Over ‘Schutkleur’ van Bernadette Heiligers op Literatuurplein, 12 april 2016:
‘Schutkleur’ is de eerste roman van Bernadette Heiligers. Het boek begint met de simpele vraag of Corine een vriendenboek voor Harold wil schrijven. (…) Langzamerhand wordt duidelijk dat het zoeken naar materiaal voor het vriendenboek voor Harold een beerput opent die beter gesloten had kunnen blijven. En Corine wordt zich daar steeds meer van bewust. Bernadette Heiligers weet het zoeken naar de waarheid achter de verandering van Harold tot de laatste pagina te rekken. Daarmee wordt zijn verhaal het verhaal van velen. Verhalen die je het beste kunt laten rusten, beweert men in het boek. Kleur speelt daarbij een belangrijke rol, net zoals de taal. Maar dat wat tussen mensen speelt misschien nog wel veel meer. Reden te meer om het vriendenboek te sluiten. Het blijkt een doos van Pandora. (…) Bernadette Heiligers bewijst met haar roman ‘Schutkleur’ meer te kunnen schrijven dan een voorbeeldige biografie. De taal in ‘Schutkleur’ kenmerkt zich door echtheid. De roman legt veel pijnpunten van Curaçao bloot en laat zien waar ze vandaan komen. Door dat in dialogen aan de lezer voor te schotelen komen diverse standpunten aan bod. ‘Schutkleur’ is, na de biografie over Pierre Lauffer, een belangrijk boek voor de Antilliaanse literatuur. Laten we hopen dat Heiligers meer romans van dit kaliber in gedachten heeft.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Schutkleur’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: papiaments
«Dichterlijke ode aan jarig Aruba.» – Otti Thomas
Over ‘Doorwaaiwoning’ van Olga Orman in Ñapa (Amigoe), 2 april 2016:
Een selectie gedichten van Olga Orman is vertaald door Fred de Haas. Het geeft mensen die het Papiaments niet machtig zijn een inkijk de strijd voor zelfbestuur en vaderlandsliefde. Olga Orman schreef de 28 gedichten in de periode 1981 tot 2014. (…) Het gedicht Bewust gaat duidelijk over de kolonisatie van de Nederlandse Antillen. (…) En vervolgens over de dekolonisatie. (…) Een terugkerend onderwerp in het werk van Orman is het Papiaments. ‘Geitje toch! Niet “achter terug”, maar “terug” of “ga naar achter”. Eerste les in mijn moedertaal, mijn eerste stap naar later,’ aldus de laatste regels van het gedicht De liefde voor mijn taal uit 1981. Dertig jaar later schreef ze Mijn verhaal over de moeizame ontwikkeling van het Papiaments. ‘Ik was een ruwe diamant: hoe meer slaag mijn sprekers kregen, hoe meer ik op de drie eilanden begon te glanzen.’ (…) Vaak is de vertaling erg raak.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Doorwaaiwoning’
«De liefde voor Aruba werkt aanstekelijk.» – Otti Thomas
Over ‘Als de aloë sluimert’ van Quito Nicolaas in Ñapa (Amigoe), 2 april 2016:
Een groot deel van de 42 gedichten houdt verband met de Arubaanse strijd voor zelfbestuur. Een pijnlijke strijd, zoals bijvoorbeeld blijkt uit Het Jaar van de Maan, waarin Nicolaas de gevoelens van Aruba jegens Curaçao verwoordt. (…) Nicolaas is blij met de zelfstandigheid van Aruba, schrijft hij in Verlangen. (…) Tegelijkertijd vindt hij dat er nog veel is om voor te vechten. ‘Mijn Land, je kinderen roepen je op al die barricades, uit een ivoren toren die in Palo Marga werd geboren,’ constateert hij in Natievorming. Met name bij dergelijke gedichten is de uitgebreide uitleg van vertaler Fred de Haas een welkome toevoeging. Nicolaas maakt veelvuldig gebruik van termen, waar een hele geschiedenis aan vast zit. De ivoren toren en Palo Marga verwijzen naar de protesten tegen de plannen voor een dragrace circuit, die uiteindelijk resulteerden in de val van de eerste regering na de status aparte, legt De Haas uit in een voetnoot. Nicolaas schrijft ook over andere ontwikkelingen. Afro-Arubaan gaat bijvoorbeeld over migranten, die ondanks hun belangrijke bijdrage aan de opbouw van Aruba gediscrimineerd worden.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
«Een zoektocht naar familiegeheimen.» – Marjo van Turnhout
Over ‘Schutkleur’ van Bernadette Heiligers op Leestafel, 31 maart 2016:
Het thema van dit boek is het zoeken naar een eigen identiteit. Is het wenselijk om het Nederlandse juk af te schudden, of is het juist beter om dat verder te interneren? En is dat wel mogelijk, in een land dat een ander klimaat heeft, hetgeen een andere manier van leven vraagt? En dan is er natuurlijk nog de grote diversiteit van huidskleur, hetgeen duidelijk de keuze van de titel bepaalt. En die van de omslag! Mooi is dat beeld met die ritssluiting. Het verhaal leest als een zoektocht naar familiegeheimen, met op de achtergrond de problematiek van een verdeelde voormalige kolonie.
