«Hoe onverwacht kan een overlijden zijn?» – Franc Knipscheer

KoosvandenKerkhofFoto Rosa van den Kerkhof

Toespraak bij de crematie van Koos van den Kerkhof in Venlo, 19 november 2021:
(…) De uitgeverij is op een leeftijd dat het niet te vermijden is dat zij met enige regelmaat afscheid moet nemen van schrijvers uit het fonds. Elke keer schrik ik als zo’n bericht bij mij binnenkomt. Soms is dat overlijden al enige tijd te voorzien, want heel hoge leeftijd of een aangekondigd ziekbed. Het bericht over Koos kwam keihard aan. Hij was een jaar ouder dan ik nu ben, zag daar niet naar uit. Koos behoorde, zonder dat hij dat wist, tot mijn rijtje voorbeelden dat mij inspireert om door te gaan, vol te houden. Ik was best jaloers op zijn staat van conditie, zijn monterheid. Hij beoefende heel lang de pencak silat, een Indonesische vechtkunst die het uiterste vraagt van lichaam en geest: beheersing, concentratie, respect – aspecten die hem voor de ander tot een aangenaam mens maakten. En dat gold zeker voor de vele Knipscheer-auteurs die hij onder zijn hoede nam. (…) In de literatuur komt alles voor, ook de gescheurde aorta. En Koos kende het fenomeen waaraan hij zou bezwijken: in 2018 redigeerde hij een novelle van Helen Knopper. (…) Wonder boven wonder overleefde ze drie zware operaties. (…) Dichter Koos. Ja, dat was hij zeker, al trad hij met zijn poëzie mondjesmaat naar buiten; slechts enkele bundels, waarvan één bij In de Knipscheer: ‘Oud zink’. Als redacteur moest hij kritisch zijn op het werk van anderen, maar kritisch was Koos zo mogelijk nog méér als het om eigen werk ging. (…) Natuurlijk eindig ik met een gedicht van Koos uit die bundel. Het heet ‘Reisgenoot’. (…)

Lees hier de hele tekst
Lees hier het IM van 14 november 2021
Meer over Koos van den Kerkhof bij Uitgeverij In de Knipscheer

“Zin om te schrijven.” Koos van den Kerkhof onverwacht overleden.

koos_van_den_kerkhof_bew_kl_2Deze zondag vernam ik dat in de nacht van zaterdag op zondag 14 november 2021 dichter en redacteur Koos van den Kerkhof (11 april 1946) onverwacht is overleden aan een gescheurde aorta. Als dichter debuteerde hij in 1978 bij de toenmalige Limburgse uitgeverij Corrie Zelen. Vanaf die tijd zit zijn naam in mijn geheugen, vanwege de samenwerking die Uitgeverij Corrie Zelen, de Rotterdamse uitgeverij Flamboyant/P en Uitgeverij In de Knipscheer in die jaren hadden op het gebied van vertegenwoordiging van hun fondsen naar de boekhandel toe. Pas in 2000 kwam het tussen hem in zijn hoedanigheid van redacteur en de uitgeverij tot een sindsdien ononderbroken samenwerking. De debuutroman De bruine zeemeermin van de toen in Paramaribo woonachtige auteur Annel de Noré was het eerste boek dat hij, al actief als schrijfdocent, voor In de Knipscheer redigeerde. Hij had antropologie gestudeerd en die gevormde belangstelling voor andere culturen gecombineerd met zijn dichterstalent voor taal maakte dat hij fascinatie had voor het schrijven van Surinaamse en Antilliaanse auteurs. Hij was begin deze eeuw een aantal jaar stadsdichter van Venlo; een aantal van die stadsgedichten is opgenomen in de bundel Oud zink, die in 2008 bij Uitgeverij In de Knipscheer verscheen. Enkele jaren later was hij gastdocent aan de Schrijversvakschool Paramaribo van Ruth San A Jong. Zijn laatste boek waaraan hij voor de uitgeverij werkte betrof de samenstelling en bezorging van een bloemlezing uit het poëtisch werk van Astrid H. Roemer Ik ga strijden moeder, die op het punt van verschijnen staat. Koos heeft de presentexemplaren nog net kunnen bewonderen. Onze laatste e-mailwisseling dateerde van een paar uur voor zijn overlijden:

