Over de ‘C. Buddingh’-prijs 2017’ op Poetry International in De Morgen, 31 mei 2017:
(…) Er is anno 2017 minder aandacht dan ooit voor papieren verskunst. Amper een handjevol eerstelingen wordt gerecenseerd, waardoor veel beginnende dichters het gevoel hebben dat hun eerste bundel op zijn minst Nobelprijswaardig moet zijn om te worden opgemerkt. Met als gevolg: uitstelgedrag. Het tegenovergestelde zie je bij de jongste generatie romanciers. (…). Vergeleken met prozaïsten debuteren dichters in het tempo van een slak op valium. Gelukkig maar, want dat levert fantastische, ingedikte poëzie op. Het afgelopen jaar waren er heerlijke eerstgeborenen: het romantisch-zwarte Door het vanggat van Aly Freije (‘littekens maken sterk, breken/ kun je het leven niet verwijten’), het lyrische Waanzin went niet van Max Greyson (‘Nooit zal ik je ontbossen, nooit zal ik iets rooien’) en het korte maar krachtige De dagen de dingen van Pauline Sparreboom (‘Uit angst om af te geven aan de dingen/ of erger: andersom, blijf je liggen/ zo breng je de dagen door met/ het doorbrengen van de dagen, het stille’). En natuurlijk de [genomineerde] bundels van Vicky Francken (Röntgenfotomodel) en Joost Baars (Binnenplaats), die ieder op zich al een geschenk aan de Nederlandse dichtkunst zijn. En die de lat alleen nog maar hoger leggen voor degenen die na hen hun entree zullen maken. Ik kan niet wachten.
Lees hier het artikel
Meer over ‘Door het vanggat’
Tag: poëziedebuut
‘Zeven rivieren ver.’
Over ‘Ademhalen’ van Karin Lachmising in Literat-uur op Amsterdam FM-Radio, 24 april 2017:
De eerste tien minuten van het gesprek tussen Peter de Rijk en Karin Lachmising, auteur van ‘Nergens groet een boom die haar aarde niet vindt’, gaat over de actualiteit in haar geboorteland Suriname, dat zich economisch in zwaar weer bevindt waardoor de bevolking in protest komt tegen de regering. Daarna gaat het over het theaterstuk ‘Ademhalen’. Drie vrouwen uit het district Nickerie komen daarin aan het woord over hun leven als Hindoestaanse vrouw dat van oudsher vastzit aan orthodoxe wijzen van samenleving en godsdienst, en ongelijkheid met zich meebrengt tussen de seksen. Naar aanleiding van een mislukte poging tot zelfdoding van een gemeenschappelijke kennis laten de vrouwen hun eigen levens de revue passeren en maken zo de benauwenis van een kleine gemeenschap met sterke tradities voelbaar. Het stuk, in de regie van Alida Neslo, beleefde succesvolle opvoeringen in Nickerie en in Paramaribo. De tekst zal later ook in boekvorm verschijnen. Ook werkt Karin Lachmising aan een nieuwe gedichtenbundel met de titel ‘Zeven rivieren ver’ waarin zij de vele aspecten van ‘afstand’ verwoordt. In de laatste tien minuten van de uitzending leest zij uit deze bundel in wording vier gedichten: Contact, Waanzin, Vluchteling en Suïcidebommen. Literat-uur is het tweede uur van het live vanuit de OBA uitgezonden radioprogramma Kunst & Cultuur.
Luister hier naar de uitzending door de tijdlijn helemaal onderin op 1:07:50 te zetten
Meer over Karin Lachmising op deze site
«’Door het vanggat’ van Aly Freije nr. 1 in Top-drie Nederlandse poëzie.» – Eppie Dam
Over ‘Door het vanggat’ van Aly Freije in Dagblad van het Noorden, 30 december 2016:
Een top 7 had zo gekund in dit uitgelezen poëziejaar. Toch haalde geen bundel het bij Freijes fonkelende egodocument, het Nederlandse debuut van de Groningse. Een nieuwe kans voor de jury van de C. Buddingh’-prijs: kijk over de Randstad heen naar de randen van het land.
