Tag: poëzie

‘Wat weegt missen’: exit Chawwa Wijnberg

ldm09/11/2015 - Middelburg - Chawwa Wijnberg Foto Lex de Meester

Zaterdagavond 21 december 2019 is beeldend kunstenaar en dichter Chawwa Wijnberg in haar woonplaats Middelburg gestorven. Ze werd 77 jaar. ‘Exit Chawwa’ stond er in de onderwerpregel van de e-mail die Chawwa Wijnberg mij en Anja, ruim een jaar geleden, op 18 november 2018 stuurde. Een bericht van een aangekondigde dood: ‘Ik ben heel moe. Als het alleen die nieren zijn houden ze het nog een jaartje vol, dan ga ik rustig slapen en word niet meer wakker. Dat vind ik prima.’ Moe word je als je een leven lang het leed van de wereld moet torsen. Chawwa Wijnberg was een onderduikkind, geboren op 6 juli 1942. Haar vader zat in het verzet en werd in de oorlog gefusilleerd. Het verdriet zou levenslang zijn, voelbaar blijven en een terugkerend thema worden in haar acht poëziebundels die zij van 1989 tot en met 2019 het licht deed zien. En dichter wás ze. Op die 18de november 2018 stuurde ze dit gedicht mee.

november 2018

Kon ik je maar
meer dan een echo
achter laten
mijn warme armen
en mijn stem

zo vrees ik het verdriet
als ik je heb verlaten
ik wil
in alles kruipen
om je nog lief te hebben
lief mijn lief

kijk ik zit
in alle vogels
die je over vliegen
in de wolken
in de wind
in alles wat je vingers
raken – het brood
het ontbijtbord
in de yoghurt die je drinkt

maar met mijn tranen
kan ik je niet troosten
wat weegt missen
o god mijn schat
ik weet het niet

Lieve Chawwa, dank voor het moois dat je achterlaat, rust in vrede.

franc knipscheer

Meer over Chawwa Wijnberg bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Sprankelende bundel kan een heel groot publiek aanspreken.» – André Oyen

VoorplatVissersWereld1-75Over ‘De wereld wacht op mij’ van Bert Vissers op Lezers tippen lezers, 21 december 2019:
(…) Deze artistieke duizendpoot vergast ons in woord en klank, in proza en poëzie op eenvoudige maar wel aangename hersenspinsels. ‘De wereld wacht op mij’ is een sprankelende bundel waarin we geconfronteerd worden met dagelijkse voorvallen en het wereldleed in een vrij eenvoudige en heldere taal. Er is plaats voor ruimte en verdriet in heel diverse onderwerpen. De muziek is een rijke aanvulling op deze charmante bundel die volgens mij een heel groot publiek kan aanspreken. (…)
Lees hier het signalement
Meer over ‘De wereld wacht op mij’
Meer over Bert Vissers bij Uitgeverij In de Knipscheer

Kerst- en nieuwjaarswens Stefaan van den Bremt

RambremtAuteur Stefaan van den Bremt stuurde zijn relaties 16 december 2019 digitaal de boodschap ‘zalige kerst en veel geluk in 2020!’ en deed die wens vergezellen van, behalve het zelfportret ‘Rambremt’, het gedicht ‘De weg naar het kind’.
Klik hier voor het gedicht ‘De weg naar het kind’
Meer over Stefaan van den Bremt bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Dan zie ik, voel ik, hoor ik: pijnen van vergane tijden – en toch moed, die niet wordt opgegeven.» – Saya Yasmine Amores

