In Memoriam MM

MMuitsnedeFred de Haas herdenkt Margarita Molina op Caraïbisch Uitzicht en in Antilliaans Dagblad, 1 en 2 december 2020:
(…) Op 23 november 2020 stond ook de tijd stil voor MM, voor ‘Margarita Molina’, het pseudoniem dat zij gebruikte voor haar zo Nederlandse naam: Henna Mulders. Margarita Molina was de naam waaronder zij haar schitterende boek ‘Schaduwvrouw’ (…) waarin zij, eerlijk en onverbloemd, haar intens beleefde bestaan heeft beschreven. In haar boek vertelt zij over haar liefde voor Curaçao en over de innige vriendschap met een van de grootste kunstenaars van het eiland, Elis Juliana, een vriendschap die in het teken stond van schrijnend verlangen en pijn van steeds terugkerend afscheid. (…) Wie haar boek leest kan ook genieten van haar beschrijvingen van de jaren ’60 en ’70 in Nederland, een tijd waarin alles kon en niets te gek was. Maar Curaçao en haar bevolking hadden haar hart gestolen. Zij bewonderde de manier waarop Elis Juliana in het leven stond en naar zijn volk keek. (…) In het Voorwoord van de door haar bezorgde bundel Nederlandse gedichten van Elis Juliana ‘Blijf nog wat’ schrijft ze nog steeds bewonderend: ‘Alles wat hij deed was doordacht, lach en kritiek wisselden elkaar af en gingen vaak samen. Hij spaarde zijn landgenoten niet, maar was nooit grof of hard in zijn uitspraken’. Een week voor zijn dood in 2013 schreef Elis Juliana nog een laatste bericht naar Henna in Nederland: ‘Dushi, ik leef naar de dag dat wij ons laatste hoofdstuk samen zullen ondertekenen om dan als één druppel in de kosmos te verdampen’. Henna heeft hun laatste hoofdstuk ondertekend op 23 november 2020. (…)
Lees hier het IM van Fred de Haas
Meer over Margarita Molina bij Uitgeverij In de Knipscheer

Schrijfster Margarita Molina overleden.

MolinaOp de dansvloer: Margarita Molina en Clyde Lo A Njoe in Podium Mozaïek 2017.
Foto Michiel van Kempen.

Op 23 november 2020 overleed op 91-jarige leeftijd Henna Mulders (geboren 28 juni 1929). In haar jonge jaren was ze 5 jaar journalist bij Het Parool, voor welke krant ze tal van landen en werelddelen bezocht, maar ze zou vooral als pedagoog vele decennia actief zijn in de educatieve en culturele wereld. Daarnaast was zij een semi-professioneel danseres. Ze leidde een halve eeuw een dubbelleven in Nederland en op Curaçao. Pas na het overlijden van haar geliefden hier en daar pakte ze de pen weer op en debuteerde ze in 2016 met de biografische roman ‘Schaduwvrouw’ onder het pseudoniem Margarita Molina, waarin het vrijheidsgevoel van de beatgeneration en de sixties doorklinkt. In de roman bleef ze de journalist die met een jaloersmakende openhartigheid de liefdes van haar leven aan het papier toevertrouwde. Ze was in 2016 indirect en in 2017 en 2019 direct gast op de jaarlijkse Caribische dag van Uitgeverij In de Knipscheer in Podium Mozaïek. In 2017 erkende ze daar publiekelijk dat Margarita Molina een pseudoniem was en dat achter het personage Roy in ‘Schaduwvrouw’ de beroemde Curaçaose dichter, beeldend kunstenaar en archeoloog Elis Juliana schuilging. In 2019 was ze co-auteur van Elis Juliana’s postuum verschenen dichtbundel ‘Blijf nog wat’ met 23 in het Nederlands geschreven aan haar gerichte liefdesgedichten van deze verder Papiamentstalige dichter.
Op haar overlijdenskaart staat dit citaat uit ‘Schaduwvrouw’:

Na een hete dag waarin de loeiende zon alles en iedereen verschroeit, komt de verkoeling. De avond valt snel, maar er is een moment, een kwartier, waarop alles de adem lijkt in te houden. Vogels vallen stil, de schaduwen worden langer, alles baadt in een gouden gloed. Een ogenblik waarin mildheid, melancholie en bezinning samenvloeien in iets onaards. Verdriet vervaagt, de wereld vervaagt. Er is alleen het nu, dit speciale moment. Het is het stilstaan van de tijd.

