Jos de Roo over ‘Praatjes voor de West’ in de OBA, 27 september 2015:
Op maandag 27 september 2015 was auteur Jos de Roo te gast in het boekenuur van het programma ‘Kunst & Cultuur’ op Radio Amsterdam-FM. Na afloop van het interview wordt in een filmpje van 2 minuten door Rob Zwetsloot de kern van De Roo’s literatuurgeschiedenis ‘Praatjes voor de West’ nog eens samengevat: de betekenis van de Wereldomroep op de ontwikkeling van de Antilliaanse en Surinaamse literatuur in de jaren veertig en vijftig, toen de Wereldomroep in Nederland studerende Antillianen en Surinamers uitnodigde om eigen verhalen voor te lezen. Onder hen Frank Martinus Arion, Boeli van Leeuwen, Jules de Palm en de latere president van Suriname Johan Ferrier. Jos de Roo promoveerde in 2014 op 72-jarige leeftijd op dit onderzoek: ‘In de zes maanden die ik in het archief doorbracht was het bijna elke dag bingo.’
Luister hier naar de radio-uitzending
Meer over ‘Praatjes voor de West’
Tag: suriname
Jos de Roo geïnterviewd over zijn literatuurgeschiedenis ‘Praatjes voor de West’
Over ‘Praatjes voor de West’ van Jos de Roo op Amsterdam FM-radio, 28 september 2015:
Een jaar geleden promoveerde Jos de Roo tot doctor in de letteren aan de Universiteit van Amsterdam op de dissertatie Praatjes voor de West over zijn onderzoek naar het belang van De Wereldomroep voor de ontwikkeling van de Antilliaanse en Surinaamse literatuur van 1947-1958. De Wereldomroep liet in die jaren Antilliaanse en Surinaamse auteurs verhalen schrijven en voorlezen. Dankzij dit initiatief kregen jonge, toen onbekende schrijvers als Boeli van Leeuwen, Frank Martinus Arion, Jules de Palm en John Leefmans de kans hun eerste stappen te zetten in hun schrijverscarrière. Jos de Roo ontdekte een aantal alleen op schrift bewaard gebleven verhalen (173 van de in totaal 267 literaire bijdragen) in het draaiboekenarchief van de Wereldomroep. Deze maand verschijnt de met 100.000 woorden ingekorte handelseditie van dit stoeptegeldikke proefschrift, nog steeds 472 pagina’s tellend. Het boekenuur in het programma Kunst & Cultuur op Amsterdam FM-Radio wordt live vanuit de Openbare Bibliotheek Amsterdam uitgezonden tussen 16.00 en 17.00 uur. De uitzending kan (op de 4de etage van de OBA, op loopafstand van Centraal Station) door belangstellend publiek worden bijgewoond. Op de dag van de opname/uitzending overleed Frank Martinus Arion op Curaçao. Tijdens de uitzending was dit in de studio nog niet bekend.
Luister hier naar de uitzending
Meer over ‘Praatjes voor de West’
Meer over Frank Martinus Arion bij Uitgeverij In de Knipscheer
Sakoentela Hoebba – De lottowinnaar. Verhalen
Sakoentela Hoebba
De lottowinnaar
Verhalen
Suriname
Paperback met flappen, 144 blz., € 15,00
ISBN 978-90-6265-885-5
Presentatie 25 oktober 2015
De elf verhalen in De lottowinnaar van Sakoentela Hoebba, waarin het dagelijkse leven in Suriname tot leven komt, getuigen van een groot inlevingsvermogen. Schijnbaar moeiteloos verplaatst de auteur zich in Soeshiel op het moment dat hij aan zijn ouders vertelt dat hij met zijn vriend Vikash gaat samenwonen, maar ook in de in Holland wonende kleindochter Sharda die haar dementerende oma in Suriname bezoekt. ‘Niemand hoeft iets te weten tot ze er zelf achter komen,’ zegt Soeshiel, woorden die typerend zijn voor deze verhalenbundel. Veel wordt verzwegen, bewust, of bedekt door de mantel der liefde. En toch is veel pijnlijk duidelijk. Zo huilt er een hond na de woorden van Soeshiel, een voorbode van de dood of naderend ongeluk.
Hoebba’s beschrijvingen en metaforen kenmerken zich door originaliteit. Een ongelukkig huwelijk wordt vergeleken met een schaar. Ondanks de voortdurende angst voor ‘wat de mensen er wel niet van zullen zeggen’ spelen buitenechtelijke relaties, en soms zelfs de kinderen die daaruit voorkomen, een grote rol in veel van de verhalen. Net als werkeloosheid, geldgebrek en hoe je dat moet oplossen. Zo wordt Mandra in het verhaal ‘De fles’ voor haar ‘liefde’ met botervis betaald… ‘Ze haatte zichzelf om haar zwakte zich door Dilip te laten gebruiken en om haar nog grotere zwakte dat ze niet het lef had Radj te verlaten.’ Hij verbiedt haar te gaan werken en dat terwijl hij drinkt en werkeloos is.
