Oost-Europa – Uitgeverij In de Knipscheer

«Oost-Europa. De spin-off van de oorlog in Oekraïne zal zich daar nog meer voelbaar maken.»

Over ‘Kloppen voor de lift’ van Kees Broere op De Buitenlandredactie (Standplaats Verweggistan), 2 april 2024:

Peter Schouten ging in gesprek met rot in het vak Kees Broere over het correspondentschap en zijn nieuwe boek. Zijn recent uitgekomen ‘Kloppen voor de lift’ is de verzameling – soms mistige, afgewisseld met zonneklare – herinneringen die scheidend correspondent Kees Broere (1958) aan veertig jaar buitenlandjournalistiek heeft. (…) “Op weg naar een terroristische aanslag zei een collega eens: ‘Another day at the office.’ Ja, dat is ook zo, dacht ik toen. We hebben dan misschien geen kantoorbaan, maar voor geromantiseer zie ik geen reden.” (…) Je mag nog één keer een standplaats kiezen. Waar zou je nu heengaan? “Oost-Europa. De spin-off van de oorlog in Oekraïne zal zich daar nog meer voelbaar maken. Een correspondent staat daar in de nabije toekomst in het brandpunt van de belangstelling. Rondom die hele politieke frontlinie tussen Oost-Europa en Rusland gaan nog veel belangrijke verhalen gemaakt worden.” (…) “Er staat enorm veel druk op onze democratische rechtsstaat. Des te belangrijker is een vrije, onafhankelijke en serieuze pers.”

‘De Buitenlandredactie’ is een platform over moderne buitenlandjournalistiek dat werkt voor een sterkere positie van freelancers in het buitenland. Peter Schouten (41) is freelance correspondent voor o.a. Algemeen Dagblad, NPO Radio1 en SBS6.

Lees hier het artikel
Meer over ‘Kloppen voor de lift’
Meer over Kees Broere bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Oost-Europa en Oekraïne

Lezing: Oekraïne, grensland tussen oost en west

LezingOekraine Op donderdag 9 juni 2022 geeft Els de Groen een lezing over ‘Oekraïne, grensland tussen oost en west’ in de Pletterij.
In 1989 viel de Muur. Maar de voorzichtige toenadering tussen Oost en West leidde niet tot ontspanning. Met het aantreden van Poetin in 2000 ontstond er een nieuwe rivaliteit, waarin grenslanden als Oekraïne dreigen te worden vermalen. Als schrijver en onderzoeksjournalist schreef Els de Groen een tiental boeken over Oost-Europa, waaronder ‘Nuttige idioten’. Van 2004 tot 2009 zat ze in het Europees Parlement, waar ze zich vooral met Oost-Europa bezighield. Een kleine 6 jaar geleden vond in de Pletterij een debat plaats over het Associatieverdrag tussen Oekraïne en de Europese Unie n.a.v. het Nederlandse ‘nee’ tegen zo’n samenwerking. Anno 2022 belooft Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, Oekraïne een versnelde procedure om lid van de EU te worden. Politiek is een opmerkelijk bedrijf, waaraan Els de Groen 5 jaar heeft meegedaan. Vrijwel alles draait er om geld en macht. Immateriële waarden als vrijheid, gerechtigheid en cultuur gedijen het best in een rechtsstaat, in een parlementaire democratie. Oekraïne betekent letterlijk grensland. Hoewel Oekraïne geografisch geheel in Europa ligt, is het de grens geworden tussen landen met een democratie en een dictatuur waar het recht geen enkele rol meer speelt. Oekraïne lijkt een bufferstaat die de klappen opvangt uit het Oosten, maar onze beschaving verplicht. Ze houdt niet op bij een grensland.
Locatie: Lange Herenvest 122, 2011 BX Haarlem. Aanvang 20.00 uur stipt. Toegang € 3,00 . Het programma wordt ook live gestreamd. U kunt de livestream volgen op de homepage van debat- en cultuurpodium Pletterij, op hun Facebook-pagina of op hun Youtube-kanaal. Op het moment van de uitzending openen zich op deze drie platforms vensters met de livebeelden. Een inlogcode is niet nodig. Op YouTube kunt u de uitzending later ook terugzien.
Klik hier voor de aankondiging op de site van Pletterij
Meer over Oekraïne op deze site

