Herman van Bergen ontvangt op 4 mei 2016 de Cola Debrotprijs

Adam - Herman van Bergen - Joan Leslie - Olga Orman - 25.09.2011 - foto ...Herman van Bergen met Joan Leslie en Olga Orman [ foto Aart G. Broek ]

Beeldend kunstenaar Herman van Bergen heeft op 15 april 2016 van minister Irene Dick (PS) van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport (OWCS) te horen gekregen, dat hij de winnaar is van de Cola Debrotprijs 2016. Herman van Bergen krijgt de prijs voor zijn hele oeuvre. De Cola Debrotprijs is de belangrijkste prijs voor kunst en cultuur op Curaçao. De prijs, vernoemd naar de Antilliaanse schrijver, dichter, arts, diplomaat, jurist, minister, filosoof en balletcriticus Debrot wordt uitgereikt aan mensen die een uitzonderlijke bijdrage hebben geleverd aan de Curaçaose cultuur. Eenmaal in de zeven jaar wordt de prijs aan een beeldend kunstenaar uitgereikt. De officiële uitreiking van de prijs vindt plaats op 4 mei op het podium van de ‘Kathedraal’ in de tuin van Landhuis Bloemhof. Herman van Bergen maakte samen met de Curaçaose dichter Hans Vaders de bundel ‘Kate Moss in Mahaai’. Voor Uitgeverij In de Knipscheer leverde hij diverse boekomslagen, zoals voor Hans Vaders ‘Terug tot Tovar’, voor Erich Zielinski ‘Scott Zuyderling’ en voor de bundel ‘Met liefde behandelen. Hommage aan Boeli van Leeuwen’ het achterplat van het omslag.
Meer over Herman van Bergen op deze site

Hans Vaders – Bij wijze van In Memoriam

HansVaders1(foto Jan-Reinier van der Vliet)

Het is nog geen twee maanden geleden dat het bericht kwam dat Hans Vaders was overleden. Als afscheid werd op 1 augustus in landhuis Bloemhof een In Memoriam georganiseerd. Ik stuurde als condoleance een brief die bij die gelegenheid werd voorgelezen door Jeroen Heuvel.

Beste aanwezigen,

U allen van harte gecondoleerd met het overlijden van uw mede-Curaçaoënaar Hans Vaders. U zult hem vooral kennen als krantenmaker pur sang: de journalist, de eindredacteur, de hoofredacteur, net zo’n gigant als zijn ‘voorganger’ Johan van de Walle een generatie eerder was. Beiden vertrokken als twintigers naar ‘de West’ en bleven er als journalist én als schrijver. Hans Vaders is de journalist die zowel verslag doet van een staatsgreep op Haïti als een rubriek over eten schrijft, want de krant komt elke dag en moet gevuld. Ik wist wie Hans Vaders was. Hij was voor de uitgeverij In de Knipscheer de man die in 1988 en 1989 van Boeli van Leeuwen een columnist maakte, een geniale zet die in 1990 zou resulteren in Boeli van Leeuwens meest succesvolle boek Geniale anarchie. Alleen al om die reden heeft Hans Vaders zich een blijvende plek veroverd in het literaire landschap van Curaçao en Nederland.
Toch was en is Hans Vaders voor mij vooral de schrijver. Het zal in 2000 zijn geweest toen ik hem ontmoette. Hij was in Nederland op familiebezoek, ik meen in Alkmaar. En dan is Haarlem dichtbij. Onder zijn arm een manuscript, Tropische winters. Ik viel als een blok voor die roman. Het boek voldeed bepaald niet aan de literaire spelregels en structuren die doorgaans gelden in het huis van vooral de Europese literatuur. Hans Vaders vraagt namelijk wel wat van zijn lezers, daagt hen uit. Hij laat de lezer alle hoeken van zijn kamer zien. Maar wát een rijk beeld wordt in amper 128 bladzijden geschetst van de hoofdpersoon Alex Lee, die Hans Vaders op het lijf geschreven moet zijn, de observerende oorlogsverslaggever in de turbulente Cariben van grofweg de jaren tachtig van de vorige eeuw, die zijn verhalen in de plaatselijke kroeg schrijft, het romantische archetype van wat ooit ‘de journalist’ was. Dat was een niet al te vrolijke tijdgeest. Die somberte resoneert in Tropische winters, maar is voor de lezer goed te verteren door de plezierige manier van schrijven. Tropische winters wordt in Nederland opvallend veel gerecenseerd. Hans Vaders is een nieuwe naam die met zijn thematiek en schrijfstijl in de traditie lijkt te staan van Curaçaose schrijvers als Boeli van Leeuwen en Tip Marugg. Erich Zielinski en Eric de Brabander moeten dan hun eerste boeken nog schrijven. Misschien maakte Hans Vaders wel de weg vrij voor hen.

