«Andermaal een hele artistieke en verzorgde uitgave van Extaze.» – André Oyen

coverE31voorOver ‘Extaze 31 – De eeuw van Gisèle’ op Lezers tippen lezers, 19 november 2019:
Het onderwerp van Extaze 31 zijn de thema’s die voorkomen in Annet Mooij’s bijzondere boek ‘De eeuw van Gisèle. Mythe en werkelijkheid van een kunstenares’, waarin de omstreden literaire kring Castrum Peregrini een belangrijke plaats inneemt. In haar essay beschrijft Annet Mooij hoe Gisèle d’Ailly-van haar leven een kunstwerk maakte waarbij ze fictie en verfraaiing niet schuwde. Een verfraaiing die biografe Mooij doorprikte. (…) In 1939-40 verbleef Gisèle regelmatig in Bergen, waar haar ouders naartoe verhuisd waren. Hier kwam ze in contact met Adriaan Roland Holst, E. du Perron en de Duitse dichter Wolfgang Frommel. In 1940 betrok ze een atelier in Amsterdam. Samen met Frommel verborg ze gedurende de oorlogsjaren in haar huis aan de Herengracht vijf Joodse kunststudenten. Voor haar hulp bij het onderduiken ontving ze in 1998 de Yad Vashemonderscheiding. Onno Schilstra herkent deze situatie in een kleine gouache, getiteld ‘De Aspirant’ (tevens de titel van zijn essay), die hij aantrof in Gisèle’s atelier: drie personen staan, dicht bij elkaar, te smoezen, terwijl een vierde schuchter en nieuwsgierig toekijkt. Castrum Peregrini was het geesteskind van Wolfgang Frommel. Van de Duitse dichter Stefan George had hij een opvatting van pedagogie overgenomen die inhield dat oudere mannen jongens moesten uitkiezen om ze in te wijden in de geheimen van de poëzie en het leven. Plato’s ‘Symposion’ diende als een van de voorbeelden van deze relatie. Piet Gerbrandy belicht hoe Sokrates de priesteres Diotema volgt in haar opvatting dat erotiek, mits op de juiste wijze bedreven, tot diepe filosofische inzichten leidt. (…) Arjen Mulder interpreteert het tweede deel van Stefan George’s gedicht ‘In der Stern des Bundes’. Niet de jongen is hier degene die in de liefdesinitiatie getraumatiseerd raakt, het is de dichter zelf die door de overgave aan zijn godheid voorgoed is veranderd. (…)
Lees hier het signalement
Meer over Extaze 31
Meer over literair tijdschrift Extaze

5 september, Extaze in de Houtrustkerk, presentatie Extaze 31: ‘De eeuw van Gisèle’

ExtazeinHoutrustkerk31DefExtaze in de Houtrustkerk, 5 september 2019, 20.15-22.15 uur:
Tijdens de presentatie van ‘Extaze 31’ zal Annet Mooij haar licht laten schijnen over het werk en het leven van Gisèle van Waterschoot van der Gracht (1912-2013), en het reilen en zeilen binnen Castrum Peregrini onder de loep nemen. Oprichter van deze kring, Wolfgang Frommel, had van de Duitse dichter Stefan George een opvatting van pedagogie overgenomen (zie. Piet Gerbrandy houdt een voordracht over deze ‘pedagogische eros’. Onno Schilstra bespreekt de kunst van Gisèle aan de hand van geprojecteerde beelden, Martine van der Reijden draagt enkele van haar gedichten voor en Klaas Trapman sluit de avond af met een piano-uitvoering van Lamentations et Consolations opus 17 van Siergiej Bortkiewicz, waarvan de no. 1-6. De presentatie is in handen van Cor Gout, de techniek wordt verzorgd door Anton Simonis.

