«Deze roman is een sterk debuut.» – E. Mutter

VoorplatNjaiInem75Over ‘Njai Inem’ van Barney Agerbeek voor NBD/Biblion: 31 december 2014:
Het jonge Javaanse meisje Inem verlaat, door de omstandigheden gedwongen, haar geboortedorp op Midden-Java om als contractkoelie te gaan werken. Ze belandt op een rubberplantage op Sumatra, waar ze door de planter wordt gedwongen om zijn concubine (njai) te worden. Het is bekend dat de omstandigheden waaronder de contractkoelies moesten werken mensonterend waren. Inem is echter een sterke vrouw en weet zich in de situatie waarin ze verkeert op een uitstekende manier te handhaven. (…) Agerbeek weet de harde sfeer op een plantage uit de jaren dertig van de 20e eeuw uitstekend te treffen. Hij vertelt het verhaal door de ogen van Inem en de planter. Dat doet hij in een ingehouden en sobere stijl. Deze roman is een sterk debuut.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek bij Uitgeverij In de Knipscheer

«De prestatie van Lutgard Mutsaers valt dan ook moeilijk in woorden vast te leggen.» – Ezra de Haan

VoorplatRoepdervertenOver ‘Roep der verten. Krontjong van roots naar revival’ van Lutgard Mutsaers op Literatuurplein.nl, 12 november 2014:
‘Roep der verten’ is een heerlijk boek dat tot lezen of doorbladeren uitnodigt. Tientallen illustraties, steevast uniek materiaal, en mooie anekdotes vullen pagina na pagina. Eindelijk lees ik eens iets over het lied ‘Terang boelan’, een lied dat iedereen kent, al was het alleen al door de pijnlijke scène in de film ‘Soldaat van Oranje’. Mutsaers levert de tekst, de vertaling en het achtergrondverhaal. In 1915 staat de eerste, geromantiseerde krontjongende Indo op de planken in Nederland. (…) Het begrip krontjong werd door de Hollandse amusementsmuziek omarmd, zij het in de vorm van liedjes die over Indië gingen en geschreven werden door Pisuisse en Max Blokzijl. Een voorbeeld daarvan is het lied ‘Krontjong One-Step’ uit de muzikale revue ‘De Jantjes’. En ook de literatuur bevat krontjong. In ‘Het land van herkomst’ van E. du Perron lezen we over de muziek en de vertolkers ervan; op de radio was het te horen en in de film te zien. Krontjong was overal. (…) De prestatie van Lutgard Mutsaers valt dan ook moeilijk in woorden vast te leggen. Immens is de hoeveelheid informatie die ‘Roep der verten’ bevat. Ondanks al die informatie blijft het een heerlijk leesboek, bol van historisch materiaal en vol met bijna vergeten geschiedenis. Gelukkig heeft de auteur alles vastgelegd in dit kloeke boek waarin het heden en verleden van een unieke muzieksoort samenkomen. Voor iedereen met Indische roots en/of liefde voor krontjong is dit een onmisbaar standaardwerk.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Roep der verten’

Gewaagd onderwerp integer verteld

VoorplatNjaiInem75Over ‘Njai Inem’ van Barney Agerbeek in Moesson, november 2014:
Barney Agerbeek waagde zich aan een onderwerp waarvan het makkelijk is om in een cliché te vervallen, maar dat deed hij gelukkig niet. In ‘Njai Inem’ beschrijft hij een periode in het leven van Inem, een Javaans meisje dat als contractkoeli naar Sumatra vertrekt maar door de planter wordt uitgekozen zijn njai te worden. Het verhaal wordt beurtelings verteld door Inem en de planter.
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek

«Deze schrijver laat ons eindeloos genieten!» – Karel Wasch

VoorplatNjaiInem75Over ‘Njai Inem. Kroniek van een steen’ van Barney Agerbeek op Leestafel.nl, 7 november 2014:
In ‘Njai Inem’ schetst Agerbeek het trieste verhaal van een jong meisje dat als njai komt te werken. Het speelt rond 1930. Een njai was de huidhoudster/concubine van meestal blanke kolonisten, die uit de dagarbeiders een meisje uitkozen, dat hun bed moest delen, hun rug moest wassen en hun drank moest inschenken. Maar er was de meer, de njai moest ook een luisterend oor lenen aan de ‘toean’ haar baas. Daarbij kon ze soms haar eigen mening te berde brengen, maar dat moest uiterst behoedzaam gebeuren. Wekte zij de ergernis op van haar meester en gebieder dan waren de gevolgen meestal afschuwelijk. Een positie van gegijzelde dus. Van iemand, die niet kan bewegen in vrijheid, kortom een steen. (…) Een stukje onvervalste Oosterse mystiek weeft Agerbeek knap door het verhaal in de gedaante van een blinde muzikant. Hij laat een waarschuwing horen in het voorbijgaan. Het verhaal heeft de structuur van de Wajangvertellingen en weet Agerbeek dat meesterlijk te doen als een volleerd jongleur. (…) Agerbeek weet sentimentaliteit te omzeilen, vooral door zijn gestileerde stijl en zijn vermogen situaties ‘uit te sparen.’ Deze schrijver laat ons eindeloos genieten!
Lees hier de recensie
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek

«Deze roman hoort bij zijn allerbeste werk en verdient een groot publiek.» – Ton van der Molen

Opmaak 1Over ‘De rode kimono’ van Peter Andriesse op Hebban, 4 november 2014:
Twintig jaar lang bleef het stil rond Peter Andriesse. Hij schreef echter door en bleef ook sleutelen aan ‘De rode kimono’. Dat de aanhouder wint, bewijst zijn recente, verbluffende terugkeer. Eindelijk kunnen we nu kennisnemen van ‘De rode kimono’, uitgebracht door uitgeverij In de Knipscheer. Het blijkt een verrassend gave coming of age-roman, die naadloos aansluit op de veelgeprezen verhalen uit ‘Koude sambal’, een bundeling van de Indische jeugdherinneringen van Andriesse. (…) Met ‘De rode kimono’ laat de nu 72-jarige Andriesse zien dat hij nog steeds volop meetelt. Hij is een uitmuntend verteller, met een stijl die uitblinkt door eenvoud en trefzekerheid. Deze roman hoort bij zijn allerbeste werk en verdient een groot publiek.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De rode kimono’

«Toch blijft de auteur heel sober in zijn vertelling.» – André Oyen

VoorplatNjaiInem75Over ‘Njai Inem’ van Barney Agerbeek op iedereenleest.be, 7 oktober 2014:
De ‘njai’ is een inheemse vrouw die in Nederlands-Indië gedwongen werd samen te leven met een Europese man, haar ‘toean’. Zij was zijn persoonlijke verzorgster en uit hun relatie kwamen vaak kinderen voort. De njai kan daarom worden beschouwd als de oermoeder van vele Indische mensen. Zonder enige inspraak wordt er over het lichaam van Inem beschikt. Ze voelt zich vernederd tot en met. Doordat de planter Inem seksuele gunsten afdwingt heeft het meisje een vrij comfortabel leven op materieel vlak maar op emotioneel vlak voelt ze zich eenzaam en misbruikt. Toch blijft de auteur heel sober in zijn vertelling, het verdriet en de pijn wordt in alle stilte beleefd. Niet tegenstaande het mijden van het melodrama wordt de lezer wel degelijk geconfronteerd met een mensonterend systeem en de uitwas ervan.
Lees hier de recensie of hier op ansiel.cinebelblogs.be
Meer over ‘Njai Inem’
Meer over Barney Agerbeek

Barney Agerbeek – Njai Inem. Roman

VoorplatNjaiInem75BARNEY AGERBEEK
Njai Inem
Kroniek van een steen
Roman
Nederland – Indonesië
Genaaid gebrocheerd, 20 cm x 14,50 cm, met flappen
176 blz. € 19,50
ISBN 978-90-6265-864-0
oktober 2014

Door armoede gedreven besluit het Javaanse meisje Inem contractarbeider op een rubberplantage te worden. Zij wordt bij aankomst van haar dorpsgenoten gescheiden en door een mandoer naar het huis van de planter geleid.

‘Moet ik zijn njai worden, ibu?’ vraag ik met toegeknepen keel. ‘Kan ik niet zeggen dat ik op het land wil werken? Met mijn vrienden?’
Ibu glimlacht en schudt haar hoofd
.

De Indisch-Nederlandse schrijver Rob Nieuwenhuys gaf in zijn boek Komen en blijven (1982) bekendheid aan het begrip ‘njai’: een inheemse vrouw die in Nederlands-Indië gedwongen werd samen te leven met een Europese man, haar ‘toean’. Zij was zijn persoonlijke verzorgster en uit hun relatie kwamen vaak kinderen voort. De njai kan daarom worden beschouwd als de oermoeder van vele Indische mensen.

Met gevoel voor verhoudingen in de koloniale wereld weet Barney Agerbeek in Njai Inem tot in detail de omstandigheden te treffen, waarin een willekeurige njai omstreeks 1930 op een Sumatraanse plantage moet hebben verkeerd. Agerbeek nodigt de lezer uit om door de ogen van twee zeer diverse personages het schrijnende bestaan te doorvoelen van een ‘contractkoelie’. Het verhaal van de njai is doordrenkt met de geest van Midden-Java en geeft een overtuigend beeld van de ontreddering en het isolement van Inem, een sterke maar door het lot geknevelde vrouw.