In zijn tweede boek, het in de Caribische regio bekroonde Otrobanda, meer journalistiek dan fictie, is de hoofdpersoon Hans Vaders zelf die zijn veelkleurige stadsgenoten met liefde portretteert. Otrobanda wordt in Nederland nauwelijks besproken in de literaire media, want van oorsprong columns en dus – kennelijk – geen ‘echte’ literatuur. Niettemin roemt Michiel van Kempen Vaders’ verhalen in Otrobanda. Hij noemt ze ‘juweeltjes van beschrijvingskunst’ en schrijft: ‘Als stadsschrijver moet Tip Marugg zijn meerdere erkennen in Hans Vaders’. Otrobanda zal zijn weg naar de Nederlandse lezer uiteindelijk wel vinden als hét literaire handboek voor elke Curaçaoganger.
Hans Vaders was ook dichter. Hij debuteert als dichter in 2005 in het Nederlandse literaire tijdschrift De Tweede Ronde en het Curaçaose literair tijdschrift Kristòf. Zes jaar later, in 2011, komt zijn eerste dichtbundel uit, Kate Moss in Mahaai, een co-productie van Mon Art Productions en Uitgeverij In de Knipscheer, weergaloos geïllustreerd door Herman van Bergen. In deze bundel zingt ook een zekere zwaarmoedigheid. In ‘Terugkeer’, het slotgedicht, vertelt de ik waarschijnlijk ooit begraven te worden in ‘het mistig land van overzee/ dat niet en nooit meer het mijne zal zijn.’
[…]
Maar wie zal mijn begrafenis bekostigen?

En welke verloren zoon wrikt het zilver
voor de veerman op mijn kille tong en
ontsteekt het vagevuur van mijn brandstapel?

Het doet poëziecriticus Joop Leibbrand in MeanderMagazine verzuchten: ‘Lezers, help Vaders nu het nog kan, koop die bundel. Hij stort je midden in de andere wereld die Curaçao is en verloochent de Nederlandse wortels niet. Het levert een boeiende synthese op.’

Hans Vaders zou in september 2012 naar Amsterdam komen voor de presentatie van zijn novelle Terug tot Tovar. Een ernstige val een paar maanden daarvoor gooit roet in dit publicitaire eten, waardoor de novelle in Nederland tussen wal en schip raakt. En dat is zó jammer, want Terug tot Tovar is misschien wel Hans Vaders beste en meest ambitieuze boek en zal mettertijd uitgroeien tot een Antilliaanse klassieker. Hoe beknopt van omvang, hoe boordevol van inhoud: een net van verhalen waarin alles en iedereen, hoe uitgewaaierd ook over de wereld, een relatie heeft met Curaçao. Curaçao als het middelpunt van de wereld en de wereldgeschiedenis waarin oude en nieuwe continenten over elkaar heenschuiven, een Boeliaanse dimensie.
In datzelfde jaar, herstellend van die ernstige val, schrijft hij ook het verhaal De vodkadrinker, dat alleen op Curaçao als gelegenheidsuitgave bij Mon Art Productions verschiint en inmiddels ook gepubliceerd is in Nederland op de digitale evenknie van het literair tijdschrift Extaze. Het lijkt een voorbode te zijn, van wat nog in het vat zit. Dat is het niet geworden. Mogelijk is de val een klap geweest die hij nooit echt meer te boven is gekomen.
Hans Vaders heeft te lang van pen moet wisselen, te vaak die van de journalist moeten kiezen, immers het brood op de plank, en te weinig die van de schrijver kunnen hanteren. Begint Boeli van Leeuwen na zijn pensionering nog een rijk derde schrijversleven met Schilden van leem, Het teken van Jona en Geniale anarchie, dié mogelijkheid om vól voor zijn schrijverschap te gaan, is Hans Vaders niet gegund geworden. En dat is een gemis.
Rest in peace, Hans.
franc knipscheer

Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer

Hans Vaders * De vodkadrinker

WodkadrinkerHans Vaders (1949-2015) zou in september 2012 naar Amsterdam komen voor de presentatie van zijn novelle Terug tot Tovar, zijn vierde boektitel bij In de Knipscheer sinds 2001. Een ernstige val een paar maanden daarvoor gooide roet in dit publicitaire eten.
Hans Vaders scheef in de ontluisterende periode van ziekte, algehele malaise en stilstand, na dit bizar incident dat hem bijna het leven kostte, De vodkadrinker. Een glorieus afscheid van zijn geliefde eiland lijkt nu niet meer mogelijk voor de oude vodkadrinker. Of wordt het, met de volle fles in het reisvalies, toch nog die laatste treintocht met zijn alter ego de Chinees… En route door een continent van ijs en sneeuw, op weg naar zijn uiteindelijke lot, naar zijn strikt persoonlijke brug, naar zijn eigen kolkende rivier.
Het verhaal verscheen enkel op Curaçao als gelegenheidsuitgave bij Mon Art Productions. Als eerbetoon aan deze in het Nederlands schrijvende schrijver van Curaçao, die in Nederland niet de bekendheid kreeg waarop hij had gehoopt, een lot dat aanvankelijk ook auteurs als Tip Marugg en Boeli van Leeuwen trof, wordt dit prachtige verhaal De vodkadrinker nu voor het eerst in Nederland gepubliceerd op het digitale platform van het literair tijdschrift Extaze.
Lees hier ‘De vodkadrinker’ op Extaze
Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij in de Knipscheer

Hans Vaders (66) op ‘zijn’ Curaçao overleden

TekeningHans Vadersportret door zijn vriend Herman van Bergen op omslag ‘Terug tot Tovar’ (2012)

Hans Vaders (Den Haag, 1949) is op woensdag 15 juli 2015 op 66-jarige leeftijd overleden op Curaçao, sinds vele decennia zijn vaderland. Vaders was neerlandicus en vooral bekend als journalist, schrijver en dichter, en in een langer verleden ook docent Nederlands op Curaçao.
Eind juni werd Hans Vaders opgenomen in het ziekenhuis en hij raakte in de nacht van 14 op 15 juli in een coma, waaruit hij niet meer ontwaakte.
Hans Vaders studeerde Nederlands aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Op Curaçao heeft hij de functies van verslaggever, columnist, hoofd- en eindredacteur bij verschillende kranten bekleed, waaronder Beurs-en Nieuwsberichten, Amigoe, Antilliaans Dagblad en Curaçaosche Courant. De afgelopen jaren was Vaders eindredacteur van de Ñapa, de weekendbijlage van ochtendkrant Amigoe, en columnist bij de Knipselkrant. Als hoofredacteur van de Curaçaosche Courant wist hij in 1988 en 1989 de door hem bewonderde auteur Boeli van Leeuwen te strikken voor het schrijven van een wekelijkse column, die in 1990 zouden worden gebundeld tot Boeli van Leeuwens meest succesvolle boek Geniale anarchie.
Rond de eeuwwisseling manifesteerde hij zich ook zelf als veelzijdig auteur en schreef hij verschillende boeken, waaronder Otrobanda. Berichten van de overkant, Terug tot Tovar, Tropische winters en samen met beeldend kunstenaar Herman van Bergen Kate Moss in Mahaai, alle vier verschenen bij Uitgeverij In de Knipscheer.
Michiel van Kempen roemde Vaders’ verhalenbundel Otrobanda als ‘juweeltjes van beschrijvingskunst’ en: ‘Als stadsschrijver moet Tip Marugg zijn meerdere erkennen in Hans Vaders’.