VoorplatZevenrivierenver75Over ‘Zeven rivieren ver’ van Karin Lachmising op Hindorama, 13 december 2019:
Een boek begint met een titel. Soms is het moeilijker om een passende titel te vinden dan een heel boek te schrijven. Toen ik ‘Zeven rivieren ver’ zag op de boekentafel van Uitgeverij In de Knipscheer in Vereniging Ons Suriname, dacht ik meteen aan de Brits-Indische immigratie. Dat zij de zeven rivieren (of oceanen) overstaken om in Suriname aan te komen. Natuurlijk wisten zij in eerste instantie niet waar de reis naartoe ging. Ik wilde weten wat de dichter geschreven heeft over de Ouden. Dat was mijn eerste beweegreden om het boek te lezen. (…) Het gedicht ‘Verdorven land’ (pagina 35) vertelt in het kort de geschiedenis van een land. Hoe de Ouden het land opbouwden en hoe de nieuwe generatie met machthebbers meezong, waarschijnlijk uit gebrek aan mogelijkheden om de regering omver te werpen, of om te ontsnappen. In vier regels heeft het volk het hard werken van de Ouden verraden: Maar het volk juicht, / vanuit machteloosheid / Zingt mee het lied dat de strijd van de / voorouders verkwanselt. Dit gedicht is van toepassing op iedere gemeenschap van de wereld. Het volk juicht altijd mee, soms uit onwetendheid. Soms uit machteloosheid. En met iedere vernieuwing gaat iets van de oude gemeenschap dood. Iets waar de voorouders voor gewerkt hebben. (…) Het boek zit vol met verrassende slotregels die goed doordacht zijn: een soort lachspiegel van het leven. Bijvoorbeeld de slotzin, op pagina 56, van het gedicht ‘Stil’: Ze zeggen dat roofvogels / de weg kennen in het donker. Wat heeft de dichter ooit meegemaakt om vandaag deze woorden uit te spreken? Er is een storm in haar, die borrelt en overvloedig wil uitstromen. Die de wereld in wil gaan en haar verhaal vertellen. Ik heb het boek aandachtig gelezen. Het is filosofisch getint. Soms diepzinnigheid over het leven en soms recht door zee. Veel te veel gebeurt er in dit kleine boekje van 58 pagina’s met uiteenlopende thema’s. Maar wanneer ik alle gedichten aan elkaar rijg, dan zie ik, voel ik, hoor ik: pijnen van vergane tijden – en toch moed, die niet wordt opgegeven. (…)
Lees hier het artikel
meer over ’Zeven rivieren ver’
Meer over Karin Lachmising op deze site

Curaçaosche presentatie van ‘Geef me je taal – Dat ik je beter versta’

Opmaak 1Hilda de Windt Ayoubi presenteert haar nieuwe boek in Biblioteka Nashonal Kòrsou ‘Frank Martinus Arion’ op 10 december 2019:
Over haar imposante bundel ‘Geef me je taal – Dat ik je beter versta’ schreef de Amigoe; ‘Er zijn dichters die ons met hun denken aan het denken zetten. Dat vooral doet Ayoubi. De bundel gaat overduidelijk over het belang van taal. Van moedertaal in het bijzonder. Ayoubi’s even hartstochtelijke als dichterlijke pleidooi om onze moedertaal te omarmen is hartverwarmend.’ Presentatie van 19.00 tot 21.00 uur met diverse sprekers en met muziek en zang van Margi Martinus Arion. Locatie: Biblioteka Nashonal Kòrsou. 17 Abraham Mendez Chumaceiro Boulevard, Willemstad, Curaçao.
Klik hier voor de uitnodiging
Meer over ‘Geef me je taal’

Hilda de Windt Ayoubi op Laurens Jz. Coster

Opmaak 1Uit ‘Geef me je taal dat ik je beter versta’ van Hilda de Windt Ayoubi op Laurens Jz. Coster, 3 december 2019:
Laurens Jz. Coster plaatst sinds jaar en dag onder redactie van Raymond Noë iedere werkdag een gedicht op het gelijknamige blog. Het gedicht wordt ook geplaatst op Neerlandistiek.nl. Op 3 december 2019 is het gekozen gedicht ‘Moedertaal’ van Hilda de Windt Ayoubi uit haar dit najaar verschenen bundel ‘Geef me je taal dat ik je beter versta’. Behalve Nederlandse originelen bevat de bundel ook enkele Papiamentse gedichten die ook vertaald zijn in het Nederlands. ‘Moedertaal’, de Nederlandse vertaling van ‘Lenga di mama’, is van Pieter Muysken.

