Aly Freije / Annemarie van Buuren – De donkere kamer. Poëzie en fotografie

VoorplatDonkereKamer-75Aly Freije
De donkere kamer
gedichten
fotografie Annemarie van Buuren
foto omslag Annemarie van Buuren
gebrocheerd in omslag met flappen,
48 blz., geïllustreerd met 14 zwartwit foto’s,
€ 16,50
ISBN 978-94-93214-11-8
eerste druk september 2023

In de zomer van 2021 werkten dichter Aly Freije en fotograaf Annemarie van Buuren samen tijdens het jaarlijks terugkerende kunstproject Monnikenwerk, kunst in de kerk. Zes weken lang reageerden ze, ieder vanuit een andere middeleeuwse kerk in het noorden van Groningen, op elkaars experimenten. Ze onderzochten de beelden en associaties die bovenkwamen en probeerden daar een gezamenlijke vorm voor te vinden.

De donkere kamer is een voortzetting van deze samenwerking. In deze bundel is een belangrijke rol weggelegd voor het besef van de eindigheid en een sterke verbondenheid met de omringende natuur, met de elementen, de planten en dieren en de gevaren die overal dreigen op planeet Aarde. Dichter en fotograaf dwalen door aangetaste landschappen, stuiten op sporen, zijn op zoek naar een zeker evenwicht. Ze moeten beiden ‘de donkere kamer in’ om de betekenissen aan het licht te brengen, ieder in hun eigen genre. Een dichter kan wellicht het onzichtbare bovenhalen en de fotograaf het onzegbare laten zien.

In de interactie tussen beeld en taal ontstaan in tussenruimtes nieuwe gedichten en foto’s die samen een mozaïek vormen. Engelen veranderen in gevleugelden, die tijdens hun reis boodschappen beginnen over te seinen. Wanhoop maar ook verwondering en verlangen gaan hand en hand.

Annemarie van Buuren (1961) zoekt in haar werk graag de grenzen van fotografie op. Van klassieke fotografie met moderne camera’s tot avonturen met oude camera’s, van fotograferen met een conservenblikje tot het ombouwen van het gebouw van de reddingsbrigade tot enorme camera obscura. Voor deze bundel werkte ze veel met een houten droge-plaat camera uit 1880. De papieren negatieven en de ongecorrigeerde lenzen van deze antieke camera geven beelden een extra dimensie: ze gaan niet langer alleen over ruimte, maar ook over tijd. Ze won met haar fine art fotografie internationale prijzen en eervolle vermeldingen.

Aly Freije (1944) bracht haar jeugd door in de Oost-Groninger Veenkoloniën, vlak bij de Duitse grens. Grensganger zijn en tussen de regels het onzichtbare, het leven met verlies en het niet-gezegde bovenhalen was steeds de inzet van haar schrijven. Haar verbondenheid met het landschap speelt daarbij een eigen rol. In 2008 werd aan haar de Duitse Freudenthal-prijs voor Nedersaksische literatuur toegekend. Ze publiceerde in 2009 de Groningstalige poëziebundel Wondpoeier bij Uitgeverij kleine Uil. Daarna volgde Nederlandstalig werk bij Uitgeverij In de Knipscheer:  in 2016 de poëziebundel Door het vanggat,  in 2018 de novelle De vloeivelden in en 2021 de dichtbundel Een engel aan de deur.

De pers over haar eerder werk:
«Het afgelopen jaar waren er heerlijke eerstgeborenen [zoals] het romantisch-zwarte Door het vanggat van Aly Freije.» – Ellen Deckwitz in De Morgen
«Meteen aan het begin van het boek De vloeivelden in worden al je zintuigen aangesproken: het gaat over warmte, licht, geluid. (…) De natuur spiegelt de sfeer van het verhaal, die nu eens weids, dan weer onheilspellend is.» – Nels Fahner in Fries Dagblad
«Wat opvalt in Een Engel aan de deur is dat Freije niets invult (…) maar door de sfeertekening, de stapeling van beelden voel je des te meer, en dat vraagt om rustige herlezing, na rustige herlezing.» – Erik-Jan Hummel op Tzum
«Ik heb nog nooit gedichten over stilte gelezen met zoveel geluiden en lawaai.» – Tonnus Oosterhoff

«Dit boek moet je gelezen hebben!» – Kees de Kievid

VoorplatMal-75Over ‘Mal’ van Harman Nielsen op Boekenbijlage, 15 augustus 2018:
Een van de meest intrigerende boeken die ik de laatste jaren heb gelezen! Na zijn cyclus ‘Het verscholen volk’ verrast Nielsen zijn lezers nu met ‘Mal’. Het heeft nog geen kwart van de omvang van elk der delen van de cyclus en toch bevat het een onmetelijke rijkdom aan ideeën en een schitterende pracht aan woorden. (…) Nirmala (Mal – Mallie voor haar grootmoeder) is Creoolse en kunstenares: zij tekent en schildert. (…) Het tekenen beheerst haar leven, zowel in de reële als in haar innerlijke wereld. Wat zij ziet, wil ze kunnen tekenen. (…) In het verhaal wisselt een aantal malen het perspectief tussen het ziekenhuis en de innerlijke wereld waarin zij zich terugtrekt. (…) Mal wordt op haar tochten vergezeld door een wolf die een belangrijke plaats in haar leven inneemt. Hij is haar beschermer en redder. Dus alleen in haar innerlijke wereld, of toch niet helemaal…? Uit de epiloog tenslotte blijkt dat Mal uiteindelijk een keuze heeft gemaakt. (…) Dit boek moet je gelezen hebben! Maar ik voeg er een advies aan toe: leest het niet 1 keer, ook geen 2 keer, maar nog vaker en ontdek steeds weer nieuw dingen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘Mal’
Meer over Harman Nielsen bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Groots en mooi.» – Jos Lexmond

Over ‘Nevels Kind’ van Harman Nielsen in SF Terra, juni 2010:
Nevels Kind wordt gepropagandeerd als Fantasy en volgens Biblion is het ‘het beste wat de Nederlandse Fantasy te bieden heeft’. Zelf ben ik het met dat stempel Fantasy oneens. Wat mij betreft is de hele reeks SF. De K’zan, een buitenaards ras, heeft de mensheid weggevoerd van de Aarde en alleen de zwakken, degenen die zich het beste konden verstoppen, hebben kans gezien achter te blijven. (…) Zoals met elk boek in deze reeks, zit er twaalf jaar tussen dit deel en het vorige. Er is iets veranderd in de wereld. Waar vroeger harmonie in de wereld was, is er nu schemer. Doordat het Keldervolk uit hun ruïnes verdreven is door beide andere volken dwalen ze nu in de wereld rond. (…) Volgens een stukje aan het einde van het boek is Harman Nielsen alweer aan een vijfde deel bezig dat, zo te zien, de titel De Oudste Zang zal krijgen. Ik wil het weer bij voorbaat lezen.

Lees hier nog een fragment uit de recensie

Meer over Harman Nielsen en zijn Fantasy/SF-reeks ‘Het Verscholen Volk’