Papiamentu pika. Pikante dimensies van het Papiaments

omslag-Papiamentu-pika-rsc-477x620Papiamentu pika
erotisch woordenboek

voorwoord Dr. Delno L.A. Tromp
eindredactie Lucille Berry-Haseth
uitgave Fundashon Akademia Papiamentu Boneiru
productie en distributie in Nederland
Uitgeverij In de Knipscheer, Haarlem
genaaid gebonden, 174 blz., € 24,50
ISBN 978-94-93214-58-3
eerste uitgave november 2021
rechtstreeks te bestellen bij In de Knipscheer

De moedertaal van bewoners van Bonaire, Curaçao en Aruba – waar die dan ook mogen wonen – is Papiaments. In 1992 verscheen al eens van de Curaçaose schrijver Tip Marugg de ‘Dikshonario Erótiko’, het erotisch woordenboek van het Papiaments. Deze creoolse taal is rijk aan ‘pikante’ woorden, zegswijzen en uitdrukkingen. De op Bonaire gevestigde stichting Akademia Papiamentu verzamelde die, voegde een beschrijving toe en bracht die onder in de uitgave Papiamentu pika. Aan de samenstelling van deze woordenlijst ging zeven jaar research vooraf. Dit ‘erotisch woordenboek’ wordt aangevuld met een collectie gedichten en korte verhalen waarin de erotiek vrij spel krijgt. De eindredactie was in handen van de taalkundige en dichter Lucille Berry-Haseth. Voor de uitgave kon de Akademia Papiamentu een beroep doen op uitgeverij In de Knipscheer, die ook de distributie in Nederland verzorgt. Dr. Delno L.A. Tromp, bestuurslid, tekende voor het voorwoord. Evenals Lucille Berry-Haseth is hij auteur van erotisch getint dichtwerk en proza. Moedertaalsprekers van het Papiaments zullen verrast worden door wat hun taal aan pikanterie tot uitdrukking weet te brengen. Voor wie de taal wil leren, is het een uitnodigende entree.
Voor nadere informatie: D.L.A. Tromp: delno33@yahoo.com en op Facebook: CuraçaoXclusive. De distributie op de eilanden wordt verzorgd door de stichting Akademia Papiamentu Boneiru.
Meer over Papiamentse titels bij Uitgeverij In de Knipscheer

«Alle akelige dingen die in het boek gebeuren ervaar je niet direct, maar via een schitterende omweg.» – Basje Boer

Over de gekte van een vrouwOver ‘Over de gekte van een vrouw’ van Astrid H. Roemer in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
(…) Ze schreef tal van boeken, waarvan ‘Over de gekte van een vrouw’ het bekendste werk is. (…) Ze bouwde haar roman op uit fragmenten, schakelt heen en weer tussen heden en herinnering – ook dat geeft niet meteen toegang tot Noenka’s verhaal. Maar dat fragmentarische maakt je ook, op een heel wezenlijke manier, deelgenoot van Noenka’s beleving. (…) In ‘Over de gekte van een vrouw’ houden tegengestelde krachten elkaar in balans: natuur staat tegenover religie, lichaam tegenover geest, wit tegenover zwart, verwekking tegenover sterven. Ouder zijn minnaars, een orchidee in bloei maskeert de stank van de dood. Een moeder sterft, een kind wordt geboren. Heden en verleden lopen door elkaar, en dat voelt even tegenstrijdig als logisch. Wat jaren geleden gebeurde, gebeurt opnieuw. Het leven is herhaling en beweegt zich in cycli.
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Astrid H. Roemer bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site [ = ]

«Ze ontvluchtte de verstikking in Suriname door naar het land te gaan dat ze verantwoordelijk hield voor de wantoestanden.» – Warda El-Kaddouri

90-6265-289-1Over ‘Sarnami, hai’ van Bea Vianen in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
Het verhaal van Suriname van binnenuit, zo wordt het werk van Bea Vianen het meest gekarakteriseerd. En dat is niet onterecht, maar nog specifieker is het het verhaal van Suriname beschreven vanuit een vrouwelijk perspectief. Hoewel Vianen ook poëzie en korte verhalen op haar naam heeft staan, staat zij vooral bekend om haar romans. ‘Sarnami, hai’ (…) werd een van de meest gelezen en meest geliefde romans in het Suriname van haar generatie. Als eerste vrouwelijke romanschrijver inspireerde Vianen met haar klassieker andere Surinaamse schrijvers, zoals Astrid Roemer, (…) die haar bedankt toen die de P.C. Hooftprijs in ontvangst nam. Een belangrijk thema in haar werk is de drang naar vrijheid. (…) Ze wordt gezien als een van de belangrijkste Nederlands-Caraïbische auteur van de vorige eeuw. (…)
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Bea Vianen en ‘Sarnami, hai’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site