Lezing Els de Groen ‘Grensland tussen Oost en West’

VoorplatVoorhetVolk1_Opmaak 1.qxd Op 11 mei 2022 organiseert het OKW-café een lezing door auteurs Els de Groen over een zeer actueel onderwerp. Geschokt door de ontwikkelingen in Oekraïne neemt Els de Groen ons mee naar Oost-Europa en alles wat ze onderweg zag. In 1989 viel de Muur. Maar de voorzichtige toenadering tussen Oost en West leidde niet tot ontspanning. Met het aantreden van Poetin in 2000 ontstond er een nieuwe rivaliteit, waarin grenslanden als Oekraïne dreigen te worden vermalen. Els de Groen zat van 2004 tot 2009 in het Europees Parlement, waar ze zich vooral met Oost-Europa bezighield. Als schrijfster en onderzoeksjournalist schreef ze meerdere boeken over Oost-Europa, voor Uitgeverij In de Knipscheer o.a. ‘Voor het Volk, 30 jaar Europese geschiedenis’ en ‘Nuttige idioten, voor en na de Muur’. De lezing (voor Vereniging voor Onderwijs, Kunst en Wetenschap) vindt plaats in het ACEC-gebouw (Apeldoorns Centrum voor Eigentijdse Cultuur), Roggestraat 44, 7311 CD Apeldoorn. Aanvang 20.00 uur. Toegang gratis.
Meer over lezingen OKW
Meer over ‘Voor het volk’
Meer over Els de Groen bij Uitgeverij in de Knipscheer

«Opdat het denken doorgaat.» – Rob de Wijk

els-de-groen-rob-de-wijk Over ‘Voor het Volk’ van Els de Groen bij Douwes Den Haag, 6 oktober 2016:
Ik vind dat dit boek een heel mooi tijdsbeeld geeft. Het is absoluut terecht dat Els de Groen waarschuwt voor de opkomst van het populisme. Het schrijven van een boek als dit moet gebeuren, opdat het denken doorgaat. Ga ermee door Els, want als jij het niet doet, dan doet straks niemand het meer!

Meer over ‘Voor het Volk’
Meer over Els de Groen op deze site

Historicus Rob de Wijk ontvangt eerste exemplaar ‘Voor het Volk’ bij Douwes in Den Haag.

VoorplatVoorhetVolk1_Opmaak 1.qxd Op donderdagmiddag 6 oktober 2016 wordt vanaf 16.00 uur ‘Voor het Volk’ van Els de Groen gepresenteerd in Boekhandel Douwes:
Voor het Volk is een essay dat met 40 foto’s van bekende fotografen uit Oost en West 30 jaar Europese geschiedenis beslaat, te beginnen in 1983, in de vorm van 25 column-achtige hoofdstukken, geschreven door oud-Europarlementariër Els de Groen. Zij is het essay gaan schrijven n.a.v. de herdenking van de val van de Muur, november 2014. Na haar samenwerking met de Russische schrijver Uspenski in de jaren tachtig en talloze reizen door Oost-Europa in de jaren ‘90, werd er in 2003 druk op haar uitgeoefend zich kandidaat te stellen voor het Europees Parlement. Ook deze termijn als MEP (2004-2009) komt in het essay aan bod. Na haar mandaat, met Oost-Europa als prioriteit, heeft zij het reizen voortgezet en ook het schrijven weer opgepakt. Voor het Volk behandelt een periode waarin populisten en nationalisten zich verzetten tegen de grensoverschrijdende aanpak en benadering van internationale kwesties. Dus is het ook een boek over de onmacht van muren.

