Karel Wasch – Tegelijkertijd. Gedichten

Karel Wasch
Tegelijkertijd
gedichten
omslag Margriet van Hees
gebrocheerd, 62 blz.,
€ 18,50
ISBN 978-94-93368-07-1
eerste uitgave februari 2024

Uit het Voorwoord van Dettie Hengeveld: ‘Karel Wasch neemt ons in Tegelijkertijd mee op een reis die hij vol verwondering, melancholie, weemoed en liefde aflegt. Vooral de verwondering is in grote mate vertegenwoordigd. Karel Wasch voert ons verder in zijn reis langs jeugd en ouderdom, we gaan van verbazing over de betekenis van woorden over naar kleine maar impactvolle gebeurtenissen die nooit vergeten zullen worden. We reizen van jeugdliefde naar grote liefde, van dood naar leven, van dwingende, bijna zware taal tot speelse- en lichtvoetige woorden. Kortom, het landschap is wisselend en de reis boeiend.’  – uit het Voorwoord van Dettie Hengeveld.

Karel Wasch (1951) publiceerde met Tegelijkertijd zijn tiende dichtbundel, waarvan de meest recente titels bij Uitgeverij In de Knipscheer: Het geluid van denken in 2018  en Toen dichters over engelen droomden in 2021. Hij was hoofdredacteur van drie literaire tijdschriften, waaronder Ruim en Nynade en is de auteur van zes biografieën en een roman. Voor zijn poëzie en essayistisch werk ontving hij diverse prijzen. Daarnaast is hij poëzierecensent voor diverse media.

Meer over Karel Wasch bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Treffende zinnen.» – Piet Windhorst

VoorplatSpiegeler2-75Over ‘Kinderroof & Bijzang’ van Brigitte Spiegeler op Leeskost, 21 april 2018:
De meeste gedichten (…) hebben vaak een raadselachtige inhoud. (…) Heel vaak vindt er ook een abrupte overgang plaats van het onderwerp. (…) Na enkele malen herlezen kun je enigszins doordringen in de verbeeldingswereld van de dichteres. (…) Dansen is wel een gedicht dat eenheid vertoont. Het heeft één thematiek: de vrouwelijkheid, kwetsbaarheid tegenover de stoere mannelijkheid (leren jack en gespierde torso). Er is ook een duidelijke afronding in het thema: zijn strijdwagen tussen het porselein. In Er is mij verteld is eveneens sprake van eenheid. Trouwens ook van absurde humor. Een badkuip van emaille weert kogels af. (…) Als lezer word je toch af en toe aangenaam verrast door treffende zinnen die een diepere betekenis hebben of door humor. Daarom is het zeker de moeite waard om door te lezen en je te laten verrassen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Kinderroof & Bijzang’
Meer over Brigitte Spiegeler bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Een felicitatie met deze nieuwe bundel is zeker op zijn plaats. » – Yvonne Broekmans

VoorplatOostenwind-72Over ‘Een warme oostenwind’ van Barney Agerbeek in interview op MeanderMagazine, 29 september 2017:
Een felicitatie met deze nieuwe bundel is zeker op zijn plaats. Hij ziet er prachtig uit. Niet alleen de buitenkant met de kleur van amber, een woord dat ook in de gedichten soms oplicht; maar bovendien de illustraties die een hechte verbinding vormen met de gedichten waar ze bijstaan. (…) De regel ‘We praten zonder de woorden te wegen’ gaat over het vrijuit kunnen praten met elkaar, dus niet over poëzie, waar elk woord telt. Proza schrijven betekent voor mij hard werken en construeren, maar komt. Ik heb me daar inmiddels bij neergelegd. (…)
Lees hier het interview
Meer over ‘Een warme oostenwind’
Meer over Barney Agerbeek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Beklemmend boek in prachtige stijl en taal.» – André Oyen

