«De lezer heeft een moment in het verleden mogen vertoeven.» – Kees de Kievid

OverHet leven is snel genoegvan Hein van der Hoeven op Boekenbijlage,  16 januari 2024:

(…) Zeker, de schilderijen en novellen  kunnen goed los van elkaar bestaan. Toch brengen ze je beide terug in een bepaalde sfeer en tijd die aan de uitspraak ‘1+1 is meer dan 2’ recht doen. (…) De schilderijen van Gerlach bestaan uit twee series van zes, getiteld Mach mal Pause en Eile mit Weile, respectievelijk stammend uit 2014 en 2018. Ze zijn alle twaalf paginagroot in het boek te bewonderen. Deze stukken zijn geschilderd voordat de twee novellen zijn geschreven. (…) De schilderwerken geven de tijd van de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw weer. Maakt Gerlach nieuwe herinneringen, zoals sommigen beweren? Is dit magisch realisme? Surrealisme? (…) De schilder is tijdelijk deel van zijn voorstelling. Hij wenst er niet aan te ontsnappen, maar wil het de kijker laten zien. Deze zaken komen terug in de novellen van Hein van der Hoeven. Van der Hoeven moet wel zeer onder de indruk geweest zijn van Gerlachs schilderstukken en heeft in zijn novellen geprobeerd niet alleen dezelfde sfeer te scheppen, maar ook in de thematiek overeenkomsten aan te brengen. (…) Tegenstellingen spelen een  belangrijke rol in het verhaal (…) tegenstellingen die we ook bij Gerlach vinden: tussen bijvoorbeeld de golfende dames en de dreigende onweerswolken. (…) In  beide novellen verplaatsen we ons naar het verleden de tijd van de Koude Oorlog en grotendeels in Duitsland. Van den Hoeven gebruikt dit gegeven dankbaar om niet alleen de nostalgie te laten zien, maar ook om de nodige spanning op te wekken. Opvallend daarbij is de rol van de vrouw. Nu eens niet in ondergeschikte rol, maar leidend en gecombineerd me een hang naar luxe, slaan ze menig mannelijk onbenul aan de haak! (…)

Lees hier de recensie
Kijk hier naar de hele presentatie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries op deze presentatie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’

«Van der Hoeven schildert verfijnd in woorden en gebruikt tegenstellingen en humor om alles nog pregnanter te maken.»

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven op Bazarow 16 december 2023:
Eerst waren er de schilderijen van kunstenaar Diederik Gerlach (1956). Pas jaren later schreef Hein van der Hoeven (1951), die zich liet inspireren door het werk van Gerlach, twee novellen. Het gevaar bestaat dat je wat je op de schilderijen ziet letterlijk gaat verwerken in de tekst die je schrijft. Dat gebeurt in de novellen van ‘Het leven is snel genoeg’ van Van der Hoeven gelukkig niet. Hij houdt afstand en toch is er verbinding. Hij ontdekt dat de kunstwerken van Gerlach gelaagd zijn, verschillende verhalen bevatten. Door lang naar die schilderijen te kijken, zijn verbeeldingskracht aan het werk te zetten, er over na te denken, heeft hij die verhalen ‘ont-dekt’. Vanuit die perceptie heeft hij twee nieuwe verhalen ‘gebouwd’, die refereren aan de wereld die Gerlach weergeeft: de wereld van de zestiger jaren, het Wirtschaftswunder dat zich in Duitsland voltrok, de dynamiek van een nieuwe tijd in Europa, en de periode van de Koude Oorlog. Van der Hoeven voegt er in tekst de opbouw van de maatschappij na de Tweede Wereldoorlog aan toe, het ‘blijven hangen in het verleden’ tegenover de ambities en het optimisme van de jonge generatie die volop meedoet aan wat de nieuwe tijd brengt. Het vormt het thema van de beide novellen en de auteur toont hoe mensen zich tot die werelden en elkaar verhouden: jonge mensen die hun weg zoeken in de zestiger jaren met zijn verleidingen van de nieuwe muziek (rock ’n roll), nieuwe technologieën, het begin van de massaconsumptie, drinken van Coca-Cola, snelle en mooi vormgegeven auto’s en de aantrekkingskracht van de meisjes, jonge vrouwen in hun frivole jurkjes.  Alles moet sneller, maar er is ook weemoed en een schaduwkant.  ‘Mach mal Pause’ en ‘Eile mit Weile’, zoals de serie van tweemaal zes schilderijen van Gerlach getiteld zijn, geeft de hang naar rust aan en het langzaam aan doen. (…) Van der Hoeven formuleert precies, met respect voor de taal van zestig jaar geleden. Hij schildert verfijnd in woorden en gebruikt tegenstellingen en humor om alles nog pregnanter te maken. (…)
Lees hier de recensie
Kijk hier naar de hele presentatie
Kijk hier naar de film van Eric de Vries op deze presentatie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’

