Over het gedicht ‘Mas Roig’ van Boeli van Leeuwen op Caraïbisch Uitzicht, 21 mei 2014:
Een verrassende vondst die ik deed in het draaiboekenarchief van de Wereldomroep is die van een onbekend gedicht van Boeli van Leeuwen. (…) Het gevonden gedicht was de laatste bijdrage aan de Wereldomroep van Van Leeuwen. De opname ervan vond plaats op 31 mei 1954 en het werd uitgezonden op 23 juli van dat jaar. De titel is ‘Masroig’, een plaats in Catalonië tussen rotsige bergen. Het gedicht heeft een chronologische opbouw: van de ochtend naar de avond. Het begint met een boer die ontwaakt; zijn vingers zijn verstijfd van het wroeten tussen de stenen om olijven en druiven te planten. In de ochtend gaat de boer met zijn muilezel het land ploegen. Daar vertelt de boer over de Spaanse burgeroorlog, die hij als een gevolg van de erfzonde ziet. ’s Avonds is er een processie, waar de mensen die de ik-figuur ’s morgens in de bergen had gezien in meelopen. Een analyse van het gedicht geef ik hier niet. Mijn bedoeling is dat iedereen over de tekst ervan kan beschikken.
Lees hier ‘Onbekend gedicht van Boeli van Leeuwen’ door B. Jos de Roo
Lees hier het gedicht ‘Mas Roig’
Meer over ‘Mas Roig’
Meer over ‘Boeli van Leeuwen
Tag: spaanse burgeroorlog
Marc Wildemeersch over Georges Kopp, commandant van George Orwell
Op donderdag 28 april 2011 is Marc Wildemeersch van 12.00 tot 13.00 uur te gast bij presentator Peter de Rijk in het live boekenprogramma Literatuur naar aanleiding van zijn boek De man die Belg wilde worden – Georges Kopp, commandant van George Orwell.
De uitzending vindt plaats vanaf de 4de etage in de nieuwbouw van de Openbare Bibliotheek Amsterdam (op 5 minuten loopafstand van het Centraal Station) en is door publiek bij te wonen. De OBA is gevestigd aan de Oosterdokskade 143, 1011 DL Amsterdam.
Radio Amsterdam FM is te beluisteren op 106.8 FM, op de kabel 103.3 en via het internet op het logo Luister Live. Het interview is tot 2 maanden na uitzending hier te beluisteren.
Marc Wildemeersch (Brugge) is in Nederland want op 27 april te gast in het Orwellprogramma van Mondiaal Literair in Haarlem. Wildemeersch laat Orwell zien door de ogen van Georges Kopp, Orwells commandant in de Spaanse Burgeroorlog, en gaat in op Orwells rol bij MI5, de Britse geheime dienst. Het boek kwam eind vorig jaar uit, werd in Brugge gepresenteerd in het bijzijn van de zoon van Georges Kopp en kreeg ook in Nederland mooie aandacht in o.a. Het Parool en Trouw. En van Geert Mak.
Harman Nielsen – Michelangelo’s marmer
HARMAN NIELSEN
Michelangelo’s Marmer
Nederland / Roman
Paperback, 288 blz., € 15,75
ISBN 90-6265-464-9
Eerste druk 1999
Met Michelangelo’s Marmer neemt Harman Nielsen (1958) de lezer mee naar een omslagpunt in een nog nabij verleden: het einde van de Spaanse burgeroorlog dat het begin van de de Tweede Wereldoorlog werd. Het verhaal, verteld aan de hand van het wel en wee van vier jonge mensen (de Vlaamse verpleegster Ilse uit Berlijn, de net afgestudeerde student medicijnen Siger uit Amsterdam, zijn zus Helga en haar vriend Louis, de Amsterdamse kunstenaar, die wil fotograferen zoals Michelangelo beeldhouwde), speelt op dit breukvlak van twee tijdperken. Of eigenlijk op twee breukvlakken omdat het einde van die oorlog vervolgens het begin was van de Koude: twee keer een vrijheid die zich in de knop liet knakken.
In de taal van en met beelden uit die tijd wordt het menselijk streven en sterven onder woorden gebracht in de adembenemende scènes die zich griffen in het geheugen van de lezer. En de lezer die niet wil geloven dat de werkelijkheid zo bizar kan zijn als de schrijver haar lat zien mag weten dat Harman Nielsen zich baseerde op overheids- en familiearchieven, historische standaardwerken en speciaalstudies en daarin meer bizarheid aantrof dan bruikbaar was voor zijn Michelangelo’s Marmer.
Over Skaldenzang, zijn eerste roman bij In de Knipscheer, die eveneens maar dan 1000 jaar geleden speelt in een periode van wezenlijke verandering waar de tijd om vormgeving vraagt, schreef de pers: Er worden maar weinig romans gepubliceerd waarin de schrijver zo merkbaar de magische kracht van de taal tracht te gebruiken ten dienste van zijn verhaal.
Boeli van Leeuwen – Een vreemdeling op aarde
Boeli van Leeuwen
Een vreemdeling op aarde
Curaçao – Roman
Pocket 208 blz., € 7,50
ISBN 90 6265 715-x
Eerste druk als Globe Pocket 1993
Kai komt naar Nederland – weg van het mislukte huwelijk van zijn ouders op Curaçao, weg van zijn blanke wortels in een zwarte samenleving – maar verkilt er, ook al speelt hij mee in het Amsterdamse Leidsepleinleven van de jaren vijftig. Op de vlucht voor verslaving aan drank en vrouwen hervindt Kai in Spanje zijn geschonden vertrouwen in de liefde en in de medemens, en dat maakt de uiteindelijke terugkeer naar Curaçao mogelijk.
