Drie gedichten bij de presentatie van ‘Even kaas halen’

VoorplatKaas-75Op de presentatie van ‘Even kaas halen’ van Els de Groen in de Pletterij, 6 juli 2023:
Bij de presentatie van de novelle ‘Even kaas halen’ in de Pletterij op 2 juli 2023 las auteur Els de Groen drie gedichten rijmend met het thema van ‘Even kaas halen’. De gedichten zijn getiteld ‘Toneel’, ‘Ja hoor’ en ‘Vragen’. Het gedicht ‘Ja hoor’ werd op 6 juli 2023 ook gepubliceerd in Meander, het Literair e-magazine voor Nederlandstalige poëzie bij een interview dat Cora de Vos met haar had over haar verschenen bundels ‘Wakker vallen’ en ‘Hebben mollen weet van zonsondergangen?’ Op haar vraag ‘Over toekomst gesproken, wat kunnen we nog van jou verwachten, welke schrijfplannen heb je?’ volgt dit antwoord van Els de Groen: ‘Er zijn al veel nieuwe gedichten, maar met Even kaas halen heb ik de voorrang aan proza gegeven. Even kaas halen is een novelle en het deels autobiografische verhaal van een oma die het contact met haar kleinkinderen heeft verloren. Een afschuwelijke ervaring waarvan ik ziek ben geweest, nog ben. Alleen al in Nederland heb ik zo’n twintigduizend lotgenoten. Geen grootouder praat er graag over, waardoor het nog moeilijker wordt het taboe te doorbreken. In onze samenleving wordt veel geappt en gechat, maar te weinig gesproken. We moeten taliger worden en vooral de tijd daarvoor nemen.’
Lees hier de drie gedichten
Lees hier het interview in Meander
Kijk hier naar de presentatie
Meer over ‘Even kaas halen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een diagnose die voelt als een aanrijding waarbij de dader is doorgereden.» – Els de Groen

VoorplatKaas-75Over ‘Even kaas halen’ van Els de Groen in inleiding Jeugdland bij de presentatie, 4 juli 2023:
Voor de presentatie van ‘Even kaas halen’ op 2 jujli 2023 schreef Els de Groen een inleiding (Jeugdland), die niet in de novelle werd opgenomen, en waarin ze iets meer prijs geeft van haar persoonlijke biografie achter ‘Even kaas halen’. “(…) In ‘Grootbrengen door kleinhouden’ laakt Prof. dr. Lea Dasberg de ontdekking van het kind als Kind ten tijde van de Verlichting. Het leidde tot mooie dingen als afschaffing van de kinderarbeid, formulering van kinderrechten, het ontstaan van kinderboeken en kindgericht onderwijs. Maar het leidde ook tot Jeugdland, waarin kinderen werden geïsoleerd van een grotemensenwereld waar ze – isolement of niet – sowieso deel aan hadden en mee moesten leren omgaan. Kleinhouden door isoleren is de slechtste manier van grootbrengen. (…) Alleen, heb ik het recht Jeugdland te bekritiseren, ik, een grootouder die geen contact met haar kleinkinderen meer heeft? (…) Ik kwam erachter dat de goeden niet altijd wonnen en de boeven niet altijd gepakt werden, zoals in de kinderboeken van 60 jaar geleden. Van schrik werd ik een wereldverbeteraar. (…) Zo’n moeder is erg vermoeiend. Niet elke kind begrijpt dat. Zeker niet als ze, zoals onze dochter, ernstige problemen krijgt en haar eigen wereld krimpt tot een ziek kind thuis dat de rest van de wereld op afstand zet. Ook ons, haar ouders, op afstand zet, wanneer een psychotherapeut ons in onze afwezigheid diagnosticeert als de oorzaak van haar problemen. Een diagnose die voelt als een aanrijding waarbij de dader is doorgereden. Dit aspect heb ik uit mijn boek ‘Even kaas halen’ weggelaten. Het is mijn verhaal en elk ouder-kind conflict is weer anders. Alleen de gevolgen zijn eender: verdriet, frustraties, schaamte. (…)”
Lees hier de inleiding Jeugdland
Kijk hier naar de presentatie
Meer over ‘Even kaas halen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Literatuur kan misschien het begin van een dialoog zijn die in het recht onmogelijk lijkt.» – Peter de Rijk


