«Een piepjonge dichter die in feite een geboren prozaïst zal blijken.» – Stefan van den Bossche

VoorplatTemepelsWoestijnen75Over ‘Tempels in woestijnen’ van Boeli van Leeuwen in Poëziekrant, mei-juni 2015:
Ondanks het feit dat de romancier Boeli van Leeuwen (1922-2007) zelf afstand nam van zijn vroege gedichten, werd recent zijn debuutbundel uit 1947, Tempels in woestijnen, heruitgegeven. Van Leeuwen was jurist van opleiding en vervulde verscheidene beleidsfuncties op Curaçao. Het leven in de overzeese gebiedsdelen speelt dan ook een belangrijke rol in zijn werk, en wordt erin gekoppeld aan motieven van seksualiteit, schuld en verantwoordelijkheid. Het feit dat deze eerste gedichten voor geïnteresseerde lezers onvindbaar waren geworden en voor velen zelfs onbekend waren gebleven, zette de uitgever ertoe aan dit door insiders als een ‘sterk debuut’ bestempeld kleinood opnieuw in de belangstelling te brengen. […] Van Leeuwen experimenteert in deze debuutbundel met uiteenlopende vormen, van kwatrijnen en sonnetten tot epische, sterk narratieve gedichten die gebeurlijk naar het prozagedicht neigen. Dat epische lijkt van Antilliaanse inslag – het was al eigen aan zijn meer bekende romans.
Meer over ‘Tempels in woestijnen’

«Er stroomt een weldadige scheut adrenaline doorheen.» – Wilbert Voets

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst’ van Brigitte Spiegeler in Poëziekrant, mei-juni 2015:
Het leven gelijkt een krijg en overleven is de kunst. Ziedaar het wereldbeeld dat onze vitale, multigetalenteerde (beeldende kunst, advocatuur, poëzie) debutante oproept. […] Ze laat de talige scherven en brokstukken als een spoor achter zich, voor ons als arenlezers achter de maaiers, terwijl zij zelf aan de horizon uit beeld galoppeert. De combinatie van deze vlucht vooruit met het gekozen militaire register, maakt dit debuut tot een poëtische Charge of the Light Brigade, eerder dan dat de inhoud een fictieve oorlogskroniek zou zijn. De oorlog is een metafoor voor het voortdenderende, chaotische leven en dus is net als in de liefde alles geoorloofd. En dat is wat Spiegeler zoekt: zichzelf zonder restrictie uitdrukken.
Besproken in de rubriek ‘Het Debuut’, waarin opmerkelijke debuutbundels worden belicht.
Meer over ‘Krijgskunst’

«Spitsvondige taalbataljons.» – Jonas Bruyneel

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst – Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler op Extaze, 25 april 2015:
Brigitte Spiegeler debuteert strijdlustig met Krijgskunst. Ze trekt ten oorlog met van franjes ontdane taal en een breed scala van onderwerpen: van dagelijkse beslommeringen tot juridisch taalgebruik. Niet verwonderlijk, want Spiegeler is naast dichter en beeldend kunstenaar ook advocaat. In Krijgskunst verkent ze taal en emotie vrijer dan in haar dagelijks leven. Het is duidelijk dat ze die taal beheerst. (…) Het is de opbouw en de krachtige sfeerschepping die van haar debuut een sterke eerste zet maken.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Krijgskunst’

«Hoe kan je een tiende generatie allochtoon zijn?»

VoorplatSpiegelerInterview van Jill Stolk met Brigitte Spiegeler in Den Haag Centraal, 3 april 2015:
Nu is er dan de bundel ‘Krijgskunst’. Spiegeler: ‘Wat ik interessant vind, is dat veel militaire termen later ook in de dagelijkse taal komen en in de kunst. Avant-garde is een militaire term. In krijgskunst zit ook krijgkunst , een soort hebben, maar de relatie tot de ander zit er ook in’. Aan de lezers van Den Haag Centraal wil Spiegeler graag ‘Langs de snelweg’ prijsgeven.

Snor de woorden af. Ik wil geen tiende
generatie allochtoon zijn
Zij kwamen hier dan wel niet vandaan
maar waar was jij, toen zij er waren?
Er was geen contour van je bestaan
je was zelfs geen fictie

Maar zij waren er wel
en hebben gewerkt, gewerkt
gewerkt
met een zwak
voor omwegen
tot ze dachten erbij te horen

Alles in het werk stellen
om de strijdwagen
te mogen berijden
Het hart erop inzetten
vanuit het perspectief
van de schildpad.

Spiegeler: ‘Het begrip tiende generatie allochtoon zag ik in De Groene Amsterdammer staan. Ik dacht: hoe kan je een tiende generatie allochtoon zijn? Als je al tien generaties ergens woont en iemand anders vraagt je: En, waar kom je vandaan?, dan denk ik: waar haal je het lef vandaan?’ (…) ‘In een weekend verzamel ik alle woorden en teksten. Als ik dan zo’n zin zie, gaat het alweer bewegen.’
Lees hier het interview
Meer over ‘Krijgskunst’

«Spiegeler is in staat om goede gedichten te schrijven.» – Hans Puper

VoorplatSpiegelerOver ‘Krijgskunst. Verluierde gedichten en andere vuurpauzes’ van Brigitte Spiegeler op MeanderMagazine, 3 april 2015:
In haar eerste gedicht, ‘Zeker het bestaat’, schrijft ze: ‘Goed ter tale / heb je niet in de hand / zelftwijfel ook niet / Bovendien moet het nog / wat liggen uitzweten.’ Dat gedichten in alle opzichten moeten ‘uitzweten’ is bekend. (…) Hoe zij zelftwijfel kan overwinnen, laat Spiegeler zien in ‘Opengebarsten vruchten’. Het tweede motto van de bundel, een aforisme van Karl Kraus, past hierbij: ‘Phantasie had ein Recht, im Schatten des Baumes zu schwelgen, aus dem sie einen Wald macht.’