«Tip: lees ‘Het eind van de kaart’.» – Xandra Schutte

VoorplatHelmanEindvandekaart75Over ‘De stille plantage’ van Albert Helman in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
In zekere zin doet ‘De stille plantage’ denken aan ‘Heart of Darkness’ van Joseph Conrad: in het hart van de wildernis wordt de beschaving ontmaskerd. De roman gaat niet zozeer over de slaven, maar over het demasqué van de witte mens, die in de tropische oorden niets te zoeken heeft. Niet alleen Willem Das is onmenselijk, Raoul is het evengoed, in zijn halfzachte aanpassing aan het plantersregime. En het oerwoud, dat blijft zijn ongenaakbare gang gaan, ook als Raoul en de zussen naar Engeland zijn verhuisd. De stille plantage raakt meedogenloos overwoekerd. Tip: lees ‘Het eind van de kaart’.
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Albert Helman’s ‘Het eind van de kaart’ bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site

«Wie de Molukse gemeenschap in Nederland wil begrijpen moet het boek van Frans Lopulalan lezen.» – Lotfi El Hamadi

VoorplatSneeuw-75Over ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’ van Frans Lopulalan in De nieuwe koloniale leeslijst van De Groene Amsterdammer/Das Mag Uitgevers, maart 2021:
Wie wil begrijpen waarom het RMS-vaandel nog altijd fier wappert bij de derde en vierde generatie Molukse Nederlanders, moet het boek van Frans Lopulalan lezen. De rest van Nederland lijdt dan misschien aan soort koloniale amnesie, de Molukkers zullen de herinnering aan de bloedige dekolonisatiestrijd en de gevolgen ervan niet gauw vergeten. Het is een van de weinige literaire werken over de Molukse gemeenschap in Nederland.
In ‘De nieuwe koloniale leeslijst’ komen bijdragen aan bod van en over de volgende (soms voormalige) In de Knipscheer-auteurs: Frans Lopulalan, Alfred Birney, Albert Helman, Bea Vianen, Frank Martinus Arion, Edgar Cairo, Astrid H. Roemer, Marion Bloem, Boeli van Leeuwen, Michiel van Kempen, Tip Marugg.
Meer over Frans Lopulalan bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de koloniale leeslijst op deze site

Waar ik sliep. Gedicht van Tip Marugg [1]

MaruggAfschuw van Licht-75In zijn bijna dagelijkse Facebookbericht memoreert Wim van Til, oprichter van en coördinator bij Poëziecentrum Nederland, de geboorte- en sterfdagen van Nederlandstalige dichters. Vandaag (16 december 2020) is het de sterfdag van Omer Karel De Laey en de geboortedag van onder anderen Adriaan van Dis, Jos Versteegen en Tip Marugg (1923-2006). Bij wijze van felicitatie/gedenken kiest Wim van Til voor een gedicht van Adriaan van Dis; uitgeverij In de Knipscheer kiest voor het gedicht ‘Waar ik sliep’ van Tip Marugg uit zijn bij Flamboyant/P (imprint bij Uitgeverij In de Knipscheer) verschenen bundel ‘Afschuw van licht’ uit 1976. Dit gedicht werd ook geselecteerd door Klaas de Groot in zijn bloemlezing ‘Grenzenloos; 40 jaar Knipscheer Poëzie’ (2018).

Waar ik sliep

Op de plaats waar ik sliep
hebben grashalmen gesidderd
om het blote oog van de naald
die ik in de hitte stak.

Ik omklemde de twee hoorns
die staken uit een net van kant
en gleed naar de hemel
met mijn knieën in het zand.

Door de patrijspoort van het leven
weer naar buiten gewandeld
ontdekte ik de nieuwe wereld
waar niets was veranderd.

Meer over Tip Marugg bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over ‘Grenzenloos’

Michiel van Kempen op Radio 1 in De Nieuws BV

MichielKlein300Bijzonder hoogleraar Caraïbische letteren prof. dr. Michiel van Kempen was op dinsdagmiddag 27 oktober 2020 te gast bij presentator Natasja Gibbs in De Nieuws BV. Aanleiding was de commotie over het al dan niet voortbestaan van zijn leerstoel aan de Universiteit van Amsterdam, maar vrijwel onmiddellijk ging het gesprek over ‘de ontzettend mooie literatuur uit die hoek’ en wordt het interview tot een mini-college Caraïbische literatuur. In de ruim 11 minuten van het item worden geluidsfragmenten ten gehore gebracht van de Antilliaanse dichters Elis Juliana (Hé Patu) en Nydia Ecury en een door Denise Jannah gezongen gedichtfragment van de Surinaamse dichter Michaël Slory. Zoals Nederland zijn Grote Drie kent, zo heeft ook Curaçao die: Tip Marugg, Frank Martinus Arion en Boeli van Leeuwen en ook Suriname met o.a. Astrid H. Roemer en Edgar Cairo, over wiens talenten als schrijver (‘Kollektieve schuld’), als ‘eerste zwarte columnist’ (bij de Volkskrant) en als performer hij opmerkt: ‘die man zou nu een star zijn, hij was zijn tijd ver vooruit’.
Kijk en luister hier naar de uitzending ‘Ritmische poëzie en de pijn van slavernij: een lesje Caribische literatuur’
Lees ook het interview met Van Kempen door John Jansen van Galen en Rudie Kagie in Argus van 27 oktober 2020
Meer over de leerstoel Caraïbische letteren op deze site
Meer over Elis Juliana op deze site
Meer over Nydia Ecury op deze site
Meer over Michaël Slory op deze site
Meer over Astrid H. Roemer op deze site
Meer over Michiel van Kempen op deze site

Bruna en de boeken van Eric de Brabander.