Beste Franc, (…) Ik vond de kussenenvelop met twee exemplaren van Ik zal strijden moeder op de deurmat. Dank daarvoor. Mooi omslag met de handen, bijzonder mooie kleur ook. Ik heb met plezier en overgave aan de selectie gewerkt en het essay en de verantwoording geschreven. Het was een stimulerende opdracht. Ik kreeg erdoor zin om te schrijven. (…) Niets bepaalt wat ik schrijf dan mijn eigen verhaal en dat verhaal verandert steeds zoals alle deeltjes in mijn lichaam. Onlangs schreef ik onverwacht twee eerste versies van gedichten. Afbeeldingen van het werk van de Amerikaanse schilder Joan Mitchell brachten me ertoe terug te keren naar technieken die ik al vaker heb toegepast. (…). En ik mailde om 19:38 terug: Dag Koos, Ik hoop dat ze zullen leiden tot een bundel. Het is de tragiek van de redacteur: werk van anderen gaat voor.

Die anderen zullen hem dankbaar zijn: Barney Agerbeek, Peter Andriesse, Orchida Bachnoe, Alfred Birney, Eric de Brabander, Cándani [Yasmine Amores], Aly Freije, Els de Groen, Edwin de Groot, E. de Haan, Jopi Hart, Hans van Hartevelt, Elodie Heloise, Hanneke van der Hoeven, Hein van der Hoeven, Ernst Jansz, Mala Kishoendajal, Roni Klinkhamer, Helen Knopper, Frank Kraaijeveld, Karin Lachmising, Els Launspach, Diana Lebacs, Joan Leslie, Clyde R. Lo A Njoe, Ronny Lobo, Djordje Matic, Arjen van Meijgaard, Henriette de Mezquita, Quito Nicolaas, Annel de Noré, Frank Ong-Alok, Fred Papenhove, Glenn Pennock, Hans Plomp, Ton van Reen, Astrid H. Roemer, Arjen Sevenster, Brigitte Spiegeler, JP den Tex, Jacques Thönissen, Diana Tjin, Edith Tulp, Hans Vaders, Etchica Voorn, Bert Vuijsje, Karel Wasch, Rogi Wieg, Kristien De Wolf en de velen die ik zonder twijfel nu vergeet.

franc knipscheer
Haarlem, 14 november 2021

Meer over Koos van den Kerkhof bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Goed beeld van het sprankelend en turbulent leven.» – Roger Nupie

Hans PlompDeBesteOver ‘Dit is de beste aller tijden’ van Hans Plomp in De Auteur (De Boekhouding), 27 maart 2018:
(…) ‘Dit is de beste aller tijden’ is een ruime bloemlezing uit het poëtische oeuvre van Hans Plomp. Tevens is er een selectie van zijn vertalingen van gedichten van o.a. Yvan en Claire Goll, Samuel Taylor Coleridge, T. S. Eliot en Artur Rimbaud opgenomen en – beslist even interessant – poëzie uit India en Iran. (…) De levensschets van Peter de Rijk, in de vorm van een monoloog van Plomp zelf, geeft een goed beeld van het sprankelend en turbulent leven van de dichter, die stelt deze behoorlijk afschuwelijke tijd toch te ervaren als de beste aller tijden. (…) Een pluim voor samensteller Peter de Rijk, die al eerder een bloemlezing van Rogi Wieg bezorgde, ‘Even zuiver als de ongeschreven brief’ (2015), gevolgd door ‘In de kring van menselijke warmte. Hommage aan Rogi Wieg’ (2017), met meer dan 100 gedichten van voormalige uitgevers, vrienden en collega’s van Rogi Wieg. (…)
Lees hier de recensie
Lees meer over ‘Dit is de beste aller tijden’
Meer over Hans Plomp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Vlot leesbaar, realistisch en herkenbaar.» – Iris Stekelenburg-van Halem

VoorplatClaireObscure-75Over ‘Claire Obscure’ van Peter Andriesse voor NBD | Biblion, 9 november 2017:
Zes erotische verhalen die volgens de auteur (1944) redelijk autobiografisch zijn. (…). Soms gaan ze ethisch gezien wel heel ver en kan dat ontsproten zijn aan de fantasie van de auteur. (…) Het is echter zo beschreven, dat het nergens obsceen wordt. Vlot leesbaar, realistisch en herkenbaar. De verhalen spelen zich af in de huidige tijd op diverse locaties in de wereld: van het Amstel Hotel en Sumatra tot Bangkok. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Claire Obscure’
Meer over Peter Andriesse bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Hunkerend, maar ook met humor over vergeefse verlangens.» – André Oyen