Moedertaal

Meer dan 6000 talen
zijn er in de wereld |
– de meeste van een minderheid,
maar jou, Papiamentu,
draag ik het dichtst
bij mijn hart

In jou juist
kan ik terecht voor
de aller-fijnste details
die klinken als muziek,
toon en melodie die misschien
in de andere talen niet bestaan

Meer dan 6000 talen
zijn er in de wereld
maar mijn moedertaal
die liefdevol mijn vader en moeder
me met de paplepel hebben ingegeven
die houd ik meest in mijn hart vast

Meer dan 6000 talen
zijn er in de wereld
maar in het Papiamentu
schrijven we literatuur,
in het Papiamentu vertalen we
de wereldliteratuur,
om onze moedertaal
ginder hoger op te tillen

Zoals een boer op het land
niet alleen maïs plant
maar ook zoete aardappels
papaja, zuurzak en kalebas
om morgen verscheidenheid te oogsten,
zo moeten wij elke taal
koesteren en beschermen
die in de wereld bestaat,
al is het van de piepkleinste
minderheid, de taal!

Meer over ‘Geef me je taal’
Lees hier het Papiamentstalige origineel

«Hilda de Windt Ayoubi pakt flink uit.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Over ‘Geef me je taal – Dat ik je beter versta’ van Hilda de Windt Ayoubi voor NBD / Biblion, 3 december 2019:
Hilda de Windt Ayoubi, in 1951 uit Libanese ouders op Curaçao geboren, oud-lerares Spaans, heeft in deze bundel flink uitgepakt. Naast bijna 100 gedichten, verdeeld over drie afdelingen en voor een deel tweetalig (Papiaments en Nederlands), vinden we er [o.m.] een opdracht in (voor Frank Martinus Arion en Pieter Muysken), Notities bij de vertalingen, Bibliografie, een selectie van artikelen/interviews en een viertal schilderijen van de schrijfster. (…) Voorbeeldig door In de Knipscheer uitgegeven bundel.
Meer over ‘Geef me je taal’

Annel de Noré prijswinnaar in dichtwedstrijd Guido Gezelle.

AnneldeNoréOp 27 november 2019 was het 120 jaar geleden dat Guido Gezelle overleden is. De dichter die geboren werd in Brugge, was ooit leerling én later ook leerkracht in het Klein Seminarie in Roeselare. De stad bracht een eerbetoon aan zijn uitzonderlijk talent door onder meer de organisatie van een dichtwedstrijd. Op 27 november koos de jury uit de inzendingen vier prijswinnaars: Gerrit De Moor (met ‘Gezelle’), Tom Vanhaverbeke (met ‘RSL Gezelle’) , Frank Pardaan (met ‘Paardenbloem’ en Antoinette Simons (met ‘Koudvuur’). De prijsuitreiking vond plaats op 29 november. Hieronder het gedicht ‘Koudvuur’ van Antoinette (Netty) Simons, vooral bekend onder haar schrijversnaam Annel de Noré.

Koudvuur

Kano, zeilboot, plezierjacht had hij kunnen zijn
sprankelend glas wijn in een glas van kristallijn
robijnen om mijn oren te sieren; een feestjurk:
gelaagd décolleté om ’s nacht feest in te vieren
hotpants, bikini, een lot uit de miljoenenloterij
kabbelgolven op de kale dag, mijn lachstimulus
de Klaagmuur voor mijn onuitgesproken klacht
gitaargetokkel in lome stilte, drum in de nacht
brandweer in seizoenen van verzengende kilte.