Programma ‘Gisèle Waterschoot van der Gracht en Castrum Peregrini’
20.15: Inleiding
20.20: Annet Mooij: voordracht over Gisèle, haar leven, haar werk
20.40: Onno Schilstra: voordracht met beeldprojectie over de kunst van Gisèle
21.00: pauze
21.20: Martine van der Reijden: gedichten
21.30: Klaas Trapman (piano), Cor Gout: Im Park
21.35: Piet Gerbrandy: lezing over de pedagogische eros
21.55: Klaas Trapman speelt Lamentations et Consolations opus 17 van Siergiej Bortkiewicz, waarvan de no. 1-6
22.15: Uitleiding

Locatie Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur,
dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren redactie@extaze.nl
Meer over ‘Extaze 31’
Klik hier voor vergrote versie van affiche

Literair tijdschrift Extaze 31 ‘De eeuw van Gisèle’ [Jrg. 8, nr. 3]

coverE31voorExtaze 31– De eeuw van Gisèle
achtste jaargang nr. 3, september 2019
redactie Cor Gout, Els Kort (vormgeving)
genaaid gebrocheerd, geïllustreerd, 104 blz.,
€ 15,00
presentatie 5 september 2019
ISBN 978-90-6265-780-3

Het onderwerp van Extaze 31 zijn de thema’s die voorkomen in Annet Mooij’s bijzondere boek ‘De eeuw van Gisèle. Mythe en werkelijkheid van een kunstenares’, waarin de omstreden literaire kring Castrum Peregrini een belangrijke plaats inneemt. In haar essay beschrijft Annet Mooij hoe Gisèle van haar leven een kunstwerk maakte waarbij ze fictie en verfraaiing niet schuwde. Vooral haar relatie met Castrum zag ze graag gecorrigeerd. Want, hoewel zij de pelgrims (peregrini) onderdak bood, werd het haar verboden bij vriendenfeesten en leesavonden aanwezig te zijn. Onno Schilstra herkent deze situatie in een kleine gouache, getiteld ‘De Aspirant’ (tevens de titel van zijn essay), die hij aantrof in Gisèle’s atelier: drie personen staan, dicht bij elkaar, te smoezen, terwijl een vierde schuchter en nieuwsgierig toekijkt. Castrum Peregrini was het geesteskind van Wolfgang Frommel. Van de Duitse dichter Stefan George had hij een opvatting van pedagogie overgenomen die inhield dat oudere mannen jongens moesten uitkiezen om ze in te wijden in de geheimen van de poëzie en het leven. Plato’s ‘Symposion’ diende als een van de voorbeelden van deze relatie. Piet Gerbrandy belicht in zijn bespreking van deze dialoog hoe Sokrates de priesteres Diotema volgt in haar opvatting dat erotiek, mits op de juiste wijze bedreven, tot diepe filosofische inzichten leidt. Maar, als het hier gaat om het contact tussen een oudere leraar en een jonge leerling, wie leert er dan meer? De eerste, zo interpreteert Gerbrandy Sokrates’ voortgaand betoog. Hij zal ondervinden dat innerlijke schoonheid waardevoller is dan de vergankelijke fysieke aantrekkelijkheid (‘Pedagogische eros’). Het is een visie die dicht bij Arjen Mulder’s interpretatie van het tweede deel van Stefan George’s gedicht ‘In der Stern des Bundes’ komt. Niet de jongen is hier degene die in de liefdesinitiatie getraumatiseerd raakt (dus: een ander mens wordt), het is de dichter zelf die door de overgave aan zijn godheid voorgoed is veranderd (‘Het eeuwige ogenblik van Stefan George’).
Los van de ‘Gisèle-thema’s staat Hans Muiderman’s essay over de filmische schrijfstijl van Marguerite Duras (‘De verbeelding van Duras’): de pen is als een camera.

In dit nummer voorts korte verhalen van Annika van Bodegraven, Guido Eekhaut, Judith de Graaf, Ines Nijs en Inge Schollen. De gedichten zijn van Jonas Bruyneel, Maria van Oorsouw en Martine van der Reijden en het beeldend werk is van Florence Marceau-Lafleur.