VoorplatClaireObscure-75Over ‘Claire Obscure’ van Peter Andriesse op Ansiel, 22 juli 2017:
In ‘Claire Obscure’ schrijft Peter Andriesse hunkerend, maar ook met humor over stuklopende relaties of vergeefse verlangens rond vooral nogal vrij jonge dames, de zogenaamde ‘Lolitafiguren’. De relatie tussen jong en oud is belangrijk in het werk van Peter Andriesse en daar was de schitterende roman ‘De rode kimono’ uit 2014 een mooi voorbeeld van. (…) In deze bundel zijn het vooral mannen, meestal van middelbare leeftijd, die uit zijn op lust en liefde met jongere vrouwen. Gedreven door verlangens naar liefde en genegenheid die maar slecht ingevuld worden gaan ze steeds hopelozer op zoek. Deze zoektocht leidt in de veel gevallen af toe tot zinderende seks, maar soms wel met catastrofale gevolgen. (…) De verteller heeft in elk geval genoeg potentie om acrobatische heldentoeren aan pittige humor te koppelen, om zo elk verhaal tot een climax te laten stijgen.
Lees hier en hier de recensie
Meer over ‘Claire Obscure’
Meer over Peter Andriesse bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Optimistische toon.» – André Oyen

Hans PlompDeBesteOver ‘Dit is de beste aller tijden’ van Hans Plomp op Ansiel, 23 juni 2107:
Hans Plomp (Amsterdam, 29 januari 1944) is een vermaard Nederlands schrijver en dichter. Samen met collega-schrijver Gerben Hellinga was hij de drijvende kracht achter het van de slopershamer redden van Ruigoord. (…). Hij studeerde Nederlands, en was aanvankelijk leraar, maar werd actief in de Provo-beweging en gaf zijn baan op. Hij debuteerde in 1968 met ‘De ondertrouw’, een sleutelroman over zijn vriendschap met Gerard Reve en Johan Polak, maar werd pas echt bekend door ‘Het Amsterdams dodenboekje’ (1970). In datzelfde jaar publiceerde hij met Peter Andriesse, Heere Heeresma en George Kool een ‘Manifest voor de jaren zeventig’, waarin de groep zich afzet tegen gevestigde auteurs en tegen de door hen als Nieuwe wartaal afgewezen experimentele literatuur die in die tijd nogal in opgang was. (…) Naast zijn werk als schrijver en dichter stelde Plomp bundels samen en is hij actief geweest als vertaler. Hij vertaalde boeken van onder anderen James Purdy, George Steiner en Amos Tutuola. (…) En nu is er een selectie uit 50 jaar dichtwerk Dit is de beste aller tijden, samengesteld en van een levensschets voorzien door Peter de Rijk. De bundel zet zeer optimistisch in met: ‘Dit is de beste aller tijden’, en verlaat eigenlijk nergens meer die optimistische toon. (…)
Lees hier en hier de recensie
Lees meer over ‘Dit is de beste aller tijden’
Meer over Hans Plomp bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De kracht van het onopgesmukte.» – Hans van Willigenburg

VoorplatClaireObscure-75Over ‘Claire Obscure’ van Peter Andriesse op The Post Online, 3 juli 2017:
(…) Hoe droog het proza van Andriesse misschien ook is, en hoe cliché zijn naar sensualiteit hunkerende mannetjes op leeftijd ook zijn, de kracht van deze verhalen zit nu juist in het onopgesmukte. In de koele zinnen (…). Wat ik maar wil zeggen: in tijden waarin schrijversvakscholen horden debutanten afleveren, die dwangmatig pogen ‘literair’ te formuleren en elke banaliteit trachten om te vormen tot een poëtische ervaring, is Andriesse’s proza bijna een bevrijding. Spectaculair mag zijn verteltrant dan niet zijn: hij weet wel hoe je met eenvoudige middelen een scène opbouwt en afwikkelt, of die zich nu in Thailand, Indonesië of op de Wallen afspeelt. (…) Met een welwillende blik zou je ‘Claire Obscure’ precies vanwege die onverschilligheid een compliment kunnen geven, namelijk dat het de verborgen betekenis van de bundel zou kunnen zijn dat seks een zwaar overschatte bezigheid is. Gelet op het broodnuchtere proza van Andriesse is geen seks hebben niet per se erger dan de bus missen.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Claire Obscure’
Meer over Peter Andriesse bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Het is te hopen dat we nóg eens een bundel erotische literatuur van hem kunnen verwachten.» – Hans Vervoort