‘De auteur weet zich verrassend goed te verplaatsen in zijn personages. De benadering van de Hollandse planter en de njai is uitermate genuanceerd.’ – Willem G. Weststeijn

Barney Agerbeek (1948) werd geboren in Surabaya en vertrok in 1952 met zijn ouders naar Nederland. Tijdens zijn lange, internationale bankloopbaan woonde en werkte hij in de jaren negentig gedurende vierenhalf jaar in Indonesië. Na zijn pensionering maakte hij de oversteek van de financiële wereld naar het domein van de literatuur en de beeldende kunst.
Hij is auteur van twee dichtbundels, Opzij van mensen (2003) en Elke dag is zondag (2005), en monografieën over Floris Meydam en Nelson Carrilho. Ook leverde hij bijdragen aan literaire tijdschriften als Nynade, Indische Letteren, Extaze en Avier. In 2013 debuteerde hij bij Uitgeverij In de Knipscheer met de verhalenbundel Schaduw van schijn.
Meer over Barney Agerbeek

«Peter Andriesse heeft niets aan kracht ingeboet.» – Ezra de Haan

Opmaak 1Over ‘De rode kimono’ van Peter Andriesse op Literatuurplein.nl, 23 augustus 2014:
Peter Andriesse (1941) is terug van weg geweest. (…) Andriesse schrijft nog steeds zoals ik dat van hem gewend was: leesbaar, realistisch en herkenbaar. (…) Met een overvloed aan details, alsof het gisteren gebeurde, schetst hij het leven aan boord. (…) Voor hen die de reis van Indonesië naar Nederland nog per passagiersschip gemaakt hebben, moet de roman een voortdurend déjà vu gevoel oproepen. ‘De rode kimono’ is een boek vol nostalgie in uiterst helder proza geschreven. Peter Andriesse heeft de zwarte kunst nog niet verleerd. Moeiteloos stapt hij, ondanks zijn leeftijd, in de denkwereld van een dertienjarige. Eigenlijk komt de erotiek, die we uit eerdere verhalen en romans van hem kennen, samen met zijn Indisch jeugdsentiment. Het levert een boek op dat moeiteloos standhoudt tussen zijn andere ‘Indische’ boeken.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De rode kimono’

«De lezer verveelt zich geen moment.» – E. Mutter

Opmaak 1Over ‘De rode kimono’ van Peter Andriesse voor NBD/Biblion, 5 augustus 2014:
Deze roman vertelt hij over Erik (13), die vanuit Sumatra naar Holland wordt gestuurd om naar de middelbare school te gaan. Hij wordt op de Willem Ruys onder de hoede gesteld van het echtpaar Vonk. Pamela Vonk, een jonge Indische vrouw, zoekt aan boord fysieke toenadering tot Erik. Deze ontwikkelt na enige aarzeling, een diepe genegenheid voor haar. In Holland komt hij in de kost bij een tante in een klein dorpje in de Achterhoek. Erik ervaart de overgang van het luxe leven aan boord naar het kille, armoedige leven bij zijn tante als een cultuurschok. Zijn eenzaamheid wordt verergerd door het grote verschil tussen het vrije leven in de tropen en het troosteloze leven in de Achterhoek. Andriesse vertelt dit verhaal over een jongeman die op de drempel staat van volwassenheid, op meeslepende wijze. Zijn stijl is beeldend en helder.
Lees hier de recensie
Meer over ‘De rode kimono’

Radio-interview op maandag 30 juni met Peter Andriesse over ‘De rode kimono’

Opmaak 1Vorige maand verscheen, na een adempauze van 20 jaar, ‘De rode kimono’, de nieuwe roman van Peter Andriesse. In deze roman repatrieert een puber, de 13-jarige Erik, van Sumatra met de ‘Willem Ruys’. Tijdens de duur van de bootreis ontdekt hij zijn ontluikende seksualiteit in een steeds intiemer wordende relatie met zijn tijdelijke pleegmoeder, de jonge half-Indische mevrouw Vonk. Peter Andriesse gaat in gesprek met Peter de Rijk en Bert van Galen over (het schrijven van) deze roman. Het boekenuur in het programma Kunst & Cultuur op Amsterdam FM-Radio wordt live vanuit de Openbare Bibliotheek Amsterdam uitgezonden tussen 16.00 en 17.00 uur.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘De rode kimono’