slavernij – Pagina 9 – Uitgeverij In de Knipscheer

Dichter Walter Palm draagt voor in Debatcafé Pletterij

In de eerste editie van het Debatcafé in de Haarlemse Pletterij is op woensdag 18 september dichter Walter Palm (Curaçao, 1951) te gast in de rubriek ‘10 minuten poëzie’. Walter Palm debuteerde als dichter al op 20-jarige leeftijd op Curaçao. Maar hij presenteerde zich pas in 2002 voor het eerst officieel aan een Nederlands lezerspubliek met zijn tot dan verspreid gepubliceerde gedichten Met lege handen ging ik slapen, met een gedicht werd ik wakker. In 2005 wordt hij opgenomen in de prestigieuze ‘Spiegel van de moderne Nederlandse en Vlaamse dichtkunst’. In 2009 kwam Sierlijke golven krullen van plezier uit. In 2014 zal van zijn hand een nieuwe dichtbundel verschijnen: Een serenade voor mijn Shéhérazade. Naar verwachting zal hij op 18 september 2013 zijn keuze van te lezen gedichten afstemmen op het thema ‘slavernij’, een van de hoofdthema’s van het Debatcafé.

Meer over de septembereditie van Debatcafé

Meer over Walter Palm bij In de Knipscheer

«De tekst is belangwekkend omdat er zo weinig over de Tula-opstand is geschreven. Vooral de psychologische nuances in het slaaf/meester-verhaal worden getoond.» – Michiel van Kempen

Over ‘Slaaf en meester – Katibu di shon’ van Carel de Haseth voor NBD/Biblion, 04-09-2013:
Op 17 augustus 1795 vond op Curaçao een grote slavenopstand plaats onder leiding van de inmiddels legendarische Tula en Karpata. In die tijd speelt deze korte roman, die wordt verteld vanaf het moment dat de slaaf Louis wacht op zijn berechting in het fort in Willemstad. Hij en zijn meester Wilmoe vertellen om beurten hun versie van de gebeurtenissen. Zij zijn exact even oud, hebben hun jeugd samen doorgebracht en hebben beiden gedongen naar de gunsten van de mooie Anita. Wilmoe wint dankzij zijn overwicht als meester, maar verkracht het meisje toch. De tekst is belangwekkend omdat er zo weinig over de Tula-opstand is geschreven. Vooral de psychologische nuances in het slaaf/meester-verhaal worden getoond: zowel slaaf als meester kennen goede en slechte trekken. Beiden kennen woede, onredelijkheid en trots. Uiteindelijk biedt de meester, bewogen door het lot van de slaaf die hij zelf zo gruwelijk behandelde, hem een mes om zelfmoord te plegen en zo de galg te ontlopen. De meester blijft in wroeging achter, moederziel alleen, want zijn vrouw Anita en kind sterven. In deze herdruk is nu ook (op de linkerbladzijden) de tekst in het Papiaments opgenomen.

Meer over Katibu di shon

Janny de Heer – Gentleman in slavernij

JANNY DE HEER
Gentleman in slavernij
Roman
Nederland / Suriname
Genaaid gebrocheerd met flappen, 336 blz., € 24,50
ISBN 978-90-6265-832-9
september 2013

Janny de Heer debuteerde in 1999 met Landskinderen van Curaçao. In Suriname verrichtte zij uitgebreid historisch onderzoek voor het schrijven van Gentleman in slavernij, een roman over een Duitse immigrant in het 19de eeuwse Suriname.

Een jongeman uit een welgestelde Duitse familie, Johann Dieterich Horst, zoekt in 1827 zijn geluk in Suriname. In de loop der jaren klimt hij op van ‘blankofficier’, directeur tot administrateur op diverse plantages. Als hij zeker weet dat hij in Suriname wil blijven, koopt hij zelf plantages. In een maatschappij waar slavernij een gegeven is zou hij de slaven het liefst willen behandelen zoals hij vroeger thuis op het landgoed van zijn vader geleerd heeft met het personeel om te gaan. Hij is begaan met de slaven, en vanaf het begin voelt hij zich vooral betrokken bij het lot van Candasie en haar kinderen, al is hij niet altijd in staat de slavin te beschermen.

Horst leeft in twee werelden. De sympathie en vriendschap die hij voor Candasie voelt, mondt op een avond uit in meer. Dezelfde avond slaat het wantrouwen echter bij hem toe en dat verdrijft de liefde waar hij even daarvoor nog zo zeker van was. Afrika, een slavin, is weggelopen en Candasie zou haar geholpen hebben. Horst weigert die beschuldigingen te geloven totdat hij het haar rechtstreeks vraagt en hij in haar ogen een bekentenis meent te zien. Pas een jaar later hoort hij dat zijn zoon in slavernij is geboren en hij koopt het kind vrij zodra hij kan.