Laat het laboratoriumwerk maar zitten
geen montage
geen herhalingen
geen echo’s
Slechts een krokante bodem
en luchtkastelen
zover het oog reikt.

Ik vind dat ze in haar geval gelijk heeft. Schrijf eenvoudige, ‘lekkere’ gedichten – de milde zelfspot bevalt me. Zulke gedichten zijn niet slecht: eenvoud is iets heel anders dan simpelheid.
Meer over ‘Krijgskunst’

Brigitte Spiegeler – Krijgskunst. Gedichten

VoorplatSpiegeler
BRIGITTE SPIEGELER
Krijgskunst
Verluierde gedichten en andere vuurpauzes

Gedichten. Nederland
Gebrocheerd, 80 blz., € 16,50
februari 2015
ISBN 978-90-6265-872-5

Het aardse paradijs is kwetsbaar
Laat hier de kunst heersen niet de dag.

Heupwiegend neemt Brigitte Spiegeler in deze bundel de taal te grazen. Ze trekt ten strijde en maakt gebruik van alle middelen die tot haar beschikking staan: woordvondsten, verhaspelingen, juridisch of politiek jargon. Door archaïsche woorden en/of fragmenten uit strategische teksten te vermengen met moderne begrippen ontstaan taferelen die aan Goya’s Gruwelen van de oorlog doen denken. Boertige scènes van Rabelais, de molens van Cervantes, ze verschijnen als vanzelf voor het geestesoog wanneer je deze gedichten leest.

Alles in het werk stellen
om de strijdwagen
te mogen berijden
Het hart erop inzetten
vanuit het perspectief
van de schildpad

Spiegeler is ‘goed ter tale’. Waar ze beroepsmatig woorden moet wegen op waarheid, gunt ze zich in haar poëzie de ruimte tot spelen. Ook een houdbaarheidsdatum of zelfs Marktplaats leveren inspiratie op. Want ergens moet een dichter beginnen met gedichten schrijven, lezen en denken. Tot er ineens een zin rechtop in haar hoofd staat. Woorden, teksten die we iedere dag horen, krijgen plotseling een andere context, worden potsierlijk of juist pijnlijk helder. Wapengekletter verstomt, ingrediënten voor gerechten nemen het voortouw. Een zwak voor omwegen brengt ons dichter bij de waarheid, zo vaak door taal verhuld.

Brigitte Spiegeler is naast dichter, beeldend kunstenaar en advocaat in Den Haag en Parijs. Het voormalige literaire en kunsttijdschrift Nynade nam eerder gedichten van haar op. Krijgskunst is haar poëziedebuut en telt 53 gedichten verdeeld over 7 afdelingen.

«De poëzie is het dubbel en dwars waard!» – Fred de Haas

VoorplatBelumbe-Waterlijn75Over ‘Belumbe / De waterlijn’ van Diana Lebacs, 25 december 2014:
Haar Nederlandse poëzie is onvergelijkelijk veel mooier dan in het Papiaments.
Meer over ‘Belume / De waterlijn’
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Sprankelende gedichten in het Papiaments.» – C.H. Gajadin

VoorplatBelumbe-Waterlijn75Over ‘Belumbe / De waterlijn’ van Diana Lebacs voor NBD/Biblion, 2 december 2014:
Dit poëziedebuut van een Curaçaose auteur die vooral bekend is van jeugdboeken, bevat sprankelende gedichten in het Papiaments. Een taal gemaakt voor poëzie. In de Nederlandse versie mis je de betovering van het Papiaments. Korte intense regels die niet alleen weergeven wat zich aan de oppervlakte afspeelt, maar ook de diepte induiken. Spel van water en licht tegen een horizon van verlangen en desillusie.
Meer over ‘Belume / De waterlijn’
Meer over Diana Lebacs bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Meer dan alleen een kaft met daartussen verzamelde gedichten.» – Sylvana van den Braak

Opmaak 1Over ‘Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt’ van Karin Lachmising in Parbode (jrg. 8 nr. 93), januari 2014:
Korte teksten worden met lange teksten afgewisseld en bepaalde gedichten bestaan uit meerdere delen, dit zorgt voor variatie in de bundel. De gedichten zijn verdeeld over drie hoofdstukken waarvan de titels vervolgens verschijnen in een van de gedichten die het hoofdstuk bevat. De regel wordt herkend door de lezer en daardoor is het boek echt één geheel. Een subtiele ingreep, waardoor het boek dus meer is dan alleen een kaft met daartussen verzamelde gedichten.

Lees hier de recensie

Meer over ‘Nergens groeit een boom’

Karin Lachmising, Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt, poëziedebuut, Nederlandse gedichten, Surinaamse literatuur, Caraïbische letteren, schrijversvakschool Paramaribo, klimaatverandering, Rio+20, Purcy Tjin,

«Waarnemingen in een beheerste schrijfstijl.» – Aarti Rampadarath

Opmaak 1Over ‘Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt’ van Karin Lachmising voor NBD/Biblion, 20 december 2013:
Enigszins abstracte bundel met een vijftigtal (alle Nederlandstalige) gedichten. Het werk van Lachmising is qua thematiek Surinaams: de natuur en zintuigen zijn belangrijk. ( … ) De beelden zijn vooral herkenbaar voor lezers uit Suriname, maar ook een Nederlands publiek zal haar werk kunnen waarderen. De opstijgende warmte van de Surinaamse grond is voelbaar.

Lees hier de recensie

Meer over ‘Nergens groeit een boom’