Lees hier het In Memoriam van Ana van Leeuwen in ‘Antilliaans Dagblad’ van 16 juli 2015
Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer

Hans Vaders columnist voor Knipselkrant Curaçao.

hans-vaders1Journalist en dichter-schrijver Hans Vaders blijft na zijn decennialange (hoofd)redacteurschappen bij de Curaçaose kranten Beurs- en Nieuwsberichten, Antilliaans Dagblad, Curaçaose Courant en Amigoe zijn lezers verblijden met zijn ook voor Nederlandse lezers informatieve columns over het wel en wee op met name (maar niet alleen) Curaçao. Sinds eind oktober 2014 verschijnen ze in twee reeksen met regelmaat op de site van Knipselkrant Curaçao. Michiel van Kempen noemde zijn columns die ten grondslag lagen aan zijn verhalenbundel ‘Otrobanda. Berichten van de overkant’, Vaders’ tweede prozaboek, ‘juweeltjes van beschrijvingskunst’ en ‘als stadsschrijver moet Tip Marugg zijn meerdere erkennen in Hans Vaders’. Vaders is bij In de Knipscheer auteur van de romans ‘Tropische winters’ en ‘Terug tot Tovar’, de verhalenbundel ‘Otrobanda. Berichten van de overkant’ en de poëziebundel ‘Kate Moss in Mahaai’. Als columnist schrijft Vaders over uiteenlopende onderwerpen, heeft hij een unieke gedurfde, verrassende invalshoek die je gedachten net even op het andere been kan zetten. Zijn columns zijn geestig, hoewel hij de ernst niet schuwt, met een filosofische ondergrond en een grote eruditie. De serie ‘Slangenkuil’ gaat over breed uiteenlopende onderwerpen en actualiteiten van Curaçao. De reeks ‘Landen van Lafenis’ gaat over de cultuur van eten en drinken in diverse verschillende landen van de wereld.
Lees hier de columns ‘Slangenkuil’
Lees hier de columns ‘Landen van lafenis’
Meer over Hans Vaders bij Uitgeverij In de Knipscheer

«‘Terug tot Tovar’ is een indrukwekkend boek.» – Walter Palm

Over ‘Terug tot Tovar’ van Hans Vaders voor NBD Biblion, 30 november 2012:
Deze kleine roman heeft twee hoofdfiguren, namelijk Ramón Romero de las Rosas en Ilse Smiedt. Ilse is op Curaçao geboren. Haar vader kwam uit Colonia Tovar, een merendeels door Duitsers bevolke landbouwkolonie ten westen van de Venezolaanse hoofdstad Caracas. De Venezolaan Ramón heeft gewerkt voor een zekere Wolf Liebknecht die ook afkomstig was uit Colonia Tovar. Met hem heeft hij tijdens de oorlog gevochten aan Duitse zijde. In het boek blikken beide hoofdfiguren terug op hun leven. De schrijver imponeert met zijn machtige, maar tegelijkertijd lyrische pen.

Lees hier de recensie

Meer over Terug tot Tovar

‘Terug tot Tovar’ op Curaçao

Over ‘Terug tot Tovar’ van Hans Vaders in Antilliaans Dagblad, 7 november 2012:
Tijdens een knus samenzijn met bekenden en belangstellenden werd afgelopen weekend het boek ‘Terug tot Tovar’ van Hans Vaders bij Mon Art in het Rif Fort gepresenteerd en gesigneerd door de auteur. Eerder in september werd het boek uitgegeven door In de Knipscheer in Nederland en gepresenteerd. Daarbij kon de auteur niet aanwezig zijn. Des te groter was het plezier om de presentatie op ‘eigen bodem’ bij te wonen.

Lees hier het bericht in de krant

Alles over ‘Terug tot Tovar’

«‘Terug tot Tovar’ zal zijn plek in de Caribische literatuur veroveren als een zeer originele roman. » – Ezra de Haan

Over ‘Terug tot Tovar’ van Hans Vaders op Literatuurplein, 29 oktober 2012:
‘Terug tot Tovar’ is een roman met meerdere stemmen. (…) Al deze mensen hebben met elkaar te maken. Allemaal zijn ze, zwervend over de wereld, direct of indirect op Curaçao beland. Al is het maar met de genen. Je duikt in een beklemmend labyrint van herinneringen waarin het heden en het verleden elkaar afwisselen. ‘Terug tot Tovar’ zal zijn plek in de Caribische literatuur veroveren als een zeer originele roman, eentje zoals alleen Hans Vaders die schrijven kan.

Lees hier de recensie

Meer over Terug tot Tovar

Meer over Hans Vaders

Tagged Hans Vaders, Terug tot Tovar, Curaçao, Antilliaanse letteren, interneringskamp Bonaire, Venezuela