We zijn getuige van breekpunten in mensenlevens: Navin die erachter komt dat Indra minderjarig was toen hij haar zwanger maakte, Prem die dankzij een Pandit eindelijk in beweging komt en Rita die blijft vertrouwen op voorspellende dromen en de door haar gekochte lootjes. De lottowinnaar bevat verhalen die je niet snel vergeet, accuraat en verfijnd geschreven.
Sakoentela Hoebba (Suriname, Wanica, 1958) studeerde in 2014 af aan de Schrijversvakschool Paramaribo. De lottowinnaar is haar debuut.
Meer over ‘De lottowinnaar’
Iraida van Dijk-Ooft – Geen weg terug. Roman
Iraida van Dijk-Ooft
Geen weg terug. Roman
Nederland / Suriname
Paperback met flappen, 224 blz., € 17,50
ISBN 978-90-6265-878-7
Presentatie 25 oktober 2015
Precies 50 jaar nadat de Afobakadam gesloten werd en het Brokopondostuwmeer zich met water begon te vullen, zoekt Alex naar goud op de plek waar zijn moeder Bé ooit is geboren. Daar waar de oude kankantri stond. Sinds hij daarmee bezig is heeft hij al zijn naasten verloren. Eiste de mma fu doti een terugbetaling? Het begon allemaal op de vooravond van de dood van zijn moeder Béate. ‘Alex, ga. Ga zoeken. Weet waar we vandaan komen.’
Het duurt negentien jaar voordat hij aan haar woorden gevolg geeft. Hij leert zijn verleden kennen en dat van vele anderen in zijn omgeving. Dembeston, eerst een woord, later een vergeten plaats, blijkt het sleutelwoord dat via een droom tot hem komt. Niets van zijn jeugd blijkt te zijn zoals Alex dacht. Het samenwonen, met zijn moeder, bij opa John en oma Suze, het is allemaal gebaseerd op leugens en verzwijgen.
Geen weg terug schetst de periode van 1962 tot 2014, een belangrijke periode voor Suriname, met name voor al die bewoners van het gebied dat later een stuwmeer werd. Nooit is hun leven meer normaal geworden. Vooral omdat ze niet alleen hun huis en verleden verloren maar ook hun dierbare gestorvenen op de begraafplaatsen achterlieten. Alles viel immers ten prooi aan het water. Geen weg terug beschrijft het zwijgen van generaties en de grote gevolgen ervan.
Iraida Martha van Dijk-Ooft (1974) woont en werkt in Paramaribo. Zij studeerde in 2014 af aan de Schrijversvakschool in Paramaribo. Met haar debuutroman Geen weg terug wil zij het respect tonen dat zij heeft voor het leven zoals het is… en zoals het soms kan worden.
Meer over ‘Geen weg terug’
Mala Kishoendajal – Kaapse goudbessen. Roman
Mala Kishoendajal
Kaapse goudbessen
Kroniek van een illusionaire vrede
Roman, Nederland / Suriname
Paperback, royaal formaat, 336 blz., 19,50
ISBN 978-90-6265-859-6
Presentatie 25 oktober 2015
Hira, een bejaarde vrouw, blikt in Kaapse goudbessen terug op haar leven in Nederland en Suriname. Vooral denkt zij aan haar oudste zoon Balwant, wiens leven werd getekend door echtscheiding en het verlies van zijn kinderen. Haar herinneringen dwalen af naar haar ouders. Zij zijn kinderen van Brits-Indische contractarbeiders, die tussen 1873 en 1916 gingen werken in de Hollandse kolonie Suriname. Hira haalt zich de verhalen voor de geest over de grootouders van haar moeder, Masapeb Mohesh en Hiran Pyari, die met de eerste lichting naar Suriname kwamen op het schip Lalla Rookh, over hoe ze leefden in India. Ze herinnert zich het markante verhaal van haar vaders ouders, Kishoendyal Soekhoer en Sanichari Kanhai. Drie jaar na zijn aankomst in Suriname, werd Kishoendyal in 1896 veroordeeld tot zes jaar dwangarbeid wegens doodslag. Hij werd opgesloten op Fort Zeelandia tussen andere Hindoestanen die streden tegen de ‘koloniale hebzucht’ en onderdrukking. Bij terugkeer trof hij zijn vrouw en twee zoons in een ander gezin aan.