BrunaEric2-10-15Over de romans van Eric de Brabander in Bruna Curaçao, 4 juni 2017:
Winkelketen Bruna heeft ook een ‘filiaal’ op Curaçao, vooral gericht op de toerist uit Nederland. Het is bijzonder te merken dat die Nederlanders in de Curaçaose context gemakkelijker een Nederlandse roman willen lezen van een Curaçaoënaar dan zij dat zouden doen in Nederland. Natuurlijk, de romans van de grote drie van de Curaçaose literatuur, Frank Martinus Arion, Tip Marugg en Boeli van Leeuwen en in wat mindere mate ook van Erich Zielinski (allen overleden) vinden of hebben hun weg ook wel naar de Nederlandse lezer in Nederland gevonden, maar hun opvolgers, zoals Eric de Brabander, zijn nog bezig hun vaste plek in de Nederlandse boekhandel te veroveren. De ons gemailde foto laat zien hoe prominent de in Nederland minder bekende Nederlandse literatuur op Curaçao kan zijn. In de display ziet u op de plekken 1 t/m 4 achtereenvolgens de volgende romans van Eric de Brabander: ‘Het dilemma van Otto Warburg’, ‘De supermarkt van Vieira’, ‘Hot Brazilian Wax’, ‘Het hiernamaals van Dona Lisa’. Op een gedeelde 5de rij ‘Dubbelspel’ van Frank Martinus Arion en ‘De koloniale speeltuin’ van Miriam Sluis.
Klik hier voor grotere afbeelding
Meer over ‘Het dilemma van Otto Warburg’
Meer over ‘De supermarkt van Vieira’
Meer over ‘Hot Brazilian Wax’
Meer over ‘Het hiernamaals van Dona Lisa’

«Ik ga, na al die jaren, álles van Van Leeuwen lezen.» – Chrétien Breukers

BoelivanLeeuwen8‘Van boek naar boek: Boeli van Leeuwen’ op Weblog van Chrétien Breukers, 3 mei 2017:
Ik herinner mij een gesprek met Jos Knipscheer. Eind jaren tachtig (van de vorige eeuw). Het ging over de romans van Tip Marugg en Boeli van Leeuwen. Volgens mij was Marugg net genomineerd voor een grote prijs. Dat vond Jos Knipscheer weliswaar terecht, maar toch beviel het hem niet dat Van Leeuwen niet genomineerd was. (…) Drie boeken las ik van Boeli van Leeuwen: Schilden van leem, De rots der struikeling en De eerste Adam. Jaren had ik niet aan hem, of aan zijn werk gedacht, tot gisteren. (…) Ik bekeek het slotstuk van de trilogie: De indiaan baarde een neger ( hier is een en ander terug te zien ) en haalde de boeken van Van Leeuwen tevoorschijn. Ik hoorde de stem van Knipscheer weer mopperen. (…) Gisteravond herlas ik Schilden van leem bijna helemaal. In één ademtocht, desgewenst. Ik ga, na al die jaren, alles van Van Leeuwen lezen. Het is zo ver. Lezen is iets vreemds: je springt van boek naar boek, zonder plan of systeem, en hoe je precies bij schrijvers terechtkomt, of om welke reden: het blijft een raadsel.
Lees hier het betreffende blog
Meer van Chrétien Breukers op deze site
Meer over Boeli van Leeuwen op deze site

«Het carnaval van Ricardo Bonifacio.» – Ko van Geemert

Opmaak 1Interview met Chesley Rach over ‘De terugkeer van Ricardo Bonifacio’ in Ñapa Literatuur (Amigoe), 11 maart 2017:
En dan verscheen een paar maanden geleden uit het niets een roman. ‘Ik teken en schilder eigenlijk al veel langer dan dat ik schrijf, maar dat schilderen heb ik lang niet meer gedaan. Het schilderij dat op het omslag van het boek staat, dateert uit 1994. Ik begon rond die tijd met een drietal verhalen over uiteenlopende onderwerpen, maar het verhaal over Ricardo Bonifacio boeide mij het meest. Daar ben ik mee doorgegaan. Het was een figuur die ik bedacht had, een jongen die in een wijk op Curaçao opgroeit en allemaal avonturen beleeft, om mijn kinderen verhaaltjes te vertellen voor het slapen gaan toen ze nog klein waren. Mijn oudste dochter merkte als tiener een keer op dat ze benieuwd was hoe het de kinderen uit de verhalen vergaan was. Toen was het zaadje geplant.’
Lees hier het interview
Meer over ‘De terugkeer van Ricardo Bonifacio’