VoorplatClaireObscure-75Over ‘Claire Obscure’ van Peter Andriesse in Argus, 16 mei 2017:
In 2014, 20 jaar na zijn laatste boek, verscheen bij uitgeverij In de Knipscheer ‘De rode kimono’. Met dat boek bewees hij nog steeds een goede verteller te zijn, met meedogenloos precieze beschrijvingen van personages en gebeurtenissen, in onopgesmukt proza. Ook deze hoofdpersoon beweegt zich wat sukkelig door het leven. Zelfspot en erotische verlangens ontbreken natuurlijk in ‘De rode kimono’ niet. Een vintage Andriesse. En nu, sinds 24 april, is er een nieuwe verhalenbundel: ‘Claire Obscure’, zes erotische verhalen. Drie van de zes verhalen spelen in de tropen. Zo wordt een tweedaagse liefde met een barmeisje in Bangkok, abrupt afgebroken door het boeddhistische lentefeest. Alle bars zijn plotseling dicht en de geliefde in geen velden of wegen te bekennen. Ik keerde terug naar het hotel en bestelde in het restaurant een whisky met ijs. Toen de bediende het glas voor me neerzette, vroeg ik hoe lang dat feest nog zou duren. ‘Vijf dagen,’ ‘En al die tijd alles dicht?’ ‘Ja, vijf dagen lang mag er in het openbaar niet gedronken worden.’ Mijn vliegtuig vertrok twee dagen later.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Claire Obscure’
Meer over Peter Andriesse bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Zelfs Amsterdam lijkt een exotisch oord als Peter Andriesse erover schrijft.» – Theo Jordaan

VoorplatClaireObscure-75Over ‘Claire Obscure’ van Peter Andriesse op Alles over boeken en schrijvers, 25 mei 2017:
Peter Andriesse is geen veelschrijver. Maar als hij publiceert, is het bijna altijd de moeite van het lezen waard. En ook met ‘Claire Obscure’ is het weer gelukt om een bundel met boeiende verhalen te schrijven. De broeierige, zinderende, soms ronduit gruwelijke verhalen, waarin het noodlot altijd op de achtergrond loert, schetsen het getourmenteerde bestaan van de man van middelbare leeftijd die niet wil erkennen dat de jaren van jeugd en onschuld voorbij zijn en hopeloos op zoek blijft naar de onbereikbare liefde. Alhoewel Peter Andriesse met enige regelmaat positieve recensies ontvangt voor zijn boeken en zijn verhalenbundel ‘Koude sambal’ zelfs behoorlijk goed verkocht is, verdient hij een groter lezerspubliek. De verhalenbundel van Peter Andriesse ‘Claire Obscure’ wordt gewaardeerd met +++ (zeer goed).
Lees hier de recensie
Meer over ‘Claire Obscure’
Meer over ‘Koude sambal’
Meer over Peter Andriesse bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Kortom, het is een voortreffelijk boekje.» – Hans Vervoort

Opmaak 1Over ‘Koude Sambal. Indische jeugdverhalen’ van Peter Andriesse, 24 april 2017:
(…) Ik schreef er destijds in een recensie over: ‘Kleine en schrijnende, maar toch niet droevige verhaaltjes over het wel en wee van een kind dat zich moet proberen te handhaven in situaties waarin het niet terug kan vallen op de steun van liefhebbende ouders. […] De verhalen maken de indruk zichzelf geschreven te hebben, Ze hebben een natuurlijk einde, er zijn géén stijlbloempjes en geen gedachten van de volwassene achteraf. Kortom, het is een voortreffelijk boekje. (…)’
Lees hier de recensie
Meer over ‘Koude Sambal’
Meer over Peter Andriesse bij Uitgeverij In de Knipscheer