«Intrigerende novellen met trefwoorden spionage, geheimen en femmes fatales spelend in de tijd van het Wirtschaftswunder.» – Ezra de Haan

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven in Pletterij, 8 december 2023:

Wanneer je ‘elders zijn’ vervangt door ‘ergens anders vertoeven’ beland je al snel in de wereld die Diederik Gerlach schildert. Je waant je meteen ergens anders, en ook in het verleden. Dat komt onder andere door de kleuren waarvoor hij kiest, maar ook door dat vervreemdende, haast surreële dat je aanschouwt. (…) Je zou bijna zeggen dat het prachtige illustraties bij de twee novellen van Hein van der Hoeven heeft opgeleverd, ware het niet dat het deze keer andersom is. Van der Hoeven schreef verhalen rondom de nostalgisch ogende schilderijen van Diederik Gerlach. Het levert intrigerende novellen op die naadloos bij het werk van Gerlach aansluiten. (…) In beide, uit de kluiten gewassen verhalen, leunt de auteur op de sfeer van weleer, de beelden die zijn kompaan op het doek wist te toveren. Trefwoorden in beide novellen zijn spionage, geheimen en femmes fatales, op het oog clichés, maar in deze politiek zo spannende periode van begin jaren zestig vooral sfeermakers die er zeer toe doen. Typerend voor de doodsaaie wereld van de mannen in het boek zijn hun hobby’s: postzegels verzamelen, speelgoedtreinen collectioneren of cricket spelen. (…) De jaren 1961 en 1962 waren onrustige jaren, ondanks de vrij brave lieden waarmee Hein van der Hoeven zijn verhalen start. (…) Het is wel de tijd van het Wirtschaftswunder en Van der Hoevens personages hebben reden genoeg om zich daarmee bezig te houden. Heel listig bouwt hij in beide verhalen suspense op. Mensen worden, al of niet terecht, zwart gemaakt, veroordeeld voor spionage, blijken een spil in menig netwerk en ondertussen kabbelt het leven gewoon door. (…) Knap is het hoe veel feitjes en weetjes in deze verhalen onopvallend in het verhaal voorkomen. De opkomst van Puch-brommers, de jazz van toen of de uitvinding van containervervoer, het (…) zijn het de smaakmakers waardoor je met een grijns op het gezicht door blijft lezen. (…) Ongemak en onhandigheid kom je regelmatig in de verhalen tegen, tenminste zolang het mannen en jongens betreft. Ze zijn een speelbal van gevaarlijke vrouwen, liefst met een flink gat in de hand. De heren hangen ergens nog aan hun moeder, dromen van de speelgoedtreintjes uit hun jeugd of laten de tijd aan zich voorbijgaan tijdens eindeloze cricketwedstrijden. Eigenlijk beleven ze slechts avonturen wanneer ze in dromenland vertoeven. Dan komt de ware liefde in hun herinnering op. (…)
Lees hier de recensie ‘De keerzijde van saaie mannen’
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’
Meer over Hein van der Hoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Diederik Gerlach bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het knappe aan de verteltrant is dat hij de truttigheid en de traagheid van de naoorlogse jaren omarmt.» – Casper Postmaa