De herinneringen van Hira worden afgewisseld met de omzwervingen van Armand Veldhuizen, die Utrecht verlaat om in Den Haag te gaan werken. In de trein laat hij het leven dat hij achterlaat de revue passeren: een dominante moeder en een overspelige vader die hen heeft verlaten; zijn vriend Prém, die na te zijn beledigd door zijn moeder, zijn verjaardagsfeest verliet en die hij sindsdien niet meer heeft gezien; zijn pianolerares Constance, die hem inwijdde in de werken van Robert Schumann én in de erotische liefde. Zijn nieuwe leven is tegelijk verrijkend als verwarrend en ontgoochelend. Armand verliest huis, baan en geheugen, nadat hij als zogenaamde journalist die op zoek is naar eerste-uursmigranten, kennis maakt met Koesoem, de ex-vrouw van Balwant. Na enkele jaren geleefd te hebben als zwerver, belandt hij in PsyKick, waar hij op een denkbeeldige laptop zijn observaties van de omgeving en zijn gedachten optekent over het leven met Moeder. Uiteindelijk stroomt het verhaal van Hira samen met het verhaal van Armand Veldhuizen.
Mala Kishoendajal laat Kaapse goudbessen zich afspelen in het Nederland van nu maar leidt, via de twee hoofdpersonen met hun schijnbaar afzonderlijke levens, de lezer met herinneringen en sub-personages terug naar het Nederland van de jaren zestig van de vorige eeuw en naar Suriname en India vanaf 1873.
Mala Kishoendajal is bij Uitgeverij In de Knipscheer de auteur van de romans Dame Blanche, Het boegbeeld en de gedichtenbundel Pijn in parlando.
Meer over ‘Kaapse goudbessen’
Meer over Mala Kishoendajal bij Uitgeverij In de Knipscheer
«‘Krontjong’ en wat er over te zeggen valt komt ook echt tot leven.» – Albert Roessingh
Over ‘Roep der verten, krontjong van roots naar revival’ van Lutgard Mutsaers in De Ware Tijd Literair, 22 augustus 2015:
Krontjong blijkt drie betekenissen te hebben. In de eerste plaats een populaire muzieksoort die oorspronkelijk met de Portugezen een paar eeuwen terug naar Indonesië is gekomen en daar in een eigen vorm is opgenomen in de cultuur. Ten tweede is het een gitaarachtig muziekinstrument, waar die muziek dus naar benoemd is. En ten slotte als het werkwoord ‘krontjongen’ een bezigheid van jongemannen ’s avonds in de maneschijn. Namelijk om als groepje – gewapend met instrumenten als een gitaar en/of krontjong gitaar, een fluit (suling), een viool en een tamboerijn (pandeiro) – met weemoedige en ook wel ondeugende serenades meisjes uit de buurt het hoofd op hol te brengen. Het was voor de uitverkoren meisjes dan erg moeilijk om in slaap te komen, wanneer ze buiten in het maanlicht voorbij kwamen slenteren, zachtjes tokkelend op een gitaar en in een donker koor hun wijsjes van droevig zoet liefdesverlangen neuriënd. Ouders en overige familieleden maakten zich dan ook zorgen over de wellicht niet geheel zuivere om niet te zeggen voze bijbedoelingen van dit ‘krontjongen’.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Roep der verten’
Jos de Roo – Praatjes voor de West
B. Jos de Roo
Praatjes voor de West
De Wereldomroep en de Antilliaanse
en Surinaamse literatuur 1947-1958
Paperback, 14 x 21 cm, 472 blz., 24,50
ISBN 978-90-6265-892-3
Presentatie 13 september 2015
Praatjes voor de West waren een onderdeeltje van de radio-uitzendingen van de Wereldomroep naar de West (Suriname en de Antillen) in de periode 1947-1958. De uitzendingen bestonden uit een algemeen Nederlands programma van twee uur of meer en een West-Indische rubriek van 15 tot 30 minuten. De Wereldomroep liet voor een deel van deze rubriek Antilliaanse en Surinaamse auteurs verhalen schrijven en voorlezen. Dankzij dit initiatief kregen jonge, toen onbekende schrijvers de kans hun eerste stappen te zetten in hun schrijverscarrière. Jos de Roo ontdekte een aantal alleen op schrift bewaard gebleven verhalen (173 van de in totaal 267 literaire bijdragen) in het draaiboekenarchief van de Wereldomroep. De inventarisatie werd vervolgens door hem geanalyseerd en beschreven tegen de achtergrond van het latere literaire werk waarmee deze auteurs bekend werden.
In 2014 promoveerde B. Jos de Roo op deze uitgebreide, 250 000 woorden tellende dissertatie, die enthousiast werd ontvangen in de Antilliaanse en Surinaamse literatuurcritici. Jeroen Heuvel schrijft in Antilliaans Dagblad: ‘Er is niet genoeg aandacht te geven aan het proefschrift van B. Jos de Roo waarmee hij doctor is geworden. (…) Dit werk van deze schatgraver van de Antilliaanse orale en geschreven literatuur is van enorme waarde.’ En Els Moor in De Ware Tijd Literair: ‘Een interessant boek, gelukkig niet geschreven in van die bijna onleesbare wetenschappelijke taal, zoals de meeste dissertaties.’