SlachtvlindersOmslag2_Opmaak 1.qxdOver ‘Slachtvlinders’ van Peter De Voecht op Ansiel, 29 februari 2016:
In gebald proza tracht de auteur de menselijke gevoelens en psyche te doorgronden. Het hele verhaal draait rond twee hoofdpersonages Döppeler en E. die door mekaar bestuurd lijken en je als lezer mee sleuren in zowel leegte als geweld. (…). Het verhaal wordt door de hoofdpersonages langzaam opgebouwd om in soort verstild universum te eindigen. Döppeler is een succesvol schrijver, E. een loser, maar beiden hebben ze een vluchtroute. (…) Döppeler heeft zich in een appartement terug getrokken , E. dwaalt door steedse maar vijandige straten. ‘Slachtvlinders’ is een heel geraffineerde roman over angst, die de zoektocht naar leven en overleven zo moeilijk maakt. De schrijver Döppeler heeft angst om zijn woorden te verliezen, woorden die leven en liefde scheppen, E. heeft angst om gevoeligheid te verliezen die hem bindt met zijn zusje en zichzelf. Dit beklemmend en zelfs claustrofobisch boek had me van meet af aan in zijn greep door zijn sterke opbouw en zijn prachtige stijl en taal.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Slachtvlinders’

«Intelligente verdraagzaamheid.» – Duco van Weerlee

VoorplatNjaiInem75Over ‘Njai Inem’ van Barney Agerbeek, 1 juli 2015:
Barney Agerbeek is een man met vele facetten. Hij werd geboren in Surabaya, maar groeide op in Rotterdam. Hij was bankier en redacteur van Nynade, schrijft proza en poëzie. Ik was vooral bekoord door zijn boek Njai Inem en ontdekte tot mijn genoegen dat de eerste pagina’s van rood en wit met blauw, zijn recente gedichtenbundel, wederom aan Njai Inem was gewijd. Ik heb nog niet eerder met zoveel compassie over erotische verhoudingen in tijden van slavernij gelezen. In zijn verhalenbundel Schaduw van schijn tref ik dezelfde intelligente verdraagzaamheid aan, zijn specialiteit.
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek bij Uitgeverij In de Knipscheer

Brigitte Spiegeler – Krijgskunst. Gedichten

VoorplatSpiegeler
BRIGITTE SPIEGELER
Krijgskunst
Verluierde gedichten en andere vuurpauzes

Gedichten. Nederland
Gebrocheerd, 80 blz., € 16,50
februari 2015
ISBN 978-90-6265-872-5

Het aardse paradijs is kwetsbaar
Laat hier de kunst heersen niet de dag.

Heupwiegend neemt Brigitte Spiegeler in deze bundel de taal te grazen. Ze trekt ten strijde en maakt gebruik van alle middelen die tot haar beschikking staan: woordvondsten, verhaspelingen, juridisch of politiek jargon. Door archaïsche woorden en/of fragmenten uit strategische teksten te vermengen met moderne begrippen ontstaan taferelen die aan Goya’s Gruwelen van de oorlog doen denken. Boertige scènes van Rabelais, de molens van Cervantes, ze verschijnen als vanzelf voor het geestesoog wanneer je deze gedichten leest.

Alles in het werk stellen
om de strijdwagen
te mogen berijden
Het hart erop inzetten
vanuit het perspectief
van de schildpad

Spiegeler is ‘goed ter tale’. Waar ze beroepsmatig woorden moet wegen op waarheid, gunt ze zich in haar poëzie de ruimte tot spelen. Ook een houdbaarheidsdatum of zelfs Marktplaats leveren inspiratie op. Want ergens moet een dichter beginnen met gedichten schrijven, lezen en denken. Tot er ineens een zin rechtop in haar hoofd staat. Woorden, teksten die we iedere dag horen, krijgen plotseling een andere context, worden potsierlijk of juist pijnlijk helder. Wapengekletter verstomt, ingrediënten voor gerechten nemen het voortouw. Een zwak voor omwegen brengt ons dichter bij de waarheid, zo vaak door taal verhuld.

Brigitte Spiegeler is naast dichter, beeldend kunstenaar en advocaat in Den Haag en Parijs. Het voormalige literaire en kunsttijdschrift Nynade nam eerder gedichten van haar op. Krijgskunst is haar poëziedebuut en telt 53 gedichten verdeeld over 7 afdelingen.

