Helen Knopper – Het brandende huis. Essays

Opmaak 1Helen Knopper
Het brandende huis

Verhalen uit het tijdloze hier en nu
waar de meisjes zijn & de geest
die waait waarheen hij wil

essays
Nederland
gebrocheerd in omslag met flappen,
royaal formaat, 328 blz., € 22,00
ISBN 978-90-6265-509-0
eerste druk 2019

Van Helen Knopper verschenen ruim twintig titels, w.o. romans, korte verhalen, poëzie, en een drieluik over de jaren negentig. Na een lange periode van stilzwijgen maakte Helen Knopper in 2016 haar glorieuze comeback met ‘Het loopt het ademt het leeft’, biografie van een vriendschap, (nominatie Halewijnprijs 2016) in 2018 gevolgd door ‘Het onbesproken beeld’, het bijzondere verslag van een ziekbed met de impact van een kroniek van een aangekondigde dood. Niettemin is het Helen Knopper gelukt Het brandende huis te voltooien met als intrigerende ondertitel Verhalen uit het tijdloze hier en nu waar de meisjes zijn & de geest die waait waarheen hij wil. Het brandende huis is een essayboek en geen roman, maar het is wél een echte Knopper!

Gelet op de ondertitel moge duidelijk zijn dat de geest er de boventoon voert, maar het is niet alles bittere ernst wat de klok slaat. Er valt ook veel te lachen. Een kleine greep uit de veelheid aan onderwerpen: psychologische theorieën en hun grondleggers; religies en hun stichters; de toestand in de wereld en de technologische ontwikkelingen; de digitale opmars en de virtuele uitkomst. En niet te vergeten het menselijk gedrag – met stip! (Helen Knopper begon toen ze al dik in de zeventig was aan een studie psychologie aan de Universiteit van Amsterdam.) Een scala aan personen en onderwerpen komt aan bod: Gertrude Stein, C.G. Jung, Roy Baumeister, Robert M., Harry Mulisch, Dutroux, Ronald Laing, Sigmund Freud, Viktor Frankl, Dolly Parton, Ray Kurzweil, Willem Kloos, Ramana Maharshi, Peter Sloterdijk, William James, De zaak 40/61, de Tsjandogya Oepanishad, de Ashtavakra Gîta, principles of psychology, Prajnaparamita Sutra, snuffmovies, interrealiteit, mirakel van de synaps, metafysica.

Het lijkt heel wat voor één boek. Maar zoveel is het niet, omdat het in elk van de acht delen in het boek steeds om hetzelfde gaat, zoals verwoord in het Voorwoord: “Om wat houdbaar is en wat weg kan. Om wat echt is en wat niet. Om tegenwoordigheid van geest. In het hier en nu. Want de tijd vliegt. En Love is not for later. Aldus Shakespeare.”

Helen Knopper (1934) schreef met Het brandende huis een indrukwekkende pleitrede voor behoud van een geestelijk gezond milieu.

Meer over Helen Knopper bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Vernedering verlangt respect ter compensatie – goedschiks of kwaadschiks.» – Aart G. Broek

aart g. broekIn ‘Deradicalisering jihadgangers is wensdenken voor gemoedsrust’ op Sociale Vraagstukken, 19 april 2019:
(…) In een interview vatte terrorismedeskundige Jessica Stern de voedingsbodem van het probleem als volgt samen: ‘Mij lijken gevoelens van vernedering en vervreemding de kern van het probleem. Ik zou daarom een oorlog tegen de vernedering willen afkondigen, maar hoe doe je dat?’ Stern is niet de enige die nadrukkelijk heeft gewezen op de rol van een opeenstapeling van schaamtevolle ervaringen als uitzonderlijk krachtige brandstof voor geweld. De bedoelde ervaringen snijden ons diep in de ziel en voeden een uiterst venijnig samenballen van angst, verdriet en woede. Ook internationaal vermaarde wetenschappers als Louise Richardson, Hans Magnus Enzensberger, Roy Baumeister, Abram de Swaan en Olivier Roy trekken strakke lijnen tussen (de angst voor) vernedering en geweldsuitbarstingen. Je kunt eveneens bij mijn ‘De terreur van schaamte’ (2015) en ‘Schaamrood’ (2017) terecht om nader geïnformeerd te worden. (…) Schaamte-ervaringen staan in onze ziel gegrift als letters in marmer: voor de rest van ons leven. Ze zijn onuitwisbaar, uiterst pijnlijk en vormen de ader van een vrijwel onverzadigbare verlangen naar het zo dikwijls gehoorde ‘respect’, d.w.z. geborgenheid, waardering en bewondering. Bij gebrek daaraan lonkt de weg van geweld: if you can’t join them, beat them! (…)
Lees hier of hier het artikel
Meer over ‘De terreur van schaamte’
Meer over ‘Schaamrood’