Over ‘Het leven is snel genoeg’ van Hein van der Hoeven in Den Haag Centraal, 23 november 2023:
(…) Het vergelijken van de wijze waarop beide landen en culturen na de Tweede Wereldoorlog opkrabbelden gebeurt meestal met plaatjes van rokende schoorstenen in het Ruhrgebied, exportcijfers en historische beschouwingen, maar je kunt er ook verhalen over schrijven. De Haagse auteur en oud-diplomaat Hein van der Hoeven (1951) deed dat op een bijzondere manier. Aan de hand van twaalf schilderijen van kunstenaar Diederik Gerlach (1956) schreef hij twee novellen (‘Het leven is snel genoeg’ en ‘De Hofmeister-knik’) waarin beide werelden elkaar ontmoeten. Het idee kwam van Gerlach, die in zijn werk zwaar op de Duitse cultuur leunt en behalve in Den Haag ook in Berlijn een atelier heeft. Zijn intrigerende schilderijen zijn collages van herinneringen aan de jaren vijftig en zestig die meestal verwijzen naar Duitse onderwerpen. Vreemde, maar ook sfeervolle schilderijen die luchtspiegelingen zijn van een verleden dat zó nooit heeft bestaan. Als een soort lsd-trip avant la lettre. De manier waarop Hein van der Hoeven de beelden in zijn vertellingen heeft verwerkt, is bijzonder. Het lijkt alsof hij het ontstaansproces heeft omgedraaid. Alsof de verhalen er eerst waren en Gerlach vervolgens de illustraties maakte. Het knappe aan de verteltrant is dat hij de truttigheid en de traagheid van de naoorlogse jaren omarmt zonder dat het in de verhalen aan vaart en spanning ontbreekt. Sterker nog, de vaak onbeholpen wijze waarop de jonge mannelijke hoofdpersonen met de normen van de nieuwe tijd omgaan vergroot de geloofwaardigheid van de bijna-complotten waarin zij verzeild raken. Een jongensboek voor volwassenen, zoiets. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Het leven is snel genoeg’
Meer over Hein van der Hoeven bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Diederik Gerlach bij Uitgeverij In de Knipscheer

«In Porto Marie draait juist alles om de emotie.» – Els Langenfeld

Els Langenfeld over ‘Porto Marie’ bij de presentatie op Curaçao in Antilliaans Dagblad, 30 mei 2013:
Wetenschap en emotie gaan moeilijk samen. Op het moment dat emotie in een wetenschappelijk onderzoek een rol gaat spelen, is het onderzoek niet meer objectief. In mijn vele historische artikelen probeer ik dan ook zo objectief mogelijk de feiten weer te geven. Liefst laat ik het aan de lezer over om conclusies te trekken. Voor emotie is in deze artikelen weinig ruimte. Dit in tegenstelling tot dit boek, wat geen wetenschappelijke status heeft maar die van fictie. Daarin draait juist alles om de emotie. Dat dit voor mij als auteur een enorme omschakeling betekende, mag duidelijk zijn.

Lees hier het verslag of in hier in Antilliaans Dagblad

Meer over ‘Porto Marie’

«Ik moet het voor mij zien, ik moet het zelf voelen.» – Els Langenfeld

Els Langenfeld over ‘Porto Marie’ bij de presentatie op Curaçao in Antilliaans Dagblad, 30 mei 2013:
Ik krijg vaak te horen: ‘Maar jij schrijft zo makkelijk!’ Nee, wat ik schrijf, leest makkelijk. Maar het kost mij heel veel moeite om het zo op papier te krijgen. Om in woorden goed te kunnen weergeven wat de personages in het boek voelen, hun emoties en gedachten, moet ik het aan de binnenkant van mijn ogen bekijken. Ik moet het voor mij zien, ik moet het zelf voelen. (…) Zoals gezegd, hoewel in dit boek veel feitelijke informatie is verwerkt, draait het vooral om de emotie: de lezer deelgenoot maken van de gevoelens, de zorgen en dromen van de kleine man in die tijd. Of dat is gelukt, kan ik zelf natuurlijk moeilijk zeggen. Daarop zal de lezer een antwoord moeten geven.