Over ‘Even kaas halen’ van Els de Groen in Pletterij op YouTube, 3 juli 2023:
Op 2 juli 2023 presenteerde Els de Groen haar nieuwe boek ‘Even kaas halen’ in De Pletterij met als thema grootouders die hun kleinkinderen niet mogen zien. De uitzending begint met een fragment uit de documentaire ‘Hollandse Zaken – Je kleinkind nooit meer zien’, die Omroep MAX in 2021 uitzond. Els de Groen leest daarna een inleiding ‘Jeugdland’ (00.22.20 op de tijdlijn), om 00.29.50 gevolgd door een interview met Peter de Rijk over haar boek. “We hebben de mond vol van kinderrechten, maar tegelijkertijd vertrappen we die. (…) De verhouding tussen grootouders en hun eigen kind zijn vaak zo gepolariseerd dat de kleinste vergissing wordt gezien als een doelbewuste actie. (…) De kleinkinderen zijn de belangrijkste acteurs in het verhaal.” Vanaf 00.43.20 leest Els de Groen drie gedichten. Om 00.48.05 begint een door Peter de Rijk geleid debat met mr. Peter Prinsen, voormalig advocaat familie- en jeugdrecht en drs. Truus Barendse-Cornelissen, secretaris van Stichting KOG (Kinderen – Ouders – Grootouders). Het ‘motto’ van Peter Prinsen (de dichtregel van Martinus Nijhof ‘Er staat niet wat er staat’) wordt door hem toegepast op wetsontwerp artikel 377A waarin enerzijds staat dat grootouders niet meer hoeven te bewijzen dat ze in een persoonlijke betrekking tot het kleinkind staan, maar anderzijds in de Memorie van Toelichting op het wetsontwerp worden teruggefloten omdat die ‘gunst’ door belanghebbenden kan worden weerlegd. Ook Truus Barendse kan weinig hoop bieden: “Jeugdzorg kan eigenlijk niets doen voor grootouders.” Op de vraag van Els de Groen: “Is er voor grootouders een weg te gaan naar hun kleinkinderen” antwoordt Peter Prinsen: “Nee, die weg is er niet.” Vanaf 1.17.30 krijgen twee vragenstellers uit de zaal het woord. André Oosterwijk en Nico Kussendrager.
Lees hier de inleiding van Els de Groen ‘Jeugdland’
Lees hier de drie gedichten die Els de Groen voorlas tijdens de presentatie
Klik hier voor het in de presentatie aangekondigde interview in Meander door Cora de Vos
Meer over ‘Even kaas halen’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij In de Knipscheer

In deze novelle, zijn voorlopig hoogtepunt, is hij de boosheid voorbij.» – Michiel van Kempen