Het eerste exemplaar wordt in ontvangst genomen door Prof. Dr. Rob de Wijk. Hij is oprichter en directeur van het HCSS (The Hague Centre for Strategic Studies), historicus en deskundige op het gebied van de Internationale Betrekkingen. Hij was o.a. geruime tijd verbonden aan Instituut Clingendael in Den Haag.

Els de Groen, Boekhandel Douwes en Uitgeverij In de Knipscheer nodigen u uit hierbij aanwezig te zijn. Els de Groen zal een korte inleiding houden. U bent van harte welkom. Meld uw komst vooraf (maar uiterlijk 3 oktober!) op info@boekhandeldouwes.nl; dan wordt u op de gastenlijst geplaatst. Locatie: Boekhandel Douwes Herengracht 60, 2511 EJ Den Haag. Toegang vrij.

Meer over ‘Voor het Volk’
Meer over Els de Groen op deze site

Els de Groen – Voor het Volk

VoorplatVoorhetVolk1_Opmaak 1.qxd Els de Groen
Voor het Volk
Essay
Paperback, 176 blz.,
met 40 foto’s van bekende fotografen uit Oost en West
€ 16,50
Eerste uitgave oktober 2016
ISBN 978-90-6265-939-5

Talrijk zijn de leiders die beweren het volk te dienen. Hun vijand is de ander, hun wapen is de angst, hun oplossing is een muur. Zoals ooit de Muur in Berlijn en nu de rollen scheermesjesdraad overal in Europa. Maar wie zijn dat volk waarvoor ze zeggen op te komen? Homogene naties zijn allang een fictie. In een globaliserende wereld wordt de bevolking steeds diverser. Dat vergt beleid en visie. Geen hek! Vandaag klinkt opnieuw de roep om beschermende grenzen en muren. Maar schuilen gaat niet meer, stelt De Groen. ‘Van een vestingvolk zijn we vlaktebewoners geworden, kwetsbaar op een manier die niet meer te harnassen valt. Deden we vroeger ons best ons van anderen te onderscheiden, nu worden we gedwongen te zoeken naar overeenkomsten.’ Met Voor het Volk levert Els de Groen met krachtige 25 columnachtige hoofdstukken een bijdrage aan (het begin van) een inhoudelijke discussie over hoe-nu-verder in een tijd van populisme, terreur en oorlogsgeweld.

Els de Groen raakte gefascineerd door het onbekende en ontoegankelijke Oosten. Toen, begin jaren tachtig, werd ze nog geplaatst in de categorie ‘nuttige idioten’. Die benaming werd voor haar een geuzennaam. Ze reisde 30 jaar door Rusland en de landen van Oost-Europa. Ze schreef er een groot aantal boeken over die ter plekke veel aftrek vonden. Haar kritiek op de Europese Unie kwam haar te staan op de uitnodiging ‘het dan zelf maar te komen oplossen’. Van 2004 tot 2009 was ze lid van het Europees Parlement. In oktober 2015 verscheen van haar hand Nuttige Idioten met als laatste ontwikkelingen Charlie Hebdo, de strijd in Oekraïne en de ramp met vlucht MH 17. De stormachtige ontwikkelingen sindsdien, zoals de aanslagen in Parijs en Brussel, de vluchtelingenstroom en het Oekraïnereferendum in Nederland, vroegen om een uitgebreide editie – voor het eerst geïllustreerd met kenmerkende foto’s van bekende fotografen uit Oost en West – die nu het licht ziet onder de titel Voor het Volk.
Meer over ‘Voor het Volk’
Meer over Els de Groen op deze site