Wat ervan overblijft, is het scherpe roestgeluid:
de schoppen die derdegraads snijden in de huid
van de grond exact op het dode punt waar ik sta
kluiten werpend op het cabriolet dak van de kist
waarin ik raar nog niet doodgegooid door een list
uit het niets waarmee ik me kan verweren gaatjes
weef met dunne verzonnen groenstalen draadjes
en tollend mijn harnas smeed op ‘t Fikkie bedacht
waarop, ik, roltabak in strak pak gewikkeld wacht.

Het keurkorps van de troepen vindt me met gemak
terwijl ik kloekzinnig als een kip zonder kop wentel
om het schaterlachen buiten mijn leden te houden
en als heks op ijs gezwachteld in geweld kippengaas
het kogels op me regent door de honingraatgaatjes
waarin ik niets ontziend belaagd door de hagelslag
immobiel verpakt stervend me verwonder over m’n
paradoxale pseudo rust-Armada en gekweld vaststel
dat ik hem in niets, wat ik ken, herken… jouw stem.

Meer over Gezellewedstrijd
Meer over Netty Simons op deze site
Meer over Annel de Noré bij Uitgeverij In de Knipscheer

Gedicht uit ‘Huis Huid’ van Theo Monkhorst op Laurens Jz. Coster

VoorplatHuisHuid30075Uit ‘Huis Huid’ van Theo Monkhorst op Laurens Jz. Coster, 27 november 2019:
Redacteur Raymond Noë maakt voor het blog Laurens Jz. Coster elke werkdag een keuze uit een poëziebundel van een Nederlandstalig dichter. ‘Dichter van de dag’ is op deze 27ste november Theo Monkhorst van wie onlangs ‘Huis Huid’ verscheen, zijn eerste dichtbundel bij Uitgeverij In de Knipscheer. Het gekozen gedicht ‘Ik leef mijzelf in deze kamer, dit gepleisterde gewelf’ is ook geplaatst op Neerlandistiek.nl.

Ik leef mijzelf in deze kamer, dit gepleisterde gewelf,
honderd jaar geleden zwetend gestuukt
door een jonge snordrager geliefd bij vrouwen
om zijn glanzende spieren.
Klaas
noem ik hem omdat hij die naam verdient
en een leven, een vrouw, drie kinderen, dromen
een huisje met een keuken, bekleed
met de stank van ui, olie en rook,
drie deuren, twee gangen, een kakdoos,
trots van een oude vrouw met grijze ogen
en rimpels van lijden rond haar mond,
de dochter van een kleine kromme man
die zich kapotwerkte in de aarde
en de trots was van zijn zwijgzame moeder
generaties geleden zodat het mij duizelt
in dit trotse huis, deze oude huid waarin ik leef

Meer over ‘Huis Huid’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheerx

«Aansprekende poëzie. Originele poëtische verbeelding.» – O.W. Dubois

VoorplatHuisHuid30075Over ‘Huis Huid’ van Theo Monkhorst voor NBD/Biblion, 22 november 2019:
Dichters weten aan gewone dingen poëtische bezieling te geven. Zo ook in deze bundel van Theo Monkhorst waarin hij een huis tot leven roept en het de woonplaats doet zijn van zijn muze Mirabel en een veelheid van gestalten uit het verleden. (…) In een geaderde spiegel met gouden lijst waar de tijd breekt achter zijn ogen rijst een beeld van Marcel Proust voor hem op: ‘Kijk daar! Door de fijn geciseleerde gouden poort, / wandelend de jonge Marcel met waterlelies, / met strohoed, dromend van oude geslachten, / boven hem schapenwolkjes in een strakblauwe zomerlucht’. (…) Mooi bundeltje aansprekende poëzie. Originele poëtische verbeelding van de betekenis van een huis. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Huis Huid’
Meer over Theo Monkhorst bij Uitgeverij In de Knipscheer