VoorplatOpWeg-75Over ‘Op weg naar Nos Plaser’ van Ken Mangroelal op Caraïbisch Uitzicht, 27 mei 2023:
(…) Bij hem de onnadrukkelijkheid van motieven als slavernij en identiteit, al lijkt de titel van zijn nieuwe boek op het eerste gezicht wel op een identiteitsverhaal te wijzen. (…) Wat de novelle van Ken Mangroelal zo bijzonder maakt is dat hij glashelder schrijft, en tegelijkertijd de dingen vloeiend in elkaar laat overgaan zonder vorm van predikzucht of vet aangezet engagement. De veelvuldig beschreven dromen maken deel uit van hetzelfde universum als de empirische gebeurtenissen. Bij herlezing valt pas op dat hij heel veel zaken vloeiend-contrasterend neerzet, dingen omkeert en anders belicht en daardoor nuancerende tonen weet te bereiken. (…) Toevallige vondsten – ready mades zou je ze kunnen noemen – lijken ook in de novelle van Ken Mangroelal voorbij te komen. Er is een losse compositie van personen, gebeurtenissen en voorwerpen die in en uit de coulissen schuiven. Maar het bijzondere van Ken Mangroelal is dat hij die verschijnselen niet om hun folkloristische gehalte inbrengt in zijn verhaal, zeg maar als schets van een heemkundig-spiritualistisch lokaal verschijnsel ten behoeve van de naar exotisme snakkende lezer. Nee, hij voorziet ze juist van een antithetisch commentaar en licht daardoor net als bij het clair-obscur van Caravaggio en Rembrandt de zaken scherper uit. (…) ‘Op weg naar Nos Plaser’, zijn voorlopig hoogtepunt, plaatst hem als hernieuwde jongere bij de jongste generatie: eigenzinnig, relativerend, nuancerend. Een slachtoffer weet zich altijd gebonden aan een dader, de trendvolger is het slachtoffer van zijn tijd. Niets van dat alles bij Mangroelal. Hij heeft een broertje dood aan modieusheid, zijn spoor is dat van zijn eigen voetstappen, hij is de boosheid voorbij.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Op weg naar Nos Plaser’
Meer over Ken Mangroelal bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Ingenieuze plot met treffend mooie formuleringen en een boeiende stijl.» – Karin Kallenberg

VoorplatLunchroom-75Over ‘De lunchroom’ van Hans Muiderman op Bazarow ,jrg. 5, 23 mei 2023:
Een verhaal vertellen vanuit een lunchroom aan de hand van herinneringen. Hans Muiderman doet het. Met veel oog voor detail en een zorgvuldigheid die raakt. (…) De vraag komt op in hoeverre ‘De lunchroom’ autobiografisch is. Het gaat onder andere over de hechte band die de hoofdpersoon als kind met zijn opa heeft. (…) Het verhaal bestaat uit twee delen: 1. De gang en 2. De ladder. Langzaam ontvouwt zich de ingenieuze plot en wordt het raadsel ontrafeld, met als gevolg een toenemende spanning bij de lezer, middels treffend mooie formuleringen en een boeiende stijl. (…) ‘De lunchroom’ is een knap geschreven novelle die indruk maakt en tot en met de laatste bladzijde boeit.
Lees hier de recensie [ = ]
Kijk ook naar de presentatie van het boek
Meer over ‘De lunchroom’
Meer over Hans Muiderman bij Uitgeverij In de Knipscheer

Ken Mangroelal – Op weg naar Nos Plaser. Novelle

VoorplatOpWeg-75Ken Mangroelal
Op weg naar Nos Plaser

novelle
Aruba, Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
116 blz., € 17,50
eerste druk mei 2023
ISBN 978-94-93214-94-1

In Op weg naar Nos Plaser bezoekt een Caribische zakenman na lange afwezigheid zijn geboorte-eiland waar hij een kunukuhuisje op een heuvel koopt om er te overwinteren. Behoefte aan een sentimentele reis heeft hij niet, wel aan een leven in het hier en nu totdat het verleden hem terug slingert in de tijd.

Zo is het leven. Dingen komen en gaan. Wat nu is, is straks niet meer. En niets is blijvend. Op deze gedachte kwam ik, en waarom weet ik niet, terwijl ik in mijn hangmat onder de mangoboom lag nadat ik mij er eerst van had verzekerd, wat je in de tropen altijd moet doen, dat geen boa of schorpioen zich daarin schuilhield. De zoete geur van rijpe mango’s zou andere gedachten aan me moeten hebben ontlokt, zoals die aan Zoë, die mij een schaaltje mango met milde yoghurt overgoten aanreikte op het terras van haar vakantieadres op het Griekse eiland Lesbos. Dat was de geboorteplaats van de Griekse dichteres Sappho, wier werk zij zeer bewonderde en in het origineel wilde lezen. En terwijl ik reeds wegdroomde in die herinnering, stopte er een auto voor m’n deur. Ik keek op vanuit mijn hangmat. Een politiewagen. Twee agenten stapten uit en liepen het erf op.