Lees hier de recensie; vanaf 1 mei 2016 hier
Meer over ‘Schutkleur’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer
«De rijkdom van deze dichtbundel komt volledig tot zijn recht.» – Ezra de Haan
Over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’ van Quito Nicolaas op Literatuurplein, 2 maart 2016:
Met ‘Als de aloë sluimert is een belangrijk deel van de poëzie van Quito Nicolaas eindelijk in vertaling verkrijgbaar. Het levert een gedichtenbundel die meer inzicht geeft in de geschiedenis van en het leven op Aruba dan menig dikke roman zou kunnen bewerkstelligen. (…) De voorbeeldige vertaling, het uitgebreide voorwoord en het notenapparaat van Fred de Haas, en ook de uitleg met betrekking tot de schrijfwijzen van het Antilliaans zorgen ervoor dat de rijkdom van deze dichtbundel volledig tot zijn recht komt. Ook voor de niet-Papiamentstalige Nederlander. De gedichten van Quito Nicolaas kenmerken zich door hun toon. De dichter legt niets uit, let vooral op de schoonheid van de taal en verwacht dat de lezer begrijpt wat hij tussen de regels door vertelt. Waar een dichter als Walter Palm het regelmatig van de alliteratie moet hebben, kiest Nicolaas, in de originele Papiamentstalige gedichten deels voor het eindrijm, maar nog vaker voor de woorden zelf en de beelden die ze oproepen. Een gedicht als ‘Golven’, uit de afdeling ‘Creolisering’ in deze bundel, wordt ook echt door golven gedragen. Steeds weer komt de tekst in beweging door de gedachten die Nicolaas er aan toevoegt. Als water dat golft, omslaat, terugstroomt.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’
« Zinderende roman. Onze literatuur is nog lang niet afgelopen na Boeli van Leeuwen, Tip Marugg en Frank Martinus Arion.» – Eric de Brabander
Over ‘Schutkleur’ van Bernadette Heiligers in Antilliaans Dagblad, woensdag 11 november 2015:
Het boek eindigt met de onthulling van een verrassend (voor wie ‘Mijn zuster de negerin’ niet gelezen heeft) familiegeheim, waarmee de vele pijnlijkheden en frustraties verklaard worden. Bernadette Heiligers is een metaforenkoningin. Ik heb het niet zo op het te pas en te onpas gebruiken van metaforen. (…) Maar Bernadette Heiligers vergeef ik al haar metaforen. (…) Het is Nederlands van grote klasse. (…) Bernadette Heiligers beschrijft op een gevoelige manier in prachtig proza de verborgen pijnlijkheden die zo kenmerkend zijn voor de Curaçaose gemeenschap.