Zie hier voor het bericht
Meer over ‘Door het vanggat’
«Heel lang zaten de woorden op slot.»
Over ‘Door het vanggat’ van Aly Freije in een interview met Elly Woltjes in MeanderMagazine, november 2016:
Ik signaleer via mijn gedichten de aantasting van de natuur, de verschraling van het landschap en de essentie om als mens de elementen te ervaren. Letterlijk leef ik hier in een gebied met aardbevingen, een gebied dat ernstig wordt aangetast, met veel ellende voor de bewoners, maar ook met een vernietiging van eeuwenoude monumenten. En met de schaalvergroting van landbouw en veeteelt wat landschappen erg aantast. (…) Door de ziekte en vroegtijdige dood van eerst mijn vader en vijf jaar later mijn moeder verloor ik het ouderlijk huis. Begin twintig was ik en ik had alleen nog mijn studentenkamer. Heel lang zaten de woorden op slot. Tot ik ging schrijven en er niet meer omheen kon. (…) Ik zie de taal als een vluchtstrook waar ik wel moet stoppen, uitstappen en woorden verzamelen, waarna ik weer de rijbaan opga.
Lees hier het interview en een drietal gedichten uit ‘Vanggat’
Meer over ‘Door het vanggat’
«Er is nog plaats voor schoonheid.» – Ezra de Haan
Over ‘Door het vanggat’ van Aly Freije op Literatuurplein, 16 augustus 2016:
Aly Freije groeide (…) op het platteland op en kent derhalve het leven daar tot in ieder detail, toch is haar kijk op die dagen als die van een buitenstaander. Ze ziet de restanten, de sporen ervan en brengt ze, uiterst zuinig met woorden, weer tot leven. (…) Maar Freije schrijft vooral goed en veel over dat wat er niet meer is. Een suikerfabriek, de ouderlijke boerderij in Veelerveen vlak bij het Moorland, haar vader, hoe hij was en wat hij haar leerde, een arbeidershuisje bij boerderij Onrust of die van Torringa in Reitdiepdal. Haar taal is die van het land. (…) Het zijn gedichten die je zacht voor jezelf voor moet lezen, waar je de woorden van kunt proeven als je je er de tijd voor gunt. En dat is wat Freije je met deze bundel leert: er is ook nog plaats voor schoonheid.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Door het vanggat’
Meer over Aly Freije op deze site
«Precieze bewoordingen.»
Over ‘Door het vanggat’ van Aly Freije voor NBD Biblion, 3 mei 2016:
(…) Freije schrijft in precieze bewoordingen over landschappen en het leven op de boerderij, waarbij observaties en zintuiglijke ervaringen centraal staan, maar ook herinneringen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Door het vanggat’
Meer over Aly Freije op deze site
« * * * * * Overtuigend en intens.» – Eppie Dam
Over ‘Door het vanggat’ van Aly Freije in Dagblad van het Noorden, 8 april 2016:
In vijf afdelingen leidt Freije ons door haar leven, de film terugspoelend, kijkend in de spiegel van de tijd. Meer dan eens met de ervaring dat herinneringen verspringen, beelden vaag en weerbarstig zijn. Maar wat weet ze, met loepzuivere taal, veel naar boven te halen. (…) Voor de Groninger versie van de afdeling ‘In lichtbundels danst het stof’ kreeg ze al eerder de Freudenthal-prijs. In de laudatio verwees de jury naar ‘Fern Hill’ van Dylan Thomas. Wie de serie aan den lijve ondergaat, begrijpt die lof.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Door het vanggat’
«Wonderschone verwoording van wat ontheemding met mensen doet.» – Ezra de Haan
Over ‘Haarlem nocturne’ van Djordje Matić op Literatuurplein, 4 januari 2016:
