Over ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’ van Frans Lopulalan op LeesKost, 18 februari 2021:
De kleine Frans wordt geboren in het Ambonezenkamp in Woerden. Een kamp met hekken eromheen, de jongen weet niet beter. Alle volwassenen om hem heen zijn afkomstig van de Zuid Molukken en iedereen koestert de wens ooit weer terug te gaan, naar huis. ‘Thuis’ is het onderwerp van alle volwassen gesprekken. (…) De auteur haalt vol liefde, weemoed en gevoel voor het kleinste detail herinneringen op aan zijn jeugd. (…) Razernij, verdriet, inwendige woede, en je dan tóch beheersen… dat was de manier waarop zijn vader zijn verlangen en heimwee naar Ambon verbeet. De realiteit verscheurt de dromen en de illusies. (…) Lopulalan heeft de gave kleine gebeurtenissen groots te beschrijven, grote gebeurtenissen terug te voeren tot de kern. De liefde voor zijn vader doordesemt de pagina’s. Dit briljant geschreven en ontroerende boek is een ware parel, zacht glanzend, zeldzaam en kostbaar. Wat is het jammer dat Lopulalan niet meer geschreven heeft. Ik vind het een meesterwerk zoals je maar zelden leest.
Lees hier de recensie
Meer over ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’
Meer over Frans Lopulalan bij Uitgeverij In de Knipscheer
Tag: tweede generatie Indo-auteurs
Frans Lopulalan – Onder de sneeuw een Indisch graf
Frans Lopulalan
Onder de sneeuw een Indisch graf
roman
Nederland-Indonesië
met een Voorwoord van Ernst Jansz
gebrocheerd in omslag met flappen
182 blz., € 17,50
formaat 145 x 205 mm
oorspronkelijke uitgave 1985
heruitgave januari 2021
ISBN 978-94-93214-20-0
Eigenlijk pas sinds zij het aandurfden de wapens op te nemen ‘bestaan’ Zuidmolukkers – en dan nog in hoofdzaak als item in de media of als studieobject voor sociaal-academici. De twee verhalen van Onder de sneeuw een Indisch graf door de Molukse schrijver Frans Lopulalan gunnen ons nu voor het eerst van binnenuit een blik op het leven van de Molukkers, zoals zich dat vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw in Nederland heeft afgespeeld.
In beide verhalen speelt de vaderfiguur, een militair van het voormalige KNIL, een vooraanstaande rol. Hij staat model voor alle Molukse vaders die in de kracht van hun leven naar Nederland werden getransporteerd en in de kampen geprobeerd hebben hun kinderen in de strenge oosterse traditie op te voeden. De schrijver trekt zich het lot aan van die stoere mannen van weleer, die hun jaren van ouderdom lijdzaam uitzitten in Hollandse doorzonwoningen, wachtend op het einde dat meedogenloos afrekent met elke illusie.
«Hier wordt de essentie van het schrijven geraakt, en van het feit een Molukker te zijn.» – Vrij Nederland
«Moeiteloze beheersing van het literaire métier… Een voortreffelijk boek.» – de Volkskrant
«Onder de sneeuw een Indisch graf laat niets te raden over omtrent Lopulalans stilistische gaven. Eenvoudig, rechtdoorzee en toch geraffineerd. Echt een pret om te lezen.» – Intermagazine
«Een verschrikkelijk trots en verschrikkelijk mooi boek. Het beste literaire debuut van 1985.» – Leidsch Dagblad
Onder de sneeuw een Indisch graf is de debuutroman uit 1985 van Frans Lopulalan (1953–2020). Van zijn hand verscheen in 1994 nog Dakloze herinneringen.
Meer over ‘Onder de sneeuw een Indisch graf’
Meer over Frans Lopulalan bij Uitgeverij In de Knipscheer
Meer over de Molukse schrijfster Yvon Muskita
Frans Lopulalan overleden
foto Els Kirst
De auteur van het tweede boek dat Uitgeverij In de Knipscheer in 1976 uitgaf, de Amerindiaanse auteur Craig Strete, placht zijn brieven (nog geen internet, nog geen fax) te ondertekenen met ‘Keep Walkin’ In Beauty’. Daar sprak een trots en fierheid uit die hij later door een van de personages in een van zijn romans liet verwoorden met ‘Ik ben niet bang te sterven, ik ben bang uit te sterven’. Die trots en fierheid, alsook de implicatie van het uitsterven, heb ik ook altijd toegedicht aan de Molukse schrijver Frans Lopulalan, die in 1985 aan één boek genoeg had om het leed en onrecht berokkend aan de generatie van zijn ouders onder woorden te brengen en onsterfelijk te maken: Onder de sneeuw een Indisch graf.
Er kwam in 1994 nog een tweede boek van hem uit, Dakloze herinneringen, aangekondigd als ‘notities van een schrijver tussen twee romans in’. Op het omslag daarvan is een postzegelgroot fotootje afgedrukt van een door Frans gedragen zonnebril. Als je daarop inzoomt is in de reflectie een manspersoon te ontwaren: zijn redacteur Jos Knipscheer, mede-oprichter van en -uitgever bij In de Knipscheer. Jos had zich toen al uit de uitgeverij vooral om gezondheidsredenen moeten terugtrekken en zou een paar jaar later overlijden. Frans, de schrijver, kon niet zonder Jos, de redacteur. Frans bleef de trom roeren met op het scherp van de snede geschreven, vaak ‘boze’ columns, maar die tweede roman is, en ik denk daarom, nooit gekomen.
Het beeld van Frans dat in mijn geheugen is gegrift is door mist omgeven: in 1986 zond omroep Ikon zonder filmische beelden en zonder tussenkomst van een interviewer een televisiegesprek uit van drie kwartier tussen twee jonge, volop rokende schrijvers, Frans Lopulalan en Ernst Jansz over hun beider Indische vaders, opgenomen in Literair Café De Engelbewaarder in Amsterdam. Dat kon toen nog. Gewoon op Nederland 1.
Frans Lopulalan (1953) is vanmiddag 28 oktober 2020 overleden in een hospice. Keep Walkin’ in Beauty, Frans.
franc knipscheer, Haarlem
Meer over Frans Lopulalan bij Uitgeverij In de Knipscheer