Uit dit academisch proefschrift is deze (met meer dan 100 000 woorden ingekorte) gelijknamige handelseditie samengesteld. Jos de Roo vraagt zich in Praatjes voor de West af wat de betekenis was van de Wereldomroep voor de ontwikkeling van de Surinaamse en Antilliaanse literatuur. De tijd waarin o.a. Boeli van Leeuwen, Frank Martinus Arion, Jules de Palm en John Leefmans begonnen te schrijven, was er eentje van grote veranderingen: politiek (na de Tweede Wereldoorlog), maatschappelijk (migratie) en cultureel. De hoofdstukken over deze auteurs, die voor de Wereldomroep oorspronkelijke literaire bijdragen schreven, openen met een korte biografische schets. Daarna wordt nagegaan of de thematiek van deze verhalen in hun latere werk terugkomt en zo ja hoe, welke invloed de verhalen hadden op de ontwikkeling van deze schrijvers en welke plaats de Wereldomroepverhalen innemen binnen het oeuvre van de schrijver.
Een uniek naslagwerk en leeservaring voor elke liefhebber van de Antilliaanse en Surinaamse letteren.
Meer over ‘Praatjes voor de West’
Meer over Boeli van Leeuwen bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over John Leefmans bij Uitgeverij In de Knipscheer
«Zijn zoektocht leverde een boeiend boek over Suriname op.» – Arnoud van Soest
Over ‘Zoeken naar Slory’ van E. de Haan in Mug Magazine, juli 2014:
In een prettige stijl beschrijft De Haan zijn kennismaking met Paramaribo: de hitte, de vervallen huizen, de schoolmeisjes met hun prachtige vlechten en de vrouwen met stevige billen, die uitgaan in kleren die zó strak zitten dat er een schoenlepel lijkt te zijn gebruikt. Hij maakt tochten door het binnenland, beschrijft de schoonheid van de jungle en bij terugkomst in Paramaribo gaat hij op zoek naar de markante Creoolse dichter Slory, die zijn gedichten op de markt verkoopt. De zoektocht verloopt moeizaam. Pas één dag voor zijn terugkeer naar Nederland krijgt De Haan de dichter te pakken. Slory, inmiddels 80, blijkt een verbitterd man.
Lees hier het interview
Meer over ‘Zoeken naar Slory’
Meer over Ezra de Haan bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over Michaël Slory bij Uitgeverij In de Knipscheer
Gedicht van Karin Lachmising in Engelse vertaling verschenen
‘Mi gron’ van Karin Lachmising in ArtsEtc, een internetperiodiek uit Barbados, mei 2015:
In het meinummer, een special gewijd aan de dichter Edward Kamau Brathwaite ter gelegenheid van diens 85ste verjaardag, is het gedicht ‘Mi gron’ van Karin Lachmising uit haar debuutbundel Nergens groeit een boom die haar aarde niet vindt geplaatst in een Engelse vertaling van Scott Rollins. Zij bevindt zich daarmee in het gezelschap van o.a. Derek Walcott, die het gedicht ‘Names: for Edward Brathwaite’ bijdroeg.
Lees hier het gedicht in Engelse vertaling en hier de andere bijdragen aan dit nummer
Meer over ‘Nergens groeit een boom’
«Na maar liefst 22 jaar verscheen een nieuwe dichtbundel: ‘Hecht en sterk’.» – Ko van Geemert
Foto: Bea Moedt
Een interview met Shrinivási in Ñapa (weekendbijlage van dagblad Amigoe), zaterdag 28 maart 2015:
In 2013 liet de dichter weer van zich horen. Na maar liefst 22 jaar verscheen een nieuwe dichtbundel: Hecht en sterk, de naam van een plantage in het Surinaamse district Commewijne, waar hij in zijn jeugd gewoond heeft. (…) ‘Soms voel ik me wel eenzaam, maar je moet er niet aan toegeven. Als je je gaat opsluiten of in jezelf gaat praten, dan ben je rijp voor het gesticht. Je moet in je gedachten iemand hebben die je liefhebt. Of op papier. Eigenlijk zou ik een roman of mijn autobiografie willen schrijven, maar dat zal er niet meer van komen.’
Lees hier de versie in ‘Amigoe’, in april 2015 ook gepubliceerd in het Surinaamse magazine ‘Parbode’
Het oorspronkelijke, veel uitgebreidere artikel kunt u hier lezen
Meer over Shrinivási bij Uitgeverij In de Knipscheer