«Het boek verdient wel een positievere titel.» – Jef Abbeel

Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in Hermes, maart 2016:
De naam ‘Nuttige idioten’ werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. Het boek verdient wel een positievere titel, want het bevat heel wat nuttige informatie. De schrijfster trok meer dan twintig jaar lang door de Sovjet-Unie en de landen van Oost-Europa. Ze beschrijft hoe ze in de jaren ’80 in Moskou ontvangen (en in ’t oog gehouden) werd door de Schrijversbond, hoe het eten eruit zag, hoe leeg de winkels waren, hoe de kranten zwegen over de ramp in Tsjernobyl (1986) en hoe onwetende soldaten de boel moesten opkuisen, hoe moeizaam de contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen wanneer ze tijdens Gorbatsjovs perestrojka in Nederland op bezoek mochten komen. Ze beschrijft ook de veranderen in 1989-1990, niet alleen in de USSR/Rusland, maar ook in andere Oost-Europese landen.
Hermes is het Tijdschrift van de Vlaamse Vereniging leraren Geschiedenis Mavo PAV Cultuurwetenschappen (nummer 59, jaargang 20).
Meer over ‘Nuttige idioten’

«Bevat heel wat nuttige informatie.» – Jef Abbeel

Over ‘Nuttige idioten. Voor, na en door de Muur’ van Els de Groen op Histoforum, 25 november 2015:
De naam “Nuttige idioten” werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. Het boek verdient wel een positievere titel, want het bevat heel wat nuttige informatie. De schrijfster trok meer dan twintig jaar lang door de Sovjet-Unie en de landen van Oost-Europa. Ze beschrijft hoe ze in de jaren ’80 in Moskou ontvangen (en in ’t oog gehouden) werd door de Schrijversbond, hoe het eten eruit zag, hoe leeg de winkels waren, hoe de kranten zwegen over de ramp in Tsjernobyl (1986) en hoe onwetende soldaten de boel moesten opkuisen, hoe moeizaam de contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen wanneer ze tijdens Gorbatsjovs perestrojka in Nederland op bezoek mochten komen. (…) Ze vertelt ook over de verwoestingen in Irak en de gevolgen van 500 ton “depleted” uranium uit de oorlogen van 1991 en 2003, 40 keer de hoeveelheid die in Joegoslavië gedropt werd. (…) Ze eindigt met de oorlog in Oekraïne en de moord op Poetin-criticus Boris Nemtsov (27.02.15), omdat hij kritiek uitte op de Russische oorlog in Oost-Oekraïne. Het boek is met veel kennis van zaken geschreven. Het bevat helaas weinig lichtpuntjes : het gaat van de ene naar de andere wantoestand. En na de val van de Muur, is de muur van onbegrip tussen Oost en West overeind gebleven, ondanks de pogingen van de auteur om daar iets aan te verhelpen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Nuttige idioten’

Debat naar aanleiding van ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in SPUI25

Op 16 december 2015 van 17.00 – 18.30 uur organiseert SPUI25 een lezing met debat (in samenwerking met Uitgeverij In de Knipscheer en de Faculteit der Geesteswetenschappen) onder de titel ‘De Muur is weg, leve de muur! Over nationalisme en Euroscepsis in Oost-Europa’.
Op de recente heropleving van nationalisme in Centraal- en Oost-Europa, en de roep om via grensmuren en -hekken “Europa” tegen bedreigingen van buitenaf te verdedigen is de laatste tijd nogal eens met onbegrip, ongenoegen en irritatie gereageerd. Maar soms ook met instemming. Hoe moeten we de huidige heropleving van nationalisme in Centraal- en Oost-Europa begrijpen? Een analyse door drie (ervarings)deskundigen: ex-Europarlementariër Els de Groen, onderzoeker Huub van Baar en NRC-correspondent Roeland Termote.
Waarom bestaat er in Centraal- en Oost-Europa zoveel weerstand tegen de opname van vluchtelingen? En hoe verhoudt deze ontwikkeling zich tot de relatie tussen Oost- en West-Europa en haar recente geschiedenis? Waar vinden Oost- en West-Europa elkaar en waar lijken ze eerder uit elkaar te drijven? Aanleiding voor het debat is mede de verschijning van Nuttige idioten. Voor, na en door de Muur, het nieuwste boek van voormalig Europarlementariër Els de Groen. Hierin kijkt ze terug op dertig jaar ervaring met de Oost-West relatie in Europa en reflecteert ze op de muur van onbegrip tussen Oost- en West-Europa die volgens haar nooit écht is geslecht.
Over deze en aanverwante zaken zullen Els de Groen, NRC-correspondent Roeland Termote en onderzoeker Huub van Baar elk vanuit hun eigen perspectief een korte, persoonlijke beschouwing geven. Vervolgens gaan ze met elkaar in gesprek onder leiding van gespreksleider en Oost-Europakenner Carlos Reijnen. Er is ook tijd voor vragen uit het publiek.

