, aan het einde van zijn levensreis, vraagt Tayhua om met zijn kleinzoon alleen te mogen zijn. En als Tayhua ten slotte zijn reisdoel heeft bereikt laat hij Little Thunder niet alleen een prachtig wild paard na, dat hij in een rodeo voor hem heeft gewonnen, maar ook en vooral de kennis en wijsheid waarmee Little Thunder, trots op wat hij zelf is, zijn eigen levensreis pas echt kan beginnen.

De pers over Grootvaders reisdoel
«Een heerlijk en tegelijkertijd ook erg aanvaardbaar wijs boek.» – Lektuurgids

«Ik heb maar weinig goede kinderverhalen over de dood gelezen. Het titelverhaal is er één van. Een waardevolle bundel die voor zowel volwassenen als voor kinderen zeer de moeite waard is.» – En nu over jeugdliteratuur

«Een prettig leesbaar, ontroerend boek. Aanbevolen voor alle leeftijden.» – Prisma Lektuurvoorlichting

Dee Brown – Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier

DEE BROWN
Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier

De ondergang van de Indianen in Noord-Amerika
Vertaling: Jos Knipscheer
Ingenaaid, Globe Plus Pocket, 520 blz., geïllustreerd, € 12,50
ISBN 978-90-6265-709-4

Begraaf mijn hart bij de bocht van de rivier verhaalt, na een inleidend hoofdstuk tot 1492, van de periode van 1830-1890, het tijdvak waarin een difinitief einde kwam aan de vrijheid van de oospronkelijke bewoners van de Verenigide Staten van Amerika. Dee Brown heeft die catastrofale periode beschreven vanuit het gezichtspunt van de Indianen.

«Dit is het einde van een legende, de onthulling van een bittere waarheid, nooit tevoren werden de ontzettende gebeurtenissen beschreven als in deze Indiaanse geschiedenis van hun ondergang. Met bloed en tranen is dit boek beschreven.» – C.W. Ceram

«Een op historische stukken en getuigenissen steunende documentaire, maar duizendmaal spannender en dramatischer dan welk wild-westverhaal voor de televisie ook, of alle zeventig boek van Karl May. Een huiveringwekkende tragedie.» – Willem Brandt

«Los van zijn waarde als leesevenement heeft het gigantische succes van dit boek de mythe doen wijken voor de historische waarheid.» – Elseviers Literair Supplement

«Een hard verslag over de ontsluiting van het Amerikaanse westen, en een van de beste boeken op dit gebied.» – De Volkskrant