«Het boek verdient wel een positievere titel.» – Jef Abbeel

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten’ van Els de Groen in Hermes, maart 2016:
De naam ‘Nuttige idioten’ werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. Het boek verdient wel een positievere titel, want het bevat heel wat nuttige informatie. De schrijfster trok meer dan twintig jaar lang door de Sovjet-Unie en de landen van Oost-Europa. Ze beschrijft hoe ze in de jaren ’80 in Moskou ontvangen (en in ’t oog gehouden) werd door de Schrijversbond, hoe het eten eruit zag, hoe leeg de winkels waren, hoe de kranten zwegen over de ramp in Tsjernobyl (1986) en hoe onwetende soldaten de boel moesten opkuisen, hoe moeizaam de contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen wanneer ze tijdens Gorbatsjovs perestrojka in Nederland op bezoek mochten komen. Ze beschrijft ook de veranderen in 1989-1990, niet alleen in de USSR/Rusland, maar ook in andere Oost-Europese landen.
Hermes is het Tijdschrift van de Vlaamse Vereniging leraren Geschiedenis Mavo PAV Cultuurwetenschappen (nummer 59, jaargang 20).
Meer over ‘Nuttige idioten’

«Bevat heel wat nuttige informatie.» – Jef Abbeel

Opmaak 1Over ‘Nuttige idioten. Voor, na en door de Muur’ van Els de Groen op Histoforum, 25 november 2015:
De naam “Nuttige idioten” werd begin jaren ’80 in Nederland gegeven aan mensen zoals schrijfster Els de Groen, die veel naar het Oostblok reisden. Het boek verdient wel een positievere titel, want het bevat heel wat nuttige informatie. De schrijfster trok meer dan twintig jaar lang door de Sovjet-Unie en de landen van Oost-Europa. Ze beschrijft hoe ze in de jaren ’80 in Moskou ontvangen (en in ’t oog gehouden) werd door de Schrijversbond, hoe het eten eruit zag, hoe leeg de winkels waren, hoe de kranten zwegen over de ramp in Tsjernobyl (1986) en hoe onwetende soldaten de boel moesten opkuisen, hoe moeizaam de contacten verliepen en hoe die schrijvers zich voelden en gedroegen wanneer ze tijdens Gorbatsjovs perestrojka in Nederland op bezoek mochten komen. (…) Ze vertelt ook over de verwoestingen in Irak en de gevolgen van 500 ton “depleted” uranium uit de oorlogen van 1991 en 2003, 40 keer de hoeveelheid die in Joegoslavië gedropt werd. (…) Ze eindigt met de oorlog in Oekraïne en de moord op Poetin-criticus Boris Nemtsov (27.02.15), omdat hij kritiek uitte op de Russische oorlog in Oost-Oekraïne. Het boek is met veel kennis van zaken geschreven. Het bevat helaas weinig lichtpuntjes : het gaat van de ene naar de andere wantoestand. En na de val van de Muur, is de muur van onbegrip tussen Oost en West overeind gebleven, ondanks de pogingen van de auteur om daar iets aan te verhelpen.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Nuttige idioten’

Andrej A. Gromyko – Vrede voor deze en komende generaties. Essays Toespraken Analyses

Andrej A. Gromyko
Vrede voor deze en komende generaties
Vertaling B.A.G. Heera en J. Pijper
Sovjet Unie,
Paperback, 292 blz.,
ISBN 90-6265-179-8
Eerste uitgave september 1984

«Men redeneert in Washington ongeveer volgens het simpele schema: het is noodzakelijk een overwicht op de Sovjet-Unie te hebben om haar in angst te houden. Dit wordt openlijk gezegd: om haar in angst te houden. Maar in dat geval zou ook de Sovjet-Unie gerechtigd zijn om de andere kant in angst te houden. Als men zo te werk gaat, dan moeten zowel de kracht als de angst gelijkelijk worden verdeeld tussen beide partijen, en dan moet men niet redeneren: ‘De kracht is voor ons, de Verenigde Staten, en de angst is voor jullie, die is de bestemming van de Sovjet-Unie.’
Wij zijn er echter van overtuigd dat heel deze logica van angst en kracht fout is. De veiligheid van beide partijen en van de wereld als geheel moet men niet funderen op angst en ook niet op het najagen van militair evenwicht. Het streven naar overeenkomsten, naar de dialoog en naar onderling vertrouwen moet de stimulerende en beslissende beweegreden zijn in de betrekkingen tussen de staten. De grondslag hiervoor vormen erkenning en handhaving van de ontstane pariteit, waarbij men naar vermogen streeft naar een steeds lager niveau van bewapening.»

F. Baruch, W. Klinkenberg, D. Lataster, H. Lataster-Van Hall – De rode vlag gestreken

F. Baruch, W. Klinkenberg, D. Lataster, H. Lataster-Van Hall
De rode vlag gestreken
Een kritiek op het ontwerppartijprogram van de CPN
Paperback, 142 blz.,
ISBN 90-6265-135-6
Eerst uitgave 1982

Dit boek is van een bijzondere actualiteit. Het is niet alleen een welkome en gezaghebbende analyse van het ontwerp/program der CPN, het verschijnt bovendien op een moment dat ook binnen die CPN duidelijke en krachtige geluiden klinken die de ‘vernieuwing’ van hun partij in de richting van een tandeloos reformisme afwijzen. Het lijkt aldus niet teveel gezegd, dat De rode vlag gestreken al diegenen die zich verontrust afvragen waar het met het wetenschappelijke socialisme in Nederland naar toe gaat, het veel te lang gemiste antwoord geeft.

Drie van de vier auteurs zijn oud-leden van de CPN, in de jaren zestig uit die pratij verwijderd omdat zij reeds toen hun stem verhieven tegen de opportunistische breuk met het internationalisme. Alle vier behoorden zij tot de redactie en medewerkers van het tijdschrift Communistische Notities dat in de periode 1967-1977 de beginselen van het marxisme/leninisme hoog hield en daaraan ook de politieke daden en geschriften van de CPN toetste. Dit vanuit een zelfde bezorgdheid over het lot van de communistische beweging in dit kleine land met zijn grote multinationale kapitaalsmacht. De auteurs wijzen overigens iedere gedachte van een ‘terug’ naar sektarisch dogmatisme onvoorwaardelijk af. Zij laten integendeel zien, hoe zich de marxistische/leninistische theorie, overeenkomstig haar grondslag, mét de ontwikkeling van het imperialistische kapitalisme en het reële socialisme heeft verrijkt dank zij het werk van onderzoekers in Oost en West. De leiding van de CPN en haar ontwerp-program wordt mede in dat licht onthuld als beginselloze obstakels op de lange weg naar de bevrijding van de arbeid.

In dit voor Nederlandse begrippen unieke geschrift komen o.m. aan de orde± communisten en de vredesbeweging – vrouwenbeweging – vakbeweging – democratie – klassenstrijd – de landen van het reële socialisme en in het bijzonder de Sovjet-Unie – de bevrijdingsbeweging in de vroegere koloniale landen.