Ken Mangroelal (Aruba, 1948) is filosoof en schrijver. Hij debuteerde in 1978 met Distance Call, Brief aan een Surinaams-Antilliaanse moeder bij Uitgeverij In de Knipscheer. Proza van zijn hand werd opgenomen in Sirito (1993), Mama Sranan: 200 jaar Surinaamse verhaalkunst (1999), en (ook poëzie) op Caraïbisch Uitzicht. In 2019 verscheen Caribbean Rhapsody met deels autobiografisch kort proza en in 2020 de dichtbundel Ik waan mij hier slechts. Met zijn essay ‘De vloek van Cham voorbij’ won hij in 2019 een prijs in een essaywedstrijd over de doorwerking van de slavernij, georganiseerd door het NiNsee en de Lutherse Kerk Amsterdam. Het essay werd opgenomen in de bundel Het andere postkoloniale oog (2020). Verder verschenen bijdragen in Dat wij zongen (2022) met zijn essay ‘Adieu mijn travestieën’ over Albert Helmans Mijn aap schreit (1928), in Album van de Caraïbische Poëzie (2020) met zijn gedicht ‘Kindertijd’ en in Tirade 491 – April 2023, Jaargang 67 met zijn essay ‘Van verbieden tot verbranden’.

Meer over Ken Mangroelal op deze site

«Een prachtig verhaal van Hans Muiderman.» – Mieke Schepens

VoorplatLunchroom-75Over ‘De lunchroom’ van Hans Muiderman op Graag Gelezen, 14 oktober 2022:
Een man schrijft in een lunchroom notities over zijn grootvader, hoe hij die zich herinnert. Eerst vanuit het perspectief van een kind, later vanuit het heden waarin hij ronddwaalt door het lege huis waar zijn grootvader ooit woonde. Hans Muiderman reconstrueert in ‘De lunchroom’ het verleden niet, maar hij onderzoekt het. Hij schrijft over wat nog rest: de onvolledige vervormde herinnering. Wat niet in je herinnering past vergeet je en wat aan je herinnering ontbreekt verzin je er gewoon bij. Een herinnering is altijd een vorm van verbeelding. (…) Het verhaal bestaat uit twee delen ‘De gang’ en ‘De ladder’.
In het eerste deel lees je voornamelijk over Freek in zijn kindertijd en in het tweede deel gaat het vooral over de volwassen Freek. Maar steeds gaat het herinneren en vergeten. ‘Opa’ is een belangrijk onderdeel in dit verhaal.(…) Freek denkt over opa en vraagt zichzelf af of wat hij denkt dat er gebeurde ook wel echt heeft plaatsgevonden; of was er zelfs meer dan hij zich herinnert? Het verleden en het heden komen steeds dichter bij elkaar, en Freek hoopt nadat dat wat hij zich herinnert over Opa en de zolder van zijn ouderlijk huis blijvend zal zijn; niet aangetast door andere herinneringen. ‘De lunchroom’ is wederom een prachtig verhaal van Hans Muiderman. Het zich herinneren van personen, dingen en gebeurtenissen die plaatsgevonden hebben maken mensen tot de personen tot wie ze uiteindelijk uitgroeien. (…)
Lees hier de recensie
Kijk ook naar de presentatie van het boek
Meer over ‘De lunchroom’
Meer over Hans Muiderman bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Geslaagde novelle, geschreven in een superieure stijl.» – Piet Windhorst