Lees hier het verslag of in hier in Antilliaans Dagblad

Meer over ‘Porto Marie’

«Huiveringwekkende geschiedenis van Curaçao. » – Ezra de Haan

Over ‘Porto Marie. 1738- 1795- 1888’ van Els Langenfeld op Literatuurplein.nl, 15 mei 2013:
De combinatie van feitenkennis en liefde voor Curaçao vormt de basis voor de drie novellen. Het resultaat is imponerend. ‘1888’is het derde deel van dit drieluik in novellen. De slavernij is voorbij. Uit alles in dit verhaal blijkt dat de ‘vrijgemaakten’ nog net zo afhankelijk van hun vroegere meesters waren als vóór de emancipatie. (…) Els Langenfeld heeft met haar Porto Marie een bijzonder boek geschreven. De drie novellen vormen tezamen een roman rond de oude Curaçaose plantage. Waarschijnlijk hebben de gebouwen en de grond haar dit verhaal ingefluisterd. Langenfeld heeft de kleine, dode takjes van de wabi op het zanderige pad dat naar haar verhaal leidt, weggeveegd. Drie fonkelende verhalen kwamen tevoorschijn. Drie juweeltjes die de soms huiveringwekkende geschiedenis van Curaçao vertellen.

Lees hier de recensie

Meer over Porto Marie

Pauline J. van Munster – Een nieuwe kilte. Novellen

Pauline J. van Munster
Een nieuwe kilte
Novellen
Nederland
Paperback 134 blz.,
Uitgeverij Furie
ISBN 90-71035-25-5
Eerste uitgave oktober 1990

De hoofdpersonen uit de drie novellen, bijeengebracht in Een nieuwe kilte, hebben ondefinieerbaar levensangst gemeen. Voor Nina en de student uit ‘Lieve meneer pastoor’ komt die angst voort uit schuldgevoel.
In ‘Een nieuwe kilte’ is Colet gevangen in de onmacht zich open te stellen voor liefde. En in ‘Brieven aan haar moeder’ schrikt de hoofdpersoon terug voor elke verantwoording voor haar eigen leven.

«Ze hebben iets akeligs explosiefs, iets heel verleidelijk ook, want je wordt al lezer door de bedrieglijke eenvoud ervan onopgemerkt ingepakt en opgerold, en hulpeloos afgevoerd naar vreemde en beklemmende sferen.
Met name het titelverhaal heeft indruk op me gemaakt. Daarin lijkt niets te gebeuren terwijl de spanning in heel kort bestek toch tot tamelijk ondraaglijke hoogte oploopt. Dat opgesloten raken in dat appartement en in de eigen malende loop der gedachten – heel griezelig allemaal, en een klassiek staaltje van ‘female gothic’.» – Renate Dorrestein

Een nieuwe kilte is het debuut van Pauline J. van Munster (Nijmegen, 1959).
Meer over Pauline J. van Munster

Graa Boomsma – Tirannieke tijden. Drie novellen

Graa Boomsma
Tirannieke tijden. Drie novellen
Nederland
Paperback 152 blz.,
ISBN 90-6265-262-X
Eerste uitgave september 1987

In Tirannieke tijden zet Graa Boomsma zijn zoektocht naar de idiotie van de twintigste eeuw overtuigend voort. Het boek bevat drie ‘historische stadsverhalen’, die de lezer meevoeren naar achtereenvolgens Dublin in 1904 en 1916, Madrid en Segovia tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) en Londen en Antwerpen (het V2 bombardement in 1944). Maar Boomsma zou Boomsma niet zijn als hij in deze verhalen het turbulente verleden niet vaak stevig liet botsen op het heden. ‘De geschiedenis is nu,’ schreef hij in een essay over Amerikaanse literatuur. En: ‘Daar en toen wordt hier en nu, en de mensen zijn acteurs tegen een historisch decor.’ Die filosofie en Boomsma’s onmiskenbare vaardigheden staan er borg voor dat Tirannieke tijden een waar leesavontuur is geworden.

Over De idioot van de geschiedenis , dat zich afspeelt in Nederlands-Indië ten tijde van de politionele acties (1946-1949), schreef Hans Warren: ‘Door een goed gedoseerde combinatie van allerlei invalshoeken en stijlen, een mengen van veel verleden met enkele scheuten heden, van platvloerse realiteit met subtiele fantasie, ontstond een fascinerend tijdsbeeld, dat evenwel méér dan tijdelijke geldigheid kreeg.’
webmistressGeplaatst op Categorieën Auteurs, Boeken, NieuwsTags , , , , , , ,