Franc Knipscheer, Haarlem

Meer over Margarita Molina bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Zeer de moeite waard.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Over ‘Blijf nog wat. Liefdespoëzie’ van Elis Juliana bezorgd door Margarita Molina voor NBD / Biblion, 21 november 2019:
Elis Juliana (1927-2013) was een bekend en gelauwerd Curaçaos tekenaar, antropoloog, dichter, veelal schrijvend in het Papiaments. (…) In ‘Blijf nog wat’ staan 25 liefdesgedichten voor de Nederlandse journaliste en lerares Margarita Molina, met wie hij in 1963 een verhouding begon die tot zijn dood duurde. Molina publiceerde er in 2016 de roman ‘Schaduwvrouw’ over. De bundel opent met een droevig gedicht van haar: ‘koud is mijn lichaam / om nooit meer / warm te worden’. De toegankelijke gedichten van Juliana zijn in tweeën gesplitst, allereerst uit de periode 1963-1992: ‘Ga niet / nog niet weg / blijf nog wat’, vervolgens uit 2004-2013: ‘dushi, ik leef naar de dag / dat wij ons laatste hoofdstuk / samen zullen ondertekenen / om dan als één druppel / in de kosmos te verdampen’. De (…) bundel bevat nog een voorwoord van vertaler Fred de Haas, een verantwoording van Margarita Molina en een aantal karakteristieke tekeningen van Elis Juliana. Zeer de moeite waard.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Blijf nog wat’
Meer over ‘Schaduwvrouw’
Meer over Elis Juliana op deze site
Meer over Margarita Molina op deze site

«De ‘vloek’ van het ontdekken van een tweelingziel pijnlijk sterk neergezet.» – Elodie Heloise

Opmaak 1Over ‘Blijf nog wat’ van Elis Juliana in Antilliaans Dagblad, 14 november 2019:
(…) De gedichtenbundel ‘Blijf nog wat’ bevat geen 25 gedichten zoals de inhoud aangeeft maar 26. Het eerste gedicht in het boek is van M.M. ofwel Margarita Molina, de vrouw die de overige 25 gedichten van Elis Juliana ontving en aanleverde voor ‘Blijf nog wat’. Het gedicht (…) is geplaatst als een opdracht voor in het boek. (…) In het voorwoord van deze bundel noemt Fred de Haas Elis Juliana en Margarita Molina elkaars muze. Na het lezen van deze bundel inclusief het gedicht van M.M. vermoed ik echter dat ze tweelingzielen waren of zijn. Dat wil zeggen twee delen van een en dezelfde ziel (…) verbindingen niet alleen van de ziel maar ook van hun talent. (…) Tweelingzielen ontdekken een ‘hogere’ liefde die ze niet kunnen benaderen met een andere partner dan de tweelingziel. (…) In het gedicht waarmee M.M. de liefdespoëziebundel opent, vermoed ik dan ook in haar een dichter. (…) Er zit een ‘gat’ in het contact tussen Elis en Margarita van 1992 en 2004. En natuurlijk wordt dat contact weer ‘opgepakt’. Ze kunnen niet anders. (…) Het gedicht ‘gevangenis’ dat opgenomen is in de bundel zet de ‘vloek’ van het ontdekken van de tweelingziel en het leven met een ander pijnlijk sterk neer. (…)
Lees verder
Meer over ‘Blijf nog wat’
Meer over ‘Schaduwvrouw’
Meer over Elis Juliana op deze site
Meer over Margarita Molina op deze site

«Met prachtige en zeer beeldende gedichten.» – Brede Kristensen

Opmaak 1Over ‘Blijf nog wat’ van Elis Juliana in Ñapa (Amigoe), 26 oktober 2019:
Postuum verscheen kortgeleden een nieuwe poëziebundel van Elis Juliana: ‘Blijf nog wat’. De bundel bevat gedichten die deze bijzondere Curaçaose dichter schreef voor zijn Nederlandse ‘muze’, Margarita Molina. Liefdesgedichten wel te verstaan. De bundel is prachtig uitgegeven door uitgeverij ‘In de Knipscheer’, met diverse tekeningen van de dichter die hij als ‘krabbels’ bij zijn gedichten meestuurde naar zijn geliefde. (…) Margarita Molina heeft nu een aantal gedichten van Juliana verzameld en uitgegeven. De hand van Juliana is gemakkelijk erin te herkennen. Prachtige en zeer beeldende gedichten zitten ertussen. (…) Juliana’s privé-bundel bevat enkele gedichten waarin hij zichzelf, de omgeving en zijn gevoelens op afstand bekijkt. (…) Laat me besluiten met een voorbeeld, deze fraaie en dubbelzinnige Mazurka. Het is Elis Juliana ten voeten uit: ‘De regen is voorbij / achter een magere wolk / loopt de zon / op stelten / anglobloemen dansen / op het erf van Luciano / met jou / een mazurka / op de maat van de wind /Nanzi de spin / hangt aan één draad / en wacht’. Nanzi is Juliana. Pas maar op, zou ik denken.
Nieuwsgierig naar de hele recensie? Belangstellenden uit Nederland kunnen de oorspronkelijke versie aanvragen bij indeknipscheer@planet.nl
Meer over ‘Blijf nog wat’
Meer over ‘Schaduwvrouw’
Meer over Elis Juliana op deze site
Meer over Margarita Molina op deze site