De presentatie van ‘Extaze 31’ vindt plaats op donderdag 5 september 2019. Locatie: Houtrustkerk, Beeklaan 535, Den Haag (hoek Houtrustweg). Parkeren kan gratis op het erf van de internationale school aan de overzijde. Aanvang: 20.15 uur precies. Deur open van 19.45 uur tot 20.10 uur, dus graag op tijd aanwezig zijn. Entree: € 10,00 (alleen contant te betalen). Reserveren: redactie@extaze.nl. Presentatie: Cor Gout. Licht en geluid: Anton Simonis (Adesign).
Meer over presentatie Extaze 31
Lees ook het digitale supplement van ‘Extaze’
Meer over ‘Extaze’

«Omgetoverd van Vlaming tot Zeeuw.» – Mario Molegraaf

VoorplatBlauwSlik-75Over Stefaan van den Bremt en ‘Blauw silk’ in PZC (Provinciaal Zeeuwse Courant), 17 en 21 augustus 2017:
Stefaan van den Bremt, de Vlaamse dichter die sinds 2011 te Koudekerke woont, maakte verre reizen, maar zijn verhalen komen toch vooral van dichtbij. Om te beginnen uit de plaats waar hij in 1941 werd geboren, Aalst, gelegen tussen Gent en Brussel, vlakbij stroomt de Schelde. Heel lang woonde hij in Vorst, onderdeel van Brussel, zelfs publiceerde hij een bundel ‘Lente in Vorst’. En vervolgens dus Zeeland, ‘land van aankomst’ noemde hij het in een recent gedicht. (…) Zeer Zeeuwse zinnen maar zonder plaatsnaam erbij, altijd jammer voor wie naar literaire locaties zoekt. De plaatsnamen ontbreken ook in ‘Postscriptum’ uit ‘Blauw slik’ (2013): ‘Een boek van stuifwater en schuim’. (…) Het veelzeggendst blijft ‘Land van aankomst’, geflankeerd door ‘Land van herkomst’. (…) Waar hoort hij het meeste thuis? Laten we in ieder geval instemmen met dichter en bespreker Piet Gerbrandy die in 1998 een mooi stuk over Van den Bremt besloot met de oproep: ‘Poëzielezers aller Nederlanden, verenigt u en sluit deze Vlaming in uw hart!’
Lees hier de bijdragen van Mario Molegraaf over Stefaan van den Bremt
Meer over ‘Blauw slik’
Meer over Stefaan van den Bremt op deze site

«Weergaloos goede stijl.» – Hans Puper

Opmaak 1 Over ‘Maskerade’ van Harry Vaandrager op MeanderMagazine, 11 januari 2017:
(…) Taal speelt een essentiële rol: de verhouding met het onzegbare bijvoorbeeld. Ada, een ander personage, schrijft daarover in haar brief die aan de vertelling vooraf gaat: ‘Er schijnen lieden te zijn, die daar levenslang over neuzelen. Anderen verhangen zich erom. Dichters krijgen er woorddiarree van. Overloop. Hoe miezerig, hoe kleinzielig. Is er een erfzonde, dan is dat de taal.’ Van dat geneuzel is ook dit boek gelukkig niet vrij; het had anders ongeschreven kunnen blijven. Zo zegt Ben – zie hieronder – bijna aan het slot: ‘Bob, ik kan niet anders dan verstillen. Stilte, het is het onvermogen om het onzegbare te benaderen. Ik heb een leven van zwijgen in te halen.’ Hij is de enige niet. (…) Een groots boek. De thematiek is van alle tijden, maar lijkt nieuw door de bijzondere vorm. De grote kracht van Vaandrager ligt echter in zijn weergaloos goede stijl.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Maskerade’
Meer over Harry Vaandrager op deze site

«Een prikkelende leeservaring, op zijn minst.» – Joop Leibbrand

Over ‘Koprot’ van Harry Vaandrager op MeanderMagazine, 30 april 2013:
In innerlijke monologen vertellen de teksten zichzelf in een aanhoudende stream of consciousness; staccato, hijgerig, met veel beknopte constructies. Het is een bijna eruptieve manier van schrijven, waarbij er in de stijl – en dat is duidelijk opzettelijk zo bedoeld – voortdurend iets wringt. Steeds is er wel een woord dat binnen de context van het taalveld detoneert. (…) Het leven is één grote stroom naar het einde en nog ver daar voorbij.

Lees hier de recensie

Meer over Koprot