«Toch blijft de auteur heel sober in zijn vertelling.» – André Oyen

VoorplatNjaiInem75Over ‘Njai Inem’ van Barney Agerbeek op iedereenleest.be, 7 oktober 2014:
De ‘njai’ is een inheemse vrouw die in Nederlands-Indië gedwongen werd samen te leven met een Europese man, haar ‘toean’. Zij was zijn persoonlijke verzorgster en uit hun relatie kwamen vaak kinderen voort. De njai kan daarom worden beschouwd als de oermoeder van vele Indische mensen. Zonder enige inspraak wordt er over het lichaam van Inem beschikt. Ze voelt zich vernederd tot en met. Doordat de planter Inem seksuele gunsten afdwingt heeft het meisje een vrij comfortabel leven op materieel vlak maar op emotioneel vlak voelt ze zich eenzaam en misbruikt. Toch blijft de auteur heel sober in zijn vertelling, het verdriet en de pijn wordt in alle stilte beleefd. Niet tegenstaande het mijden van het melodrama wordt de lezer wel degelijk geconfronteerd met een mensonterend systeem en de uitwas ervan.
Lees hier de recensie of hier op ansiel.cinebelblogs.be
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek

Barney Agerbeek – Njai Inem. Roman

VoorplatNjaiInem75BARNEY AGERBEEK
Njai Inem
Kroniek van een steen
Roman
Nederland – Indonesië
Genaaid gebrocheerd, 20 cm x 14,50 cm, met flappen
176 blz. € 19,50
ISBN 978-90-6265-864-0
oktober 2014

Door armoede gedreven besluit het Javaanse meisje Inem contractarbeider op een rubberplantage te worden. Zij wordt bij aankomst van haar dorpsgenoten gescheiden en door een mandoer naar het huis van de planter geleid.

‘Moet ik zijn njai worden, ibu?’ vraag ik met toegeknepen keel. ‘Kan ik niet zeggen dat ik op het land wil werken? Met mijn vrienden?’
Ibu glimlacht en schudt haar hoofd
.

De Indisch-Nederlandse schrijver Rob Nieuwenhuys gaf in zijn boek Komen en blijven (1982) bekendheid aan het begrip ‘njai’: een inheemse vrouw die in Nederlands-Indië gedwongen werd samen te leven met een Europese man, haar ‘toean’. Zij was zijn persoonlijke verzorgster en uit hun relatie kwamen vaak kinderen voort. De njai kan daarom worden beschouwd als de oermoeder van vele Indische mensen.

Met gevoel voor verhoudingen in de koloniale wereld weet Barney Agerbeek in Njai Inem tot in detail de omstandigheden te treffen, waarin een willekeurige njai omstreeks 1930 op een Sumatraanse plantage moet hebben verkeerd. Agerbeek nodigt de lezer uit om door de ogen van twee zeer diverse personages het schrijnende bestaan te doorvoelen van een ‘contractkoelie’. Het verhaal van de njai is doordrenkt met de geest van Midden-Java en geeft een overtuigend beeld van de ontreddering en het isolement van Inem, een sterke maar door het lot geknevelde vrouw.

‘De auteur weet zich verrassend goed te verplaatsen in zijn personages. De benadering van de Hollandse planter en de njai is uitermate genuanceerd.’ – Willem G. Weststeijn

Barney Agerbeek (1948) werd geboren in Surabaya en vertrok in 1952 met zijn ouders naar Nederland. Tijdens zijn lange, internationale bankloopbaan woonde en werkte hij in de jaren negentig gedurende vierenhalf jaar in Indonesië. Na zijn pensionering maakte hij de oversteek van de financiële wereld naar het domein van de literatuur en de beeldende kunst.
Hij is auteur van twee dichtbundels, Opzij van mensen (2003) en Elke dag is zondag (2005), en monografieën over Floris Meydam en Nelson Carrilho. Ook leverde hij bijdragen aan literaire tijdschriften als Nynade, Indische Letteren, Extaze en Avier. In 2013 debuteerde hij bij Uitgeverij In de Knipscheer met de verhalenbundel Schaduw van schijn.
Meer over Barney Agerbeek

Ik maak het verschil in proza. (…) Misschien is het Céline in het kwadraat.

Over ‘Koprot’ van Harry Vaandrager in Literat-uur (Radio AmsterdamFM), 15 april 2013:
Peter de Rijk in gesprek met Harry Vaandrager.
Luister hier naar de uitzending (van 15: 28:45 tot 16:58:52). Wilt u proeven van de verhalen van Harry Vaandrager? Hij leest drie korte fragmenten, van 36:00 tot 38:10 uit het laatste verhaal De man van ver, van 44:35 tot 46:02 uit het eerste verhaal Het zwart en van 52:28 tot 53:53 uit Hatchi Kenatchi.

Meer over Koprot