VoorplatLunchroom-75Over ‘De lunchroom’ van Hans Muiderman op LeesKost, 16 april 2022:
Freek is bezig met het ontruimen van het huis van zijn grootvader. In een naburige lunchroom schrijft hij in een notitieboekje herinneringen op die hij heeft aan zijn opa en het huis waarin hij woonde. (…) Hij realiseert zich dat zijn herinneringen niet compleet zijn en ook vaak vervormd. (…) ‘De lunchroom’ is een novelle met het verhaal van grootvader, maar daarnaast is het ook een soort essay waarin heel expliciet naast de ‘plot’ wordt ingegaan op de werking van het brein ten aanzien van het geheugen. (…) Het boeiendste gedeelte is ongetwijfeld het tweede deel dat de titel ‘De ladder’ draagt. Freek schept moed en haakt de ladder af en zet hem tegen de muur. Zo ontdekt hij een zolderkamer met verrassende dingen, bijvoorbeeld een poppenhuis dat grootvaders huis in het klein voorstelde. Er zijn ook stroken papier waarop opa zijn herinneringen aan Freek had opgeschreven. Zo werden bij Freek de lacunes in zijn geheugen ingevuld en uitgebreid. ‘De lunchroom’ is een geslaagde novelle, geschreven in een superieure stijl. Een literair juweeltje.
Lees hier de recensie
Kijk ook naar de presentatie van het boek
Meer over ‘De lunchroom’
Meer over Hans Muiderman bij Uitgeverij In de Knipscheer

Terugblik op boekpresentatie ‘De lunchroom’ van Hans Muiderman

VoorplatLunchroom-75Op zondag 10 april 2022 vond de presentatie plaats van ‘De lunchroom’ van Hans Muiderman in de lunchroom waar het boek ontstond. Het aanwezige publiek dat maar nauwelijks een plek kon vinden in de lunchroom luisterde ademloos naar een compilatie van romanfragmenten gelezen door Hans Muiderman waarbij violiste Marike Verheul in een mooi samenspel telkens een passage uit haar speciaal hiervoor geschreven compositie ten gehore bracht. Aan dit optreden (dat hier voor de eerste keer gespeeld werd,) was al een interview met en een introductie van de auteur door Dirk Monsma voorafgegaan. De duur van de video is 5:36 minuut .
Klik hier voor de video
Meer over ‘De lunchroom’
Meer over Hans Muiderman bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hans Muiderman speelt met taal. En dat heeft een juweeltje opgeleverd!» – Marjo van Turnhout

VoorplatLunchroom-75Over ‘De lunchroom’ van Hans Muiderman op Leestafel, maart 2022:
Geregeld neemt een man plaats in dezelfde lunchroom, Lenny’s lunchroom. Met een koffie en een croissantje erbij schrijft hij een uurtje of wat. Wat hij opschrijft zijn herinneringen aan zijn grootvader. Het zijn flarden, waarin het vooral over de grootvader en zijn relatie met hem gaat, maar tegelijk probeert hij die herinneringen te vatten: hoe komen juist deze herinneringen bij hem terug? Klopt het allemaal wel? Herhaaldelijk vertelt hij over die ene herinnering, die toch wel moet berusten op dezelfde gebeurtenis die ook herhaald werd: het wakker worden op de gang. (…) Bij iedere herhaling van dit wakker worden op de grond komen er meer details naar voren. Herinneringen die zo ad hoc beschreven worden houden zich niet aan een chronologische volgorde, maar dat stoort niet. (…) Het boek heeft twee delen: heeft het eerste de herinneringen als kind tot onderwerp, in het tweede deel staat het bewuste huis leeg. (…) In dat tweede deel wordt ook preciezer verteld hoe zijn grootvader dat ene zeer alledaagse voorval opgeschreven heeft: kort en feitelijk, maar diezelfde situatie beschrijft hij daarna nog op drie andere manieren. Dezelfde gebeurtenis, maar vier keer anders! Het is natuurlijk niet alleen de grootvader die met taal speelt, dat doet Hans Muiderman ook. En dat heeft een juweeltje opgeleverd! Niet alleen wat het thema betreft – zijn onze herinneringen wel zuiver – maar ook qua taal. Muidermans stijl roept weemoed op terwijl hij toch heel realistisch schrijft. (…)
Lees hier de recensie
Kijk ook naar de presentatie van het boek
Meer over ‘De lunchroom’
Meer over Hans Muiderman bij Uitgeverij In de Knipscheer