Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Dineke Stam en Ineke Mok in Pletterij, 9 juni 2023:
Ook dit seizoen voert Jan Hoekema iedere woensdag ‘Een goed gesprek met…’. Het is inmiddels de langstlopende programmaserie van dit Haarlemse debat- en cultuurcentrum. Prominente of minder prominente Haarlemmers uit bestuur, politiek, cultuur, maatschappelijk leven en MKB worden een half uur geïnterviewd over wat hen bezighoudt in Haarlem en hoe zij hopen dat de stad er in de toekomst uit zal zien. Deze week (9 juni 2023): Ineke Mok en Dineke Stam, auteurs van het boek ‘Haarlemmers en de slavernij‘. Dit boek werd uitgegeven door uitgeverij In de Knipscheer en verhaalt over meer dan honderd sporen van slavernij in Haarlem en achttien buitenhuizen. “Het boek gaat zowel over de slachtoffers van de slavernij als over de bestuurders, de eigenaren. Een aantal slaafgemaakten kwam na de afschaffing van de slavernij met hun eigenaren mee naar Haarlem. Ze waren hier vrij, maar bleven vaak nog lange tijd werken voor hen werken. Deze erfenis van de slavernij is verweven met alle lagen van de Haarlemse bevolking. Vandaar ook deze boektitel.”
Kijk hier op YouTube naar de uitzending vanaf 1:30 op de tijdlijn
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: slaafgemaakten
«Een indrukwekkend en bijzonder boek.» – Patricia Nagelkerke
Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Dineke Stam en Ineke Mok op NH Radio, 5 juni 2023:
Op 5 juni 2023 waren Dineke Stam en Ineke Mok, auteurs van het handboek ‘Haarlemmers en de slavernij’, in Hilversum te gast bij Patricia Nagelkerke in het programma Lunchroom van Noord-Holland Radio. De koloniale slavernijgeschiedenis wordt doorgaans snel gezien als een aangelegenheid van mannen, maar Dineke Stam en Ineke Mok stuiten op heel wat vrouwen die een belangrijke rol speelden in het slavernijverhaal, ook als eigenaar van plantages. “Het hele verhaal is zeker nog niet verteld, het boek bevat talloze aanknopingspunten voor verder onderzoek. Toen het boek al naar de drukker was kregen we nog veel nieuwe informatie binnen.”
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
«Maakt zichtbaar wat er daadwerkelijk gebeurde. Door namen te noemen.» – Geerlof de Mooi
Over ‘Haarlemmers en de slavernij’ van Ineke Mok en Dineke Stam in Haarlems Dagblad, 20 mei 2023:
Haarlem draagt de sporen van slavernij. Dat blijkt uit het nieuwe boek van Ineke Mok en Dineke Stam. Ze willen het heersende perspectief op de geschiedenis, eurocentrisch als die is, doorbreken. Hoe? Door zichtbaar te maken wat er daadwerkelijk gebeurde. Door namen te noemen. En door de link met het heden te leggen. (…) Dineke Stam en Ineke Mok schreven er een boek over. Ze keken naar testamenten en kerkregisters. Ook spraken ze met nazaten van tot slaafgemaakten. (…) Ineke Mok: “Op de plantage St. Maria kwamen de tot slaafgemaakten in opstand. Zij waren vanaf het slavenfort Elmina naar Curaçao gebracht in opdracht van een Haarlemmer. Ze werden opgepakt. Tien mensen zijn gruwelijk geëxecuteerd. Wij noemen niet alleen de opstand. Wij noemen die namen. We brengen een eerbetoon aan het verzet.” (…) Dineke Stam: “We zeggen niet alleen: kijk, deze mensen zijn er rijk van geworden. We laten ook de mensen zien die er arm van zijn geworden. Die alles zijn verloren.” (…) “Racisme is een wit probleem. Zwarte mensen worden benadeeld, maar wij zijn degenen die moeten veranderen. Niet zij.” (…) Ineke Mok: “Er komt steeds meer kennis naar boven. Ook in andere steden. Amsterdam, Den Haag, Utrecht. Hier werd de slavenhandel georganiseerd, hier werden de winsten behaald. Dat verhaal moet verteld worden.” (…)
Lees hier het artikel/interview
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
«Haarlem verdiende flink aan die verfoeide slavernij.» – Jaap Timmers
Over tentoonstelling ‘Haarlemmers en de slavernij’ in Frans Hals Museum in Haarlems Dagblad, 5 mei 2023:
(…) Twaalf tot vijftien werken uit de Haarlemse collectie van het Frans Halsmuseum worden in juli en augustus getoond in het kader van de herdenking van het slavernijverleden in de Haarlemse gemeenschap. Veel gefortuneerde Haarlemmers verdienden hun geld aan slavernij, en zij staken dat in onder meer kunst en gebouwen. De herdenking, waarvan de voorbereidingen een jaar geleden begonnen, is op touw gezet door het Frans Hals Museum en de Stichting Keti Koti Haarlem. Het evenement schenkt aandacht aan de Haarlemse rol in de slavernijgeschiedenis. Burgemeester Jos Wienen zal namens de gemeente aanwezig zijn bij de herdenking. De voordvoerder: “We worden door de samenwerking met Keti Koti Haarlem en onderzoekers Ineke Mok en Dineke Stam, die binnenkort een lijvig boek over het slavernijverleden van Haarlem publiceren, veel bewuster van het slavernijverleden.” De tentoongestelde en aan slavernij gelinkte objecten zijn schilderijen en gebruiksvoorwerpen zoals zilverwerk. „Wij vinden het als museum belangrijk om stil te staan bij het slavernijverleden”, aldus een woordvoerder van het Frans Hals Museum. „Als stad zijn we nauw verbonden met de slavernij. Veel opdrachtgevers van kunstwerken of rijke Haarlemmers op portretten verdienden hun geld direct of indirect aan slavernij. Vaak door functies of investeringen in de West-Indische Compagnie (WIC) of de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC).”