Gentleman in slavernij is een meeslepende geschiedenis over het koloniale Suriname in de 19de eeuw, een tijd van grote veranderingen in de verhoudingen tussen de bevolkingsgroepen. Meeslepend omdat de roman vertelt over hoe het dagelijks leven op en om de plantages werkelijk was. Janny de Heer ontraadselt daarbij knap de familiegeheimen die rond Johann Dieterich Horst zijn ontstaan tot aan zijn dood op 72-jarige leeftijd op een wel heel dramatisch moment.

«Een postapocalyptische wereld tot in ieder detail beschreven.» – Peter de Rijk

Over ‘Het Lichte Duister’ van Harman Nielsen in Straatjournaal, 1 juli 2013:
Het Verscholen Volk verhaalt over een volk waarvan slechts een klein deel, het zwakste, weet te ontsnappen aan slavernij. Dankzij vergeten gaven weet het op een leeggeplunderde aarde te overleven. Wanneer de waarnemers, achtergelaten door de buitenaardse wezens, via bakens willen doorgeven dat er een nieuwe oogst mensen beschikbaar is, besluiten de overlevenden in te grijpen. Het Verscholen Volk heet de nu zes delen tellende cyclus. Ze zijn los van elkaar te lezen maar vormen samen een postapocalyptische wereld die tot in ieder detail wordt beschreven. Vaak wordt de auteur geprezen om zijn taalbeheersing en spanningsopbouw. En dat is geen wonder, Harman Nielsen schreef menig literaire roman voordat hij aan zijn spannende, maar ook weemoedige fantasy-reeks durfde te beginnen. (…) Het Lichte Duister is het zesde en een na laatste boek van de reeks waaraan Nielsen in 2003 begon. Harman Nielsen wist in tien jaar een hele wereld tot leven te brengen en met ieder deel groeide het aantal lezers. Wees gewaarschuwd! Wie zich aan deze reeks waagt kan er zeker van zijn dat hij de waan van de dag even uit het oog verliest.

Lees hier de recensie

Meer over Het Lichte Duister

«Elis Juliana heeft zoveel moois nagelaten. » – Fred de Haas

Elis Juliana enkele dagen voor het eredoctoraat op 18 juni 2013. © Foto: Henna M. Mulders)

Over Elis Juliana in Ñapa/Amigoe, 29 juni 2013:
Wat Elis Juliana zo bijzonder maakt en wat hem onderscheidt van andere dichters is het onweerlegbare feit dat hij in zijn werk niet zozeer met zichzelf bezig is als wel met de Ander. (…) In 2003 schreef hij: ‘wat nog maar een paar eeuwen geleden is gebeurd en wat ik, zelf afkomstig uit Afrika, nooit zal kunnen vergeten en wat tot op de dag van vandaag mijn bloed vergiftigt, is de vernedering die Europese piraten – men leze: ook de Hollanders – de gekochte, gestolen of gevangen slaven hebben doen ondergaan door hen met een letter te brandmerken met gloeiend ijzer op de kust van Fort Elmina’. Elis Juliana was een bewust levend mens. En hij was niet haatdragend. Hij was niet uit op een mentale afrekening met de oude kolonisator die zich nauwelijks bewust was van wat er zich in het verleden had afgespeeld.

Lees hier het artikel

Meer over Elis Juliana bij In de Knipscheer

Verzoening met het slavernijverleden

Over ‘Slaaf en meester / Katibu di Shon’ van Carel de Haseth op Nieuwsuur, 27 juni 2013:
Nieuwsuur spreekt zowel mezzosopraan Tania Kross als auteur De Haseth over de totstandkoming van dit bijzondere project. De opera gaat op 1 juli in première in Amsterdam. Het is een van de evenementen die zijn georganiseerd rond de herdenking van de afschaffing van de slavernij. Op 1 juli 1863, 150 jaar geleden, schafte Nederland de slavernij in de koloniën. Zo’n 35.000 slaven in Suriname en zo’n 12.000 op de Antillen verkregen, aangekondigd door kanonschoten vanaf Fort Zeelandia in Paramaribo, hun vrijheid. De slavenhouders ontvingen een compensatie voor elke vrijgestelde slaaf. Die moesten nog wel tien jaar op de plantages blijven werken, maar dan tegen een kleine vergoeding.