«Bundel vol magie en passie, een betoverend boeket aan zijn geliefde.» – André Oyen

Opmaak 1Over ‘Blijf nog wat’ van Elis Juliana op Lezers tippen lezers, 3 oktober 2019:
(…) Elis Juliana plaatste zich met zijn gedichten en verhalen in het Papiaments decennialang midden in de discussies over het verleden, heden en de toekomst van het eilandelijke samenleving. Dit bezorgde hem breed gedragen waardering en aanzien op Curaçao. (…) Juliana dichtte echter ook in het Nederlands: vanaf 1963 kreeg zijn Nederlandse muze (Margarita Molina) bijzondere liefdesgedichten in het Nederlands. (…) In haar biografische roman ‘Schaduwvrouw’(2016) gaat haar Curaçaose geliefde schuil achter het personage Roy. (…) Margarita Molina is ook de bezorger van deze mooie bundel ‘Blijf nog wat’, een bundel vol magie en passie die de dichter als een betoverend boeket aan zijn geliefde aanbood!
Lees hier het signalement
Meer over ‘Blijf nog wat’
Meer over ‘Schaduwvrouw’
Meer over Elis Juliana op deze site
Meer over Margarita Molina op deze site

«Tot aan zijn dood, ruim een halve eeuw later, zou ze zijn Muze en ‘Princesse lointaine’ zijn.» – Fred de Haas

Opmaak 1Presentatie ‘Blijf nog wat’ van Elis Juliana en Margarita Molina door Fred de Haas tijdens Welkom in het Kleurrijk, 8 september 2019:
(…) De onderzoekende blik in haar ogen verried, ondanks de gevorderde leeftijd, een scherpe intelligentie. In de kamer, behalve het gebruikelijke, ook vele herinneringen aan de tropen, waaronder pentekeningen en werken van Elis Juliana. Gedichten in het Nederlands van Elis die aan haar waren opgedragen en die het onderwerp zouden zijn van mijn bezoek aan haar. (…) Zij ontmoette hem toen ze in 1963 haar eerste schreden zette op de roodbruine aarde van Curaçao. (…) Tot aan zijn dood, ruim een halve eeuw later, zou ze zijn Muze en ‘Princesse lointaine’ zijn, een tijd die zij later in schitterend Nederlands proza zou beschrijven onder de titel Schaduwvrouw. (…) Nu ligt er, jaren later, een bundel voor me waarin Elis Juliana zijn Muze bezingt in toegankelijke liefdespoëzie. In het Nederlands, dat hij even goed beheerste als zijn moedertaal, het Papiaments waarin hij zijn volk zoveel moois heeft geschonken.
Lees hier de hele tekst van de presentatie door Fred de Haas in Podium Mozaïek
Meer over ‘Blijf nog wat’
Meer over ‘Schaduwvrouw’
Meer over Elis Juliana op deze site
Meer over Margarita Molina op deze site

Margarita Molina – Schaduwvrouw. (2de druk)

VoorplatSchaduwvrouw_Opmaak 1.qxdMargarita Molina
Schaduwvrouw

biografische roman
Nederland – Curaçao
gebrocheerd in omslag met flappen,
282 blz., € 18,90
eerste druk 2016
tweede druk september 2019
ISBN 978-90-6265-933-3

De auteur van Schaduwvrouw is reeds een halve eeuw met de Antillen verbonden. Ondanks haar Nederlandse roots hebben de Antillen haar leven zodanig beïnvloed dat zeker gesproken kan worden van een gespleten leven. De grote liefde die zij daar vindt en die zo hartstochtelijk beantwoord wordt heeft een bijzondere poëtische waarde. Vanaf het eerste moment dat de hoofdpersonages Ma en Roy elkaar ontmoeten ontstaat een verterende liefde die onontkoombaar is en zo hevig dat haat soms de overhand krijgt. Ze zijn elkaars muze en kunnen elkaar niet loslaten.

De gedichten in ‘Schaduwvrouw’ beslaan twee aparte perioden met een tussenfase waarin Ma met haar Nederlandse partner Sven op de Antillen woont. Een betrouwbare en rustige persoon bij wie haar antropologische drang om de cultuur van de volkeren te leren kennen weerklank vindt, en die haar een gelukkige tijd bezorgt waarin veel gereisd wordt. Roy, de Antilliaanse geliefde op de achtergrond, vormt geen enkel gevaar, men komt elkaar tegen en respecteert elkaar. De dood van Sven brengt daar verandering in. De tsunami die daarna losbarst vormt het laatste deel van dit boek en heeft een bijna pornografische klank die niettemin poëtisch blijft.