Lees HDVerfoeide slavernijhier het artikel [ = pdf van krantpagina ]
Meer over ‘Haarlemmers en de slavernij’
Meer over slavernij in andere boeken van Uitgeverij In de Knipscheer
Ineke Mok en Dineke Stam – Haarlemmers en de slavernij. Koloniale geschiedenis
Ineke Mok, Dineke Stam
Haarlemmers en de slavernij
koloniale geschiedenis
genaaid in omslag met flappen,
royaal formaat, 189 x 238 mm staand
360 blz., met honderden illustraties, geheel in vierkleuren
incl. wandel- en fietskaart
€ 19,50
eerste druk mei 2023
ISBN 978-90-6265-923-4 NUR 692, 693
Wie was de Surinaamse Petronella de Moor uit de Jansstraat? Hoe raakte Adriana Burlamacchi vanuit Bengalen verzeild in Haarlem? Welke rol speelden de Haarlemse broers Balthasar en Joseph Coymans in de slavenhandel? En hoe komt een Afrikaanse jongen op een werk van Frans Hals? De huizen en straten van Haarlem dragen de sporen van koloniale slavernij. Ruim honderd plekken in en rond de stad komen in beeld, met verhalen van slaafgemaakten en hun handelaren, rijke kooplieden, wegkijkende bestuurders, vrije mensen van kleur en uitgebuite zeelui. Voor dit onderzoek hebben de auteurs talloze archieven en museumcollecties tot in detail doorgespit. Ook spraken zij met Haarlemmers van wie voorouders in slavernij waren gehouden. Dit boek voegt met al deze persoonlijke verhalen van toen en nu een nieuwe laag toe aan de geschiedenis van Haarlem.
«Niemand hoeft mij meer te vertellen dat ik hier niet hoor, want mijn geschiedenis ligt ook in Haarlem.» – Bevon Niles, Haarlemmer geboren op St Maarten.
« Susanna Dumion woonde vlak bij mij. Door haar voel ik mij niet meer zo alleen.» – Jomecia Oosterwolde, geboren in Rotterdam, woont in Haarlem.
«Zoveel herinneringen aan mijn jeugd komen op door de vele namen van straten en plantages in Suriname.» – Shirley Khoeblal, geboren in Suriname.
Ineke Mok (1959) specialiseerde zich tijdens haar studie Nederlands in de relatie tussen macht en taal, waarna ze promoveerde op een onderzoek naar racisme en ‘ras’ in Nederlandse schoolboeken van 1876-1992. Bij de Anne Frank Stichting richtte zij zich op intercultureel onderwijs en Holocaust-educatie. Sinds 2008 werkt ze onder de naam Cultuursporen (www.cultuursporen.nl) als zelfstandig onderzoeker en ontwikkelt ze onderwijsprojecten. Op basis van eigen onderzoek schreef ze het educatieve stripboek Quaco, mijn leven in slavernij, waarvan in Nederland de derde druk is verschenen en dat ook in het Engels en Frans is vertaald. Op haar blog schrijft zij onder meer over de tot slaaf gemaakte Johanna en haar relatie met John Gabriel Stedman, de achttiende-eeuwse kroniekschrijver van de Surinaamse samenleving.
Dineke Stam (1958) is historica, afgestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. Zij werkte als tentoonstellingsmaker in het Anne Frank Huis. Van 2001 tot 2005 was ze projectleider Interculturele Programma’s Erfgoedbreed bij de Nederlandse Museumvereniging. Sinds 2005 realiseerde ze als zelfstandige met haar bedrijf IMHP (Intercultural Museum and Heritage Projects, www.imhp.eu) tal van projecten rond gender & vrouwengeschiedenis, de Tweede Wereldoorlog & de sjoa en slavernij & koloniale geschiedenis. Daarnaast is zij vanuit het project Mapping Slavery co-auteur van de tweetalige gidsen over het slavernijverleden van Amsterdam (2014), New York (2017) en Nederland (2019).
Het onderzoek en deze publicatie zijn mede mogelijk gemaakt dankzij de financiële steun van de J.C. Ruigrok Stichting, het Jurriaanse Fonds, het Prins Bernard Cultuurfonds, het Mondriaanfonds, de Gemeente Haarlem, de Stichting Katholieke Openbare Bibliotheek, het NOT-fonds en dankzij een aanmoedigingsbijdrage van de Gemeente Heemstede.
Meer over ‘Haarlemmers en slavernij’
Meer over slavernij op deze site