«Het behoort tot de merkwaardigste en boeiendste boeken die men nu lezen kan. Ongewoon goed, omdat het in zijn bewonderenswaardige gedeelten iets zo verbijsterend eigens heeft dat men er nog lange tijd door gefascineerd blijft.» – J. Greshoff
«Nuchter, helder en ironisch beschrijft Boeli van Leeuwen de gespleten samenleving van Curaçao. Hij is in staat in een enkele zin een heel menselijk lot te tekenen.» – Vrij Nederland
«Van zo’n overtuigende allure dat men voor Boeli van Leeuwen gaarne een plaats vooraan in de rij van Nederlandse schrijvers inruimt.» – De Telegraaf
«Een vreemdeling op aarde is geen werk dat in de kast der ongelezen meesterwerken thuishoort; het is een gruwelijk boek, een gruwelijk goed geschreven boek.» – Jos de Roo
Albert Helman – Mijn aap lacht
ALBERT HELMAN
Mijn aap lacht
Suriname, Roman
Pocket, 280 blz. € 8,50
ISBN 90-6265-702-8
Eerste druk als Globe Pocket 1991
Nog beperkt leverbaar bij uitgever
«Zelfs al had Albert Helman na de Tweede Wereldoorlog nooit meer een boek geschreven, zijn naam in de Nederlandse literatuur zou toch wel gevestigd zijn.
In zijn roman De Stille Plantage (1931) toonde de toen pas zevenentwintigjarige schrijver, met een zeldzame beeldende kracht en grote historische precisie, voorgoed zijn meesterschap.» – NRC Handelsblad
Albert Helman heeft die plaats in de Nederlandse literatuur omdat hij met zijn ‘Hollandse’ collega’s de taal gemeen heeft; maar de ‘Indiaanse’ schrijver Helman (Suriname, 1903) is bovenal kosmopoliet (hij was journalist in de Spaanse burgeroorlog, minister in Suriname, diplomaat bij de Verenigde Naties, langdurig woonachtig in Mexico en Tobago en zijn literair werk is daar de neerslag van: romans met universele thema’s die ver boven het tijdelijke uitgaan.
In zijn grandioze satire Mijn aap lacht vertelt Albert Helman in prachtig proza door de ogen van een aap diens levensverhaal, eerst vrij in het oerwoud daarna in gevangenschap van de mens. De aap weet echter te ontvluchten en keert terug naar het oerwoud waar hij met zijn nieuw verworven menselijke denkbeelden zijn argeloze soortgenoten verbaast. Deze verklaren hem evenwel voor gek en nemen een gepaste maatregel.
Graa Boomsma – Tirannieke tijden. Drie novellen
Graa Boomsma
Tirannieke tijden. Drie novellen
Nederland
Paperback 152 blz.,
ISBN 90-6265-262-X
Eerste uitgave september 1987
In Tirannieke tijden zet Graa Boomsma zijn zoektocht naar de idiotie van de twintigste eeuw overtuigend voort. Het boek bevat drie ‘historische stadsverhalen’, die de lezer meevoeren naar achtereenvolgens Dublin in 1904 en 1916, Madrid en Segovia tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) en Londen en Antwerpen (het V2 bombardement in 1944). Maar Boomsma zou Boomsma niet zijn als hij in deze verhalen het turbulente verleden niet vaak stevig liet botsen op het heden. ‘De geschiedenis is nu,’ schreef hij in een essay over Amerikaanse literatuur. En: ‘Daar en toen wordt hier en nu, en de mensen zijn acteurs tegen een historisch decor.’ Die filosofie en Boomsma’s onmiskenbare vaardigheden staan er borg voor dat Tirannieke tijden een waar leesavontuur is geworden.
Over De idioot van de geschiedenis , dat zich afspeelt in Nederlands-Indië ten tijde van de politionele acties (1946-1949), schreef Hans Warren: ‘Door een goed gedoseerde combinatie van allerlei invalshoeken en stijlen, een mengen van veel verleden met enkele scheuten heden, van platvloerse realiteit met subtiele fantasie, ontstond een fascinerend tijdsbeeld, dat evenwel méér dan tijdelijke geldigheid kreeg.’ De Spaanse dichter Francisco Carrasquer verwierf faam door zijn vertalingen van Nederlandse en Vlaamse auteurs in het Spaans. In Nederland ontving hij de Martinus Nijhoffprijs en in België de Staatsprijs voor vertaalde letterkunde.
Francisco Carrasquer – Vespers – Vísperas
FRANCISCO CARRASQUER
Vespers / Vísperas. Gedichten
Spanje
Voorwoord Lucebert
Paperback, 176 blz., € 13,50
Geïllustreerd met pentekeningen van Marcos Carrasquer
Tweede druk 1984. Uitverkocht
ISBN 978-90-6265-148-1
Carrasquer was vanaf de Spaanse Burgeroorlog tot in de jaren zestig gedwongen balling en tot eind jaren zeventig vrijwillig balling in Nederland. Zijn poëzie – in deze bundel zowel in het Spaans als in het Nederlands bijeengebracht – getuigt van deze verscheurdheid: de pijn die begon met de Burgeroorlog en de hoop op verandering sedertdien. De titel Vespers moet dan ook gelezen worden in de betekenis ‘aan de vooravond van’. In december 1984 keerde Carrasquer definitief terug naar Spanje.
In 1976 schreef Luceber (die zelf eind 1983 uit handen van koning Boudewijn voor zijn gehele oeuvre de Staatsprijs der Nederlandse letteren ontving) een essay over het werk van Carrasquer dat als voorwoord in deze bundel is opgenomen, en dat eindigt met : ‘De taal van Carrasquer mag nog niet helemaal het volk hebben bereikt, de vijanden van dat volk heeft ze in ieder geval al vrees aangejaagd.