Lees hier of hier de recensie
Meer over ‘Schutkleur’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Fijngevoelig en genuanceerd verhaal.» – Ko van Geemert
Over ‘Schutkleur’ van Bernadette Heiligers in Parbode, november 2015:
‘Schutkleur’ is haar eerste roman in het Nederlands. In dit tamelijk korte verhaal (173 pagina’s) volgen we de hoofdrolspelers Corine (de ik-figuur) en haar neef Harold, beiden op Curaçao geboren. Corine wordt gevraagd een vriendenboek voor Harold te maken. (…) In de loop van het verhaal krijgt Corine steeds sterker het vermoeden dat er dingen voor haar verborgen worden gehouden, geheimen die andere leden van de familie wel kennen. (…) Hoewel het boek grote thema’s aansnijdt, wordt het gelukkig nergens gelijkhebberig of boodschapperig. Integendeel, ‘Schutkleur’ is een bescheiden, fijngevoelig en genuanceerd verhaal, over een maatschappij waarin – naast overspel en familiegeheimen – ook (nog altijd) kolonialisme, het zoeken naar culturele identiteit en huidskleur een rol spelen. Zoals op Curaçao, of in Suriname.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Schutkleur’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer
«‘Schutkleur’ van Bernadette Heiligers is een typisch moderne lokale roman.» – Brede Kristensen
Over ‘Schutkleur’ van Bernadette Heiligers in Ñapa (Amigoe), 7 november 2015:
Daarover gaat het boek, over al die in wezen onzinnige dingen waarvan we last hebben en die ons nopen een schutkleur aan te nemen. Over de gevolgen daarvan. Argwaan, achterdocht, vooroordelen en vetes. En niet te vergeten over onzinnigheden die het functioneren van bijvoorbeeld het overheidsapparaat blokkeren. (…) De roman van Heiligers biedt in feite een hilarisch beeld van al deze interculturele ongemakken waar Curaçao zo vol van is. Curaçao-Nederland, zwart-wit, arm-rijk. (…) De roman is compact geschreven en wisselt regelmatig van perspectief zonder dat het ook maar een moment storend is. Qua compositie staat het als een huis. Een plot is er eigenlijk niet. Toch is er spanning. Het boek leest als een verzameling puzzelstukjes die gaandeweg ingenieus in elkaar worden geschoven.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Schutkleur’
Meer over Bernadette Heiligers bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Een sterke tweetalige bundel.» – André Oyen
Over ‘Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha’ van Quito Nicolaas op Ansiel, 4 november 2015:
In deze mooie selectie bruist de geschiedenis, cultuur en levensstijl van een Caribisch volk. Het is een sterke tweetalige bundel waarin de lezer ook wordt vertrouwd gemaakt met termen als ‘landskind’ en ‘creolisering’. De woorden doordesemd van nostalgie en verlangen nemen je mee naar de spirit en schoonheid van Aruba!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Als de aloë sluimert’
Quito Nicolaas – Als de aloë sluimert. Gedichten
Quito Nicolaas
Als de aloë sluimert / Cucuisa cabisha. Gedichten
Aruba / Nederland
Tweetalig Nederlands-Papiaments
Keuze, inleiding en vertaling Fred de Haas
Paperback, 152 blz. € 18,50
Presentatie 13 september 2015
ISBN 978-90-6265-894-7
Quito Nicolaas (San Nicolas, Aruba, 1955) vertrekt in 1972 naar Nederland om er Cultureel werk, Politicologie en Internationaal recht te gaan studeren. Hij debuteert als dichter in 1980 met het gedicht ‘E Dia di Mañan’ in Kontakto Antiyano. Na zijn studie keert hij in 1981 voor enkele jaren terug naar Aruba (waar hij de politieke aanloop naar de Status Aparte van Aruba meemaakt) om zich in 1984 definitief te vestigen in Nederland. Sindsdien werkt hij, eerst vooral als essayist, later als dichter en prozaschrijver aan een omvangrijk literair oeuvre, voor het merendeel in het Papiaments. In 2001 is hij een van de initiatiefnemers van de in 2003 opgerichte schrijversgroep Simia Literario.
Hoewel Quito Nicolaas niet de ambitie heeft om de geschiedenis in te gaan als ‘politiek’ dichter, zijn de echo’s van politieke en sociale ontwikkelingen in zijn geboorteland in zijn poëzie luid en duidelijk. Zijn gedichten ademen behalve vreugde over de autonome status c.q. de afscheiding van Curaçao en de speciale band met Nederland, ook nauw verhulde wanhoop over de kwaliteit van het politieke en sociale beleid van de opeenvolgende Arubaanse regeringen. Fred de Haas maakte een thematische keuze van 42 gedichten uit 5 van Nicolaas’ Papiamentstalige bundels en vertaalde ze naar het Nederlands onder de titel Als de aloë sluimert. De inhoud van de gedichten geeft er blijk van dat de auteur de gebeurtenissen op zijn geboorte-eiland nauwlettend heeft gevolgd en nog steeds volgt.
‘Het bijzondere van deze selectie is dat de lezer iets meer te weten komt van de geschiedenis, cultuur en levensstijl van een Caribisch volk, dat, ofschoon verbonden met de geest van Europa, niet zonder meer aansluiting heeft met de Europese manier van denken en voelen’, aldus Quito Nicolaas in zijn Woord Vooraf
Meer over ‘Als de aloë sluimert’