Margarita Molina begint na de Tweede Wereldoorlog haar loopbaan als journalist bij een krant zonder de tegenwoordig daartoe vereiste opleiding. Ze moet zichzelf bewijzen, en slaagt daarin. Schrijven zit haar in het bloed. De journalistiek en de Cariben hebben haar leven bepaald, dat uitzonderlijk, veelzijdig, spannend, opwindend, avontuurlijk en kosmopolitisch genoemd mag worden. Na de dood van haar verschillende geliefden zet ze zich aan het schrijven van deze biografische roman, haar literaire debuut.
Meer over ‘Schaduwvrouw’
Meer over Margarita Molina bij Uitgeverij In de Knipscheer

Elis Juliana – Blijf nog wat. Gedichten

Opmaak 1Elis Juliana
Blijf nog wat
Liefdespoëzie

Curaçao / Nederland
bezorgd door Margarita Molina
voorwoord Fred de Haas
met 14 tekeningen van de auteur
gebrocheerd met flappen, 68 blz.,
€ 18,50
Eerste uitgave 2019
ISBN 978-90-6265-950-0

‘De Curaçaose kunstenaar Elis Juliana (1927) behoort met Luis Daal en Pierre Lauffer tot de ‘Grote Drie’ van de Antilliaanse dichtkunst in het Papiaments.’ Zo luidt de aanhef van de flaptekst op Hé Patu/Waggeleend, de bloemlezing uit 2011 met 21 Papiamentse gedichten van Elis Juliana, samengesteld en in het Nederlands vertaald door Fred de Haas. Juliana dichtte echter ook in het Nederlands. Vanaf 1963 kreeg zijn Nederlandse muze bijzondere liefdesgedichten, waarvan er nu 25 verzameld zijn in Blijf nog wat: 23 gedichten in het Nederlands en twee ook in het Papiaments. Juliana voorzag ze soms van wat hij ‘krabbels’ noemde, waarvan een zestal sommige gedichten sieren. Daarnaast schonk hij zijn muze ook originele werken, waarvan er acht in deze bundel op aparte pagina’s zijn afgebeeld. Zes hiervan zijn getekend in zijn zo bekende pointillistische stijl.

Elis Juliana (Curaçao 1927-2013) was een Curaçaos dichter, schrijver, beeldend kunstenaar en archeoloog. Vanaf 1959 tot zijn pensionering in 1987 hield hij zich bezig met volkskunde en archeologie. Zijn belangstelling hiervoor leidde tot de oprichting van Fundashon Zikinzá, waarvan de collectie bewaard wordt in het Centraal Historisch Archief in Willemstad. Hij vertegenwoordigde Curaçao meerdere keren op internationale exposities met beeldhouwwerken en schilderijen. Voor zijn literaire werk werd hij o.a. in Cuba bekroond met de Premio José María Heredia.

Margarita Molina begon na verschillende werkzaamheden en een studie pedagogiek na de Tweede Wereldoorlog een loopbaan in de journalistiek en bij het onderwijs. Dit brengt haar in 1963 ook naar Curaçao, het eiland dat haar niet meer los zal laten. Zij reist met haar Nederlandse partner de wereld rond. Haar avontuurlijk en kosmopolitisch leven staat model voor de biografische roman Schaduwvrouw (2016). Hierin gaat haar Curaçaose geliefde schuil achter het personage Roy.

Meer over Elis Juliana op deze site
Meer over Margarita Molina op deze site

«Thema’s herkenbaar voor Antillianen.» – Otti Thomas

VoorplatSchaduwvrouw_Opmaak 1.qxdOver ‘The Twain Shall Meet’ (Amsterdam 3 september) in Amigoe, 13 september 2017:
(…) Knipscheer krijgt reis cadeau tijdens de traditionele presentatie van nieuwe uitgaven, waaronder het feitelijke debuut van Boeli van Leeuwen. (…) In de Knipscheer geeft sinds 1976, dus eigenlijk al 41 jaar, boeken uit van schrijvers uit de voormalige Nederlandse Antillen, Suriname en Indonesië en boeken over de voormalige koloniën. (…) Margarita Molina, de schrijfster van de roman ‘Schaduwvrouw’, was aanwezig om een toelichting te geven op haar boek, dat vorig jaar voor enig rumoer zorgde. Ze bevestigde dat de tweede hoofdpersoon uit haar biografie de bekende schrijver Elis Juliana is. De gedichten in het boek zijn zeker van hem afkomstig, ook al zijn ze geschreven in het Nederlands, verzekerde ze. (…)
Meer over The Twain Shall Meet