Els de Groen is schrijfster en was van 2004 tot 2009 lid van het Europees Parlement, voor de fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie. Ze is de auteur van verschillende boeken, vertaald in 13 talen. Haar nieuwste boek Nuttige Idioten. Voor, na en door de Muur verscheen dit najaar bij uitgeverij In de Knipscheer.
Roeland Termote is correspondent Centraal- en Oost-Europa voor NRC Handelsblad en heeft uitgebreid verslag gedaan van de vluchtelingencrisis en andere politieke ontwikkelingen in de regio.
Huub van Baar is universitair docent Politieke Theorie aan de Universiteit van Giessen (Duitsland) en tevens als Senior Research Fellow verbonden aan de afdeling Europese Studies van de UvA. Hij is gespecialiseerd in grens-, migratie- en minderhedenpolitiek in Europa, Centraal- en Oost-Europa in het bijzonder.
Carlos Reijnen (moderator) is universitair docent Oost Europese Studies bij de afdeling Europese Studies aan de UvA. Hij is gespecialiseerd in Europese integratie en Centraal- en Oost-Europese geschiedenis en politiek.
Locatie: Spui 25-27, 1012 XM Amsterdam. Toegang is gratis maar aanmelden is verplicht.
Klik hier voor de aankondiging van SPUI25
Meer over ‘Nuttige idioten’

Els de Groen – Nuttige Idioten. Essay

Els de Groen
Nuttige Idioten
Voor, na en door de Muur
Essay
Paperback, 134 blz., € 14,50
Eerste uitgave 2015
ISBN 978-90-6265-886-2

Muren hebben iets treurigs: ze verrijzen uit angst. De langste muur ter wereld is de Chinese muur, de meest politieke is de muur in Berlijn. In 1989 werd hij bestormd en vernietigd door Oost- en West-Berlijners, die elkaar uitzinnig van vreugde in de armen vielen. De Koude Oorlog leek voorbij. Maar sinds de strijd in Oekraïne, met zijn duizenden burgerslachtoffers, onder wie de inzittenden van vlucht MH17, weten we dat één muur tussen Oost en West nooit is afgebroken: die van het onbegrip.
Els de Groen raakte gefascineerd door het onbekende en ontoegankelijke Oosten. Toen, begin jaren tachtig, werd ze nog geplaatst in de categorie ‘Nuttige Idioten’. Die benaming werd voor haar een geuzennaam. Ze reisde 20 jaar door Rusland en de landen van Oost-Europa. Ze schreef er een groot aantal boeken over die ter plekke veel aftrek vonden. Haar kritiek op de Europese Unie kwam haar te staan op de uitnodiging ‘het dan zelf maar te komen oplossen’. Van 2004 tot 2009 was ze lid van het Europees Parlement.
Vandaag klinkt opnieuw de roep om beschermende grenzen en muren. Maar schuilen gaat niet meer, stelt De Groen. ‘Van een vestingvolk zijn we vlaktebewoners geworden, kwetsbaar op een manier die niet meer te harnassen valt. Deden we vroeger ons best ons van anderen te onderscheiden, nu worden we gedwongen te zoeken naar overeenkomsten.’
Met Nuttige Idioten levert Els de Groen met krachtige 23 columnachtige hoofdstukken een bijdrage aan (het begin van) een inhoudelijke discussie over hoe-nu-verder.
Meer over ‘Nuttige Idioten’