Zonder ook maar ergens larmoyant te worden maakt Matić ons deelgenoot van zijn gevoelens en ervaringen. Neem zijn gedicht Steeds minder waarin hij beschrijft hoe een documentaire over Rothko deels wordt gewist door het opnemen van een documentaire over Dubrovnik. Juist het moment van de grens tussen twee werelden en hoe hij dat opschrijft, bevalt mij zeer. (…) Matić schetst de lastige spagaat waarin de nieuwe Nederlander zich bevindt. Het is een daar en hier en nergens thuis. Of zoals hij zelf schrijft: Ik bezing andere steden/ omdat ik die van mij niet meer bezingen kan. (…) Zijn dichtbundel is een wonderschone verwoording van wat ontheemding met mensen doet, waar ze ook vandaan komen en wat de reden voor hun buitensluiten ook is. De regels en metaforen die Matić kiest zijn virtuoos als de artiesten naar wie hij luistert. Hun blues klinkt door in zijn taal en laat je genieten. Al doet het soms pijn.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Haarlem nocturne’
Djordje Matić – Haarlem Nocturne
Djordje Matić
Haarlem Nocturne. Gedichten
Nederland / Kroatië
Paperback met flappen, 54 blz., € 15,00
Eerste druk 2016
ISBN 978-90-6265-905-0
‘Ik bezing andere steden omdat ik die van mij niet meer bezingen kan’ is een van de regels in Haarlem Nocturne, het Nederlandse debuut van Djordje Matić. Net als in de titel van de dichtbundel, klinkt ook in de gedichten het melancholieke, dromerige van de nacht door, maar ook de afwezigheid van het moederland en de gevolgen van ballingschap. Wat moet je met die tweede ‘rumoerige’ taal en de honderden versies die de uitspraak van je naam plotseling opleveren? Matić schrijft: ‘een balling is ook een virtuoos / van dissonantie / een autist / een beschaamde gerechtigde / zonder vergunning’ en bewijst dat ook met de gedichten die in de tweede afdeling ‘Blauw’ over de jazz en de jazzmuzikanten gaan. Ook zij werden en voelden zich buitengesloten door hun afkomst, kleur of muziek. Niet voor niets verwijst Haarlem Nocturne naar Harlem Nocturne, een van de bekendste jazz standards. Het gevoel komt overeen, dat maakt de indrukwekkende reeks portretten van jazzlegenden die Matić dicht duidelijk. Miles Davis, Chet Baker, Thelonius Monk, Billie Holiday, John Coltrane, Ben Webster, klinkende namen die gedichten opleveren die intens zijn. Vooral omdat ze dicht op de huid van de dichter geschreven zijn.
dat je
je tijd uit moet zitten
totdat de tijd komt
om eindelijk te laten zien
wat de wereld tot dan toe
heeft gemist
Djordje Matić (Zagreb, Kroatië ) is, behalve zanger in de Haarlemse crossover-band Gadjo Orkestra, dichter, essayist, vertaler, criticus en redacteur en co-auteur van Het Lexicon van de Joegoslavische Mythologie. Hij woont sinds 1993 in Nederland en studeerde Engelse en Italiaanse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Vorig jaar verscheen in Kroatië zijn dichtbundel Lingua franca. Met Haarlem Nocturne maakt hij zijn Nederlandse poëziedebuut.
Meer over ‘Haarlem Nocturne’
«Intrigerend eigenzinnige bundel. Spiegeler telt mee!» – Albert Hagenaars
Over ‘Krijgskunst. Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler voor NBD Biblion, 3 juli 2015:
Brigitte Spiegeler zorgt voor een poëziedebuut dat meteen een eigen geluid laat horen. De disciplines kennen overeenkomstige uitgangspunten en werkwijzen. Haar gedichten, verdeeld in 7 reeksen, staan bol van de spanningsmomenten, deels door de vele wendingen in de toch al opvallend bondige verhaallijnen, deels door een militair geladen beeldspraak (zie titel) die vooral de taal zelf op de korrel neemt en deels door lexicale vondsten als ‘tongslag’, ‘verzilverbaar’, ‘faamschenders’ en ‘taanmoment’. Andere kenmerken zijn de compacte zegging (ook de gedichten en regels zijn kort), de nodige verwijzingen (die de plaats van uitleg in meer traditionele lyriek innemen) en het beroep op de autonomie van de verzen. Zo bedt Spiegeler haar manoeuvres niet of nauwelijks in; ze worden niet opgebouwd, ze zijn er!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Krijgskunst’