Over ‘En dan nog de liedjes’ van Helen Knopper in Pletterij, 31 januari 2022:
‘En dan nog de liedjes’ van Helen Knopper is een ode aan de kracht van de stem, de geest, de herinnering, die de tijd trotseert – althans de chronologische tijd, de verlopende tijd. De verteller is zesentachtig en kan niet eens meer zelfstandig boodschappen doen. Zij is slecht ter been. Maar haar geest is buitengewoon beweeglijk en lenig. (…) De tijd is niet een eenduidige as, een spectrum, die van begin tot eind verloopt, de tijd gebeurt voortdurend zónder te verlopen of verstrijken. De stem, de geest, de herinnering haakt zich aan een lied, de afbeelding van een foto, een episode, en boort zich dwars door alle tijdlagen en segmenten, en het is weer toen – en tegelijk toen is weer nu. (…) De protagonist (…) Madeleine is dan zesentwintig, (…) het vertellend ik is 86. (…) Een krasse, kranige vrouw, deze dame van zesentachtig die zich echter geen illusies meer maakt en zegt waar het op staat, en het over zichzelf in dat verre verleden, haar jeugd, heeft als ‘meisje Madeleine’, een ander als het ware. (…) Een terloopse zwangerschap, als veertienjarige, een al even terloopse ‘ingreep’, een abortus. Alles wordt op het moment dat het zich afspeelde met een soort zijdelingse argeloosheid beschreven, een onderkoeldheid of beter nuchterheid, die het eens te meer wrang en pijnlijk maakt. (…) De ik wórdt telkens de ander – de vroegere ik wordt het huidige ik, of andersom. (…) Zesentachtig, of niet, de verteller is levendig en vitaal in haar stem, haar ‘verhaal’, haar herinneringen, haar beschrijvingen, haar representaties. Haar toon is ‘geestig’; opstandig en tegelijk berustend, laconiek, maar ook vrijpostig – kwetsbaar maar met een laatste restje esprit en temperament en buitengewoon sterke wil. (…)
Lees hier ‘En dan nog de liedjes – die onverminderd blijven klinken’
Meer over ‘En dan nog de liedjes’
Meer over Helen Knopper bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: tienerzwangerschap
«Het is mooi geweest. 86-jarige kijkt terug op haar turbulente leven.» – Maria van Heumen
Over ‘En dan nog de liedjes’ van Helen Knopper op LeesKost, 6 januari 2022:
Zo aan het eind van je leven zit je vol herinneringen. En de zich Madeleine noemende vrouw heeft er heel wat en ze weet alles nog. (…) De herinneringen aan haar broer worden als in een filmscript beschreven. Geboren met een hartafwijking is hij het zorgenkind van moeder Nelly. Maar voor zijn zus staat hij altijd klaar: hij plakt haar fietsband, ze gaan samen op de fiets van Bussum naar Hilversum om te gaan dansen en hij gaat in opdracht van hun moeder haar gangen na als ze achter de jongens aan zit. Echt goed heeft hij zich niet van die taak gekweten: Madeleine blijkt op haar veertiende zwanger te zijn, waarop moeder beslist dat daar iets aan gedaan moet worden. Haar broer overlijdt nog vóór zijn eenentwintigste. De band met haar moeder is een stuk minder goed. Om diverse redenen verbreekt Madeleine het contact; zij is veertig, moeder Nelly zestig. Toch krijgt het leven van Nelly de nodige aandacht in dit werk. (…) Haar terugdenken aan juffrouw Moes uit Bussum die in Madeleines jeugd de huishouding verzorgde is echter ontroerend. Van juffrouw Moes en haar Joodse moeder is na de oorlog niets meer vernomen. (…)
Lees hier de recensie
Meer over ‘En dan nog de liedjes’
Meer over Helen Knopper bij Uitgeverij In de Knipscheer