Lees hier de aankondiging van het onderwerp op de site van Nieuwsuur

Meer over Slaaf en Meester en de opera Katibu di Shon

«Langenfeld vertelt meer dan alle geschiedschrijvers ooit hebben kunnen hopen.» – Federico Besamusa

Over ‘Porto Marie 1738 – 1795 – 1888’ in La Chispa, Het Latijns Amerika Magazine, 24-06-2013:
‘Porto Marie’ leest als een trein. De opbouw is helder; het kolonialisme, de slavernij, de slavenopstand van Tula en de emancipatie vormen de context waarin een beperkt aantal personages wordt gevolgd. Langenfeld slaagt erin mannen en vrouwen van vlees en bloed neer te zetten, met eigen ideeën en ambities en doorbreekt zo het beeld van de vormloze zwarte massa. Met een goed verhaal toont ze dat zwart nooit automatisch solidair was met zwart. Flexibele loyaliteiten en eigengewin maakten de realiteit complexer dan de Grote Geschiedenis ons wil laten geloven. Langenfeld laat zien dat gedachten en handelingen van de kleine man ons meer vertellen over de geschiedenis dan alle bibliotheken en geschiedschrijvers ooit hebben kunnen hopen.

Lees hier de recensie

Meer over Porto Marie

«Els Langenfeld maakt iets van dat gemis goed met Porto Marie.» – John Jansen van Galen

Over ‘Porto Marie. 1738- 1795- 1888’ van Els Langenfeld in Het Parool, 20 juni 2013:
Slavernij is een schaars thema in de Nederlandse literatuur, een klassieke roman als ‘De negerhut van Oom Tom’ kent ons taalgebied niet. Els Langenfeld maakt iets van dat gemis goed met ‘Porto Marie’, geen roman, maar een bundeling van drie novellen die zich afspelen in respectievelijk 1738, 1795 en 1888. Het tweede deel is met 150 pagina’s bijna een roman op zich en gaat over de legendarische opstand van Curaçaose slaven onder leiding van Tula. Scherp brengt Langenfeld de dilemma’s van de opstandelingen in beeld. Haar vertelling heeft een sterk plot. (…) De derde novelle geeft een levendig beeld van het armzalige leven op het eiland een kwart eeuw na de afschaffing van de slavernij, toen het er voor hen niet beter op werd.

Lees hier de recensie

Meer over Porto Marie

Porto Marie in de achttiende en negentiende eeuw

Gesprek over ‘Porto Marie’ met Els Langenfeld door Dick Drayer op Caribisch Netwerk, 31 mei 2013:
‘Porto Marie’ van Els Langenfeld is deze week officieel gepresenteerd op Curaçao. Het boek is uitgebracht bij uitgeverij In de Knipscheer. Het bevat drie novellen die het dagelijks leven op Curaçao rond de jaren 1738, 1795 en 1888 beschrijven en dan met name wat zich afspeelt op plantage Porto Marie. Voor het eerst heeft Langenfeld gekozen voor ‘historische fictie’ als vorm om een kijkje te nemen in de tijd van de slavernij. Net als in haar populair wetenschappelijke werken probeert Langenfeld het verhaal van de gewone man te vertellen, weg van de karikatuur van de zielige slaaf en de boze blanke eigenaar. Maar dit keer laat ze de emotie die zij daarbij voelt wel spreken, in fictieve vorm tegen de achtergrond van historische feiten. Langenfeld heeft een oeuvre van tien boeken, dat 18 jaar geleden begon en waarschijnlijk binnenkort eindigt; de auteur heeft kanker. ‘Porto Marie’ is naar eigen verwachting haar laatste boek.
Luister hier naar het interview

Meer over Porto Marie

«In Porto Marie draait juist alles om de emotie.» – Els Langenfeld

Els Langenfeld over ‘Porto Marie’ bij de presentatie op Curaçao in Antilliaans Dagblad, 30 mei 2013:
Wetenschap en emotie gaan moeilijk samen. Op het moment dat emotie in een wetenschappelijk onderzoek een rol gaat spelen, is het onderzoek niet meer objectief. In mijn vele historische artikelen probeer ik dan ook zo objectief mogelijk de feiten weer te geven. Liefst laat ik het aan de lezer over om conclusies te trekken. Voor emotie is in deze artikelen weinig ruimte. Dit in tegenstelling tot dit boek, wat geen wetenschappelijke status heeft maar die van fictie. Daarin draait juist alles om de emotie. Dat dit voor mij als auteur een enorme omschakeling betekende, mag duidelijk zijn.

Lees hier het verslag of in hier in Antilliaans Dagblad

Meer over ‘Porto Marie’